غلو و غاليان

[meshkaat]

در دنياى اسلام فرقه‏هايى پديد آمده‏اند كه درباره پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله يا ائمه اهل بيت عليهم السلام راه غلو را پيموده و علماى اسلامى- اعم از شيعه و اهل سنت- آنان را مرتد و كافر دانسته‏اند. مؤلف كتاب «الفرق بين الفرق‏» باب جداگانه‏اى از كتاب خود را به غاليان اختصاص داده و گفته است: «باب چهارم از ابواب اين كتاب در بيان فرقه‏هايى است كه به اسلام نسبت داده شده‏اند، ولى در واقع از امت اسلامى نيستند» ، آنگاه بيست فرقه از آنان را نام برده است. (1) اسفرايينى نيز باب سيزدهم از كتاب خود را به ذكر فرقه‏هاى غلات اختصاص داده است. (2)
******

1- الفرق بين الفرق، ص 230- 233.
2- التبصير فى الدين، ص 123.

[meshkaat]

شيخ مفيد در تعريف غلو چنين گفته است:
«غلو در لغت گذشتن از حد و خارج شدن از اعتدال است. خداوند متعال نصارى را از غلو درباره حضرت مسيح نهى كرده و مى‏فرمايد:
«يا اهل الكتاب لا تغلوا فى دينكم و لا تقولوا على الله الا الحق‏» . (1)
آنگاه درباره غلات و مفوضه چنين گفته است:
«غلات گروهى از متظاهرين به اسلامند كه امير المؤمنين و امامان و فرزندان او را به الوهيت و نبوت توصيف كردند، و در حق آنان از حد اعتدال تجاوز كردند، و مفوضه عده‏اى از غلات‏اند، و تفاوت آنها با غلات در اين است كه ائمه را حادث و مخلوق دانسته و گفته‏اند خداوند آنان را آفريده و امر خلق را به آنها تفويض كرده است‏» . (2)
علامه مجلسى مظاهر غلو را در اعتقاد به امور زير برشمرده است:
1- الوهيت پيامبر و ائمه طاهرين عليهم السلام.
2- در معبوديت‏يا خالقيت و رازقيت‏شريك خدايند.
3- حلول خداوند در آنها يا اتحاد خداوند با آنان.
4- آنان بدون وحى و الهام الهى، از غيب آگاهند.
5- نبوت درباره ائمه طاهرين عليهم السلام.
6- تناسخ ارواح ائمه در بدنهاى يكديگر.
7- با معرفت آنان، اطاعت‏خداوند و ترك معصيت الهى لازم نيست. (3)
********
1:نساء / 171.
2:تصحيح الاعتقاد، ص 109.
3: بحار الانوار، ج 25، ص 346.

[mostasqi]

با سلام
جناب مشکات اگر صلاح میدونید،حالا که این مبحث رو طرح کردید .به بحث هایی که اخیرا مطرح شده هم بپردازید.مثلا بحث های جناب کدیور(مقاله علمای ابرار)
ممنون