رسیدن به خداوند بدون عبادت؟

[Angel1943]

براستی انسان میتواند بدون عبادت و بندگی به قرب الهی برسد؟؟؟
کسی میگفت خدایی که شما با صدو بیست چهار هزار پیغمبر میخواهید به او برسید من با نگاه کردن به زیبایی یک گل او را درک میکنم.
میگفت خداوند را باید شناخت نه اینکه راه رسیدن به او را طولانی کرد.
بزرگترین دلیل او برای دفاع از حرفش عقل و احساس انسانها بود.
احساس به عنوان وسیله ای برای دریافت چیزهای خوب و عقل به مثابه فیلتری برای تشخیص انها.
حالا واقعا انسان میتواند؟؟؟

[iranproud]

داستانی از فیلسوف شرق ملاصدرای شیرازی

احساس بالاتر از دلیل است .


دلیل و برهان هر قدر هم قاطع و مستدل باشد، نمی تواند جای احساس را بگیرد.

همیشه دلیل و برهان دون احساس، و احساس بالاتر از دلیل است. این عبارت - البته در میان اهل اصطلاح و عرفان - هنگامی مورد استفاده و استناد قرار می گیرد که متکلم در پیرامون رد و نقض مسائل مسلم و بدیهی اقامه دلیل کند.

یعنی همان کاری را که اهل جدل و سفسطه انجام می دهند و هدفشان اقامه دلیل است، نه قانع کردن مخاطب.

عبارت بالا از تاریخی ضرب المثل شد که فیلسوف شرق و صاحب کتاب اسفار، ملاصدرای شیرازی با ذکر شاهدی بارز و آشکار به حقیقت احساس و رد دلایل سوفسطایی پرداخت؛ چه اساس فلسفه سوفسطایی بر اصل جدل و سفسطه و قلب حقایق از طریق اقامه دلایلی که رد آن دلایل خالی از اشکال نیست استوار می باشد.

می گویند روزی ملاصدرا در کنار حوض پر آب مدرسه درس می داد. غفلتاً فکری به خاطرش رسید و رو به شاگردان کرد و گفت: " آیا کسی می تواند ثابت کند آنچه در این حوض است آب نیست؟"

چند تن از طلاب زبردست مدرسه با استفاده از فن جدل که در منطق ارسطو شکل خاصی از قیاس است و هدف عاجز کردن طرف مناظره یا مخاطب است نه قانع کردن او، ثابت کردند که در آن حوض مطلقاً آب وجود ندارد و از مایعات خالی است.

ملاصدرا با تبسمی رندانه مجدداً روی به طلاب کرد و گفت: " اکنون آیا کسی هست که بتواند ثابت کند در این حوض آب هست؟

" یعنی مقصود این است که ثابت کند حوض خالی نیست و آنچه در آن دیده می شود آب است.

شاگردان از سؤال مجدد استاد خود ملاصدرا در شگفت شده جواب دادند که با آن صغری و کبری به این نتیجه رسیدیم که در حوض آب نیست، حال نمی توان خلاف قضیه را ثابت کرد و گفت که در این حوض آب هست...

فیلسوف شرق چون همه را ساکت دید سرش را بلند کرد و گفت: « ولی من با یک وسیله و عاملی قویتر از دلایل شما ثابت می کنم که در این حوض آب وجود دارد ».

آنگاه در مقابل چشمان حیرت زده طلاب کف دو دست را به زیر آب حوض فرو برد و چند مشت آب برداشته به سر و صورت آنها پاشید. همگی برای آنکه خیس نشوند از کنار حوض دور شدند.

فیلسوف عالیقدر ایران تبسمی بر لب آورد و گفت: «همین احساس شما در خیس شدن بالاتر از دلیل است ....».

[مینیاتور]

ممنون ایران عزیز. ولی من متوجه نشدم..دلایل اونها که اشتباه بود (خودشونم میدونستن) اما احساسشون درست بود.خب حالا دلیل نمیشه که همیشه احساس بالاتر باشه.ممنونم اگه کمی توضیح بدید.

[parsa]

به نام خدا و سلام

شاید منظور از احساس، فطرت باشد.

انسان اگر (صرف نظر از عوامل خارجی) به فطرت درونی خود توجه کند، فطرت نهادینه شده در وجود همه ما، خالی از دروغ و حیله و گمراهیست. حق را نمایش می دهد و انسان را به آن رهنمون می سازد.

مگر اینکه این فطرت پاک با عوامل بیرونی (آموزه های نادرست و...) آمیخته شود. در این صورت است که صاحب خود را در تشخیص دچار اشتباه می سازد.

حتی گاهی ممکن است این فطرت پاک آنقدر آلوده شود که واقعیت ها را جور دیگری ببینید. یعنی با اینکه می داند این تشخیص درست نیست، ولی از روی لجاجت (یا هر تعبیر دیگه) حاضر به پذیرش نادرستی ان نیست.
بلکه دائم سعی می کند از هر راهی که شده در صدد توجیه بر آید و نادرست را درست جلوه دهد. اینجاست که کار خیلی مشکل می شود و حتی ممکن است پیامبر خدا هم نتواند این شخص را که بدین حد در گمراهی پیش رفته، به راه حق رهنمون سازد.

لذا سخن ابتدایی را با این کلام تکمیل می کنم:

فطرت نهادینه شده در وجود همه ما، خالی از دروغ و حیله و گمراهیست. حق را نمایش می دهد و انسان را به آن رهنمون می سازد.
البته این سخن هیچ گاه بدین معنا نیست که انسان برای پرورش صحیح فطرت خود، بی نیاز از استاد و راهنما هست.
نکته مهم این است که در انتخاب استاد دچار اشتباه نشویم.

------------------

اما در مورد کمال عبودیت:

انسان ها همواره برای رسيدن به کمال مطلوب تلاش می کنند.
(همه این را قبول دارند و اختلافی نیست.)

پس سوال اصلی این است که:
کمال واقعی چیست و در پی چه باید باشیم؟؟؟

---------------------

عقیده ما (مسلمان ها) این است که:

کمال انسان بدون عبادت به دست نمی آيد.


توضیح:

راه رسيدن و تقرب به خدا

استاد مطهري (ره) مي­گويد: از نظر قرآن انسان موجودي است برگزيده از طرف خداوند،‌ خليفه و جانشين او در زمين،‌ نيمه ملکوتي و نيمه مادي، داراي فطرتي خود آشنا، آزاد، مستقل، امانتدارِ خدا و مسئول خويشتن و جهان، مسلط بر طبيعت و زمين و آسمان، وجودش از ضعف و ناتواني آغاز مي­شود و به سوي قوّت و کمال سير مي­کند و بالا مي­رود اما جز در بارگاه الهي و جز با ياد او آرام نمي­گيرد. ظرفيت علمي و عملي­ اش نامحدود است. (1)

از ديدگاه اسلام ارزش انسان به آن است که به هدف خلقت که قرب الهي است نائل گردد و اين کمال انسان است و منظور از کمال، کمال روحي و نفساني است چون روح اصل و مبناي هويت و شخصيت آدمي است. از نظر قرآن انساني سعادت­مند است که به اين هدف دست يابد. سعادت در گرو کسب لذّت يا قدرت بيشتر و مانند اين­ها نيست.

سعادت تنها در پيوند با خدا حاصل مي­شود که در قرآن از آن به عبادت تعبير شده است: و ما خلقتُ الجن و الانس الا ليعبدون؛ جن و انس را نيافريدم جز آن که مرا بپرستند".(2)


براي رسيدن به کمال نهايي،‌ ابزارهايي لازم است که عبارتند از:

1- معرفت خدا: کليد نيل به هدف نهايي معرفة الله است. بدون شناخت خداوند تقرب به او امکان پذير نيست و از اين رو امام علي(ع) مي فرمايد: اوّل الدّين معرفته؛ معرفت خدا سرآغاز دين است".(3)

2- تقوا: براي دستيابي به مقام شکر و نيل به اجر عظيم و احاطه بر مسائل با روشن بيني خاص و کسب موفقيت، قرآن مجيد تقوا را مطرح کرده که همه اين موضوعات در قرب به پروردگار مؤثر است.

3- عبادت: در حديث قدسي آمده است: هيچ بنده­اي به عبادتي بهتر از واجبات به من نزديک نشده است و او به وسيله نوافل به من تقرب مي­جويد تا جايي که او را دوست بدارم،‌ آنگاه گوش شنوا و ديده بينا و دست تواناي او خواهم بود. اگر مرا بخواند پاسخش مي­دهم و چنانچه چيزي از من بخواهد ارزاني اش مي­دارم".(4)

4- ترک گناه: بزرگ ترين مانع رسيدن به کمالات،‌ گناه و هواي نفس است به طوري که امام صادق(ع) مي فرمايد: "بين بنده و خدا هيچ پرده اي تاريک­تر و ترسناک­تر از نفس و هوي نيست و براي از بين بردن اين دو وسيله­اي مانند احتياج به خدا و خشوع براي خدا و گرسنگي در روز و بيداري در شب نيست".(5)

حذر از پيروي نفس که در راه خدا مردم افکن تر از اين غول بياباني نيست.

امام صادق(ع) مي­فرمايند:

"از هواي نفس بپرهيزيد همان طوري که از دشمنانتان مي­پرهيزيد. هيچ چيز دشمن­تر براي مردان از پيروي هواهايشان و نتيجه زبان­هايشان نيست".(6)

بر اين اساس،‌ دست­يابي به کمال، رياضت و مجاهده با نفس مي­خواهد.


بزرگان دين براي سير و سلوک مواردي را پيشنهاد کرده ­اند که مهم ترين آن­ها عبارتند از:

1. خودشناسي،
   
2. آگاهي،
   
3. تذکر،
   
4. تفکر،
   
5. تولي و تبري،
   
6. علم به احکام،
   
7. انتخاب رفيق صالح،
   
8. پرهيز از گناه، توبه،
   
9. انجام واجبات،
   
10. ترک محرمات،
    
11. انجام مستحبات و ترک مکروهات،
    
12. محاسبه و مراقبه،
    
13. اخلاص،
    
14. مجاهدت با نفس،
    
15. نظم،
    
16. غنيمت شمردن فرصت­ها،
    
17. خدمت به بندگان خدا،
    
18. توکّل بر خدا،
    
19. خوشرفتاري با مردم،
    
20. زهد و قناعت.(7)

در اسلام به پاره ­اي از عبادات و مستحبات بيشتر تأکيد شده مانند:

قرائت قرآن، تهجد و شب زنده داري، انجام نوافل روزانه، راز و نياز در دل شب، التزام به اوّل وقت در خواندن نمازهاي واجب، همواره با وضو بودن، رعايت آداب و سنت­ها در عبادات، تعقيبات نماز، شرکت در نماز جمعه و جماعات، طولاني کردن قنوت و سجده­هاي نماز، سه روز روزه در هر ماه، زيارت اوليا، توسل به امامان، صله رحم، ذکر خدا و صلوات بر محمد و آل محمد.


در احاديث آمده است:

خواندن چهار آيه از آخر سوره حشر که از آيه "لو انزلنا هذا القرآن" شروع شده و تا آخر سوره به پايان مي­رسد، هر روز صبح بسيار خوب است.

بهتر است در سجده شکر خوانده شود. تداوم اين عمل بسيار مجرب و مفيد است. صد بار لا اله الا الله و هفتاد بار استغفار پس از نماز صبح بسيار مجرّب است.(8)


در پايان ياد آور مي­شويم که براي شروع در مراتب بالاتر کمال، ابتدا سعي نمايد در مراتب اوليه، راسخ­تر شده و ثبات قدم بيابد و سپس برنامه معنوي زندگي خود را به تدريج آغاز کنيد، ابتدا با برنامه­هاي سبک­تر و پائين­تر و بعد از آن که راسخ شديد و ثبات قدم يافتيد به مراتب بالاتر بپردازيد و سعي نماييد خود را خسته ننمايد.


در روايات نيز آمده، گاهي قلب انسان رو مي­کند و گاهي پشت، اگر قلب رو کرد و آماده است، خود را در راه نوافل قرار داده و اگر پشت کرده و آماده نيست، به واجبات اکتفا کنيد.(9)


نکته آخر:

ماه رجب، ماه عبادت و خودسازي است که کمال عبادت و تقرب الي الله در مراسم اعتکاف و انجام مراسم آن صورت مي گيرد. اعتکاف يک فرصت طلايي است که براي تکامل روحي و معنوي معتکفين. پس این ماه را غنیمت بدانیم و سعی کنیم خود را برای استقبال از ماه پر برکت شعبان و رمضان آماده سازیم.


-----------------------------------------------------


پي‌نوشت‌ها:

1. مجموعه آثار،‌ ج2، ص 272.
2. ذاريات (51) آيه 56.
3. نهج البلاغه، خطبه 1.
4 .اصول کافي،‌ج 4، ص 53.
5.سفينه البحار، ج 2، ص 603.
6.اصول کافي، ج 4، ص 30.
7.مهدوي کني، اخلاق عملي، ص 44.
8.مهدوي کني، همان، ص 341.
9. ميزان الحکمه، ماده قلب، شماره 16960.


.

[meshkaat]

بنام خدا
با سلام
به نظر ميايد ابتدا بايد ديد كه آيا تمام راهها يي كه بشر براي رسيدن به خدا از آنها بهره ميبرد في الواقع نتيجه بخش هستند يا خير؟
بعد هم بياييم برخي از ابزار هاي مهم را با هم مقايسه كنيم تا با سبك سنگين كردن آنها راه بهتر را بشناسيم.

[meshkaat]

1: انسان موجودی است که باید با سیر و حرکت اختیاری به کمال نهایی برسد.

2: هدف اصلی انسان قرب به خداست.
3: سیر و حرکتی که به سوی چنین مقصد والایی انجام می‏گیرد یک سیر باطنی است که از اعماق روح و دل انسان آغاز می‏شود و اگر نیروهای طبیعی و حرکتهای جسمانی مثل زیارت کعبه و خانه خدا و زیارت پیامبر (ص) و امامان (ع) هم مطرح است، در واقع اینها فقط ابزارهایی‏اند که در رسیدن به کمال نهایی مورد استفاده قرار می‏گیرد.
حال با توجه به این مقدمات تنها راه صحیح برای رسیدن به این مقصد، بندگی خدا و پرستش معبود واقعی اوست و هیچ کار و فعالیتی برای بندگی خدا غیر از عبادتش که در دستور شرع مبین به نام «واجبات» و «مستحبات» آمده است عبادت و پرستش نمی‏باشد. منظور ما از عبادت تنها کارهایی نیست که قصد قربت شرط صحت آن است مثل نماز و روزه بلکه مراد از عبادت تمام کارهایی است که مورد رضایت الهی باشد که انسان آنها را با قصد تقرب انجام دهد؛ چه قصد تقرب شرط صحت آن باشد مثل عبادات، یا قصد تقرب شرط صحت آن نباشد بلکه شرط کمال و ثواب در آنهاست مثل کار کردن، کشاورزی، صنعتگری، کارگری، شستشو و ملاقات بیماران و بستگان، مدرسه سازی و خلاصه همه کارهای روزمره انسان.

[meshkaat]

در قرآن کریم گاهی به نحو کلی به این حقیقت اشاره می‏کند:
«و ما خلقت الجن و الإنس إلا لیعبدون؛ (1) جن و انس را نیافریدیم مگر برای این که مرا پرستش کنند» یعنی هدف از خلقت که رسیدن انسان به کمال مطلق باشد، تنها از راه عبادت است.
«و أن اعبدونی هذا صراط مستقیم؛ (2) مرا پرستش کنید، این است راه راست.»
و گاهی راه سعادت و فلاح را با ذکر عبادتهای خاص مشخص می‏کند: «قد أفلح من تزکی * و ذکر اسم ربه فصلی؛ (3) رستگار کسی است که تزکیه کرد، و به یاد خدا بود (همان حالت قلب و توجه الی الله است) پس نماز خواند» یعنی تزکیه به یاد خدا بودن است و برای رسیدن به یاد خدا نماز گزاردن است.
«...وأقم‏الصلاةلذکری؛ (4) نمازبخوان برای آن‏که به‏یاد من باشی» البته نمازهدف نیست، بلکه ذکر و یاد خدا بودن هدف است منتهی نماز تجلی آن ذکر قلبی است.
درباره زکات چنین آمده است: «خذ من أموالهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها...؛ (5) از اموال آنان زکات دریافت کن تا این زکات موجب شود خودشان پاک شوند و تزکیه گردند» یعنی دادن زکات از اموال، دل انسان را پاکیزه می‏کند، نه مال را، زیرا مال مانع رشد است و با دادن آن، مانع برداشته می‏شود و تزکیه حاصل می‏گردد.
قرآن کریم درباره انفاق می‏فرماید: «لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون...؛ (6) هرگز به نیکی نمی‏رسید تا از آنچه دوست دارید انفاق کنید» یعنی پیراهن کهنه، غذای مانده و دور ریختنی را به فقیر دادن، باعث تزکیه نمی‏شود، باید همان چیزی را که خود دوست می‏داری به فقیر بدهی تا تزکیه حاصل شود.
****

1) الذاریات /56
2) یس /61
3) اعلی/14ـ 15
4) طه / 14
5) توبه /103
6) آل عمران /92

[meshkaat]

قرآن درباره روزه می‏فرماید: «یا أیها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون؛ (7) بر شما روزه نوشته شد چنان که بر پیشینیان نوشته شده شاید به تقوا برسید» کسی که ساعتها در روزهای گرم تابستان از آشامیدنی و خوردنیهایی که به آن خو گرفته است دل بکند به تقوا می‏رسد زیرا تقوا همان حفاظت نفس از فساد و تباهی است.
خلاصه تمام عبادتهایی که اسلام برای مسلمین تشریع نموده ـ اعم از واجب و مستحب ـ انسان را به کمال معنوی می‏رساند و نمونه کامل این سالک الی الله پس از پیامبر اسلام (ص)علی بن ابی‏طالب (ع) است که در تزکیه نفس و تحمل مشکلات در راه عبادت و رضای خدای متعال، و نیز از نظر مبارزه با خواسته‏های نفسانی انسان کامل و نمونه بشریت بوده است.
*****
7) بقره /183

[Softnature]

داستانی از فیلسوف شرق ملاصدرای شیرازی

احساس بالاتر از دلیل است .


دلیل و برهان هر قدر هم قاطع و مستدل باشد، نمی تواند جای احساس را بگیرد.

همیشه دلیل و برهان دون احساس، و احساس بالاتر از دلیل است. این عبارت - البته در میان اهل اصطلاح و عرفان - هنگامی مورد استفاده و استناد قرار می گیرد که متکلم در پیرامون رد و نقض مسائل مسلم و بدیهی اقامه دلیل کند.

یعنی همان کاری را که اهل جدل و سفسطه انجام می دهند و هدفشان اقامه دلیل است، نه قانع کردن مخاطب.

عبارت بالا از تاریخی ضرب المثل شد که فیلسوف شرق و صاحب کتاب اسفار، ملاصدرای شیرازی با ذکر شاهدی بارز و آشکار به حقیقت احساس و رد دلایل سوفسطایی پرداخت؛ چه اساس فلسفه سوفسطایی بر اصل جدل و سفسطه و قلب حقایق از طریق اقامه دلایلی که رد آن دلایل خالی از اشکال نیست استوار می باشد.

می گویند روزی ملاصدرا در کنار حوض پر آب مدرسه درس می داد. غفلتاً فکری به خاطرش رسید و رو به شاگردان کرد و گفت: " آیا کسی می تواند ثابت کند آنچه در این حوض است آب نیست؟"

چند تن از طلاب زبردست مدرسه با استفاده از فن جدل که در منطق ارسطو شکل خاصی از قیاس است و هدف عاجز کردن طرف مناظره یا مخاطب است نه قانع کردن او، ثابت کردند که در آن حوض مطلقاً آب وجود ندارد و از مایعات خالی است.

ملاصدرا با تبسمی رندانه مجدداً روی به طلاب کرد و گفت: " اکنون آیا کسی هست که بتواند ثابت کند در این حوض آب هست؟

" یعنی مقصود این است که ثابت کند حوض خالی نیست و آنچه در آن دیده می شود آب است.

شاگردان از سؤال مجدد استاد خود ملاصدرا در شگفت شده جواب دادند که با آن صغری و کبری به این نتیجه رسیدیم که در حوض آب نیست، حال نمی توان خلاف قضیه را ثابت کرد و گفت که در این حوض آب هست...

فیلسوف شرق چون همه را ساکت دید سرش را بلند کرد و گفت: « ولی من با یک وسیله و عاملی قویتر از دلایل شما ثابت می کنم که در این حوض آب وجود دارد ».

آنگاه در مقابل چشمان حیرت زده طلاب کف دو دست را به زیر آب حوض فرو برد و چند مشت آب برداشته به سر و صورت آنها پاشید. همگی برای آنکه خیس نشوند از کنار حوض دور شدند.

فیلسوف عالیقدر ایران تبسمی بر لب آورد و گفت: «همین احساس شما در خیس شدن بالاتر از دلیل است ....».

ببخشید الان شما با این قصه فاتحه ی فلسفه رو خوندید یا مزاح فرمودید

[meshkaat]

براى نزديك شدن به خداوند متعال در درجه اوّل بايد به تزكيه نفس و پاك كردن آن از هواهاى نفسانى و آلودگى گناه پرداخت ; زيرا هواى نفس ، دل انسان را مى ربايد و موجب غفلت از آخرت و گمراهى و سقوط انسان از مقام انسانيت مى شود ; قرآن كريم در اين زمينه مى فرمايد: «وَ لاَ تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ... (ص،26) و از هواى نفس پيروى مكن كه تو را از راه خدا منحرف سازد.. .»(1)
علاوه بر تهذيب نفس ، راه هاى ديگرى نيز وجود دارد كه برخى از آنان عبارتند از:
1 . ايمان به خداوند متعال و پيامبراكرم(ص) و جهاد در راه خداوند متعال : بايد با عمل به دستورهاى خداوند متعال ، علم و معرفت خود را نيز نسبت به او افزايش دهيم ; همچنين با مطالعه درباره زندگى ، اخلاق ، رفتار و گفتار امامان معصوم(ع)و پيامبراكرم (ص)شناخت خود را در مورد آنان بيفزاييم و ارتباط خود را با آنان بيشتر نماييم .
2 . عبادت و نيايش : قرآن كريم در اين زمينه مى فرمايد: «يَـأَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِى خَلَقَكُمْ وَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ; (بقره،21) اى مردم ، پروردگار خود را پرستش كنيد ، آن كس كه شما و كسانى را كه پيش از شما بودند آفريد تا پرهيزگار شويد .»
عبادت ، تأثير بسيار زيادى در تهذيب اخلاق و نزديك شدن به خداوند دارد .(2)
****
1: : اخلاق در قرآن،ج 1 ، ص 163 ـ 420

2 : مراحل اخلاق در قرآن