آیات الأحکام - آیات الاحکام

[parsa]

بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین
و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم


عقیده ما این است که:

اسلام آخرین و کامل ترین دین در میان ادیان الهی می باشد که توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای همگان و در هر مکان و زمانی آورده شده و در برگیرنده قانون کاملی است که اداره کننده زندگی بشری تا روز قیامت می باشد.

کتاب شریف قرآن، این معجزه جاوید رسول اکرم صلوات الله علیه و آله، به کمک سنت پیامبر و اهل بیت علیهم السلام، در برگیرنده تمام شئونات انسانی بر اساس مصالح فرد و جامعه می باشد.


قرآن، اصل اساسی در استنباط احکام شرع هست و تکیه گاهی است برای شناخت واجبات، محرمات، مستحبات، مکروهات و مباحات.

از این رو علمای بزرگوار از صدر اسلام تاکنون اهتمام فراوانی نسبت به این کتاب الهی داشته اند و درباره آن کتب فراوانی در موضوعات مختلف به رشته تحریر درآورده اند که بیشترین آنها در رابطه با احکام شرع می باشد.


---------------------------------


در این بحث علاوه بر اصطلاح: «آیات الأحکام» به اصطلاح دیگری به نام: «فقه الأحکام» نیز بر می خوریم. این دو تعبير با هم متفاوتند؛ گرچه احكام القرآن، معناى گسترده ترى مى تواند داشته باشد.


بحث آيات الاحكام را مى توان به گونه اى تفسير موضوعى دانست كه پيشينه تدوين آن به قرن دوم هجرى مى رسد و بخش مهمى از جستارهاى قرآن را از آن زمان تا كنون تشكيل مى دهد.


در اين سرى پژوهشها، آياتى مورد تفسير قرار مى گيرد كه حكمى از احكام فرعى از آن بيرون آورده شود. پاره اى از آيات، به روشنى و پاره اى با توجه به آيات ديگر و يا روايات، حكمى از احكام شرعى را بیان می کند.


بنابر قول مشهور، حدود پانصد آيه از آيات قرآن درباره احكام فقهى است. اما به نظر مى رسد آيات الاحكام بيش از اينها باشد.


گروهى از دانشمندان اسلامى، كتابهاى آيات الاحكام خود را بر اساس پانصد آيه سامان داده اند. اما برابر آنچه جناب بحرانى در تفسير شريف برهان نقل كرده است، حدود يك چهارم آيات قرآن را فريضه ها و احكام تشكيل می دهد.


اگر هدف از احكام القرآن، آن دسته از آيات الهى باشند كه مسلمان بايد به آنها اعتقاد داشته و جامعه عمل بپوشاند، آيات بيش ترى در اين موضوع قرار خواهد گرفت و از پانصد آيه بيش خواهد بود.


جناب ابن عربى، در كتاب احكام القرآن خويش، از اين شيوه و مفهوم بهره برده و بيش از هشتصد آيه را مورد بحث و تفسير قرارداده كه به عنوان مثال از جمله آنها آيه دوم سوره بقره: (الذين يؤمنون بالغيب) است. ایشان ايمان به غيب را از جمله احكام قرآنى مى داند.


اما آنچه از عنوان آيات الاحكام به دست مى آيد و معناى جارى و رايج آن است، آياتى است كه احكام فرعى را در بر دارند.


--------------------------------------------------------


در این مبحث به امید و یاری خداوند بنا بر این داریم با کمک و همیاری دوستان، آن بخش از آیات الأحکامی را که مربوط به فروع دین می شود را تا حد توان بررسی و بیان نماییم.


- چند نکته:

1- جهت رعایت اصل امانت عرض کنم که منبع اصلی بنده در این خصوص، کتاب: «آیات الأحکام» تالیف استاد گرانقدر و عزیز، جناب حجة الاسلام آقای علی حبیبی هست.

گرچه ان شاءالله بنا بر این است که از تفاسیر قرآن، مخصوصا تفسیر شریف المیزان نیز در حد توان استفاده شود.


2- در ترجمه آیات، از ترجمه گرانقدر آیت الله مکارم شیرازی استفاده شده است.


3- در این تاپیک هدف ما تنها بیان آیات هست نه توضیح و تفصیل آنها.

لذا از بحث های فنی و تخصصی اجتناب کرده و از دوستان بزرگوار هم خواهش می شود اگر در موضوعی خواستار بحث بودند، در بخش خاص مربوط به خودش در قسمت های دیگر انجمن مطرح نمایند.



با تشکر...
و من الله التّوفیق و علیه التّکلان

.

[پاسخگوی احکام 1]

- فهرست آیات: (به تدریج تکمیل می شود.)

[پاسخگوی احکام 1]

*** آیات مربوط به طهارت ***

1- لزوم طهارت و هوشیاری برای نماز

يَأَيهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا لا تَقْرَبُوا الصلَوةَ وَ أَنتُمْ سكَرَى حَتى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلا عَابِرِى سبِيلٍ حَتى تَغْتَسِلُوا وَ إِن كُنتُم مَّرْضى أَوْ عَلى سفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائطِ أَوْ لَمَستُمُ النِّساءَ فَلَمْ تجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صعِيداً طيِّباً فَامْسحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُواًّ غَفُوراً

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! در حال مستى به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه مى‏گوييد! و همچنين هنگامى كه جنب هستيد -مگر اينكه مسافر باشيد- تا غسل كنيد. و اگر بيماريد، يا مسافر، و يا «قضاى حاجت» كرده‏ايد، و يا با زنان آميزش جنسى داشته‏ايد، و در اين حال، آب (براى وضو يا غسل) نيافتيد، با خاك پاكى تيمّم كنيد! (به اين طريق كه) صورتها و دستهايتان را با آن مسح نماييد. خداوند، بخشنده و آمرزنده است.

(سوره مباركه نساء - آيه 43)


2- لزوم طهارت برای تماس با قرآن

إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ(77)
فى كِتَبٍ مَّكْنُونٍ(78)
لا يَمَسهُ إِلا الْمُطهَّرُونَ(79)

كه آن، قرآن كريمى است،
كه در كتاب محفوظى جاى دارد،
و جز پاكان نمى‏توانند به آن دست زنند [= دست يابند].

(سوره مبارکه واقعه - آیات 77 تا 79)


3- وضو و تیمّم

يَأَيهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلى الصلَوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلى الْمَرَافِقِ وَ امْسحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَ أَرْجُلَكمْ إِلى الْكَعْبَينِ وَ إِن كُنتُمْ جُنُباً فَاطهَّرُوا وَ إِن كُنتُم مَّرْضى أَوْ عَلى سفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائطِ أَوْ لَمَستُمُ النِّساءَ فَلَمْ تجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صعِيداً طيِّباً فَامْسحُوا بِوُجُوهِكمْ وَ أَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكم مِّنْ حَرَجٍ وَ لَكِن يُرِيدُ لِيُطهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكمْ تَشكُرُونَ(6)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! هنگامى كه به نماز مى‏ايستيد، صورت و دستها را تا آرنج بشوييد! و سر و پاها را تا مفصل [= برآمدگى پشت پا] مسح كنيد! و اگر جنب باشيد، خود را بشوييد (و غسل كنيد)! و اگر بيمار يا مسافر باشيد، يا يكى از شما از محل پستى آمده [= قضاى حاجت كرده‏]، يا با آنان تماس گرفته (و آميزش جنسى كرده‏ايد)، و آب (براى غسل يا وضو) نيابيد، با خاك پاكى تيمم كنيد! و از آن، بر صورت [= پيشانى‏] و دستها بكشيد! خداوند نمى‏خواهد مشكلى براى شما ايجاد كند؛ بلكه مى‏خواهد شما را پاك سازد و نعمتش را بر شما تمام نمايد؛ شايد شكر او را بجا آوريد.

(سوره مبارکه مائده - آیه 6)

.

[پاسخگوی احکام 1]

4- اخلاص در نیّت

وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ

و به آنها دستورى داده نشده بود جز اينکه خدا را بپرستند در حالى که دين خود را براى او خالص کنند و از شرک به توحيد بازگردند، نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند؛ و اين است آيين مستقيم و پايدار!

(سوره مبارکه بیّنه - آیه 5)


5- آب، پاک و پاک کننده است

إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَلِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ

و (ياد آوريد) هنگامى را که خواب سبکى که مايه آرامش از سوى خدا بود، شما را فراگرفت؛ و آبى از آسمان برايتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند؛ و پليدى شيطان را از شما دور سازد؛ و دلهايتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد!

(سوره مبارکه انفال - آیه 11)


6- احکام حیض

وَیسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِیضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِی الْمَحِیضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى یطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَیثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ

و از تو، در باره خون حیض سؤال می‌کنند، بگو: «چیز زیانبار و آلوده‌ای است؛ از این‌رو در حالت قاعدگی، از آنان کناره‌گیری کنید! و با آنها نزدیکی ننماید، تا پاک شوند! و هنگامی که پاک شدند، از طریقی که خدا به شما فرمان داده، با آنها آمیزش کنید! خداوند، توبه‌کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد.

(سوره مبارکه بقره - آیه 222)

.

[:پرسشگر:]

در قرآن جند آیه احکام داریم ؟

کتابی که همه آنها را جمع کرده باشند وجود دارد ؟



کارشناس بحث : پاسخگوي احکام

[ابدیت]

این کتاب خوبیه برای همین حیفم اومد که معرفی نکنم:

کتاب: آیات الاحکام
مولف:استاد کاظم مدیر شانه چی

[راحیل88]

با سلام من در انجمن حفظ قران شرکت کردم و هر روز برنامه حفظ دریافت میکنم سوالم اینکه در مواقعی که عذر شرعی دارم چطور قران حفظ کنم
2اینکه میگن در ایام عذر شرعی فقط تا هفت ایه از قران رو میشه بخونی صحیح هست
راستی من مقلد اقای سیستانی هستم

[نور]

با سلام من در انجمن حفظ قران شرکت کردم و هر روز برنامه حفظ دریافت میکنم سوالم اینکه در مواقعی که عذر شرعی دارم چطور قران حفظ کنم
2اینکه میگن در ایام عذر شرعی فقط تا هفت ایه از قران رو میشه بخونی صحیح هست
راستی من مقلد اقای سیستانی هستم

با سلام و عرض ادب

فقط همان چهار ايه اي که سجده واجب دارد خواندنش حرام است و خواندن آيات ديگر آن سوره ها وبقیه قرآن اشکال ندارد.البته
تلاوت بيش از هفت آيه به جز آيات سجده كراهت دارد ومعناى كراهت دراينجا كمتر بودن ثواب مى باشد.

پایگاه اطلاع رسانی آیه الله سیستانی به آدرس:
http://www.sistani.org/index.php?p=8...e=3&perpage=10

[عبد من عباد الله]

لا يَمَسهُ إِلا الْمُطهَّرُونَ(79)

و جز پاكان نمى‏توانند به آن دست زنند.
تحریف ترجمه نکنید جز مطهران به آن دست نمی زنند.

[عبدالله-]

بسم الله الرحمن الرحیم


سلام علیکم و رحمة الله و برکاته ان شاءالله


حرام گوشتان

انعام

مضمون ترجمه:

بگو: در آنچه بر من وحی شده است حرامی را که خوردن آن بر خورنده ای حرام باشد؛ نمی يابم,بجزاينکه مردار باشد يا خون ريخته شده يا گوشت خوک که پليداست, يا نافرمانی شده نام غيرخدا برآن برده شده باشد, اما کسی که ناچار گردد, بی آنکه خواهان لذت آن باشد ويا زياده روی و تعدی کند پس قطعا پروردگارت آمرزندۀ مهربان است.

مضمون ترجمه:

و بر يهوديان, هر ناخن دار را حرام کرديم, واز گاو و گوسفند, پيه آن دو را بر آنها حرام ساختيم, مگر آنچه که بر پشت آنها قرار دارد, ويا در لابه لای روده ها يا آنچه به استخوان آميخته است, اين را به سبب سرکشی که می کردند؛ به آنها کيفر داديم, وقطعا ما (همیشه)راستگوييم.

مضمون ترجمه:

پس اگر تو را تکذيب کنند بگو: پروردگار شما دارای رحمتی گسترده است, وعذابش از گروه مجرم دفع نخواهد شد.

مضمون ترجمه:

به زودی کسانی که شرک ورزيدند می گويند: اگر الله می خواست, نه ما شرک می آورديم ونه پدران ما, ونه چيزی را تحريم می کرديم کسانی که پيش از آنها بودند اين چنين تکذيب کردند تا آنکه عذاب ما را چشيدند. بگو: آيا نزد شما دانشی است که آن را برای ما آشکار سازيد؟! شما فقط از پندارهای بی اساس پيروی می کنيد و شما جز بیهوده نمی گوييد.

مضمون ترجمه:

بگو: دليل رسا از آنِ الله هست پس اگر می خواست همه ی شما را هدايت می کرد.





مضمون ترجمه:

بگو: گواهان خود را که گواهی می دهند که خداوند اين را حرام کرده است, بياوريد . پس اگر آنها شهادت دهند, تو با آنان شهادت نده, واز هوی وهوس کسانی که آيات ما را تکذيب کردند, وکسانی که به آخرت ايمان ندارند و با خداوند برابر قرار می دهند, پيروی مکن.

مائده





مضمون ترجمه:
مردار و خون و گوشت خوک و آنچه نام غیر الله بر آن برده شود، و خفه شده، و با ضربه مرده، و از بلندی افتاده، و به ضرب شاخ مرده، و آنچه درندگان خورده باشند مگر آنکه ذبح کرده باشید و آنچه برای بتها ذبح شده، و آنکه با تیرهای فال بخت و قسمت طلب کنید بر شما حرام شده، و اینها فسق و نافرمانی است. امروز کافران از آیین شما مأیوس شدند، بنابراین از آنها نترسید و از من بترسید ، امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم، و اسلام را دین برای شما بر گزیدم. اما هر کس که از گرسنگی درمانده شود و مایل به گناه نباشد پس الله آمرزنده ی مهربان است.



مضمون ترجمه:

شکار دریا و طعام آن برای شما حلال شده است تا برای شما و کاروانیان بهره ای باشد، و شکار بیابان تا موقعی که در احرام هستید، بر شما حرام است، و از خداوندی که بسوی او محشور می شوید؛ بترسید.

مائده

مضمون ترجمه:

ما تورات را نازل کردیم که در آن هدایت و نور است، پیامبرانی که تسلیم بودند، بر اساس آن برای یهود حکم می کردند و الله پرستان و دانشمندان، که حفاظت و پاسداری کتاب الله به آنها سپرده شده و بر آن گواه بودند پس از مردم نترسید، و از من بترسید، و آیات مرا به بهای ناچیز نفروشید،

و هر کس به آنچه که الله نازل کرده است حکم نکند کافر است.

مضمون ترجمه:

بگو: پروردگار من فقط کارهای زشت را چه آشکارا باشد وچه پنهان, و گناه وسرکشی بنا حق را حرام کرده است, واين که چيزی را شريک الله قرار دهيد که الله دليلی بر آن نازل نکرده است, وچيزی را که نمی دانيد به خدا نسبت دهيد .