خانم بي بي مريم شرعي اولين بانوي ناشر تركمن و مترجم قرآن كريم

[ریحانه]

بسمه تعالی

مصاحبه با اولين بانوي ناشر تركمن و مترجم قرآن كريم به زبان تركمني

خانم بي بي مريم شرعي ، داراي سابقه‌اي درخشان در عرصه ي مطالعات فرهنگي و اسلام شناسي است كه در زمينه ي ترجمه و تأْليف و پژوهش ، حضوري فعال داشته است . خانم شرعي همسر آقاي ملا عاشور قاضي مدرس سابق دانشگاه و مترجم رسمي قوه قضائيه در زبان آلماني هستند كه عمري را در راه خدمات فرهنگي سپري نموده اند و با شوق و علاقه مشغول تحقيقات هستند و آثارشان تجلي عيني اتحاد و وحدت ملي مي باشد.

که در ذیل مصاحبه خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان و دانش آموختگان ترکمن ایران با خانم بی بی مریم شرعی را می خوانید:

به زودی ...

.

[ریحانه]

سركار خانم بي بي مريم شرعي ابتدا بطور مختصر درباره خودتان بفرماييد .

خداوند بزرگ را به شكرانه ي آن كه بشر را به قرآن كريم و رسول اكرم (ص) نواخت سپاسگزارم و بر پيامبر رحمت و اهل بيت و اصحابش درود بيكران مي فرستم .
در گميشان (كوميش دفه) در تركمن صحرا بدنيا آمدم . دبستان و دبيرستان و ديپلم علوم تجربي را در شهرستان بندرتركمن و ديپلم علوم انساني را در گرگان به اتمام رساندم . در كليه مراحل تحصيلي تلاش وافري در راه كسب علم و دانش داشتم و در كنار درس و مشق ، در مسابقات فرهنگي استان ، در رشته هاي خوشنويسي ، روزنامه نگاري ، انشاء نويسي ، اطلاعات عمومي و قرآن كريم شركت مي كردم كه با لطف و عنايت ايزد منان و تشويق خانواده ام و معلمان خوبم كه هرگز زحمتشان را فراموش نمي كنم ، با موفقيت هايي همراه بود . در امتحانات ورودي دانشگاه ها در رشته فلسفه پذيرفته شدم . از اوان نويسندگي ، به مطالعه انديشه هاي فلسفي و سياسي بزرگان عرصه ي علم و دانش علاقه مند بودم و با توجه به اين علاقه در رشته هاي فلسفه و زبان آلماني در دانشگاه هاي شهيد بهشتي و تهران و آلمان ادامه تحصيل دادم . حافظ قرآن ، نويسنده و مترجم و پژوهشگر در معارف قرآني و فرهنگ اصيل تركمن مي باشم كه از سرچشمه ي زلال معارف اسلامي بهره مند گشته و سربلند قامت برافراشته است . در انجمن حكمت و فلسفه ايران در سال هاي گذشته همكاري داشتم و عضو برخي از مراكز علمي و فرهنگي هستم . در حال حاضر صاحب امتياز و مدير مسئول «انتشارات تركمن» هستم ، كه مجوز آن را اخيرا پس از گذراندن امتحان مربوطه ، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در تهران دريافت نمودم و علاوه بر همكاري با همسرم آقاي ملا عاشور قاضي در تحقيقات فرهنگي و رسيدگي به امور تحصيلي پسرم آلتاي ، مدتي به هنر و صنايع دستي تركمن مشغول بودم و در معرفي اين هنر داراي قدمت و ارزشمند تركمن ها فعاليت هايي داشتم .

• چرا نام انتشارات خود را «تركمن» گذاشته ايد ؟

ج – نام نيكت تا بماند يادگار اي تركمن .

• چرا نشر را به عنوان حرفه انتخاب كرده ايد ؟

ج – ناشر معمولا در خدمت علم و فرهنگ و تمدن و حامل و محمل اطلاعات است. مروج افكار و انديشه هاست . در واقع نشر از تأثير گذارترين حرفه هاست ، زيرا در سرنوشت فرهنگي جامعه دخيل است . در ضمن آثار چاپ شده هر قومي ، به منزله ي ستون اصلي موجوديت و وحدت و هويت فرهنگي آن قوم است .
نشر حرفه ي مورد علاقه ام است زيرا حرفه اي است كه با انديشه و نوشتن و پيام سر و كار دارد ، پيامي براي ارتباط جهاني ، به وسيله ي اين حرفه مي توان فرهنگها ، دانش ها را نسل به نسل به آيندگان انتقال داد .

[ریحانه]

• مهمترين آثار ترجمه شده شما در حال حاضر كدام است ؟ و هدف از ترجمه اين آثار چه بوده است؟
ج – از ميان آثاري كه ترجمه كرديم بنظرم ماندگارترين آنها 3 اثر ذيل است كه هر سه با همكاري همسرم آقاي ملا عاشور قاضي بطور مشترك انجام گرفته است :
1. ترجمه جزء سي ام قرآن كريم به زبان تركمني (با الفباي عربي و لاتين تركمنستان) كه توسط انتشارات بين المللي الهدي چاپ و منتشر شد .
2. ترجمه «وصيت نامه سياسي - الهي» حضرت امام خميني (ره) بنيانگذار انقلاب اسلامي ايران به زبان تركمني (با الفباي لاتين تركمنستان) ، توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام (ره) چاپ و منتشر شد .
3. ترجمه كتاب «كلمات قصار» پندها و اندرزهاي حضرت امام خميني (ره) كه توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام (ره) چاپ و منتشر شد .
اين ترجمه ها با هدف تعميق وحدت و اتحاد مسلمين صورت پذيرفته است . همانطور كه پيامبر اكرم (ص) فرمود : وحدت باعث نزول رحمت الهي و تفرقه موجب مشكلات و عذاب مي شود . قطرات باران با همگرايي خود رود و دريا را تشكيل مي دهند . تمام هستي با همگرايي و همدلي در پي تأمين سعادت انسان است . بطور كلي نظام آفرينش نظام توحيد و وحدت گرا است .
آفرينش درس وحدت مي دهد بر عالمي
چون كه بنيان جهان شد از بناي اتحاد

رمز وحدت را بجو از «قل هو الله احد»
مي دهد اين آيه عالم را صلاي اتحاد

[ریحانه]

• دوست داري در آينده در چه زمينه اي بنويسي ؟

ج – به علت ارادت خالصانه به پيشگاه پيامبر اكرم (ص) در فكر تأليف كتابي بنام «رسول الله (ص) شمع جمع آفرينش» هستم . خداوند متعال در جهان هستي هيچ مصلح اجتماعي را نيافريده كه در زمينه استعدادها ، نبوغ و مكارم اخلاق و جهاد عظيم همانند حضرت محمد (ص) باشد . اين توفيق الهي است كه انگيزه ي نوشتن درباره ي ويژگيهاي شخصيت رسول الله (ص) را در بنده اي ناچيز ايجاد مي كند .

• چه انگيزه اي باعث شده كه قرآن كريم را ترجمه كنيد ؟ ترجمه ي قرآن كار شايسته و پر اجر و ارجي است كه يقينا در صحيفه ي پژوهشهاي قرآني ثبت و ماندگار خواهد بود ، نظر علماي تركمن در اين باره چيست ؟

ج – ترجمه ي قرآن كريم به عنوان وحي نامه ي بي بديل خداوندي و اساسي ترين سند اسلام از سال ها قبل همواره ذهن و فكرم را به خود مشغول كرده است و تشويق و ارشادات مرحوم پدرم كه اهل علم و تقوا بودند ، در اين خصوص بي تأثير نبوده است . اگر قلب آدمي به «يقين» دست يابد و حقيقتي در باور جانش جاي گيرد ، چنان ثباتي به خود مي گيرد كه استواري آن از كوه نيز بيشتر خواهد بود . بحمد ا... ترجمه قرآن با استعانت و ياري باريتعالي با عشق و علاقه وافر و امدادهاي غيبي و با اميد انجام خدمت به ساحت مقدس كلام الله انجام گرفت . اميدوارم خداوند متعال به درگاهش بپذيرد و اين افتخاري است براي كل تركمن هاي جهان . فقط خدا مي داند كه چه رنج ها و مرارتهايي را متحمل شديم . اين جلمه زمزمه زبانم بود :
«قرآن كريمينگ ايزيندا قوملارا باتسام - اوني توتيا اديپ گؤزومه سورتسم» .

خيلي خرسندم كه خداوند قادر و توانا كه ناظر اعمال انسانهاست چنين عنايتي عظيم در حق ما بنده ي حقير و فقير داشته است .
نسخه هايي از ترجمه ي اين مصحف شريف به برخي حوزه هاي علميه تركمن صحرا و ... اهداء شد و باعث خشنودي و دعاي خير علماي عظام گرديد ، به طوريكه مسئول محترم حوزه هاي علميه اعظميه (مركز بزرگ اسلامي شمال كشور «تركمن صحرا») بندرتركمن معرفي نامه اي تحت عنوان «خادم قرآن كريم» به شانزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم در تهران ارسال فرمودند و خيلي از عالمان از اقصي نقاط دنيا تبريك گفتند .
بقول حضرت مختومقلي فراغي :
دولدوران بو دونيأني - سؤزلأن هر دو جهاني
كل ايشينگ بياني - قرآندا دير قرآندا

مشكل بزرگ انسانها دوري از قرآن است و علاجش هم برگشت به قرآن و عمل به آن است . تمامي مكاتب فلسفي در كار بشريت درمانده اند و ايسم ها شكست خورده اند . قرآن كريم دل انسان را روشن و به او عزت مي بخشد و همينطور در جلوگيري از ناهنجاريهاي اجتماعي و در گسترش سلامت روحي تأثيري ممتاز دارد .

• بنظر شما تاريخ نشر كتب چاپي به تركمني از چه زماني آغاز شد و توسط چه كساني پي ريزي شده است و چگونه آن ميراث معنوي تا امروز حفظ شده است ؟

ج – اگر ما به گذشته ي خود نظري بيفكنيم مي بينيم كه تركمن ها در همه ي زمانها معارف پرور بوده و كتاب را ارج نهاده و به علما و دانشمندان احترام خاصي قائل بودند به طوريكه از آغاز قرن يازدهم ميلادي بزرگترين كتابخانه هاي دنيا در آسياي مركزي و در مرو و گرگانچ قرار داشت و دانشمندان و شعرا و فرهيختگان پر آوازه اي چون جارالله زمخشري ، ابوريحان بيروني ، ابن سينا ، فارابي ، انوري ابيوردي ، مروزي ها ، خوارزمي ها و صدها شخصيت ديگر و عارفان جليل القدري چون خواجه بهاء الدين نقشبندي ، نجم الدين كبري ، ابو سعيد مأنه لي و ... از آن حوزه فرهنگي برخاسته اند . از همه مهمتر ، طبق اسناد و مدارك موجود ، يكي از كهن ترين تفاسير و ترجمه كامل قرآن كريم در طول تاريخ اسلام در قرن 11 ميلادي (قرن 5 و 6 هجري) به تركي اوغوزي (تركمني) صورت پذيرفته كه در كتابخانه منچستر انگليس نگهداري مي شود و يك نسخه از آن نيز در دانشكده شرق شناسي سن پطرز بورگ موجود است .
در خصوص اولين مركز نشر در بين تركمن ها ، مي توان از چايخانه سنگي خيوه نام برد كه توسط دربار سعيد محمود رحيم خان دوم حدود صد و سي و پنج سال قبل داير شده بود . اولين اثر چاپي (غير از نسخ خطي) ، «ديوان ابولحسن راجي» شاعر تركمن و كتب ديگري به نام «مجموعه اشعار مونس خوارزمي» و «خمسه» امير عليشير نوايي بود كه مي توان آن را يك رنسانس فرهنگي در بين تركمن ها تلقي كرد . اما نخستين ناشر «آقا جان ابدالف» اهل قره قالپاقستان (در آسياي مركزي) بود . در اواخر قرن 19 اكثر كتب تركمني از جمله ديوان مختوم قلي فراغي ، داستان زهره و طاهر ، صايات و همراه و ... نخستين بار توسط ناشر نامدار تركمن «ملا ميرزا زاهد مير صديق اوغلي» در چاپخانه سنگي تاشكند ، سمرقند و بخارا چاپ و منتشر شد . مركز بزرگ انتشارات دولتي تركستان در شهر تاشكند واقع بود . بعد ار تاشكند در شهر عشق آباد كتابهايي به زبان تركمني چاپ و منتشر شد . شخصي به نام عبدالرحمن نورمحمد اوغلي نيازي به سال 1912 ميلادي «ديوان مختومقلي» را در آستراخان به چاپ رساند . بعد از وي قربان بردي آخوند گرگانلي به سال 1914 «ديوان مختومقلي» و «بهشت نامه» دولت محمد آزادي را در بخارا منتشر كرد . در ايران نخستين بار «ملا ميرزا عبداللهي» گزيده اي از اشعار ديوان مختومقلي را به چاپ رساند ، كه بعدها ديوان كامل حضرت مختومقلي ايشان براي بار اول در جهان (و قبل از تركمنستان) توسط عالم و پيشكسوت ناشران تركمن ايران حاج مراد دردي قاضي به چاپ رسيد . فعاليتهاي چاپ و انتشارات در تركمن صحراي ايران به بركت انقلاب اسلامي ايران روز به روز چشمگيرتر مي شود و جاي بسي تقدير دارد كه اين ميراث و گنجينه معنوي توسط فرزندان تحصيلكرده و آگاه حفظ مي شود . ما نيازمند مركزي بنام «مركز حفظ آثار كتب تركمني» هستيم ، تا ميراث گذشتگان و نوشته ها و آثار محققين گرانقدر كه در راه فكر و انديشه صحيح و متعالي زحمت كشيده اند براي آيندگان يادگار بماند . ارمغان اين مركز مي تواند سد محكمي در برابر تهاجم فرهنگي و از خودبيگانگي باشد و به جوانان در يافتن هويت واقعي خويش ياري رساند .

• در مورد زادگاهتان چه نظري داريد ؟

ج – بنده و همسرم "ملاعاشور" هر دو متولد گميشان هستيم و در اينجا به زادگاهمان گميشان و همه ي گميشاني هاي عزيز و مهمان دوست ، سلام و درود مي فرستيم .
ياقين يورك بيلن اوزاق يول لاردان
كوميش دفأ سلام دييپ آيدياريس .

گميشان يكي از نامدارترين شهرهايمان و گوهر يكدانه اي در پيكر آراسته ي صحراست . شهر با قداستي است كه ميراث دار فرهنگ و تمدن و سرچشمه ي علم ، معرفت ، عرفان ، ادب و هنر ، خاستگاه رادمردان ادب گستر و دانشمند پرور است و از نظر ديني و سياسي سر آمد بوده است . پيشينه ي تاريخي آن به دوره هاي قبل از اسلام بر مي گردد . وجود ديوار تاريخي قزل آلان در آن منطقه ، تپه هاي باستاني صفاجان ايشان ، كؤره سوو ، بندر استراتژيك آبسكون {آبسكون = كؤره (سكون) + سوو (آب)} و ... گميشان يكي از زيستگاههاي اوليه ي تركمن هاي ايران خصوصا يموت هاي جعفرباي بوده است . شهري كه از نقطه نظر ديني و سياسي هدايت گر صحرا و از حوزه هاي ديرينه ي فرهنگ اسلامي و معارف قرآني بوده است . چنانكه روحانيون عاليقدري را در دامان خود پرورانده است . به عنوان مثال، روحاني معظم ، مجاهد نستوه رجب آخوند صيادي فرزند الله قلي صوفي صيادي جعفرباي ، قاضي القضاة اقوام تركمن ، عثمان آخوند فرزند عمر قويونلي ، بايرام گلدي آخوند ، ولي جان آخوند وافي ، صاتلق بردي آخوند ، فرزندان و نوادگان قره آخوند ايشان و شاگرد وفادارش ستاره درخشان قرائت و خادم بزرگ و حافظ كل قرآن كريم قربان محمد قاري عاصمي (ره) معروف به صوفي قاري ، دارالحافظ قرآن كريم توسط وي در كميش دفه تأسيس شد و بسياري ديگر از علما كه تمام نيروي خود را در خدمت اسلام گذاشتند . حديثي از رسول اكرم (ص) : تنزل الرحمه عند ذكر الصالحين ، ياد و خاطره بندگان صالح باعث نزول رحمت خواهد شد .
از نظر سياسي ، اولين نمايندگان تركمن ها در مجلس از آن ديار برخاستند . به عنوان مثال مي توان از آدينه جان آخوند يارعلي كه مشروطه خواه بود ، اوغان قاضي و ... نام برد .
از نقطه نظر اقتصادي ، مركز تجاري و بازرگاني و حمل و نقل دريايي بين ايران و روسيه بوده است . از نظر معماري ، ساخت خانه هاي چوبي از نراد كه در سبك و نوع خود بسي جالب و زيبا و الگويي در معماري برخي از مناطق و برخي ساختمانهاي ايران مخصوصا در دروه قاجار بوده است و برخي از آنها نوع چوبي گوشه هايي از معماري سلجوقيان را تداعي مي كند . از نقطه نظر هنري ، خاستگاه شاعران مخلص (مانند مرحوم أرمي شاهير بن آنجان پتير) ، شاهير مرحوم عبدالغفور نيكوكار و ... و بخشي هاي مردمي مانند چو دور باغشي ملقب به «بلبل تركمن» (داماد گميشاني) ، پير موسيقي تركمن خوجه شرقي و فرزندش امانگلدي شرقي ، منطق ديبايي و دهها هنرمند با ذوق ديگر بوده است .
از نظر علوم مدرن ، اولين مدارس نوين مناطق تركمن نشين در آنجا تأسيس شده است ، بطوريكه نخستين دانش آموختگان تركمن در دانشگاههاي ايران و خارج از آن ديار برخاستند .
از نظر ورزشي ، قهرمانان گؤرش ، سواركاري و سرداران باطير و ... را در دامن خود پرورانده است . اين است گوشه اي از گذشته ي پر افتخار شهري كه به فراموشي سپرده شد . اميدواريم با همت و عنايت مسئولان محترم و تلاش جوانان و تحصيلكردگان غيور صحرا ، شكوه و جلال گذشته ي خود را بازيابد .

• جايگاه و منزلت زنان و نقش آنها در فعاليت هاي فرهنگي و اجتماعي و سياسي را چگونه مي بينيد ؟

ج - سخن گفتن از منزلت و جايگاه زنان بحثي گسترده را مي طلبد تا حق مطلب ادا شود . اما در خصوص بانوان تركمن مي توان گفت كه در اكثر برهه ها بانوان تركمن با فرمانروايي و اقتدار سياسي بيگانه نبوده اند و حضور آنها در عرصه هاي اجتماعي و سياسي سابقه اي كهن دارد . حتي در زمان «پروتو تركمن ها» كه تركمن ها با نام هاي سكايي (ساك قايي ، ساغ قايي؟) ، ماساژت ، سارومات و ... شناخته مي شدند و هنوز نام تركمن را انتخاب نكرده بودند .
منابع تاريخي در ادوار مختلف از بانواني سخن گفته اند كه به اداره ي امور مملكتي پرداخته اند و به عمران و آباداني و به امور هنري اهتمام ورزيده اند . در منابع يوناني ، در قرن پنجم قبل از ميلاد به نام ملكه توميريس (تومار دايزا) ، سلطان ماساژت ها بر مي خوريم كه احتمالا اولين سلطان زن جهان و يا يكي از اولين سلاطين زن جهان بوده است .
ديودور از قول كتزياس از ملكه ي سكاها به نام «زارين» تمجيد زيادي كرده و ساخت شهرهاي زيادي را به او منسوب كرده است . منابع تاريخي همينطور از زنان جنگجويي به نام «زنان آمازوني» (از اقوام سكايي) بحث مي كنند . در خصوص اقوام سكايي و ماهيت آنها مي توانيد به نشريه ي فراغي ، شماره 17 ، صفحات 28 تا 35 مراجعه نماييد .
با ظهور دين مبين اسلام و در سايه ي تعاليم مقدس قرآن كريم ، زنان جايگاه واقعي خود را مي يابند و از چنان منزلت و كرامتي برخوردار مي شوند كه خداوند سوره ي نساء را نازل مي كند .
از بانوان تركمن دوره ي اسلامي به عنوان مثال مي توانيم از شاهزاده خانم تركمن «بانو زمرد ملك» از شاهزادگان تركمن هاي سلجوقي نام ببريم كه بانويي خير و نيكوكار و هنرمند بود و تزئيناتي در حرم مطهر اما رضا (ع) انجام داد ، بطوريكه كاشي هاي زرين فام هشت ضلعي بسيار نفيس معروف به كاشي هاي سنجري در حرم مطهر امام رضا (ع) منسوب به اوست . به گواه تاريخ ، بانوان تركمن سختكوش و با شهامت و مسئوليت پذير هستند و همدوش مردان در فعاليت هاي مختلف از جمله دامداري ، كشاورزي و ... و به طور كلي در اقتصاد خانواده سهم بسزايي دارند .
آنها مسئول «بؤوور صانديق» يعني بانك سنتي تركمن ها و به اصطلاح امروزي «رئيس بانك خانواده» هستند و با عناويني همچون خانم يا خانيم (خان من) ، بيگم (بزرگ با والامقام من) ، سلطانيم (سلطان من) و ... خطاب مي شوند .
در زبان تركمني واژه ي «سلطان» به بانوان اطلاق مي شود و يكي از نام هاي بانوان است و در تركيب هاي مختلف از جمله سلطان دايزا ، سلطان بي بي ، آنا سلطان ، سلطان بخت ، سلطانا و ... بكار مي رود . آرزويمان اينست كه همه ي بانوان ما با فرهنگ اصيل خود كه نشأت گرفته از قرآن كريم است هر چه بيشتر آشنا شوند و با عظمت اراده و ايمان و حفظ زبان و آداب و رسوم خود باعث شرمندگي دشمنان شوند و انسان هاي صالح تحويل جامعه دهند .

• نظرتان درباره «زبان تركمني» چيست و چگونه بايد آن زبان را حفظ كرد ؟

ج – اساس و پايه ي فرهنگ و مدنيت هر قوم و ملتي زبان آن قوم و ملت است و زبان تركمني نيز يكي از عناصر اصلي هويت تركمن هاست . زبان تركمني قدمتي چند هزار ساله دارد و مانند رودخانه اي جوشان و خروشان به سرزمين آياء و اجدادي ما حيات بخشيده است . شاهكارهاي ديني ، علمي ، ادبي و لغت نامه ها و ... كه از نياكان پاكنهاد ما به يادگار مانده كلمه به كلمه گنج واژه هايي اس كه از جويبار انديشه ي اسلامي سيراب گشته و سربلند قامت برافراشته و ثمر داده است . اين زبان ، حيات خود را مديون نويسندگان توانمند ، دانشمندان و پژوهشگران ، هنرمندان و شعراي با ذوقي است كه به اين زبان نوشته و سروده و هنر نمايي كرده اند . هر قوم و ملتي به وسيله فرهنگ و تمدن خود ، به وسيله ي زبان ، لباس و هنر خود و ... شناخته مي شود . خداوند متعال زبان ها را متنوع و مختلف آفريده است . اراده و مشيت الهي بر آن بوده است كه انسانها داراي زبان ، رنگ ، شعوب و قبايل مختلف باشند . استعمارگران معمولا با تهاجم فرهنگي و منفعل نمودن مغزها و انديشه ها ، انسان را از هويت واقعي خود جدا مي سازند و مي خواهند با تحقير برخي فرهنگ ها نشان دادن نژادگرايانه ي كاذب ديگري و ايجاد اختلاف بين آنها به صورت عرب و عجم و ترك و فارس ، سياست «تفرقه بيانداز و حكومت كن» را اعمال كنند كه البته در رژيم گذشته نمود بيشتري داشت و به بركت انقلاب اسلامي ايران تقريبا به زباله داني تاريخ پيوسته است . متأسفانه در موارد نادري نيز برخي از نشخوار كنندگان پس مانده هاي اين افكار مسموم از آنها دنباله روي كرده و مي خواهند بين امت اسلامي آگاهانه يا ناآگاهانه ايجاد شكاف نمايند كه خيال باطلي است . آنها در راستاي يكسان سازي فرهنگي و زباني و تحقير برخي زبانها و نابودي آنها و ايجاد تفرقه تلاش مي كردند . خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد (سوره ي روم آيه ي شريفه ي 22) : و من آياته خلق السموات و الارض و اختلاف السنتكم و الوانكم انّ في ذلك لايات للعالمين . از آيت ها و نشانه هاي خداوند تبارك و تعالي آفريدن انسانها و زمين و مختلف بودن زبان ها و رنگ هاي شما است و بدرستيكه در آن نشانه هاي براي دانايان است .
طبق فرمايش خداوند عزوجل زبان ها نيز از نشانه هاي خالق يكتاست و اگر يكسان سازي زباني درست بود ، آيا خداوند خود قادر به آن نبود ؟ البته كه بود ، اما مشيت الهي اين بود كه زبان ها مختلف باشند . در نتيجه تهاجمات فرهنگي و القائات افكار مسموم تفرقه افكنان ، متأسفانه بي توجهي به زبان مادري در بين برخي كودكان و حتي در بين برخي دانشجويان ما نيز رواج يافته است . مگر تكلم به زبان مادري خود عار و ننگ است ؟ مگر حرمت و احترام به مادر توسط بزرگان دين توصيه نشده است ؟ اگر مادر محترم است و احترام به او واجب است و اگر بهشت زير پاي مادران است ، پس «زبان» مادر نيز كه يكي از نشانه هاي پروردگار يكتاست ، محترم است . افرادي كه تحت تأثير تهاجم فرهنگي و افكار مسموم قرار مي گيرند ، متأسفانه از خود بيگانه مي شوند و به وحدت خدشه وارد مي سازند . در اينجا بايد يادآور شد كه در حفظ زبان به عنوان ستون فقرات فرهنگها نقش مادران در تربيت فرزندان بي بديل است . درختان جوان هستند كه به جنگل استحكام مي بخشند . كودكان و نوجوانان استخوان بندي يك جامعه را تشكيل مي دهند و نسل ها و تمدن هاي آينده را به وجود مي آورند . از فرمايشات حضرت امام خميني (ره) : تهاجم فرهنگي را دشمن طراحي مي كند و به دست خوديهاي ناآگاه به اجرا در مي آيد و سكوت و بي تفاوتي ها ، گسترش آن را دامن مي زند . و يا بقول «مولوي» كه روحش شاد باد :

هر كه او از همزباني شد جدا
بي زبان شد گرچه دارد صد نوا


مصاحبه از: خانم صدیقه جاذبی