تفسیر دو واژه

[waiting]

سلام؛

در قرآن چندین بار واژه های لسان و بیان تکرار شده. سؤالم اینه که تفاوت این دو واژه به لحاظ مفهومی و معنایی چیه؟آیا واژه های دیگری با معنایی کم و بیش مشابه این دو مورد در قرآن وجود دارند؟

سپاس

[مجیب]

كلمه لسان ( زبان ) 25بار در قرآن آمده، كه با تعداد مواردي كه واژه مُوعِظَة ( پند و اندرز ) آمده برابر است.

[waiting]

ممنونم اما موضوعی که بدنبالش هستم بیشتر مفهوم این دو واژه در مقابل هم هستش. بیان به معنی سخن گفتن و لسان (زبان) همون طوری که می دونید می تونه به معنی ابزار سخن گفتن یا به طور استعاری به معنای سخن گفتن هم به کار بره. در سوره الرحمن ابتدا آمده که "علم القرآن" و سپس "خلق الانسان" و "علمه البیان". این خیل یجالبه توالی که در این آیات وجود داره انسان رو به فکر فرو می بره. من می به دنبال خلقت آدمی و یاد گرفتن زبان و بیان او طبق آیات قرآن هستم.

[مقداد]

سلام؛

در قرآن چندین بار واژه های لسان و بیان تکرار شده. سؤالم اینه که تفاوت این دو واژه به لحاظ مفهومی و معنایی چیه؟آیا واژه های دیگری با معنایی کم و بیش مشابه این دو مورد در قرآن وجود دارند؟

سپاس

پاسخ:
خداوند درایات آغازین سوره الرحمن به يکى از مهمترين نعمتها بعد از نعمت آفرينش انسان ، اشاره کرده مى افزايد: (خداوند بيان را به او تعليم کرد) (علمه البيان ).
(بيان ) از نظر مفهوم لغت معنى گسترده اى دارد، و به هر چيزى گفته مى شود که مبين و آشکار کننده چيزى باشد، بنابراين نه فقط نطق و سخن را شامل مى شود که حتى کتابت و خط و انواع استدلالات عقلى و منطقى که مبين مسائل مختلف و پيچيده است همه در مفهوم بيان جمع است ، هر چند شاخص اين مجموعه همان (سخن گفتن ) است.

امّا لسان:
کلمه لسان هم در قرآن کریم به معانی مختلف به کار رفته است:
زبان. لغت. مثل. أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ. وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ {بلد: 8 و 9}. وَ لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ‏{قيامت: 16}. كه مراد از هر دو زبان است و مثل «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسانِ قَوْمِهِ» {ابراهيم: 4}. «وَ هذا لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ» {نحل: 103} كه مراد لغت است مثل زبان عربى، زبان فارسى و غيره.{قاموس قرآن، ج‏6، ص: 188}
«وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ» {شعراء: 84}. مراد از لسان صدق در اين دو آيه چيست؟
لسان چنانكه طبرسى فرموده ياد كردن است اعمّ از مدح يا ذمّ «جائنى لسان فلان» يعنى مدح يا ذمّ او بمن رسيد و نيز گويد: عرب بطور استعاره لسان را بمعنى قول بكار برند، على هذا لسان صدق در آيه بمعنى ياد نيك و ثناء جميل است در اقرب گويد لسان صدق بمعنى ذكر حسن است طبرسى آنرا ثناء جميل گفته است.{قاموس قرآن؛ج6ص189}.