ذكر موجودات

[امير]

ما سميعيم و بصيريم و هُوشيم

از شما نامحرمان ما خامُوشيم

[نسیم حیات]

"تسبح له السموات السبع والارض ومن فیهن و ان من شیء الا یسبح بحمده و لكن لا تفقهون تسبیحهم انه كان حلیماً غفوراً؛ هفت آسمان و زمین و هر چه در آنهاست همه به تسبیح و ستایش خدا مشغولند و موجودی نیست جز آن كه ذكرش، تسبیح و ستایش اوست، لیكن شما تسبیح آنها را درك نمی كنید. همانا او بسیار بردبار و آمرزنده است".
آیه ۴۶ سوره اسراء

[nazanin.b]

هر آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح خدا را گویند

[meshkaat]

تسبيح موجودات به زبان قال است نه حال; زيرا اگر بپذيريم که تسبيح آنها به زبان حال است يعني هر موجودي، در موجوديت خودش و اين که لباس هستي و وجود بر تن دارد، بر خالق خود دلالت مي کند و همين موجوديت آن شي»، تسبيح اوست، آن وقت اين ادعاي ما با آيه "ولکن لا تفقهون تسبيحهم" سازگار نيست و منافات دارد، زيرا اگر نحوه تسبيح موجودات را به اين معني بگيريم، همه با درک اين واقعيت، به چگونگي و کيفيت تسبيح موجودات پي برده ايم، در حالي که آيه قرآن به وضوح نشان مي دهد "شما تسبيح آنها را نمي فهميد"; پس تسبيح موجودات نبايد به زبان حال باشد چون چنين تسبيحي را همه مي فهمند، بلکه کيفيت تسبيح موجودات بايد به گونه اي باشد که فقط عده اي خاص- که مورد عنايت و توجه خاص الهي هستند- بتوانند آن را درک کنند. يعني اوليا» خدا و کساني که سالک راه حقند..پس موجودات و هر آنچه که در آسمان ها و زمين است و هر آنچه که مي توان بر آن نام "شي»" نهاد، همه تسبيح گوي ذات اقدس الهي هستند و اين تسبيح را به زبان قال يعني به همان زباني که ما با هم تکلم مي کنيم- ولي با کيفيت و با قوانين خاص خودش- انجام مي دهند.

[meshkaat]

موجودات به زبان خاص خود با هم تکلم مي کنند ولي ما از درک آن عاجزيم، نمونه اي از چنين مکالماتي در سوره نمل آمده است. در اين سوره، سخن گفتن پرندگان همچون هدهد و حشراتي همچون مورچه با سليمان، ذکر شده است: "و قال يا ايها الناس علمنا منطق الطير. سليمان گفت: اي مردم به ما سخن گفتن پرندگان تعليم شده است". اين آيه به وضوح نشان مي دهد که درک و فهم سخن پرندگان و به تبع آن، تسبيح موجودات، يک امر توفيقي و عنايتي خاص از جانب خداوند متعال به بندگان خالص خود مي باشد. در جاي ديگري از اين سوره (نمل) مي خوانيم: "حتي اذا اتوا علي واد النمل قالت نمله يا ايها النمل ادخلوا مساکنکم لا يحطمنکم سليمان و جنوده و هم لايشعرون; سليمان با لشگر عظيم خود حرکت کرد تا به سرزمين مورچگان رسيدند، در اين جا مورچه اي (از مورچگان، همنوعان خود را مخاطب ساخت و) گفت: اي مورچگان! داخل لانه هاي خود شويد تا سليمان و لشکريانش شما را پايمال نکنند در حالي که نمي فهمند"!" آري نظام هستي با آن عظمت شگرفش و با آن همه رازها و اسرار، جملگي تسبيح و حمد خدا مي گويند. پس ما هم به حکم آيه شريفه "يا ايها الذين آمنوا ذکروا الله ذکرا کثيرا، و سبحوه بکره و اصيلا; اي اهل ايمان، ذکر حق و ياد خدا (به دل و زبان) بسيار کنيد و دائم صبح و شام به تسبيح و تنزيه ذات پاکش بپردازيد". هر صبح و شام همراه با طبيعت و آنچه که در آن است و هماهنگ با ساير موجودات، به تسبيح ذات اقدس الهي مي پردازيم.