چرا بعد از دعا دست را به صورت مي كشيم؟

[behnam-soft]

سلام.
در فرهنگ ما مسلمانان اينگونه جا افتاده است كه بعد از هر دعايي و گفتن آمين دست هايمان را به صورتمان بكشيم.
اولا فلسفه ي اين كار در چيست ؟
دوما اين كار از طرف پيامبران سفارش شده يا اينكه يك پديده زاييده اي از طرف خود مردم است؟

[parsa]

به نام خدا و سلام

در روایات کشیدن دست به صورت در نمازهای واجب نهی و در نمازهای نافله و مستحبی مستحب شمرده شده است.

(البته نهي در نماز واجب به اين معنا نيست كه اگر مثلا بعد قنوت نماز واجب دست به صورت كشيد، نمازش باطل باشه. بلكه اين نهي به معناي كراهت هست. چون يك حركت اضافي محسوب ميشه كه در نماز وارد نشده.)


و اما اينكه چرا برخي بعد از دعا دست ها رو به صورت مي كشند، ميشه گفت به نوعي از باب تبرّك هست. چون دستي كه به سوي خدا بلند شد، خدا به اون نظر داره و خالي برنميگردونه.
(البته ممكنه حاجت اون شخص همون موقع يا هيچ وقت روا نشه، ولي يقينا مصلحتي در كار هست.)


در روايات هم به اين مضمون سفارش شده است:

یکی از آداب پس از دعا، کشیدن دست‏ها به سر و صورت است.

امام صادق علیه السلام فرمودند:

«ما ابرز عبد یده الی الله العزیز الجبار الا استحیی الله - عز و جل - ان یردها صفرا فاذا دعا احدکم فلا یرد یده حتی یمسح علی وجهه و راسه»

هیچ بنده‏ای دستش را به سوی خدا نگشاید مگر این که خدا را شرم آید که آن را تهی برگرداند، پس هنگامی که یکی از شما دعا می‏کند دست‏خود را بر نگرداند مگر اینکه بر سر و روی خود بکشد.

(عدة الداعی، ص 159)

[hussein]

هرگاه سختي يا پيشامد ناگواري براي مردي رخ داد يا امري او را اندوهگين كرد سپس دو زانوي خود را با آرنجهاي دستانش برهنه كند و به زمين بچسباند و سينه خود را بر زمين بگذارد و با اين حال در سجده براي حاجت خود دعا كند.

اصول كافي ج4 ص338

[behnam-soft]

هيچ بنده‏اي دستش را به سوي خدا نگشايد مگر اين که خدا را شرم آيد که آن را تهي برگرداند، پس هنگامي که يکي از شما دعا مي‏کند دست‏ خود را بر نگرداند مگر اينکه بر سر و روي خود بکشد.

با سلام و تشكر از پاسخ شما بايد عرض كنم كه دقيقا سوال بنده هم همين جاست .آخر چرا بايد دست را به صورت كشيد؟ در ضمن مگر خدا حاجت انسان را از طريق دستانش مي دهد كه شما مي گوييد خدا شرم دارد كه آن را تهي برگرداند ؟

[parsa]

سلام و وقت بخير
بايدي در كار نيست بزرگوار.
امري هست مستحب كه همونطور كه گفتم شايد از باب تيمّن و تبرّك باشه.
نقلي هم كه عرض كردم، از خودم نبود.

[پاسخگوی اعتقادی 4]

سلام.
در فرهنگ ما مسلمانان اينگونه جا افتاده است كه بعد از هر دعايي و گفتن آمين دست هايمان را به صورتمان بكشيم.
اولا فلسفه ي اين كار در چيست ؟
دوما اين كار از طرف پيامبران سفارش شده يا اينكه يك پديده زاييده اي از طرف خود مردم است؟

پيامبر اكرم در خطبه شعبانيه فرمود: وارفعوا ايديكُم بالدّعاء في اوقات صلواتكم، فانّها افضلُ السّاعاتِ ينظراللّه‏ تعالي فيها بالرّحمة الي عباده . هنگام نماز دست‏ها را به دعا بلند كنيد كه بهترين لحظاتي كه خدا با رحمت به بندگانش مي‏نگرد، اين لحظات است. اگر كسي خدا را مناجات كرد و او هم جوابش را مي‏دهد(يُجيبهم اذا ناجَوهُ).
و اگر بنده‏اي احساس دوري كرد و ندا داد، خداوند او را لبيك مي‏گويدو يُلبّيهم اذا نادَوه.

وقتي انسان دست به دعا برداشت طبق روايات و سنت معصومين مستحب است آن را به سر و صورت خود بكشد؛ براي اين كه لطف خدا به اين دست پاسخ داده است، دستي كه به سوي خدا دراز مي‏شود، يقيناً خالي برنمي‏گردد و دستي كه عطاي الهي را دريافت كرد، گرامي است. لذا خوب است آن را به سر و صورت خود بكشد (1)

در روايتي از امام صادق(علیه السلام) آمده است بنده دستش را به سوي خداوند عزيز جبار دراز نمي‏كند مگر اين كه خداوند حيا مي‏كند كه آن دست را خالي برگرداند و قرار مي‏دهد در آن از فضل و رحمت خودش آن قدر كه بخواهد به همين جهت هرگاه كسي از شما دعا كرد دستش را برنگرداند مگر اين كه آن رابه صورت و سر خودش بكشد(2)

در صدقه دادن نيز چنين تعبيري هست كه بعد از صدقه دادن دست خود را به صورت و سر بكشيد يا آن را ببوئيد و ببوسيد.

نقل شده امام سجاد(علیه السلام) بعد از صدقه دست خود را مي‏بوييد و مي‏فرمود: اين دست به دست الهي رسيده، چون خداوند فرموده:هويقبلُ التوبة عن عباده و يأخذُ الصدقات خداوند توبه بندگانش را مي‏پذيرد و صدقه‏ها را دريافت مي‏كند (3).


--------
1.فلاح السائل، ص 187.
2.وسائل‏الشيعه، ج 7، ص 51.
3.توبه، آيه‏ي 104.

[پاسخگوی اعتقادی 4]

آخر چرا بايد دست را به صورت كشيد؟ ؟

این که بعد از دعا مستحب است دست به صورت کشید شود یکی از آداب دعا است که از طریق روایات و سنت پیامبر و ائمه به ما رسیده است.

در ضمن مگر خدا حاجت انسان را از طريق دستانش مي دهد كه شما مي گوييد خدا شرم دارد كه آن را تهي برگرداند ؟

نه خداوند حاجت را از طریق دستان نمی دهد این گونه عبارات ، کنایه از این است که خداوند ، او را نا امید از درگاهش بر نمی گرداند.

چون انسان ها معمولا وقتی از کسی تقاضایی دارند و چیزی را می خواهند دستانشان را به سمت او دراز می کنند و آن چه که می خواهند در دستشان قرار می دهند در این روایات هم نا امید برنگشتن از درگاه خداوند به خالی نبودن دستهایی که برای دعا دراز شده، تعبیر شده است.