&&& رساله ی حقوق امام سجّاد علیه السلام &&&

[فاطمه ایمانی]

حقّ الله ، حقّ انسان بر خودش ، حق زبان ، حق گوش ، حق چشم ، حقّ پا ، حقّ دست ، حقّ شکم ، حقّ عورت، حقّ نماز ، حقّ روزه ، حقّ صدقه ، حقّ قربانی ، حقّ رهبر سیاسی ، حقّ استاد ( رهبر علمی ) ، حقّ مالک ، حقّ رعیت ، حق متعلّم بر استاد يا حق جاهل بر عالم ، حقّ زن بر شوهر ، حقّ مملوک ( خدمتکار ) ، حقّ مادر ، حقّ پدر ، حقّ فرزند بر پدر و مادر ، حقّ برادر ، حقّ کسی که بر تو احسان نموده است ، حق آزاد کرده ، حق كسي كه كار خوبي براي تو نموده است ، حقّ مؤذن ، حق امام جماعت ، حق همنشین ، حق همسایه ، حق هم صحبت ، حق شریک ، حق مال ، حق طلبکار ، حق معاشر ، حق مدّعی ، حق مدعی علیه ، حق كسي كه از تو مشورت ميخواهد ، حق كسي كه از او مشورت ميخواهي ، حق نصيحت شونده ، حق نصيحت كننده ، حق بزرگترها ، حق کوچکترها ، حق كسيكه از تو كمك مي خواهد ، حق كسي كه تو از او كمك مي خواهي ، حق كسيكه سبب خوشحالي تو شده است ، حقي كسي كه به سبب او نكبتي به تو رسيده است ، حق همه مسلمانان به طور عموم ، حق غير مسلماناني كه در حال جنگ با مسلمانان نباشند ،.حق حج .

أجرکم عند الله

[فاطمه ایمانی]

رساله حقوق امام سجاد علیه السلام

بسم الله الرحمن الرحیم

و اكبر حقوق الله عليك ما اوجبه لنفسه تبارك و تعالى من حقه الذي هو اصل الحقوق ومنه تفرع ؛ ثم (ما) اوجبه عليك لنفسك من قرنك الى قدمك على اختلاف جوارحك .

ترجمه : بزرگترين حقوق خداوند بر تو حقيست كه آن ذات مقدس به عنوان حق خود رعايت آن را بر تو واجب نموده است ؛ حقـي كه اصل حقوق است و از آن حقـوق ديـگر منتشر و متفرع ميشود و در درجه دوم حق خودت بر خودت ميباشد ؛ كه اين حقوق از فرق سر تا كف پاي تو را شامل ميشود.

[فاطمه ایمانی]

فجعل لبصرك عليك حقا و لسمعك عليك حقا و للسانك عليك حقا و ليديك عليك حقا و لرجلك عليك حقا و لبطنك عليك حقا و لفرجك عليك حقا فهذه الجوارح السبع التى بها تكون الافعال .

ترجمه : پس خداوند متعال بر تو واجب كرده رعايت حق چشمت و حق گوشت و حق زبانت و حق دستهايت و حق پايت و حق شكمت و حق عورتت را ؛ كه اين اعضاي هفت گانه ؛ سبب افعال و اعمال تو ميباشد و از اين اعضا بعنوان وسيله اي براي رسيدن به اميال و آرزوهايت استفاده مينمائي.

[فاطمه ایمانی]

ثم جعل عزوجل لافعالك عليك حقوقا فجعل لصلاتك عليك حقا و لصومك عليك حقا و لصدقتك عليك حقا و لهديك عليك حقا ولافعالك عليك حقا

ترجمه :

سپس خداوند متعال از براي افعال و كردار تو نيز به عهده تو حقوقي را قرار داد پس بر گردن تو گزاشت حـق نماز و حق روزه و حق صدقه و حق قرباني را و هم چنين ساير افعال و كارهائي كه از تو صادر ميشود همه را بر عهدهء تو حقـوقي است كه از طرف خداي متعال جعل شده است .

[فاطمه ایمانی]

ثم تخرج الحقوق منك الى غيرك من ذى ( ذوى ) الحقوق الواجبة عليك و اوجبها عليك حق ائمتك ثم حقوق رعيتك ثم حقوق رحمك

.

ترجمه :

آنگاه حقوقي را كه غير تو بر تو دارد از كساني كه داراي حقوق لازم و واجب الرعايه بر تو مي باشند و خداوند آن حقوق و رعايت آنرا بر تو واجب نموده است پس واجب ترين آن ؛ حق پيشوايان ؛ بعد حقوق زير دستان و بعد حقوق نزديكان ميباشد .

[فاطمه ایمانی]

فهذه حقوق يتشعب منها حقوق

.

ترجمه :

اين حقـوقي كه ذكر شد ريشه و اصل ساير حقوق است و تمام حقـها به اين حقوق برگشته و از آن منتشر ميشود.

[فاطمه ایمانی]

فحقوق ائمتك ثلاثة اوجبها عليك ؛ حق سائسك بالسلطان ؛ ثم( حق ) سائسك بالعلم ؛ ثم حق سائسك بالملك ؛ و كل سائس امام

.

ترجمه :

پس حقوق پيشواياني كه خداوند بر ذمه تو گذاشته است و رعايت آنرا واجب نموده است ؛ سه قسم است ؛ حق كسي كه پيشواي تو در حكومت است و بعد حق كسي كه پيشواي تو در علم است و بعد حق كسي كه پيشواي تو در مُلك است و هركسي كه ترا از جهتي اداره كند پيشواي تو به حساب مي آيد .

[فاطمه ایمانی]

و حقوق رعيتك ثلاثة أوجبها عليك ؛ حق رعيتك بالسلطان ؛ ثم حق رعيتك بالعلم فان الجاهل رعية العالم ؛ و حق رعيتك بالملك من الازواج و ما ملكت من الايمان

.

ترجمه : حقـوق رعيت يا كساني كه به نحوي از انحاء تحـت سرپرستي تو قرار دارند نيز سه قسم است كه خداوند رعايـت آنرا بر تـو واجب نمـوده است ؛ كسي كه تحـت سيـطره و حكومت تو قرار داردبرتو حقـي دارد و كسي كه از تو علم فرا ميگيرد برتو حقي دارد زيرا كه جاهل رعيت عالم است .

و كسي كه تحت تكفـل تو قرار دارد مثل زني كه با او ازدواج نموده اي يا كساني كــه مملوك تو هستند همه برتو حقوقي دارند .

[فاطمه ایمانی]

و حقوق رحمك كثيرة متصلة بقدر اتصال الرحم فى القرابة ؛ فاوجبها عليك حق امك ؛ ثم حق ابيك ؛ ثم حق ولدك ؛ ثم حق اخيك ثم الاقرب فالاقرب و الاول فالاول .


ترجمه : اما كساني رحم تو هستند ؛ پس حقـوق آنان زياد است ؛به اندازه ی تعداد اقارب و نزديكان انسان و خداونـد بر تو واجـب نموده است حق مادرت و حق پدرت و حـق فرزندانت و حق برادر و خواهرت و بعد حق ساير نزديكانت ؛


پس هركه قريب تر است مقدم تر است و رعايت حقش در اولويت قرار دارد .

[فاطمه ایمانی]

ثم حق مولاك المنعم عليك ؛ ثم حق مولاك الجارى نعمته عليك ( عليه نعمتك ) ثم حق ذى المعروف لديك ؛ ثم حق مؤذنك بالصلاة ؛ ثم حق امامك فى صلاتك ؛ ثم حق جليسك .


ترجمه : بعد حـق مولا و ولي توست كه بر تو احسان ميكند و بعد حـق غلام و نوكرت هست كه تو به او احسان مينمائي و بعد حق كساني كه نسبت به تو احسان نموده اند و بعد حق اذان گوينده براي نماز و بعد حـق كسي كه امام تو در نماز است و بعد حـق كسي كه هم مجلس يا هم نشين تو ميباشد .