سياهچاله‌هاي فضايي آواز مي‌خوانند!

[عذرا]

عجیب ولی واقعی


در اعماق تاريكي كهكشان و در فاصله 300 ميليون سال نوري از سطح زمين، سياهچاله عظيمي وجود دارد كه بيش از 5/2 ميليون سال است آواز يكنواختي را زمزمه مي‌كند. همان‌طور كه مي‌دانيد حركت امواج صوتي نيازمند وجود سطح واسطي نظير آب يا هواست.
حال اين سوال مطرح مي‌شود كه حركت اين امواج در فضاي خلا چگونه امكان‌پذ‌ير خواهد بود؟ در سطح زمين امواج صوتي با به ارتعاش درآوردن مولكول‌هاي هوا كه اطراف آنها را فراگرفته‌اند از منبع توليد صوت در جهات مختلف حركت مي‌كنند. ارتعاش ايجاد شده در مولكول‌هاي هوا از يك مولكول به مولكول ديگر منتقل مي‌شود تا اين‌كه در نهايت با گوش برخورد كرده و به صورت صدا شنيده مي‌شود. از آنجايي كه در اعماق فضا، آب، هوا يا هيچ ماده واسط ديگري وجود ندارد كه بتواند انتقال امواج صوتي را امكان‌پذير سازد، حركت امواج صوتي در اين منطقه اغلب بسختي انجام خواهد شد. سياهچاله‌ها اجسام سماوي بسيار بزرگي هستند كه معمولا در مركز كهكشان‌هاي فعال يافت مي‌‌شوند و گفته مي‌شود كه نيروي جاذبه سياهچاله‌ها بقدري شديد است كه تقريبا هيچ ماده‌اي نمي‌تواند از اين جاذبه فرار كند و به ناچار در آن سياهچاله گرفتار خواهد شد. اگرچه جاذبه سياهچاله‌ها سبب جذب مخلوطي از ماده انرژي در محيط اطراف آن شده و حلقه‌هاي متشكل از ذرات گرد و غبار و گاز را در اطراف آن به وجود خواهد آورد، اما بخشي از اين ماده از قطب‌‌هاي اين ماده به صورت فواره‌اي در حال خارج شدن خواهد بود. اين فواره‌ها در گازهاي اطراف سياهچاله نفوذ كرده و بسته‌هايي از ماده را به صورت ابر يكنواخت در آن ايجاد مي‌كنند. امواج صوتي نوعي موج فشار هستند. سياهچاله‌ها يا به عبارت ديگر مداري كه به صورت فواره‌اي از قطب‌هاي آنها خارج مي‌شوند امواج صوتي مهيبي را ايجاد مي‌كنند كه در گاز كهكشاني كه اطراف آنها را فراگرفته است منتشر خواهد شد. هنگامي‌كه مواد خارج شده از قطبين سياهچاله‌ها با سرعتي برابر با سرعت نور به گاز گرمي كه به داخل كهكشان‌هاي بزرگ بيضوي شكل و خوشه‌هاي كهكشاني برخورد مي‌كند، اين فواره‌ها همانند چوب‌هاي ضربه‌زننده بر سطح طبل و سطح اين گازها همانند سطح طبل عمل خواهد كرد. اگرچه شنيده شدن اين امواج به علت وجود سطح خلا كه واسطه ميان ما انسان‌ها و سطح اين گازهاي گرم است، امكان‌پذير نخواهد بود، اما جالب است بدانيد كه امواج صوتي ايجاد شده به كمك اشعه‌ايكس قابل مشاهده خواهد بود. با توجه به آنچه گفته شد مي‌توان دريافت كه آهنگ جنبش سيارات و حتي سياهچاله‌هاي عظيم مي‌تواند نقش بسيار مهمي در شناخت ماهيت جهان هستي و عوامل تاثيرگذار بر شكل‌گيري آن داشته باشد. اگرچه هيچ موجود زنده‌اي روي زمين نمي‌تواند شنونده آهنگ جنبش سيارات و ديگر اجسام سماوي باشد، اما اين گروه موسيقي بي‌وقفه در تلاش هستند تا بتوانند پيامي را به گوش ما انسان‌ها برسانند. اين در حالي است كه در سطح زمين نيز محققان بي‌وقفه در جستجوي يافتن راهي هستند تا بتوانند گوش شنوايي را براي شنيدن آهنگ جنبش و حركت اجسام سماوي طراحي كنند كه بتواند بسياري از معماهايي كه از گذشته‌هاي دور در ذهن انسان‌ها مطرح بوده است را پاسخگو باشد.