روز شمار انقلاب اسلامی .. تبلور اتحاد ملی/ نگاهی به رويدادها‪

[Amoo Mehraboon]

آن مرد امروز از آسمان آمد...

روزهمان روز است، ماه همان ماه و آسمان همان آسمان، آدم‌ها همان آدم‌ها هستند فقط بعضي‌ها قد كشيده‌اند، موي بعضي‌ها سفيد شده، بعضي‌ها هم ديگر نيستند و بعضي هم تازه چشم باز كرده‌اند.

آسمان همان آسمان است، رنگش تغيير نكرده فقط شايد به خاطر سردي هوا، كمي ابري باشد، صداي هواپيما همان صداست، امروز هم قلب‌ها تند تند مي‌زند، نفس‌ها در سينه حبس شده و صداها مي‌لرزد،مثل روزي كه صاحب آن قدم‌هاي استوار پا بر پلكان آن هواپيماي تاريخي گذاشت.

قصه اشك و لبخند همان قصه قديمي است همان قدر كه آدم‌ها شور ديدار داشتند و او آرامش الهي، همان قدر كه آدم‌ها برايش اشك شوق ريختند او برايشان خون دل خورده بود و همان قدر كه آدم‌ها مسير حركتش را گلباران كردند او براي مسير زندگيشان "گل آزادي" آورده بود.

جايگاه همان جايگاه است، با اينكه امروز جاي او خالي است، طنين بانگ آزاد مردي‌اش هنوز گوش تاريخ را مي‌نوازد، وقتي گفت: "من دولت تعيين مي‌كنم" با ضربت انگشتش همه دولت‌هايي كه مي‌خواستند او و مردمش نباشند را سر جاي خود نشاند.

مردم همان مردمند، هنوز هم مثل آن روزها وقتي او را مي‌بينند محو كلام و چهره نورانيش مي‌شوند و مثل آن روز كه در حمايت از كلامش "الله اكبر" را متولد كردند تا نامش را مي‌شنوند برايش صلوات مي‌فرستند.

مردم همان مردمند، مثل او كه بعد از ‪ ۱۵‬سال دوري از وطن اولين كلامش با پدران، مادران، همسران و فرزندان كساني بود كه براي وطن خون داده و شهيد شدند مردم هم به تبعيت از او هر سال در اين روزاول از همه به ياد كساني مي‌افتند كه جايي آرام گرفته‌اند كه بالاي سرشان پرچم وطن تاب مي‌خورد.

مردم همان مردمند، حتي آنها كه آن روزها نبودند امروز پاي صحنه‌هاي انقلابش مي‌نشينند و با شور و شوق راهپيمايي هم سن و سال‌هاي آن موقع خود را كه فرياد مي‌زدند "مرگ بر شاه" تماشا و زير لب سرود " خميني‌اي امام" را زمزمه مي‌كنند.

خدا همان خداست، وعده‌هايش تغيير نمي‌كند حتي اگر بيش از هزار سال پيش وعده داده باشد، وقتي گفته "جاء الحق" حتما "زهق الباطل" را ديده، چون "ان الباطل" هميشه "كان زهوقا" است، وقتي گفته " اذا جاء نصرالله والفتح" حتما "والفجر و ليال عشر" را پيش‌بيني كرده است.

آن مرد تاريخي ديگر نيست، ولي خدايش و وعده‌هايش هنوز است هنوز هر سال خدا در بهمن ماه به عهدش وفا مي‌كند و هنوز مردم بهمن هر سال ياد آن مردي هستند كه از آسمان آمد.

[Amoo Mehraboon]

رود با هم همه آماده دريا شدن، باغ با هلهله در حال شكوفا شدن است، و آري بهمن سرآغاز رويش دوباره است، رويش بهار و زايشي نو، آن هنگام كه سرماي زمستان، رواني آب را به ايستايي مي‌كشيد.

و در دوازدهمين روز از بهمن سال ‪ ، ۵۷‬خورشيد عشق در پگاه دولت عدل بردميد و خجسته بهاران شكوفه گسترانيد تا هوا دل پذير شود و گل از خاك بردمد و پرستو با حضوري از پرواز و رسيدن به اوج، نغمه اميد را منتشر كند.

فرياد و بانگي برآمد كه در عشق گريز نباشد ز سوز و ساز ، من ايستاده‌ام چو شمع مترسان ز آتشم و بهمن ماه سرآغاز ايستادن شد وهمه ايستادند و هنوز نيز ايستاده‌اند.

درياي " انقلاب " امواج بلند و آسماني‌اش را بر صخره‌هاي استبداد زمانه كوبيد و تا طعم شيرين استقلال و آزادي و جمهوري اسلامي با حلاوت خويش را به كام مردمان ديار خورشيد و آبها بريزاند.

و در چنين روزهايي، مردمي از نسل آفتاب به تاريكي حكومتي ستمشاهي پايان دادند و نهال جمهوري را با ريشه‌اي اسلامي نشاندند و به پايش خون خويش جاري كردند.

اين درخت چنان سايه‌گستر شد كه اينك مردماني درآن سوي آبها، خسته از ظلم سردمداران حكومت غرب، آرزوي سايه‌نشيني اين درخت طيبه را در دل دارند.

درخت طيبه،حيات طيبه آورد، زندگي بخشيد و ثمر كرد، نسل‌ها اين گونه راست قامت، شكرگزار انقلابي اسلامي ومردمي شدند، كه تير را، راستاي ايستادگي شان نبود و هنوز نيز نخواهد بود

‪ ۱۲‬بهمن ماه طلوع يك صبح صادق شد، آن هنگام كه سياهي ‪ ۲۵۰۰‬ساله اهريمني بر اين سرزمين چنگ افكنده بود و دوازدهم بهمن سرآغاز بهاري شد كه هزاران و عندليبان چمن آرا، آزاد و رها بهارخوان اين سپيده ماندگار شدند.

آري، اين چنين مردم ايران " انقلاب اسلامي " را انتخاب كردند، تا تمام معادلات جهاني پوشالي و تئوريزه شده را برهم بزنند.

و مردم يك جمله بيشتر بر زبان خود جاري نمي‌كردند و آن هم چيزي جز واژه بزرگ " استقلال ، آزادي، جمهوري اسلامي" نبود و طلوع دولت عدل آغاز شد و ما نيز آغاز شديم، آغاز شدني بزرگ، همان گونه كه نويدش را دادند:" انا فتحنا لك فتحنا مبينا".

پس اين درخت پاك، كه حيات پاك بخشيد و ميوه‌بهشتي ثمره آن شد و بايد اينك چونان جان خويش گرامي‌اش داشت و دهه فجر تجلي‌اراده ملتي است، براي رسيدن به استقلال و آزادي.

[Amoo Mehraboon]

سال 1357 روزی که امام خمینی(ره) پس از سال‌ها دوری و تبعید به کشور بازگشتند و ایران شاهد بزرگترین و تاریخی‌ترین استقبال بود.

* حضور میلیونی مردم که صف مستقبلین را از فرودگاه تهران تا بهشت زهرا امتداد داده بود، حاکی از عشق و علاقه بی‌نظیر آنها به رهبر خویش بود.

* حضرت امام به هنگام خروج از فرانسه با ارسال پیامی خطاب به مردم فرانسه، ضمن اظهار تشکر از آنها خداحافظی کردند.

* امام خمینی پس از اقامه نماز در کف هواپیما روی دو پتو با آرامش خوابیدند. این در حالی بود که همه علاقمندان، دوستداران و نزدیکان ایشان، نگران انجام این پرواز بودند. خطر انهدام هواپیما و یا ربودن آن در آسمان چیزی بود که همه را تا لحظه فرود آن در فوردگاه تهران، نگران ساخته بود.

* با ورود حضرت امام به سالن فرودگاه، فریاد «الله اکبر» سالن فرودگاه را به لرزه در آورد. مستقبلین با خواندن سرود «خمینی ای امام» اشک‌های مشتاقان را بر گونه‌هایشان جاری کردند.

* حضرت امام طی بیاناتی در فرودگاه تهران گفتند: من از عواطف طبقات مختلف ملت تشکر می‌کنم. عواطف ملت ایران به دوش من بارگرانی است که نمی‌توانم جبران کنم. ایشان ضمن اشاره به اینکه طرد شاه از کشور قدم اول پیروزی بود، همگان را به وحدت کلمه و ادامه مبارزه تا قطع کامل ریشه‌های فساد ترغیب کردند. ایشان سپس از آنجا عازم بهشت زهرا شدند.

* حضرت امام در اولین سخنرانی خود در میان انبوه مستقبلین مشتاق در بهشت زهرا گفتند: من وقتی چشمم به بعضی از اینها که اولاد خودشان را از دست داده‌اند می‌افتد، سنگینی‌ای در دوشم پیدا می‌شود که نمی‌توانم تاب بیاورم. محمدرضا پهلوی فرار کرد و همه چیز ما را به باد داد. مملکت ما را خراب کرد و قبرستان‌های ما را آباد. ایشان اضافه کردند: من دولت تعیین می‌کنم، من توی دهن دولت می‌زنم... من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می‌کنم. من به ارتش یک نصیحت می‌کنم و یک تشکر... [ما] می‌خواهیم ارتش مستقل باشد. آقای ارتشبد شما نمی‌خواهید؟ آقای سرلشکر شما نمی‌خواهید مستقل باشید؟ و اما تشکر می‌کنم از قشرهایی که متصل شدند به ملت.

* با وجود سرمای زمستان دیشب هزاران مشتاق زیارت حضرت امام، در مسیر حرکت ایشان خوابیدند.

* شهرهای کشور در شادی ورود امام، غرق نور و گل و فریاد بود.

* از هنگام هجرت حضرت امام از نجف اشرف به پاریس، تراکم سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و پیام‌های ایشان در این مدت کوتاه یعنی (118 روز اقامت در نوفل لوشاتو) ، قابل توجیه و تأمل است. به طور یکه ایشان در برخی از روزها به سؤالات چندین رسانه خبری و تبلیغاتی پاسخ داده‌اند. مثلا در تاریخ نوزدهم دی سال جاری، ایشان در ده مصاحبه جداگانه شرکت کردند و کثرت مصاحبه‌ها، حکایت از علاقه خبرنگاران و اشتیاق امام برای رساندن پیام خود به دنیاست. آمار این مجموعه عظیم از این قرار است:

سخنرانی‌ها 59 عدد
مصاحبه‌ها 108 عدد
پیام‌ها 36 عدد
نامه‌ها و تلگراف‌ها و فرمان‌ها 6 عدد
جمع 209 عدد

* درحالی که مراسم ورود حضرت امام به طور مستقیم از تلویزیون پخش می‌شد، نظامیان با یورش به این سازمان از ادامه پخش آن ممانعت کردند.

*عده‌ای ازمردم با قطع جریان پخش مستقیم ورود حضرت امام خمینی (ره) ازتلویزیون بعلت هجوم مأمورین نظامی از عصبانیت تلویزیون‌های خود را به خیابان پرت کردند.

* امام خمینی در شب اول اقامت خود در مدرسه رفاه طی سخنانی با اعضای کمیته استقبال بر لزوم حفظ وحدت تأکید نمودند.

* روحانیون متحصن در دانشگاه با انتشار آخرین اعلامیه خود به تحصن پایان دادند.

* آیت‌الله شریعتمداری طی تلگرافی ورود حضرت امام خمینی را تبریک گفت.

* در پی درخواست مجدد بختیار برای ملاقات با حضرت امام خمینی، ایشان گفتند: ملاقات با بختیار را در صورت استعفای وی می‌پذیرم.

* شاپور بختیار در آستانه ورود امام خمینی پیامی انتشار داد. وی در پیام خود مردم را نسبت به ادامه اعتراضات و تظاهرات، خصوصا در روز ورود حضرت امام، تهدید کرد.

* دکتر علی آبادی عضو شورای سلطنت از عضویت این شورا کناره‌ گیری کرد.

* دانشجویان ایرانی در مقابل سفارت ایران در آمریکا تظاهرات کردند.

*خبرگزاری فرانسه: سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد سخنان ضد آمریکایی آیت‌الله خمینی، تغییری در موضع ایالات متحده در قبال ایران به وجود نیاورده است.

* آمریکا مقداری از دستگاه‌های الکترونیکی محرمانه خود را از ایران خارج کرد.

* بانک‌های سوئیس گفتند که پول‌های ایران را پس نمی‌دهند.

* مطبوعات و یونایتد پرس: قراردادهای خرید اسلحه ایران از انگلیس لغو شد. مقامات لندن گفتند به علت لغو این خریدها انگلیس معادل چهار میلیارد دلار بابت عدم فروش و بیکار شدن بیست هزار نفر زیان خواهد دید.

* در لیبی به حمایت از انقلاب اسلامی مردم مسلمان ایران یک راهپیمایی ترتیب یافت.

* یک سخنگوی جنبش پولیساریو در الجزیره اعلام کرد که امام خمینی قبل از عزیمت به ایران در فرانسه، هیئت نمایندگی پولیساریو را به حضور پذیرفته‌اند.

* رادیو کویت: وزیر انرژی آمریکا اعلام کرد در صورت ادامه عدم صدور نفت ایران، کشورش مجبور به جیره‌بندی نفت خواهد بود. اوضاع ایران باعث شدیدترین بحران نفتی از زمان تحریم نفت توسط کشورهای عربی از سال 1352 تاکنون شده است.

* سازمان چریک‌های فدایی خلق ورود حضرت امام را تبریک گفت

[Amoo Mehraboon]

اهم وقايع دوازدهم بهمن ‪۵۷‬

- حضرت آيت‌العظمي خميني پس از ‪ ۱۵‬سال دوري از وطن در ميان استقبال پرشور و سراسر احساسات جمعيتي متجاوز از سه ميليون نفر به‌ايران بازگشتند.

- استقبالي كه از امام خميني در اين روز به‌عمل آمد در تاريج ايران بي سابقه بود.

- روزنامه كيهان نوشت: طول جمعيت استقبال‌كننده 32 ‬كيلومتر بود.

- امام خميني در فرودگاه مهرآباد سخناني ايراد نموده و متذكر شدند:
من از عواطف طبقات مختلف مردم تشكر مي‌كنم و بار ملت بر دوش من بار گراني است كه نمي‌توانم جبران كنم. ما بايد از همه طبقات ملت تشكر كنيم.

پيروزي تا اينجا بواسطه وحدت كلمه مسلمين بوده است، وحدت كلمه اقليت هاي مذهبي با مسلمين و وحدت طبقه روحاني و سياسي همه بايد اين رمز را بفهميم كه وحدت كلمه رمز پيروزي است، آنرا از دست ندهيم تا خداي ناخواسته شياطين بين صفوف شما تفرقه نياندازند.

- امام خميني پس از سخنان خوددر فرودگاه در ميان استقبال چند ميليوني مردم كه در سرتاسر مسير فرودگاه تا بهشت زهرا گرد آمده بودند، وارد بهشت زهرا شدند.

- امام خميني عصر امروز در يك سخنراني تاريخي در بهشت زهرا با مردم ايران سخن گفتند. امام در قطعه ‪ ۱۷‬بهشت زهرا بر مزار شهداي انقلاب ايران براي حدود دو ميليون نفر نطق تاريخي خود را درباره شاه، دولت، مجلسين و ارتش ايراد نمودند.

- هنگام ورود امام خميني به‌مدت ‪ ۲۰‬دقيقه مراسم استقبال توسط تلويزيون دولتي به طور زنده پخش شد اما ناگهان عكس شاه روي صفحه تلويزيون ظاهر شد و برنامه قطع شد. گفته شد نظامياني كه در ايستگاه فرستنده بودند از اينكه سرود شاهنشاهي زده نشده بود عصباني شده وبرنامه را قطع كردند.راديو دولتي در تمام مدت سكوت اختيار كرد و مراسم را پخش نكرد.

- با آمدن امام به خاك وطن ، روحانيون متحصن در مسجد دانشگاه تهران طي اعلاميه‌اي به تحصن خود خاتمه دادند.

- قطع پخش زنده تشريف فرمايي امام در شهرهاي ايران بازتاب بدي پيدا كرد و عده‌اي تلويزيون‌هاي خود را شكستند.

- امام خميني قبل از ترك پاريس پيامي صادر كرده و از مهمان نوازي و تفاهم فرانسويان و اجازه آزادي بيان كه به او داده شد، تشكر كردند.

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

[Amoo Mehraboon]

روزشمار انقلاب اسلامی / رویدادهایی از 13 بهمن 1357 در ایران

* امام خمینی در جمع روحانیون بیانات مبسوطی را ایراد کردند. ایشان در قسمتی از این بیانات فرمودند: رژیم سلطنتی از اول خلاف عقل بود... هر ملتی باید خودش سرنوشت خودش را تعیین کند.

* آسوشیتدپرس: بختیار گفت "طرفداران آیت‌الله خمینی می‌توانند فریاد بزنند، غوغا کنند، توهین کنند، این کار چیزی را ثابت نمی‌کند اما اینکه چندین میلیون نفر برای استقبال از آیت‌الله به تهران آمدند مبالغه‌آمیز است". وی اعلام کرد همچنان مشتاق ملاقات با ایشان است.

* آسوشیتدپرس گزارش داد: امرای ارتش گفته‌اند که اگر آیت‌الله خمینی بر خلاف قانون اساسی اقدامی کند ‌آنها دست به اقدام خواهند زد.

* رادیو مسکو: دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا علیه مداخله آمریکایی‌ها در امور داخلی ایران در برابر کاخ سفید تظاهرات کردند.

* در چند شهر کشور از جمله سمنان و تربت جام در پی تظاهرات مردم چند نفر به شهادت رسیدند.

* یک ساواکی در تهران ترور شد. وی سرهنگ معتمدی نام داشت و یکی از اعضای بلندپایه ساواک بود.

* رادیو بی بی سی گفت: آیت‌الله شریعتمداری گفته است در تبدیل رژیم سلطنتی به جمهوری باید جانب احتیاط رعایت شود و تهیه مقدمات فراوانی لازم است.

* دکتر سنجابی خواستار استعفای بختیار شد. وی همچنین گفت: جبهه ملی به امام خمینی وفادار است.

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

[شهید علی اصغر پازوکی]

روزنامه هاي انقلاب(2)

[Amoo Mehraboon]

رویدادهایی از 14 بهمن 1357 در ایران

* حضرت امام طی یک مصاحبه مطبوعاتی در مدرسه رفاه اعلام کردند: شورای انقلاب حکومت موقت تعیین خواهد شد و حکومت موقت، موظف خواهد بود که مقدمات رفراندوم را تهیه کند. همچنین قانون اساسی که تدوین شد، به آرای عمومی گذاشته می‌شود. ایشان دولت بختیار را غیرقانونی اعلام کردند و گفتند: کاری نکنید که مردم را به جهاد دعوت کنم.

* در پی جلسه اعضای شورای انقلاب با حضور امام خمینی، به پیشنهاد اعضا و موافقت امام، مهندس مهدی بازرگان برای نخست وزیری دولت موقت انتخاب شد.

* مهندس بازرگان درباره انتخابش به نخست وزیری دولت موقت اظهار داشت در پی تشکیل جلسه شورای انقلاب در روز 14 بهمن 57 آقای (امام) خمینی ما را مخاطب قرار داده پرسیدند برای نخست وزیری چه کسی را تعیین کنیم؟... نمی‌دانم آقای مطهری بود یا یکی دیگر از روحانیون شورای انقلاب که مرا پیشنهاد کرد. در هر حال نظر عموم روی من رفت و اگر کسی موافقت نداشت، حرفی نزد. آیت‌الله خمینی تبسم و اظهار خوشوقتی کرده، گفتند به این ترتیب خیالم از دو طرف راحت شد. ظاهرا منظور ایشان از دو طرف، ملیون و روحانیون بود.

* مشتاقان زیارت امام خمینی در مقابل محل اقامت ایشان تجمع کردند. یونایتدپرس جمعیت مشتاق را بالغ بر چهار و نیم میلیون برآورد کرد.

* خبرگزاری فرانسه: بختیار در مصاحبه با لوماتن گفت: بعضی اوقات صبر بهترین تاکتیک است و اگر آیت‌الله خمینی بخواهد در شهر مقدس قم دولت پیشنهادی خود را به وجود آورد، به او اجازه خواهم داد تا دولتی شبیه به واتیکان تأسیس کند.

* دستور آزادی 350 زندانی محاکم نظامی صادر شد.

* تظاهرات مردم در برخی از شهرستان‌ها بدون درگیری با مأموران انجام شد.

* دانشجویان ایرانی با حمله به سفارتخانه‌های ایران در آمریکا، لبنان و استرالیا نسبت به رژیم سلطنتی ایران ابراز انزجار کردند.

* چهل تن دیگر از نمایندگان مجلس از مقام خود استعفا دادند.

* روزنامه الوطن العربی نوشت: یک ژنرال ارتش به ملاقات شاه در خارج از کشور رفت.

* از سوی یاسر عرفات پیام تبریکی خطاب به حضرت امام ارسال شد.

* آسوشیتدپرس گزارش داد: واکنش کشورهای اسلامی در مقابل بازگشت آیت‌الله خمینی متفاوت بوده است. سادات در مصر گفت: او هیچ آیت‌اللهی در مصر نخواهد داشت. مطبوعات سعودی در این مورد سکوت اختیار کرده‌اند و رژیم بغداد نیز تاکنون موضعی اتخاذ نکرده است تنها قذافی گفت: به محض درخواست کمک از بذل آنچه در امکان دارد، دریغ نخواهد کرد.

* به مناسبت ورود حضرت امام به ایران، مراسم جشنی در کشور لیبی برپا شد.

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

[Amoo Mehraboon]

رویدادهایی از 15 بهمن 1357 در ایران

* امام خمینی طی یک سخنرانی جوانان را به ادامه تظاهرات و اعتصابات فرا خواندند.

* به دنبال جلسه روز گذشته شورای انقلاب ـ که نخست وزیری دولت موقت به مهندس بازرگان پیشنهاد شده بود ـ این شورا برای گرفتن جواب از وی تشکیل جلسه داد. بازرگان درباره این جلسه می‌گوید: ابتدا پس از تشکراز حسن ظن آقایان گفتم «اگر بنده را نامزد نخست وزیری نمایید با علم و اطلاع از افکار و اخلاق و سوابقم خواهد بود... همه می‌دانید که من معتقد به دموکراسی و مشورت و اعتقاد به دیگران هستم و از تندی و تعجیل احتراز دارم و علاقمند به مطالعه و علم تدریجی هستم. حال اگر با این سوابق و شرایط قبولم دارید، پیشنهاد فرمایید.» عکس‌العمل مثبت یا منفی در مجلس ندیدم. سکوت و قبولی و اصرار مجدد آقایان روحانی عضو شورا و امام در برابر شرایط و اتمام حجت من باعث تعجبم شد و انتظار آن را نداشتم.

* شاپور بختیار گفت: درهای مذاکره با آیت‌الله خمینی همچنان باز است... جمهوری اسلامی برای من مجهول است. وی افزود که من نه با شاه و نه با (امام) خمینی سازش نمی‌کنم و اجازه تشکیل دولت موقت را به او «امام خمینی» نمی‌دهم.

* رادیو عدن: عده زیادی از افسران پایگاه هوایی همدان در پایگاه بازداشت و زندانی شدند.

* وزرای خارجه آمریکا و انگلیس طی دیدار دیوید اوئن از آمریکا در مورد اوضاع ایران به گفتگو نشستند. بغداد نیز با اعزام هیئتی به عربستان به بررسی اوضاع ایران و منطقه پرداخت.

* ژنرال هایزر فرستاده ویژه آمریکا به ایران با اتمام مأموریت حساس خود و مذاکرات مکرر با مقامات ایرانی عازم آمریکا شد. سخنگوی وزرات خارجه آمریکا گفت: هایزر سعی کرد تا نظامیان ایران از بختیار حمایت کنند. وی به این علت ایران را ترک کرد که اقامت وی به احساسات ضد آمریکایی در ایران دامن می‌زد.

* بنا به گزارش دولت آمریکا، ایران به علت کمبود مالی در اثر از دست دادن فروش نفت، قرارداد 10 میلیارد دلاری خرید اسلحه از آمریکا را لغو کرد. گفتنی است چون آمریکا نظام سلطنتی ایران را در خطر می‌دید، فروش این سلاح‌ها - از جمله چندین فروند آواکس - را به مصلحت خویش نمی‌دید. لذا یکی از مأموریت‌های هایزر برهم زدن این قرارداد به نحوی بود که آمریکا متضرر نشود.

* خانواده‌های همافران و درجه‌داران بازداشتی و نیروی هوایی با تجمع در دادگستری به عنوان اعتراض به دستگیری آنها، خواهان آزادی این همافران شدند.

* همافران نیروی هوایی در بهبهان به عنوان طرفداری از امام خمینی دست به راهپیمایی زدند.

* از سوی آیت‌الله گلپایگانی، اعلامیه‌ای خطاب به نمایندگان مجلس هیئت دولت و امرای ارتش منتشر شد.

* آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر با ارسال نامه‌ای از عراق برای حضرت امام از مبارزات ملت ایران حمایت کرد.

* به مناسبت ورود حضرت امام به ایران از سوی آیت‌الله مرعشی نجفی تلگرامی برای ایشان ارسال شد.

* خبرگزاری فرانسه: آیت‌الله شریعتمداری اظهار داشت: اختلاف جزئی بین آیات عظام با مذاکره مرتفع خواهد شد.

* دولت بختیار برداشت از پس‌انداز و سپرده‌های بانکی مردم را محدود کرد.

* یک خبرگزاری ژاپنی گزارش داد: یک نماینده از سوی امام خمینی با برژنف در بلغارستان ملاقات و گفتگو کرده است.

* شهردار تهران در حضور حضرت امام استعفا کرد. امام سپس وی را مجددا به عنوان شهردار منصوب کردند. جواد شهرستانی از سوی دولت بختیار ممنوع‌الخروج شد.

* گروهی از نمایندگان مستعفی مجلس شورا با حضرت امام دیدار کردند.

* رادیو لندن: از تظاهرات دیشب تهران هیچ گزارشی که حاکی از برخورد مردم با نظامیان باشد، نرسیده است.

* دو تن از وزرای سابق به نام‌های عبدالمجید مجیدی و هوشنگ نهاوندی توسط فرمانداری نظامی بازداشت شدند.

* خسرو قشقایی پس از 25 سال تبعید در آمریکا به ایران بازگشت. وی یکی از رهبران ایل قشقایی است.

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

[Amoo Mehraboon]

رویدادهایی از 16 بهمن 1357 در ایران

* انتخاب بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت رسما اعلام شد. حکم و فرمان نخست وزیری که با اتفاق آراء شورای انقلاب و تصویب امام خمینی صادر شده بود، توسط حجت‌الاسلام والمسلمین رفسنجانی در حضور حضرت امام و آقای بازرگان قرائت شد.

* حضرت امام در حکم نخست وزیری بازرگان، وی را موظف به انجام رفراندوم تغییر نظام به جمهوری اسلامی، تشکیل مجلس مؤسسان (خبرگان) برای تصویب قانون اساسی، برگزاری انتخابات مجلس شورا طبق قانون اساسی جدید و انتخاب هیئت وزیران بدون در نظر گرفتن روابط حزبی کردند. در متن حکم آمده است: بنا به پیشنهاد شورای انقلاب بر حسب حق شرعی و قانونی ناشی از آراء اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است، جنابعالی را مأمور تشکیل دولت موقت می‌نمایم.

* مهندس بازرگان پس از قرائت حکم نخست وزیری گفت: خدای بزرگ را شکر می‌کنم که چنین اعتبار و حسن شهرتی را که به هیچ وجه اهلیت و لیاقت آن را نداشتم، به من ارزانی داشته و همین موهبت الهی باعث شده که آیت‌الله ابراز اعتماد و ارجاع چنین مأموریتی را به بنده عنایت بفرمایند و همچنین تشکر از ملت ایران می‌کنم.

* حضرت امام در فرمایشات خود بعد از سخنان مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر از مردم خواستند تا با تظاهرات آرام و از طریق مطبوعات، نظر خود را درباره دولت بازرگان ابراز نمایند. ایشان در یک مصاحبه قبل از قرائت حکم گفتند: مخالفت با این حکومت مخالفت با شرع است.

* بازرگان پس از خروج امام از محل جلسه درباره تهدید بختیار در مورد نخست وزیری دولت موقت، گفت: از این اخطار نمی‌ترسیم، اگر تهدید می‌خواهند بکنند، به چیز دیگری ما را تهدید کنند. این چیز خیلی کوچکی است و اگر عملی شود بنده شخصا خیلی ممنون می‌شوم؛ چون راحت می‌شوم.

* رادیو مسکو برای اعلام نخست وزیری بازرگان برنامه خود را قطع کرد.

* بختیار گفت: هر کس اکثریت داشت حکومت می‌کند.

* آسوشیتد پرس: با توجه به اینکه شانس موفقیت بختیار روز به روز کمتر می‌شود، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به ابراز حمایت ملایم از بختیار بسنده کرد.

* بنا به نوشته مجله تایم: سالیوان سفیر آمریکا در ایران از همکاران خود خواسته است که با مخالفان رژیم گفتگو کرده، سیاست آمریکا را برای آنان تشریح کند.

* رییس سازمان سیا اعراف کرد که در رابطه با پیش بینی مسائل ایران، این سازمان ناکام بوده است. وی گفت: چیزی که ما پیش بینی نمی‌کردیم این بود که یک مرد هفتاد و هشت ساله که مدت چهارده سال در تبعید بود، این نیروها را به هم پیوند زند.

* کیسینجر گفت: بیم آن می‌رود که انقلاب اسلامی به سایر کشورها سرایت کند و گناه این حرکت متوجه هدف توخالی حقوق بشر است.

* آیت‌الله گلپایگانی بازگشت حضرت امام به میهن را به ایشان تبریک گفت.

* آیت‌الله گلپایگانی با صدور پیامی خطاب به ارتش از فرماندهان نظامی خواست تا از رویارویی و مقابله با انقلاب اسلامی بپرهیزند.

* چند وزارتخانه از جمله وزارت آموزش و پرورش، امور اقتصاد و دارایی، بهداری و دادگستری، توسط نیروهای ارتش اشغال شد.

* حزب توده از شورای انقلاب اسلامی اعلام پشتیبانی کرد.

* سازمان چریک‌های فدایی خلق در مخالفت با شورای انقلاب گفت: شورای انقلاب باید توسط میلیون‌ها اعتصاب کننده تشکیل شود.

* بیست و دو نماینده دیگر مجلس شورا استعفا دادند.

* در تظاهرت مردم آغاجاری عده‌ای به شهادت رسیدند.

* غلامرضا کیانپور وزیر اسبق اطلاعات و دادگستری و استاندار آذربایجان غربی و اصفهان بازداشت شد.

* هشت هزار یهودی از ایران به اسرائیل رفتند.

منبع: مرکز اسناد اسلامی

[Amoo Mehraboon]

رویدادهایی از 17 بهمن 1357 در ایران

* امام خمینی در سخنان خود گفتند: کار عاقلانه و مفید به حال کشور این است که بختیار و ارتش در مقابل انقلاب اسلامی، عکس‌العملی مثبت داشته باشند.

* در پاسخ به پیام‌های تشکر از سوی مردم و یا شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف به مناسبت ورود حضرت امام به کشور، از سوی ایشان پیام تشکری خطاب به عموم انتشار یافت.

* با فراخوانی مردم به راهپیمایی عمومی در تأیید دولت بازرگان از سوی جامعه روحانیت تهران، مردم ایران حکومت مهندس بازرگان را تأیید کردند و موج راهپیمایی شهرها را فرا گرفت.

* خبرگزاری فرانسه: جبهه ملی از مقامات و سازمان‌های حاکمه و تمام مردم خواست تا از دولت بازرگان حمایت کنند.

* بازرگان در اولین مصاحبه خود به عنوان نخست وزیر دولت موقت، برنامه و وظایف دولت خود را تشریح کرد.

* بازرگان موقتا از رهبری نهضت آزادی کناره‌گیری و به مدرسه علوی نقل مکان کرد.

* صبح امروز در پی تشکیل جلسه مجلس و حضور بختیار، فانتوم‌ها و بالگردهای نیروی هوایی بر فراز تهران مانور دادند.

* بختیار به هنگام سخنرانی در مجلس شورا گفت: دولت موقت تا شوخی و حرف است، تحمل می‌کنم ... من در مقام نخست وزیری قانونی مملکت می مانم تا انتخابات آزاد آینده را انجام دهم.

* بختیار به یکی از فرماندهان ارشد ارتش گفت: این محل‌های خالی را که در هیئت دولت می‌بینید، من مخصوصا خالی نگاه داشته‌ام تا با تعدادی از افراد که آقای مهندس بازرگان معرفی می‌کند پر نمایم و من با آقایان مشغول مذاکره هستم.

* دکتر سعید رییس مجلس شورا در جلسه امروز مجلس اظهار داشت: بازگشت حضرت‌ آیت‌الله العظمی خمینی، مرجع عالیقدر تشیع را به خاک وطن از طرف خود و عموم نمایندگان خوش آمد می‌گویم.

* لوایح محاکمه وزرای سابق و انحلال ساواک در جلسه مجلس شورا به تصویب رسید.

* حجت‌الاسلام والمسلمین صادق خلخالی از سوی امام اعلام کرد که اجازه نمی‌دهیم حتی یک نفر از همافران آسیب ببینند. این در حالی است که عده‌ای از همافران پادگان شاهرخی در همدان در بازداشت به سر می‌برند.

* از سوی آیت‌الله مرعشی نجفی به مناسبت انتصاب مهندس بازرگان به نخست وزیری پیام تبریکی ارسال شد.

* مردم زاهدان اعم از شیعه و سنی که به پشتیبانی دولت مهندس بازرگان دست به راهپیمایی زده بودند، از سوی چماق به دستان مورد هجوم قرار گرفتند. در این حادثه شصت و دو نفر کشته یا زخمی شدند.

* در مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان دانشکده افسری، افسران جوان از سوگند وفاداری به شاه معاف شدند.

* میرفندرسکی وزیر امورخارجه گفت: حضور ایران در پیمان سنتو در چهارچوب سیاست خارجی ایران قابل توجیه نیست.

* حجت‌الاسلام فلسفی پس از هشت سال ممنوعیت از سخنرانی در حضور امام و مردم دیدار کننده از ایشان سخنرانی کرد.

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی