گروه یا فرقه خداشيه

[meshkaat]

بنام خدا
اباحیه، طایفه­ای هستند که عبادات و شرعیات را ترک کرده و منهیات و محرمات را حلال میشمارند.(1)
گروه خداشيه از زیر مجموعه فرق اهل سنت بوده ولی از گروه دیگری به نام اباحیه گرفته شده است ولی از نظر اعتقادی با اعتقاد اهل سنت تفاوت بسیاری دارد.
******
1: أبي بكر ابن السيد محمد شطا الدمياطي ؛ حاشيه إعانه الطالبين على حل ألفاظ فتح المعين لشرح قره العين بمهمات الدين ، بیروت ، دار الفكر، ج 1 ، ص 271 علامه مجلسی ، محمد باقر ، بحار الانوار ، بیروت ، موسسه الوفا ، 1414 ، ج25 ، ص 288

[meshkaat]

بنام خدا
رهبر فرقه
رهبر فرقه خداشیه مردی به نام عمار یا عماره بن بدیل بوده که ملقب به خداش می­باشد و آنچه به نظر می­رسد این است که این لقب را سایر مسلمانان بوی داده باشند به عنوان اینکه او به اسلام ضربه و خدشه وارد کرده است و در واقع این لقب نوعی اهانت به آنها است بخصوص که خداشیه خود را فرقه­ای از راوندیه می­داند.
برخی قائلند خداش در ابتدا نصرانی بوده است و بعدا در کوفه مسلمان شده و به مرو و خراسان برای تبلیغ مرام خود رفته است.(1)
آنها اختلافاتی را در مرو خراسان بوجود آوردند که باعث شد اسد ابن عبد الله برادر خالد ابن عبدالله القسری به آنها حمله کرده و تعدادی از آنها را کشته و همچنین خداش را گرفته و مثله کرد. بدین صورت که زبانش را قطع کرده و چشمانش را نابینا کردند. در این حالت بود که یحیی ابن نعیم شیبانی دستور به قتل وی داد و وی را اعدام کردند(2) و بدین ترتیب به قائله وی در مرو خاتمه دادند.
****
1: أبو الفرج المعافى بن زكريا النهرواني ؛ الجليس الصالح والأنيس الناصح ، بیروت ، بی نا ، بی تا ، ج 1 ، ص 367
2: أبو الحسن علي بن أبي الكرم محمد بن محمد بن عبد الكريم الشيباني ؛ الكامل في التاريخ ، تحقيق : عبد الله القاضي ، بیروت ، دار الكتب العلميه ، 1415هـ ، چاپ دوم ، ج 4 ، ص 420

[meshkaat]

این فرقه که پیروان خداش می­باشند اعتقاد دارند که خداش، حرام های خداوند را مباح نموده و اعلام کرده که استفاده از زنان مردم برای یکدیگر جایز است و همچنین در ترک واجبات نیز دست به توجیه و تاویل می­زنند و اعتقاد دارند که خداش این مطلب را از مالک ابن هیثم و هریش ابن سلیم اعج می­گرفته است.(1)آنها اعتقاد دارند که نه نماز و نه روزه و نه حج هیچکدام واجب نیست بلکه برای هر کدام از آنها تاویل خاصی آورده و می­گویند وقتی نماز و روزه و حج گفته می­شود منظور چیز دیگری است.
آنها می­گویند منظور از نماز دعا برای امام و رهبر جامعه و ذکر و یادآوری وی و اطاعت از وی است نه اعمال و حرکات مخصوصی که از صدر اسلام بدان عمل می­شده است
و منظور از روزه خودداری از ذکر نام امام است.(2)
منظور از حج بدین معنا نیست که به طرف مکه بروی بلکه منظور حرکت برای دیدار امام و رهبر فرقه است. بنابراین بواسطه قول این فرقه در نماز به اصطلاح مسلمانان هیچ­گونه مزیتی نیست و در روزه به اصطلاح مسلمانان بجز گرسنگی و تشنگی هیچگونه منفعتی نیست. بنابراین انسان نباید در هیچ حالی خود را از لذت نعمتهایی که خدا داده مثل خوردنیها و آشامیدنیها و جماع ممنوع کند.(3)
********
1: أبي القاسم علي بن الحسن إبن هبه الله بن عبد الله الشافعي ؛ تاريخ مدينه دمشق وذكر فضلها وتسميه من حلها من الأماثل ، تحقيق : محب الدين أبي سعيد عمر بن غرامه العمري ، بیروت ، دار الفكر ، 1995 ، ج 56 ، ص 517
2: ظاهرا این تاویل یک نوع توجیه سیاسی میباشد.
3:تاريخ مدينه دمشق وذكر فضلها وتسميه من حلها من الأماثل

[meshkaat]

خداشیه برای تبیین اعتقادات خود از جمله اباحه گری دست به ادله­ای زدند که عبارت است از :
ليس على الذين آمنوا و عملوا الصالحات جناح فيما طعموا إذا ما اتقوا و آمنوا(1)بر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند، گناهى در آنچه خورده‏اند نيست (و نسبت به نوشيدن شراب، قبل از نزول حكم تحريم، مجازات نمى‏شوند) اگر تقوا پيشه كنند و ايمان بياورند و اعمال صالح انجام دهند سپس تقوا پيشه كنند و ايمان آورند سپس تقوا پيشه كنند و نيكى نمايند و خداوند، نيكوكاران را دوست مى‏دارد.
وحال آنکه همه می­دانیم طبق نظر مفسرین منظور از آنچه خورده­اند شراب و... بوده که در زمان جاهلیت مصرف کرده­اند و آیه دلالت بر این دارد که چون آنها در زمان جاهلیت و یا در زمانی قرار داشته که هنوز آیه حرمت نازل نشده بوده است این کار آنها عذاب ندارد و هیچ وقت دلالت بر جواز حرام ندارد. همانطور که در تفسیر مجمع البیان آمده است زمانی که آیه حرمت شراب و قمار نازل شد اصحاب خدمت پیامبر اکرم(ص) رسیدند و عرضه داشتند : یا رسول الله برادران دینی ما که قبل از نزول آیه شراب خورده و از مال قمار بازی، مصرف می­کردند حکمشان چه می­شود؟ از اینرو خداوند این آیه را نازل کرد.(2)
پس به وضوح می­بینیم که عمل آنها و استدلال به این آیه شریفه برای این عمل زشت از ناحیه آنها فقط به واسطه فهم ناصحیح آنها از قرآن بوده و به هیچ وجه این آیه برای استلال مناسب نیست.
اما بعد از مدتی خداشیه به طور خاص منقرض شده ولی افکار و عقاید اباحه گری آنها هنوز در بین برخی فرق وجود دارد.
**********
1: مائده /93
2:مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج 3 ، ص 372

[meshkaat]

خداشیه برای تبیین اعتقادات خود از جمله اباحه گری دست به ادله­ای زدند که عبارت است از :
ليس على الذين آمنوا و عملوا الصالحات جناح فيما طعموا إذا ما اتقوا و آمنوا(1)بر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند، گناهى در آنچه خورده‏اند نيست (و نسبت به نوشيدن شراب، قبل از نزول حكم تحريم، مجازات نمى‏شوند) اگر تقوا پيشه كنند و ايمان بياورند و اعمال صالح انجام دهند سپس تقوا پيشه كنند و ايمان آورند سپس تقوا پيشه كنند و نيكى نمايند و خداوند، نيكوكاران را دوست مى‏دارد.
وحال آنکه همه می­دانیم طبق نظر مفسرین منظور از آنچه خورده­اند شراب و... بوده که در زمان جاهلیت مصرف کرده­اند و آیه دلالت بر این دارد که چون آنها در زمان جاهلیت و یا در زمانی قرار داشته که هنوز آیه حرمت نازل نشده بوده است این کار آنها عذاب ندارد و هیچ وقت دلالت بر جواز حرام ندارد. همانطور که در تفسیر مجمع البیان آمده است زمانی که آیه حرمت شراب و قمار نازل شد اصحاب خدمت پیامبر اکرم(ص) رسیدند و عرضه داشتند : یا رسول الله برادران دینی ما که قبل از نزول آیه شراب خورده و از مال قمار بازی، مصرف می­کردند حکمشان چه می­شود؟ از اینرو خداوند این آیه را نازل کرد.(2)
پس به وضوح می­بینیم که عمل آنها و استدلال به این آیه شریفه برای این عمل زشت از ناحیه آنها فقط به واسطه فهم ناصحیح آنها از قرآن بوده و به هیچ وجه این آیه برای استلال مناسب نیست.
اما بعد از مدتی خداشیه به طور خاص منقرض شده ولی افکار و عقاید اباحه گری آنها هنوز در بین برخی فرق وجود دارد.
**********
1: مائده /93
2:مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج 3 ، ص 372