چهل سخن حکمت آموز از امام حسن مجتبى‏ علیه السلام

[iranproud]

چهل سخن حکمت آموز از امام حسن مجتبى‏ علیه السلام


در این مطلب سخنان حکمت آموز امام مجتبی علیه السلام را در موضوعات مختلف ذکر می نماییم به امید آن که از این گوهرها نهایت استفاده را در جهت کسب فضایل اخلاقی و رد رذایل اخلاقی داشته باشیم.

1- قیل له ‏علیه السلام: فما الحلم؟ قال‏علیه السلام:" كظم الغیظ و ملك ‏النفس." ( تحف ‏العقول، ص 227)


از حضرت امام حسن‏ علیه السلام پرسیده شد كه بردبارى یعنى چه؟ فرمودند: بردبارى عبارت از فرو بردن خشم و اختیار نفس را داشتن .

[iranproud]

2- قيل له ‏عليه السلام: فما الشرف؟ قال‏عليه السلام: اصطناع العشيرة؟ و حمل الجريرة. ( تحف‏العقول، ص 227)

از حضرت پرسيده شده بزرگوارى چيست؟ فرمودند: احسان‏ به قبيله و تبار و تحمل خسارت و جرم آنها.

[iranproud]

3- قيل له ‏عليه السلام: فما المروة؟ قال‏عليه السلام: حفظ الدين، و اعزازالنفس، و لين الكنف، و تعهد الصنيعة، و اداء الحقوق، و التحبب الى الناس. ( تحف‏العقول، ص 227)

از امام‏عليه السلام پرسيده شد كه جوانمردى يعنى چه؟ فرمودند: جوانمردى عبارت است از حراست دين، و عزت نفس، و با نرمش برخورد نمودن و بررسى عملكرد خويش، و پرداخت ‏حقوق و دوستى نمودن با مردم .

[iranproud]

4- قيل له ‏عليه السلام: فما الكرم؟ قال‏عليه السلام: الابتداء بالعطية قبل ‏المسئلة و اطعام الطعام فى المحل.

از امام حسن‏عليه السلام معناى كرامت و بزرگ ‏منشى را پرسيدند؟ فرمودند: بخشش پيش از خواهش و اطعام در هنگام قحطى .

[عاشقی]

5- قال امام المجتبى‏عليه السلام: اعلموا ان الله لم يخلقكم عبثا و ليس بتارككم سدى، كتب آجالكم و قسم بينكم معائشكم‏ ليعرف كل ذى لب منزلته و ان ما قدر له و ما صرف عنه‏ فلن يصيبه. ( تحف‏العقول، ص 234)

امام ‏عليه السلام فرمودند: «اى بندگان خدا» بدانيد كه خداوند شما را بيهوده نيافريده است، و به حال خود رها ننموده، مدت عمرتان ‏را نوشته، و روزى شما را بينتان تقسيم نموده تا هر خردمندى‏ قدر و ارزش خود را بداند و بفهمد جز آنچه مقدر شده هرگز به‏ او نمى‏رسد.

[عاشقی]

6- قال الامام المجتبى‏ عليه السلام: قد كفاكم مؤونة الدنيا و فرغكم ‏لعبادته و حثكم على الشكر وافترض عليكم الذكر واوصاكم بالتقوى. ( تحف‏العقول، ص 234)

امام مجتبى‏عليه السلام فرموده است: به تحقيق خداوند روزى شما را بر عهده گرفته است، و شما را براى بندگى فراغت‏ بخشيده و به‏ شكرگزارى تشويق نموده است و نماز را بر شما واجب فرموده‏ و به پرهيزكارى توصيه فرموده است.

[عاشقی]

- قال عليه السلام: والتقوى باب كل توبة و راس كل حكمة و شرف ‏كل عمل. بالتقوى فاز من فاز من المتقين. ( تحف‏العقول، ص 234)

امام مجتبى‏عليه السلام فرموده است: پرهيزكارى در بازگشت « به ‏سوى خدا» و سر رشته هر حكمت، و شرافت هر كار است، وهر كس از پرهيزكاران به كاميابى رسيد به وسيله تقوا بوده ‏است.

[عاشقی]

- قال امام المجتبى‏عليه السلام: ما تشاور قوم الا هدوا الى ‏رشدهم .( تحف‏العقول، ص 236)

امام مجتبى‏عليه السلام فرمود: هيچ قومى مشورت نكرد مگر اين كه به ‏ترقى و تكامل راه يافت.

[عاشقی]

9- قال‏عليه السلام: انه قال فى تفسير قوله « وقفوهم انهم‏ مسئولون‏» انه لا يجاوز قدما عبد حتى يسئل عن اربع: عن‏ شبابه فيما ابلاه و عمره فيما افناه، و عن ماله من اين جمعه، و فيما انفقه، و عن حبنا اهل البيت. ( بحارالانوار، ج 44، ص12)
امام حسن‏ عليه السلام: در تفسير آيه شريفه « وقفوهم انهم ‏مسئولون‏» فرموده‏اند: به تحقيق « روز قيامت‏» هيچ بنده‏اى‏ قدم از قدم برنمى‏دارد مگر اين كه نسبت ‏به چهار چيز مورد بازجويى و پرسش قرار مى‏گيرد:

الف- از جوانى‏اش كه در چه راهى مصرف نموده است.

ب- از عمرش كه در چه كارى آن را به كار گرفته است.

ج- از ثروتش كه چگونه جمع و در چه راهى مصرف نموده است.

د- از دوستى ما اهل بيت و خاندان پيامبرصلى الله عليه و آله و سلم .

[عاشقی]

10- قال‏عليه السلام: لو لم يبق لبنى امية الا عجوز درداء، لبغت دين ‏الله عوجا و هكذا قال رسول الله ‏صلى الله عليه و آله و سلم. (بحار، ج‏44، ص 43)

جدم رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند: اگر از بنى‏اميه « در روى زمين‏ احدى نماند جز پيرزن فرتوت و ناتوانى، همان يک نفر دين خدا را به ‏مسير نادرستى خواهد كشاند