غذاهاي موثر در پيشگيري از سكته مغزي

[MOHAMMAD REZA]

غذاهاي موثر در پيشگيري از سكته مغزي

"سكته مغزي" بيانگر وارد شدن آسيب به بخشي از مغز است، اين آسيب زماني ايجاد مي شود كه جريان خون در مغز مختل شده و يا در اثر پارگي ديواره رگ هاي خوني، جريان خون به بيرون انتشار پيدا كند. در اين حالت اكسيژن و مواد غذايي ضروري به مغز نمي رسد.
سكته مغزي سومين علت مرگ در بسياري از كشورهاي غربي است و با افزايش سن، شيوع آن نيز افزايش مي يابد. عوامل اصلي آن شامل فشار خون بالا، ديابت ، افزايش چربي هاي خون، بيماري سرخرگ كرونر قلبي، نارسايي قلبي، بزرگ شدن بطن چپ قلب، مصرف سيگار، چاقي، استفاده از قرص هاي ضد بارداري استروژن دار و بالا بودن غلظت خون است.
سكته مغزي، اغلب با فشار خون بالا يا تغييرات نامنظم فشار خون همراه است.
علايمي كه در طي چند روز قبل از بروز سكته ديده مي شوند شامل سردرد، خواب آلودگي، سرگيجه و اختلال در بينايي است. گاهي اوقات اين علايم به مرور و در طي چند هفته بروز مي كنند. از عوارض سكته مغزي، فلج قسمتي يا تمام يك طرف بدن است. بسياري از افراد دچار انواع فلج، مشكلات تكلمي، اختلال حافظه و فراموشي و يا عدم كنترل ادرار و... مي شوند. بنابراين تمامي بيماران نياز به درمان خواهند داشت.
استفاده از داروهاي ضد انعقاد خون (مثل آسپيرين)، كاهش فشار خون از طريق دارو، تغيير شيوه زندگي و رژيم غذايي و داشتن فعاليت ورزشي سبب كاهش خطر بروز سكته مي شود. " نمك " عامل مهمي در بروز سكته است. شواهد اپيدميولوژيك ارتباط بين دريافت كم پتاسيم را با بروز سكته مغزي نشان مي دهند.

چه غذاهايي در پيشگيري از سكته مغزي مفيد هستند؟
گر چه هنوز دلايل محكمي درباره تاثير رژيم غذايي در بروز سكته مغزي وجود ندارد ، ولي بسياري از پزشكان معتقدند كه رژيم درماني سبب كاهش فشار خون و به دنبال آن كاهش خطر بروز سكته مغزي مي شود. در حضور راديكال هاي آزاد، رگ هاي مغزي سريع تر دچار ضايعه مي شوند، بنابراين افزايش مصرف روزانه مواد آنتي اكسيداني لازم است.
- ميوه و سبزيجات و همچنين آب آنها، غني از ويتامين هاي آنتي اكسيدان، پتاسيم و تركيبات گياهي مفيد هستند و در مقابل، مقدار كمي سديم دارند و بايد به ميزان حداقل 5 واحد در روز مصرف شوند.
تحقيقات در كشور انگلستان نشان داده است دريافت ميزان بالاي ميوه و سبزيجات با كاهش ميزان سكته مغزي همراه بوده است. مطالعه اي نيز در بلژيك نشان داد بيماراني كه سبزيجات سرشار از بتاكاروتن ( پيش نياز ويتامينa) را به مقدار فراوان مصرف كرده و داراي سطوح بالاي ويتامين a در خون بوده اند، پس از بروز سكته سريع تر بهبود يافتند. تحقيقي نيز در كشور آمريكا به نقش حفاظتي ويتامين e در برابر سكته و افزايش دريافت آن اشاره كرده است. روغن سويا، ذرت، آفتابگردان، پنبه دانه، كانولا و سبزيجات داراي برگ سبز سرشار از ويتامين e هستند.
- حبوبات، آجيل و مغزها، دانه هاي خوراكي و ساير پروتئين هاي گياهي، بايد بيشتر از پروتئين هاي حيواني در برنامه غذايي روزانه مصرف شوند. مطالعات نشان داده ميزان سكته مغزي در ميان افراد گياهخوار بسيار كمتر از مصرف كنندگان گوشت قرمز است.
- ماهي هاي روغني خصوصاً قزل آلا و قباد سبب بهبود جريان خون مي شوند. مصرف حداقل دو بار در هفته از اين ماهي ها از سكته مغزي پيشگيري مي كند.
- نان، برنج، ماكاروني، سيب زميني و غلات صبحانه (مثل برشتوك) مقدار كمي چربي دارند ولي سرشار از نوعي انرژي هستند كه تدريجاً آزاد مي شود و بدين ترتيب به افراد كمك مي كند تا مدت طولاني تري احساس سيري كنند.
- مغزها، دانه هاي خوراكي و روغن كتان حاوي نوعي اسيد چرب ضروري به نام لينولئيك اسيد هستند. در طي مطالعه اي كه محققان فنلاندي انجام داده بودند، مشاهده شد مردان ميانسالي كه دچار سكته شده بودند، در مقايسه با ساير افراد، سطوح پايين تري از اين اسيد چرب ضروري را داشتند.
- مصرف مواد غذايي غني از سلنيوم ( مثل ماهي، جوانه گندم و تخم آفتابگردان ) براي پيشگيري از سكته مغزي توصيه مي شود. دريافت پايين اين ماده معدني با افزايش خطر سكته مغزي ارتباط دارد.

از چه غذاهايي بايد پرهيز كرد؟
- براي كاهش فشار خون، بايد از مصرف غذاهاي شور پرهيز كرد.
- لازم است مصرف غذاهاي كنسرو شده و آماده، كنسرو سبزيجات در آب نمك، فرآورده هاي گوشتي و غذاهاي دودي محدود شود.

چند نكته مهم :
- براي پيشگيري از بروز مجدد سكته مغزي، منابع غذايي حاوي آلفا- لينولنيك اسيد( نوعي اسيد چرب ضروري از خانواده امگا-3) از قبيل گردو، سويا و روغن كانولا مفيد هستند.
- مصرف الكل، خطر سكته مغزي را در افراد الكلي در مقايسه با غير الكلي ها چندين برابر افزايش مي دهد.
- به سيگاري ها توصيه مي شود به ترك آن مبادرت ورزند.