موانع استجابت دعا در قرآن

[meshkaat]

بنام خدا
براى تحقق هر کارى گذشته از وجود اسباب، نبودن مانع نیز لازم است و تنها دراین صورت پیدایش آن کار ضرورى خواهد بود.
براى مثال; رویش بذر سالم در دل خاک مرطوب مشروط به این است که آفتاب سوزان‏یا سرماى شدید بر سر راه بذر آن قرار نگیرد.
در دعا نیز باید به موانع توجه داشت و آنها را از سر راه برداشت. تا شناخت به موانع نداشته باشيم هيچ وقت قادر نيستيم تا انها را كنار بزنيم در نتيجه دائما اين موانع سد معبر در دعايمان خواهند بود.

[sara.m]

یکی این که اون دعا به صلاح آدم نباشه
دوم اینکه ، خوردن لقمه حرام که مانع بالا رفتن دعا می شه
سوم ، داشتن کینه از مسلمان دیگر ، که اینهم از عوامل عدم استجابت دعاست
چهارم ، وجود عامل یا مانعی که تحقق دعا رو با تاخیر مواجه می کنه مثل نبود شرایط یا مصلحت در وقت دعا که ممکنه اونو برای مدتی به تاخیر بندازه
فعلا اینا به ذهنم رسید

[meshkaat]

یکی این که اون دعا به صلاح آدم نباشه
دوم اینکه ، خوردن لقمه حرام که مانع بالا رفتن دعا می شه
سوم ، داشتن کینه از مسلمان دیگر ، که اینهم از عوامل عدم استجابت دعاست
چهارم ، وجود عامل یا مانعی که تحقق دعا رو با تاخیر مواجه می کنه مثل نبود شرایط یا مصلحت در وقت دعا که ممکنه اونو برای مدتی به تاخیر بندازه
فعلا اینا به ذهنم رسید

بنام خدا
خواسته‏اى که در دعا عرضه مى‏شود، باید مخالف‏سنت‏هاى الهى که خداوند بر پایه حق و حکمت‏بنا نهاده است نباشد.
ازجمله سنت‏هاى خداوند این است که براى هر یک از انسانها اجلى قرار داده که‏در صورت حتمى بودن گریز از آن نیست. بنابراین اگر کسى دعا کند که بخواهد خداعمر بى‏پایان به او بدهد و یا مریضى را که اجل حتمى او فرارسیده است، از مرگ‏برهاند، اجابت چنین خواسته‏اى به معناى تعطیلى در قانون قطعى الهى و یا وروداستثنا در حریم آن است و این خود مانع از اجابت دعاست.
«وانفقوا من ما رزقناکم من قبل ان یاتى احدکم الموت فیقول رب لولااخرتنى‏الى اجل قریب فاصدق و اکن من الصالحین و لن یوخر الله نفسا اذا جاءاجلهاوالله خبیر بما تعملون‏».
«از آنچه به شما روزى کرده‏ایم انفاق کنید، پیش از آن که مرگ یکى از شما فرارسد، آنگاه بگوید: پروردگارا چرامرگ مرا تا زمانى اندک به تاخیر نمى‏اندازى،تا صدقه دهم و از صالحان باشم و هرگز خداوند اجل هیچ کس را وقتى فرا رسد، به‏تاخیر نخواهد انداخت‏».

[خداجو]

بنام خدا
خواسته‏اى که در دعا عرضه مى‏شود، باید مخالف‏سنت‏هاى الهى که خداوند بر پایه حق و حکمت‏بنا نهاده است نباشد.
ازجمله سنت‏هاى خداوند این است که براى هر یک از انسانها اجلى قرار داده که‏در صورت حتمى بودن گریز از آن نیست. بنابراین اگر کسى دعا کند که بخواهد خداعمر بى‏پایان به او بدهد و یا مریضى را که اجل حتمى او فرارسیده است، از مرگ‏برهاند، اجابت چنین خواسته‏اى به معناى تعطیلى در قانون قطعى الهى و یا وروداستثنا در حریم آن است و این خود مانع از اجابت دعاست.
«وانفقوا من ما رزقناکم من قبل ان یاتى احدکم الموت فیقول رب لولااخرتنى‏الى اجل قریب فاصدق و اکن من الصالحین و لن یوخر الله نفسا اذا جاءاجلهاوالله خبیر بما تعملون‏».
«از آنچه به شما روزى کرده‏ایم انفاق کنید، پیش از آن که مرگ یکى از شما فرارسد، آنگاه بگوید: پروردگارا چرامرگ مرا تا زمانى اندک به تاخیر نمى‏اندازى،تا صدقه دهم و از صالحان باشم و هرگز خداوند اجل هیچ کس را وقتى فرا رسد، به‏تاخیر نخواهد انداخت‏».

اگه توي دعاهامون خالص باشيم ومر د ومردونه دعا كنيم مطمئن باشيم كه مستجاب ميشه. خدا خودش وعده داده از من بخواهيد تا خواسته تان را اجابت كنم.

[meshkaat]

اگه توي دعاهامون خالص باشيم ومر د ومردونه دعا كنيم مطمئن باشيم كه مستجاب ميشه. خدا خودش وعده داده از من بخواهيد تا خواسته تان را اجابت كنم.

بنام خدا
گاهى شخصى که از ستم دیگران به ستوه آمده، علیه ستمگران دعامى‏کند و از خداوند انتقام خود را مى‏طلبد ولى در همین حال این شخص به ظاهر مظلوم‏به خاطر ستمى که خود به دیگرى کرده، مورد غضب قرار گرفته است. همین تزاحم دعاهامى‏تواند مانع استجابت گردد. تزاحم در حدیث قدسى یکى از موانع دعا معرفى گردیده‏است‏خداوند متعال در این باره مى‏فرماید: «... اما ان تکون ظلمت احدا فدعا علیک‏فتکون هذه بهذه...» یا این است که تو به دیگرى ستم کرده‏اى و او بر ضرر تو دست‏به دعا برداشته است پس این به واسطه آن دفع مى‏شود. از حضرت صادق (ع) روایت‏شده است که: «هر گاه شخصى مورد ستم دیگرى واقع شود، سپس علیه اواز درگاه خداوند تقاضاى انتقام کند، خداوند مى‏فرماید: شخص دیگرى هست که ادعادارد از سوى تو مظلوم واقع شده و بر تو نفرین مى‏کند، اگر مى‏خواهى تا دعاى تو رادر باره او و دعاى او را در حق تو به اجابت رسانم و گرنه هیچ یک را برآورده‏نمى‏کنم تا از عفو خود شما را بهره‏مند سازم‏».
گاهى هم انسان براى موفقیت‏خود دعا مى‏کند در حالى که بسیارى از اشخاص دیگر که‏از دست او دل شکسته‏اند براى ناکامیش با دل سوزان و اشک ریزان دعا مى‏کنند.
بنابر این دعا کننده باید قبل از دعا، دیگران را از خود راضى سازد. امام‏صادق(ع) فرمود: «کان ابى یقول اتقوا الظلم فان دعوه المظلوم تصعد الى‏السماء».
پدرم همواره مى‏فرمود: از ستم به دیگرى بپرهیزید; زیرا دعاى مظلوم تا آسمان‏بالا مى‏رود.

[اخلاقي]

نبود قابليت

قرآن كريم در واقعه طوفان نوح(ع) پس از آن كه درخواست‏حضرت، مبنى بر نجات فرزندخويش، را نقل مى‏كند، مى‏فرمايد: «يا نوح انه ليس من اهلك انه عمل غير صالح فلاتسالن ما ليس لك به علم انى اعظك ان تكون من الجاهلين‏».
دعا كننده بايد قبل از دعا، ديگران را از خود راضى سازد. اى نوح [شايسته‏اين كه] از اهل تو [باشد] نيست و سر تا پايش ناصالح است. در باره آن چه به‏حقيقتش آگاه نيستى، از من چيزى مخواه، تو را پند مى‏دهم تا از جاهلان نباشى‏» ازاين روى كفر و عناد نسبت‏به حق مانع عنايت الهى و مشمول رحمت‏خاص او گشته و درلحظه انتقام رحمت عام را نيز تغيير مى‏دهد و هر دعايى حتى تقاضاى پيامبر بزرگ‏خداوند در حق پسر را بى‏تاثير مى‏سازد. در آيه‏اى ديگر خداوند متعال پيامبراكرم را مخاطب خويش ساخته، مى‏فرمايد:
«سواء عليهم استغفرت لهم ام لم نستغفر لهم لن يغفر الله لهم ان الله لا يهدى‏القوم الفاسقين‏».
بر منافقان يكسان است كه تو در باره آنان طلب بخشش و غفران كنى يا نكنى [درهر دو صورت] خدا هرگز آنان را نخواهد آمرزيد زيرا خداوند گروه فاسق را [در اثرلجاجت و سياهى قلبشان] هدايت نمى‏كند.
براى جلب رحمت الهى قلبى لازم است كه سالم از كفر و نفاق باشد; زيرا به فرموده‏قرآن مجيد: «يوم لا ينفع مال و لا بنون الا من اتى الله بقلب سليم‏». در روزقيامت مال و فرزند سودى نمى‏دهد، جز قلب سالم.
امام صادق(عليه السلام) فرمود: پدرم همواره مى‏فرمود: از ستم به ديگرى‏بپرهيزيد; زيرا دعاى مظلوم تا آسمان بالا مى‏رود.
چه قلب وقتى از مرض كفر و نفاق سلامت‏يافت، شايسته پذيرش رحمت الهى مى‏شود ومواهب خداوندى به سويش سرازير مى‏گردد.
برخى ديگر از گناهان نيز قابليت پذيرش دعا را از بين مى‏برند. آنجا كه در دعاى‏كميل از زبان اميرمومنان مى‏خوانيم: «اللهم اغفرلى الذنوب اللتى تحبس الدعاء».
بارالها! گناهانى كه از من سرزده و مانع استجابت دعايم مى‏شود، بر من ببخش‏»،اشاره به همين واقعيت دارد.
محمد بن مسلم از امام باقر(ع) نقل مى‏كند آن حضرت فرمود: «ان العبد يسال‏الله الحاجه فيكون من شانه قضاوها الى اجل قريب او الى وقت‏بطى فيذنب العبدذنبا فيقول الله تعالى للملك: لا تقض حاجته و احرمه اياها فانه تعرض لسخطى واستوجب الحرمان منى‏».
بنده حاجتش را از خدا مى‏خواهد. بناى الهى نيز بر آن است كه خواسته‏اش را ديريا زود به اجابت رساند. آنگاه بنده گرفتار گناهى مى‏شود. خدا به فرشته‏اى كه‏مامور كار او است، مى‏فرمايد: خواسته‏اش را به انجام نرسان و او را از دست‏يابى‏به خواسته‏اش محروم كن! زيرا او خود را در معرض خشم من قرار داده و مستحق دورى‏از رحمت من گشته است‏».
شخصى به رسول خدا عرض كرد:
«احب ان يستجاب دعايى فقال(ص):
طهر ماكلتك و لا تدخل بطنك الحرام‏».
دوست دارم دعايم مستجاب شود.
حضرت فرمود: آذوقه‏ات را از مال شبهه‏ناك پاك كن و غذاى حرام در شكم خود جاى‏نده‏».
و در حديثى قدسى خداوند متعال فرمود: «و ربما صلى العبد فاضرب بها وجهه واحجب عنى صوته، اتدرى من ذالك؟ يا داوود ذاك الذى يكثر الالتفات الى حرم‏المؤمنين بعين الفسق...».
چه بسا بنده نماز مى‏گزارد و من آن را رد كرده، به صورتش مى‏زنم و صداى مناجات‏او را از خود دور مى‏سازم. مى‏دانى اين چه شخصى است؟ اى داوود، اين همان كسى است‏كه همواره چشم خيانت‏خويش را متوجه حرم [ناموس] مومنان ساخته است‏».

[اخلاقي]

بى‏توجهى به واسطه‏ها

خداوند متعال خالق هستى و پديدآورنده نظام و سنن حاكم‏بر آن است، لذا دوست دارد انسانها به اين نظام احترام گذاشته، و در وصول به‏خواسته‏هايشان آن را از نظر دور نداشته و در عين حالى كه تاثير وسايل را درمقاصد خود به ذات حق مستند مى‏كنند، براى برآورده شدن نيازهاى خود، آنها را نيزبه كار بندند.
بر اين اساس قرآن كريم براى دفع شر كفار راه جهاد را پيش روى مومنان گذارده‏است و مى‏فرمايد: «و قاتلوهم يعذبهم الله بايديكم ...» با آنها بجنگيد، تاخداوند با دست‏شما كافران را به سزاى كارشان برساند».
در جاى ديگر كسانى را كه در خانه نشسته و به اميد فتح از سوى خدا دست روى دست‏گذاشته و اقدامى نمى‏كنند توبيخ مى‏كند.
شخصى به امام صادق(ع) عرض كرد: دعا فرما تا خداوند به من روزى راحتى بدهد،حضرت فرمود: «برايت دعا نمى‏كنم. برو همان طور كه خداوند دستور داده، سعى و تلاش‏كن‏».
در برخى احاديث از كسانى كه بدون توجه به وسائلى كه خداوند قرار داده است،رفع مشكل خود را مى‏طلبند ياد شده است. اين‏گونه افراد در پنج دسته ذيل قرارمى‏گيرند:
كفر و عناد نسبت‏به حق مانع عنايت الهى و مشمول رحمت‏خاص او گشته و در لحظه‏انتقام رحمت عام را نيز تغيير مى‏دهد و هر دعايى حتى تقاضاى پيامبر بزرگ‏خداوند در حق پسر را بى‏تاثير مى‏سازد.
۱. شخصى كه خداوند مالى به او عنايت‏كرده، و او با اسراف و تبذير و مصرف نابجا اموالش را به هدر مى‏دهد و از خداتقاضاى روزى مى‏كند.
۲. مردى كه از سوء خلق همسر خود و اذيت‏هاى پى‏درپى او به تنگ آمده و از خدامى‏خواهد تا او را از دست آن زن راحت كند، حال آنكه خدا راه طلاق را در پيش روى‏او گذاشته است.
۳. شخصى كه از آزار مكرر همسايه‏اش شكوه مى‏كند و او را به خاطر آن نفرين‏مى‏كند، در حالى كه مى‏تواند خانه‏اش را بفروشد و در جاى مناسبى منزل اختيار كند.
۴. آنكه در خانه نشسته، كار نمى‏كند و از خدا طلب رزق مى‏كند در حالى كه خداوندراههاى روزى را پيش روى او قرار داده است.
۵. كسى كه مالى را به ديگرى قرض داده است و مقروض انكار مى‏كند.
سپس دست‏به دعا برداشته و از خدا برگشت مال خويش را مى‏طلبد، در صورتى كه‏خداوند به او دستور شاهد گرفتن داده است

[meshkaat]

مهم‏ترين موانع استجابت دعا، نافرمانى از دستورات دين است. امير مؤمنان على (ع) در دعاى كميل مى‏فرمايد: خدايا! آن گناهانم را ببخش كه دعا را زندانى كرده و از اجابتش جلوگيرى مى‏كند.از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمود: «دعاى چهار كس مستجاب نمى‏شود:
1 - كسى كه در خانه نشسته و مى‏گويد: خدايا به من روزى ده؛ به او گفته مى‏شود: آيا به تو دستور ندادم به دنبال كسب روزى باش!
2 - مردى كه زنش را نفرين كند؛ به او گفته مى‏شود: آيا كار طلاقش را به دست تو واگذار نكردم!
3- كسى كه مال خود را از بين برده است و مى‏گويد: خدايا به من روزى ده؛ به او گفته مى‏شود: آيا به تو دستور ندادم ميانه‏رو باش و اقتصاد را رعايت كن، آيا به تو دستور ندادم مالت را اصلاح كن و نگذار از ميان برود...!
4 - كسى كه بدون محكم كارى و گرفتن شهود، مالش را به ديگرى قرض داده و از بين برده است؛ به او گفته مى‏شود: آيا به تو دستور ندادم كه گواه بگيرى!(1)موانع ديگرى نيز وجود دارد كه براى رعايت اختصار از ذكر آنها خوددارى مى‏كنيم، اما متذكر مى‏شويم اين طور نيست كه ما دعا كنيم و خدا اجابت كند؛ بين ما و خداى بزرگ عهد و پيمانى است كه براى اجابت دعا بايد به آن وفادار باشيم. خداوند متعال مى‏فرمايد: «اوفوا بعهدى اوف بعهدكم؛(2) به عهد من وفا كنيد تا به عهد شما وفا كنم.»
****
1:اصول كافى، ج 4، باب من لا تستجاب دعوته، ح 2.
2: بقره آيه 40.

[meshkaat]

گاهی ما شرّ خود را از خداوند می‌طلبیم و آگاه نیستیم که این، شرّ برای ما محسوب می‌شود در حالی که خداوند همیشه خیر انسان را می‌خواهد. اگر ما دعایی بر خلاف مصلحت خود کنیم اگر چه استجابت نمی‌شود ولی ثواب آن برای آخرت ما ذخیره خواهد شد و عوض آن در آخرت نمایان خواهد شد به نحوی که انسان آرزو می‌کرد هرگز دعاهایش در دنیا مستجاب نمی‌شد.

[meshkaat]

دعا استجابت نمی‌شود چون
الف: استجابت آن خلاف مصلحت ما است و ما خود خبر نداریم.
ب: دعای ما توقع بی‌جا و بی‌مورد است
ج: دعای ما موانعی دارد مثلاً غیر مشروع است یا ما اهل غیبت و حرام خواری و دیگر گناهان از این دست هستیم
د: دعای ما مستجاب نمی‌شود تا بیشتر به حضرت حق روی آوریم و این عامل تکامل ما می باشد.