نقش زنان در کربلا

[hoseintabar]

پيرامون زنان در حادثه كربلا در دو محور سخن مى‏توان گفت:
اول آن كه آنان چند نفر و چه كسانى بودند؟
دوم آن كه چه نقشى داشتند. زنانى كه در كربلا حضور داشتند، برخى از اولاد على(ع) بودند و برخى جز آنان، چه از بنى هاشم يا ديگران. زينب، ام كلثوم، فاطمه، صفيه، رقيه و ام هانى، از اولاد(ع) بودند، فاطمه و سكينه، دختران سيد الشهدا (ع) بودند، رباب، عاتكه، مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقيل، فضه نوبيه، كنيز خاص امام حسين(ع) و مادر وهب بن عبد الله نيز از زنان حاضر در كربلا بودند. پنج زن كه از خيام حسينى به طرف دشمن بيرون آمدند، عبارت بودند از: كنيز مسلم بن عوسجه، ام وهب زن عبد الله كلبى، مادر عبد الله كلبى، مادر عمر بن جناده، زينب كبرى(ع). زنى كه در عاشورا شهيد شد، مادر وهب بود، بانوى نميريه قاسطيه، زن عبد الله بن عمير كلبى كه بر بالين شوهر آمد و از خدا آرزوى شهادت كرد و همان جا با عمود غلام شمر كه بر سرش فرود آورد، كشته شد.
ضمن تقدیراز تحقیق جناب شهیدان در ادامه نقش بارز بعضی دیگراز این بانوان ذکر میشود...

[hoseintabar]

نقش زنان در عاشورا
1ـ مشارکت زنان در جهاد: شرکت در جبهه پیکار و همدلىو همراهى با نهضت مردانه امام حسین(ع) و مشارکت در ابعاد مختلف آن از جلوه‏هاى اینحضور است. چه همکارى طوعه در کوفه با نهضت مسلم، چه همراهى همسران برخى از شهداىکربلا، چه حتّى اعتراض و انتقاد برخى همسران سپاه کوفه به جنایت هاى شوهران شان مثلزن خولى.
2- آموزش صبر: روحیه مقاومت و تحمل زنان به شهادت ها در کربلا درس دیگرنهضت بود. اوج این صبورى و پایدارى در رفتار و روحیات زینب کبرى(ع) جلوه ‏گربود.
ـ پیام رسانى: افشاگری هاى زنان و دختران کاروان کربلا چه در سفر اسارت و چهپس از بازگشت به مدینه پاسدارى از خون شهدا بود. سخنان بانوان، هم به صورت خطبهجلوه داشت، هم گفتگوهاى پراکنده به تناسب زمان و مکان.
3ـ روحیه بخشی: در بسیارىاز جنگ ها حضور تشویق آمیز زنان در جبهه، به رزمندگان روحیه مى ‏بخشید. در کربلا نیزمادران و همسران بعضى از شهدا این نقش را داشتند.
4ـ پرستارى: رسیدگى به بیمارانو مداواى مجروحان از نقش هاى دیگر زنان در جبهه‏ ها، از جمله در عاشوراست. نقشپرستارى و مراقبت حضرت زینب(س) از امام سجاد(ع) یکى از این نمونه ‏هاست. (1)5ـ مدیریت: بروز صحنه ‏هاى دشوار و بحرانى، استعدادهاى افراد را شکوفا مى‏سازد.
نقشحضرت زینب(ع) در نهضت عاشورا و سرپرستى کاروان اسرا، درس«مدیریت در شرایط بحران»رامی ‏آموزد. وى مجموعه بازمانده را در راستاى اهداف نهضت، هدایت کرد و با هر اقدامخنثى کننده نتایج عاشورا از سوى دشمن، مقابله نمود و نقشه‏هاى دشمن را خنثىساخت.
6ـ حفظ ارزش ها: درس دیگر زنان قهرمان در کربلا، حفظ ارزش هاى دینى واعتراض به هتک حرمت خاندان نبوت و رعایت عفاف و حجاب در برابر چشم هاى آلوده است. زنان اهل بیت، با آن که اسیر بودند و لباس ها و خیمه‏های شان غارت شده بود و با وضعنامطلوب در معرض دید تماشاچیان بودند، اما اعتراض کنان، بر حفظ عفاف تأکیدمى ‏ورزیدند. امّ کلثوم در کوفه فریاد کشید که آیا شرم نمى ‏کنید براى تماشاى اهل بیتپیامبر جمع شده ‏اید؟وقتى هم در کوفه در خانه‏ اى بازداشت بودند، زینب اجازه ندادجز کنیزان وارد آن خانه شوند. در سخنرانى خود در کاخ یزید نیز بر این گونه گرداندنبانوان شهر به شهر، اعتراض کرد: «امن العدل یابن الطلقاء تخدیرک حرائرک و امائک وسوقک بنات رسول الله سبایا قد هتکت ستورهن و ابدیت وجوههن یحدو بهن الأعداء من بلدالى بلد و یستشرفهن اهل المناهل و المعاقل و یتصفح وجوههن القریب و البعید و الغائبو الشهید...» (2) و نمونه‏ هاى دیگرى از سخنان و کارها که همه درس ‏آموز عفت و دفاعاز ارزش هاست.
7ـ تغییر ماهیت اسارت: اسارت را به آزادى بخشى تبدیل کردند و درقالب اسارت، به اسیران واقعى درس حریت و آزادگى دادند.
8ـ عمق بخشیدن به بعد عاطفى و تراژدیک کربلا: گریه ‏ها، شیون ها، عزادارى بر شهدا و تحریک عواطف مردم، بهماجراى کربلا عمق بخشید و بر احساسات نیز تأثیر گذاشت و از این رهگذر، ماندگارترشد.
پی ‏نوشتها
1ـ "درسهاى امدادگرى در نهضت عاشورا" از مؤلف ِمجله پیام هلال،شماره 26،شهریور13692ـ
عوالم(امام حسین)،ص 403،حیاة الامام الحسین،ج 3،ص 378فرهنگ عاشورا صفحه 195- محىثي

[hoseintabar]

* تنها زني كه در كربلا به شهادت رسيد کی بود؟
ام وهب،همسر عبدالله بن عمير كلبي بود.


* تنها زني كه در كربلا به شهادت رسيد کی بود؟
ام وهب،همسر عبدالله بن عمير كلبي بود.


در واقعه كربلا 5 نفر از زنان به دلايلي از خيمه ها بيرون آمده و به دشمن حمله ور شده و يا به آنها اعتراض كردند. اين بانوان عبارتند از:

حضرت زينب كبري(س)

كنيز مسلم بن عوسجه

مادر عمرو بن جناده

ام وهب، همسر عبدالله كلبي

مادر عبدالله كلبي