سيره تربيتي حضرت زهرا (س)

[fatememeshkat]

با سلام
ضمن تبريك و شاد باش ميلاد سرور زنان عالم بانوي كونين حضرت صديقه مرضيه فاطمه زهرا سلام الله عليها ، در اين تاپيك قصد داريم به شيوه هاي تربيتي آن بانوي نمونه بپردازيم .
از دوستان گرانقدر درخواست ميكنيم كه در خصوص سيره تربيتي آن حضرت (س) مطالب مفيد و مورد استنادي را در اين تاپيك قرار دهند .
با تشكر

[fatememeshkat]

در این زمینه ابتدا باید به 3 نكته مهم تربیتی اشاره کرد که عبارت است از: ((آگاهی دادن به شخص مورد تربیت))، «عمل کردن به آنچه بیان می شود» و «فراهمكردن بستر مناسب تربیتی)).

آن چه در زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) به چشم می خورد این است كه ایشان به 3 نكته مذکور به نحو كامل عمل کرده اند.

ایشان بخشی از زندگی خود را به تربیت حسنین(ع) و زینبین(س) و طرح مباحث نظری و آموزشی اختصاص می دادند،

درباره ایجاد بستر مناسب تربیتی نیزاین بانو فضای خانه را به فضایی تبدیل می كردند كه یاد محرومان و مستضعفان در آن زنده باشد.
ایشان در شب های قدر بچه ها را برای عبادت و مناجات آماده می كردندو در نهایت حضرت فاطمه(س) هر آن چیزی را كه برای یك زندگی آسمانی مورد نیاز بود، در فضای خانه ایجاد می كردند.1

[نسیم حیات]

مسابقه و رقابتهای سازنده

روبه‏رو ساختن کودکان با مشکلات و فراهم نمودن امکان رقابت برای آنها موجب اعتماد به نفس آنان می‏شود. اعتماد به نفس که نقطه ی مقابل حس حقارت و خودکم‏بینی است، به قدری ارزشمند و سرنوشت‏ساز است که اولیای کودک باید به هر قیمتی که شده این حس را در کودک خود به وجود آورند، چرا که در غیر این صورت، کودکِ دلبند خود را بدون هرگونه سلاح به میدان نبردی فرستاده‏اند که قدرتمندان زیادی در این میدان به زمین خورده‏اند. به نوشته بعضی از روان‏شناسان، یکی از عمده‏ترین اهداف در تربیت کودکان، ایجاد نوعی احساس واقعی اعتماد به نفس است.

به شهادت تاریخ، فرزندان حضرت فاطمه(س) هرگز تسلیم باطل و مرعوب زور نشدند، و در تمام مراحل زندگی فردی و اجتماعی، بزرگواری، عزت نفس و کمالات انسانی خود را حفظ کردند و این موفقیت، ریشه در اعتمادی داشت که در دوران طفولیت نسبت به خود پیدا کردند.

[نسیم حیات]

پرورش روحيه ايثار

مقدم داشتن ديگران بر خود، اصلي بسيار ارزشمند و انساني است که هر کس، نمي تواند دارنده آن باشد. حضرت زهرا (س) فرزندانش را با چنين روحيه اي پرورش داده بود.
آن جا که پس از يک روز گرسنگي، وقت افطار، در به صدا درمي آيد و گرسنه بي سرپرستي درخواست طعام مي کند، پس از آن که حضرت علي (ع) و فاطمه (س) طعامشان را که قرص ناني بود تقديم آن فقير مي کنند، فرزندان آنها نيز که پرورش يافته چنين پدر و مادري هستند، ديگران را بر خود مقدم مي شمارند و قرص نان خود را به فقير مي دهند و اين عمل تا سه شب تکرار مي شود و نتيجه اين روحيه ايثار و از خود گذشتگي، آن مي شود که فرزندان بزرگوار آن حضرت تمام هستي خود را براي پيشرفت و تکامل انسانيت فدا مي کنند.

[fatememeshkat]

مقدم داشتن ديگران بر خود، اصلي بسيار ارزشمند و انساني است که هر کس، نمي تواند دارنده آن باشد. حضرت زهرا (س) فرزندانش را با چنين روحيه اي پرورش داده بود.

يكي از مسائل بسيار مهم در سيره تربيتي حضرت زهرا (س) پرداختن به نوع عملكرد تربيتي است ، همانطور كه همه مي دانيم در جريان اطعام فقير و يتيم و اسير ، تمامي اين خانواده گرامي ، افطار خود را بخشيدند .
اما سوال كليدي در جريان كشف دقيق اين سيره ارزشمند در اينجا نهفته است كه نحوه برخورد و تربيت و تفهيم مفاهيم عاليه چگونه بوده است كه فرزندان خردسال را بر بخشش ، آنهم در حال گرسنگي - كه حتي بزرگسالان ديگر از عهده تحمل آن برنمي آيند - تحريض مي كند ؟ !!!!!!!!!!!!! تبيين چنين مفاهيمي براي كودكان و خردسالان فاطمه زهرا (س) چگونه بوده است كه محصولي اين چنين در پي داشته !!!!!!!!!! محصولي كه تبعيت عملي با بزرگسالان را در سخت ترين شرايط بدنبال دارد ؟. پاسخ به اين پرسشها بنياد تربيت خردسالان را مي تواند متحول نمايد .

[fatememeshkat]

بی‏تردید، سرنوشت هر انسانی، ریشه در روحیات و خصلتهایکسانی دارد که در دوران طفولیت، نزدیکترین انسانها به او بودند. از طرف دیگر، دراین دوران، مادر نزدیکترین فرد به انسان بوده، نقش سازنده وی در تعیین مسیر فرزند،بی‏نهایت در خور توجه و امعان نظر است.نقطه آغازین سعادت یا شقاوت انسانها، دامنمادر و محیطی است که مادر، رکن اساسی آن محسوب می‏شود. پس می‏توان گفت از این جهت،کودک مانند مومی است که در میان دستان قدرتمند مادر، قابلیت تبدیل به هر شکل وهیأتی را دارد.

با کمی دقت در برخورد عاطفی و منطقی حضرت زهرا سلام اللّه‏ علیها در می‏یابیم که آن بانوی بزرگوار، در ساختن روح و شخصیت فرزندان گرامی‏اش از ابزاری بسیار ظریف و دقیق استفاده کرده است، که بسیاری از آنها در حال حاضر، میان روانشناسان تربیتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و خبرگان این فن به نتایج مثبت آن ایمان آورده‏اند. بی‏شک، این توفیق بی‏نظیر در تربیت کودکان، ناشی از شناخت عمیق و صحیحی است که اسلام در مورد انسان، ارایه داده است. بنابراین، اگر بگوییم هر مکتبی به اندازه شناخت درستی که از انسان دارد، در نظام تربیتی خود، به توفیقاتی دست می‏یابد، و چون دین آسمانی و الهی اسلام از کاملترین و واقع‏بینانه‏ترین شناخت در مورد انسان برخوردار است، بیشترین توفیق را در قضیه تربیت نسل به دست آورده، سخن به گزاف نگفته‏ایم. روش تربیتی و اخلاقی حضرت فاطمه(س) بهترین شیوه و تجربه برای ساختن نسلی پاک و سعادتمند است. از این‏رو، جا دارد که پیروان و ارادتمندان مکتب اسلام با به کار بستن شیوه‏ها و ظرایف تربیتی آن حضرت در رشد و تربیت نسلی پاک و پیشرو همت نموده، سعادت دنیا و آخرت فرزندان خود را بیمه کنند.منبع

[fatememeshkat]

یکی از عوامل مؤثر در تشکیل شخصیت فرزندان فاطمه زهرا(س) وراثت است، زیرا در این خانواده مادر از مقام عصمت بهره‏مند بوده، در وجود مطهر او هیچ رجس و گناهی راه ندارد، چنانچه در زیارت مطلقه امام حسین(ع) می‏خوانیم:
گواهی می‏دهم که شما در اصلاب پاک و ارحام مطهر بودید و هیچ غباری از شرک و جهالت،بر دامن شما ننشست.
امام حسین(ع) در روز عاشورا، این حقیقت را یک بار دیگر بازگو کرد، تا از این طریق بر حقانیت خود تأکید ورزد بدین خاطر در آن روز تاریخی فرمود: شهامت، آزادی‏منشی وکرامت خود را مرهون پاکدامنی و طهارت مادرم زهرا(س) هستم.
در واقع، عاشورا محصول تربیت و نتیجه آموزشهای حضرت زهرا سلام‏اللّه‏ علیها بود،زیرا ارکان اصلی این قیام بی‏نظیر با شیوه‏های تربیتی فاطمه زهرا(س) تربیت یافته بودند. به عبارت دیگر، صحنه کربلا تأیید الهی بودن روش تربیتی صدیقه کبرا(س) بود.

[عارفه]

استفاده از جاذبه ی شعر در تربیت کودکان

حضرت زهرا ( سلام الله علیها ) آن گاه که کودکان خود را به بازی می گرفت، و به تربیت روحی و پرورش جسمی عزیزان خود می پرداخت، در قالب زیبایی اشعار ادیبانه می فرمود:

اشبه اباک یا حسن و اخلع عن الحق الرسن
واعبد الهاذا لمن ولا توال ذالا حسن

حسن جان! مانند پدرت علی ( علیه السلام ) باش و ریسمان را از گردن حق بردار.

خدای احسان کننده را پرستش کن و با افراد دشمن و کینه توز دوستی مکن.


برگرفته از کتاب: 360 داستان از فضائل، مصائب و کرامات فاطمه زهرا (سلام الله علیها)، نوشته عباس عزیزی.