خط و خوشنویسی

[سوگند]

خط و خوشنویسی

[سوگند]

خط شکل مکتوب کلام است و انتقال مفاهيم به شکل عينى ماهيت اصلى خط و خوشنويسى است.

خوشنويسى يکى از هنرهاى اصيل و سنتى کشوراست.
قرن‌هاست اين هنر به‌عنوان پررونق‌ترين و جلوه‌سازترين شاخه هنر زيباى ايرانى شناخته شده است و يکى از ابعاد فرهنگ اصيل ايرانى را بوجود آورده است.
خوشنويسى والاترين منزلت را در ميان هنرهاى اسلامى دارد و يکى از تعاريف خوشنويسى در متون اسلامى اين است:
خوشنويسى هندسهٔ روحانى لغاتى است که به‌ وسيلهٔ ابزار مادى تجسم مى‌يابد.

[سوگند]

خوشنویسی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است. گاهی درک خوشنویسی به عنوان یک هنر مشکل است. به نظر می‌رسد برای درک و لذت بردن از تجربه بصری خوشنویسی باید بدانیم خوشنویس افزون بر نگارش یک متن، سعی داشته اثری هنری با ارزش‌های زیبا شناختی خلق کند. از این رو خوشنویسی با نگارش سادهٔ مطالب و حتی طراحی حروف و صفحه آرایی متفاوت است. همچنین از آنجایی که این هنر جنبه‌هایی از سنت را در دل خود دارد باید آن را تا حدی از تایپوگرافی که مبتنی بر ارزش‌های گرافیکی مدرن و کارهای چاپی است متمایز کرد.
خوشنویسی تقریبا در تمام فرهنگ‌ها به چشم می‌خورد اما در مشرق زمین و به‌ویژه در سرزمین های اسلامی و ایران در قله هنر های بصری واقع است. خوشنویسی اسلامی و بیش از آن خوشنویسی ایرانی تعادلی است حیرت‌انگیز میان تمامی اجزا و عناصر تشکیل دهندهٔ آن. تعادل میان مفید و مورد مصرف بودن از یك سو و پویایی و تغییر شكل یابندگی آن از سوی دیگر؛ تعادل میان قالب و محتوا كه با آراستگی و ملایمت تام و تمام می تواند شكل مناسب را برای معانی مختلف فراهم آورد.
اگر در نظر داشته باشیم كه خوشنویسی اسلامی و ایرانی براساس قالب‌ها و قواعد و نظام‌های بسیار مشخصی شكل می‌گیرد و هر یك از حروف قلم‌های مختلف از نظام شكلی خاص، و تا حدود زیادی غیرقابل تغییر، برخوردارند. آنگاه درمی‌یابیم كه ایجاد قلم‌های تازه و یا شیوه‌های شخصی خوشنویسان بر مبنای چه ابداع و رعایت حیرت‌انگیزی پدیدار می‌شود. در خوشنویسی اندازه هر حرف و نسبت آن با سایر حروف با دقت بسیار بالایی معین شده‌است و هر حرف به صورت یك «مدول» ثابت درمی‌آید كه تخطی از آن به‌منزله نادیده گرفتن توافقی چندصدساله است كه همیشه میان خوشنویس و مخاطب برقرار بوده و با رضایت طرفین حاصل می‌آمده است. حتی ترتیب شكل كلمات نیز براساس مبانی مشخصی تعیین می‌شده كه در «رسم‌الخط»‌ها و «آداب‌المشق»‌ها از جانب اساتید بزرگ تنظیم و ارائه شده‌است. قرارگیری كلمات نیز- یعنی «كرسی»- هر سطر هر چند نه به صورت كاملاً پیش‌بینی و تكلیف شده - كه ناممكن بوده‌است - اما به‌شكل «سلیقه مطلوب» زمینه زیبایی شناختی پیشنهادی خاص خود را دارا بوده است.

[سوگند]

هرچند خوشنویسی در مشرق زمین اهمیت و توسعه کاملی یافته است اما اشکالی از آن را در کلیه فرهنگ‌ها می‌توان یافت. واژهٔ خوشنویسی یا Calligraphy از قرن پانزدهم میلادی وارد دایره ی لغات فرهنگ‌های لاتینی شد و تنها پس از قرن نوزدهم به عنوان یک اصطلاح شناخته شده مطرح گشت، اما از دیر باز به‌ویژه در کشور های خاور دور و کشور های اسلامی ازجمله ایران ، خوشنویسی به عنوان هنری شاخص مطرح بوده است.
در اروپا اگرچه از دیرزمان دولت و کلیسا به زیبانویسی توجه نشان می‌دادند( مانند کتیبه های رومی و یا برخی نسخه‌های خطی انجیل) خوشنویسی در اروپا یک هنر فرعی و وابسته به کتابخانه‌ها و محافل طلاب بود.
خوشنویسی چینی از کیفیت انتزاعی و تصویری خاصی برخوردار است که بیان اندیشه و احساس را ممکن می سازد و از این رو با نقاشی قرابت دارد. در کشورهایی مانند ژاپن و کره نیز تاحدی وضع به همین صورت بود. به طور کلی در خاور دور هنر خوشنویسی هرچند بیشتر نزد کاهنان و متولیان امور مذهبی رواج داشت اما در کنار نقاشی رشد شگرفی کرد.

[سوگند]

از بررسی كشفيات و آثار مربوط به گذشتگان كه به وسيله مستشرقان و باستان شناسان جهان انجام يافته چنين برمی‌آيد كه بشر پس از مدتی روابط کامل تری با همنوعان خود برقرارکرد برایش تبادل مقاصد و افكار دشوارتر گرديد و در اثر شدت احتياج بتدريج بوسيله صداها و اقوال با علائمي كه بين خود آنها قرار داده شد تبادل افكار مي‌كردند و چون عده اين اجتماعات كوچك زياد شد احساس كردند كه اقتضا دارد ارتباطي بين آنان برقرار شود و از يكديگر استمداد كنند تا بتوانند از زندگي بهتر و كاملتري بهره‌مند شوند و چون هر دسته‌اي در ناحيه‌ای بسر مي‌بردند و تبادل مقاصد و افكار دشوار بود در ابتداي امر اين‌طور انديشيدند كه بوسيله قاصدی مرام و مقصود خود را بديگران اعلام دارند ولي اين موضوع در اثر دوری راه و كثرت اجتماعات بعد از چندی كه عمل كردند دشوار شد و تحصيل آن همه پيك مقدور نبود. گروهی از این جماعات اين‌طور صواب ديدند كه به وسيله حجار يا نقار بر تخته‌های سنگ و يا گل پخته صورت مطالب خود را نقش كنند و چندين تخته‌ سنگ و يا گل پخته كه رسم شده بوسيله يك پيك برای جماعات گوناگون فرستاده شود تا از مطالب آنها آگاه شده بكار بندند. پس از بررسی زياد براي فهماندن مقصود اين طور تصميم گرفته شد كه مثلاً برای اينكه: دشمن در راه است چند نفر چوب به دست رسم و راهي كه به محل جماعت متصل مي‌گردد رسم نمايند و براي جماعات ديگر بفرستند- اين ترتيب گذشته از اينكه فهم آن چندان آسان نبود چه بسا اتفاق مي‌افتاد كه بايستي صاحب آن تخته سنگ و يا گل پخته شخصا‌ً برود و مقصود را براي دسته ديگر بيان كند اصولاً خيلي مفصل مي‌شد و براي بيان مطلب جزئي مدتها وقت صرف مي‌شد تا اينكه سنگ تراش تخته سنگی را بتراشد، يا سفال‌پز تخته گلی را بپزد و مطالب را روی آن رسم كنند- اين بود كه بعد از دقت بيشتري مصمم شدند تمام اشكال را رسم نكنند بلكه سر هر صورتي را نقش كنند كه مطالب فهميده شود- مثلاً به اي اينكه برای نماياندن شبستان يك ستاره و يك قوس تصوير كنند فقط بتصوير ستاره اكتفا كردند. مدتي هم اين رويه معمول بود و به طور كلی در برخی از نقاط جهان اين خط كه خط تصویری بود رايج گرديد منتهی هر دسته و جماعتي به طرز خاص مي‌نوشتند- بعد متفكرين مصری به اين نكته رسيدند كه برای شتر فقط سر شتر و برای بيان گاو سر گاو را و مختصر آن را ترسيم كنند و به همين ترتيب عمل كردند.

[goleleila]

آنلاين نستعليق بنويسيد

http://www.nastaliqonline.ir/

[سوگند]

قبل از اسلام خطوط مختلفی از جمله میخی و پهلوی و اوستایی در ایران متداول بوده است اما با ظهور دین اسلام نیاكان ما الفبا و خطوط اسلامی را پذیرا شدند. تاریخ شکل گیری خط عربی و نحوهٔ نگارش آن چندان به پیش از اسلام بر نمی گردد و تقریبا همزمان با گسترش اسلام و در سال‌های اولیه فتوحات اسلامی شکل گرفت.
هرچند ایرانیان خط کنونی خود را از عرب‌ها وام گرفته‌اند، با این حال در تکامل این خط و در تبدیل آن به هنر خوشنویسی نقش عمده‌ای داشته‌اند. ایجاد نقطه و اِعراب در خط عربی را به‌فردی بنام ابو اسعد دولی الفارس و در قرن اول هجری نسبت داده می‌شود که بیشتر برای جلوگیری از اشتباه خواندن قرآن توسط ایرانیان انجام شد.


ادامه دارد...

[maryam2]

نمايشگاه خط استاد امیرخانی در گالی استاد فلاح:خ خرمشهر نبش خ صابونچی پ90 طبقه اول برگزار شده است .دوستان برن ببینن . کارهاشون خیلی قشنگه.....

[.:طهورا:.]

سلام به دوستان گل قرآنی
یه سوال دارم. من 2 ساله که انجمن خوشنویسان میرم و تا مرحله عالی نستعلیق و کتابت رو قبول شدم. حالا نمی دونم :
1- الان برای دوره ممتاز نستعلیق ثبت نام کنم یا دوره عالی خط دوم (شکسته)؟ اکثرا چکار می کنن؟
2- دوره ممتاز معمولا چقدر طول میکشه؟
3- به نظر شما میتونم همزمان هردو رو ثبت نام کنم و قبول بشم یا روی هم تاثیر میذارن؟
ممنونم از لطف و محبت دوستان

[maryam2]

دوست عزیز بهت تبریک میگم که در زمانی کوتاه این موفقیت رو بدست آوردیمن کسانی رو میشناسم که هر دو خط رو با هم دارن ادامه میدن و حتی خط اولشونم بهتر شده!!!!البته وقت هم باید بذارین....اما اگه امکان رفتن به کلاس خط دوم رو ندارین(مثل من!)میتونین برای ممتاز ثبت نام کنین ...ولی فکر کنم مدرک ممتاز رو وقتی بهتون میدن که مدرک خط دوم رو هم بگیرید....موفق باشید...