دعای ندبه

[meshkaat]

بنام خدا
شناخت و درک عمیق معارف اسلامی یکی از سر لوحه هایی است که اسلام می خواهد در سایه آن حرکت کند و به آرمان خود که دستیابی به حیات طیبه است برسد از این رو مسئله تدبر و تفکر و تعمق در دین بعنوان یک وظیفه برای مسلمانان تعیین گردیده است تا خواندن دعاها و زیارات با تفکر و تعمق در معنا باشد و از این طریق به معارف اصیل اسلام برسند و ارتباط روحی برقرار نمایند ولی توسلات و خواندن ادعیه در اکثر مجالس فردی و اجتماعی صوری و لفظی شده که اصلا با تدبر و تفکر همراه نیست و در آن رسم و عادات و تشریفات خاصی دخالت پیدا کرده است در حالی که اگر انسان کمترین معرفت و محبت به امام خویش داشته باشد معنای جملات دعای ندبه او را به حزن و اندوه و سختی می اندازد و در فراق و غربت امام خویش شیون کشیده و فریاد سر می دهد .

[dindar]

بنام خدا
شناخت و درک عمیق معارف اسلامی یکی از سر لوحه هایی است که اسلام می خواهد در سایه آن حرکت کند و به آرمان خود که دستیابی به حیات طیبه است برسد از این رو مسئله تدبر و تفکر و تعمق در دین بعنوان یک وظیفه برای مسلمانان تعیین گردیده است تا خواندن دعاها و زیارات با تفکر و تعمق در معنا باشد و از این طریق به معارف اصیل اسلام برسند و ارتباط روحی برقرار نمایند ولی توسلات و خواندن ادعیه در اکثر مجالس فردی و اجتماعی صوری و لفظی شده که اصلا با تدبر و تفکر همراه نیست و در آن رسم و عادات و تشریفات خاصی دخالت پیدا کرده است در حالی که اگر انسان کمترین معرفت و محبت به امام خویش داشته باشد معنای جملات دعای ندبه او را به حزن و اندوه و سختی می اندازد و در فراق و غربت امام خویش شیون کشیده و فریاد سر می دهد .

از آنجایی که بسیاری از شیعیان به راهنمایی ائمه هر صبح جمعه از طریق دعای ندبه حیات معنوی خود را در گستره زندگی فردی و تاریخی زنده نگه می دارند و متوجه اند که راه تحقق عالی ترین آرمان بشری یعنی ظهور حضرت بقیه الله فراموش نشود جا دارد این سنت نیکو هرچه بیشتر با محتوای کامل تر برقرار گردد تا عالی ترین نتیجه را به بار آورد .

[خداجو]

از آنجایی که بسیاری از شیعیان به راهنمایی ائمه هر صبح جمعه از طریق دعای ندبه حیات معنوی خود را در گستره زندگی فردی و تاریخی زنده نگه می دارند و متوجه اند که راه تحقق عالی ترین آرمان بشری یعنی ظهور حضرت بقیه الله فراموش نشود جا دارد این سنت نیکو هرچه بیشتر با محتوای کامل تر برقرار گردد تا عالی ترین نتیجه را به بار آورد .

وقتی نگاه و نظر نسل جوان و تحصیلکرده ما متوجه فردای نورانی تاریخ شد ، دیگر تحت تاثیر ظلمات زمانه قرار نمی گیرد و از تحرک و نشاط برای فردای نورانی خود و جامعه خود باز نمی ایستد و یکی از رسالت هایی که دعای ندبه متذکر آن است چنین نکته ایست . این دعا برای مسلمانان روشن می کند که اگر هنوز ما به عظمت هایی که در اسلام عزیز نهفته است دست نیافتیم به جهت آن است که به اسلام اهل بیت رجوع نکرده ایم و در واقع این دعا راه برگشت به عظمت اسلام را گوشزد می کند و انسان را در عبادتی پاک وارد می نماید تا قلب او همواره در سوز نور مقدس حضرت بقیه الله منور بماند و از بهره های وجود آن حضرت در زمان غیبت محروم نباشد .

[نگار]

وقتی نگاه و نظر نسل جوان و تحصیلکرده ما متوجه فردای نورانی تاریخ شد ، دیگر تحت تاثیر ظلمات زمانه قرار نمی گیرد و از تحرک و نشاط برای فردای نورانی خود و جامعه خود باز نمی ایستد و یکی از رسالت هایی که دعای ندبه متذکر آن است چنین نکته ایست . این دعا برای مسلمانان روشن می کند که اگر هنوز ما به عظمت هایی که در اسلام عزیز نهفته است دست نیافتیم به جهت آن است که به اسلام اهل بیت رجوع نکرده ایم و در واقع این دعا راه برگشت به عظمت اسلام را گوشزد می کند و انسان را در عبادتی پاک وارد می نماید تا قلب او همواره در سوز نور مقدس حضرت بقیه الله منور بماند و از بهره های وجود آن حضرت در زمان غیبت محروم نباشد .

مفهوم اصلي دعاي ندبه چيه؟كه اينهمه بهش اهميت ميدن؟

[meshkaat]

مفهوم اصلي دعاي ندبه چيه؟كه اينهمه بهش اهميت ميدن؟

بنام خدا
سلام خواهر گرامي
دعای ندبه یادآور این نکته است که زخم های ستم دیدگان مظلوم نه تنها فراموش نشده بلکه آن مظلومیت ها مقدمه به بار نشستن همه زحمات انبیاء و اولیاء است هیچ ظلمی بی جواب نمی ماند و هیچ مظلومیتی بی حاصل نخواهد بود و خون مظلومان و ناله ستمدیدگان زمینه ظهور آن حضرت را فراهم خواهد کرد . این دعا قصه دل همه آگاهان به حقانیت حاکمیت حق است که به وعده خداوند ایمان دارند و هرگز ظلم روزگاران را به رسمیت نمی شناسند و یک روز را بی امام خود نخواهند گذراند و اگر از ظهور او محروم اند نگذاشته اند که از نجوای با او محروم شوند .

[meshkaat]

بنام خدا
سلام خواهر گرامي
دعای ندبه یادآور این نکته است که زخم های ستم دیدگان مظلوم نه تنها فراموش نشده بلکه آن مظلومیت ها مقدمه به بار نشستن همه زحمات انبیاء و اولیاء است هیچ ظلمی بی جواب نمی ماند و هیچ مظلومیتی بی حاصل نخواهد بود و خون مظلومان و ناله ستمدیدگان زمینه ظهور آن حضرت را فراهم خواهد کرد . این دعا قصه دل همه آگاهان به حقانیت حاکمیت حق است که به وعده خداوند ایمان دارند و هرگز ظلم روزگاران را به رسمیت نمی شناسند و یک روز را بی امام خود نخواهند گذراند و اگر از ظهور او محروم اند نگذاشته اند که از نجوای با او محروم شوند .

بنام خدا
دعای ندبه متذکر جریان نورانی تاریخ است که از حضرت آدم (ع) شروع شده و از طریق سایر انبیاء همواره تاریخ را درمی نوردد و جلو می رود و معتقدان به این جریان نورانی را از مهلکه های ظلمات روزگارشان رهایی می بخشد . دعایی که گویا حقیقتی است که همه مسلمانان و حتی غیر مسلمانان نیز می توانند بر محور آن به منزل های امید بخش آینده بشر نایل شوند . معارف بسیار بلند و عمیق این دعا دلیل روشنی است که جز از سرچشمه زلال امام معصوم (ع) صادر نشده و به قول معروف « مَتنُهُ دَلیلٌ علی صِحَّتِه » و از استحکام آن همین بس که مضامین مطرح شده در این دعا منطبق بر قرآن و یا روایاتی است که در بین همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی مورد اعتماد و اطمینان می باشد .

[شهيدان]

درباره سند اين دعا در سه كتاب معروف و معتبر قديمي آمده است:
1. كتاب مزار كبير
2. كتاب مزار قديم
3. كتاب مصباح الزائر.
هر سه كتاب توسّط محمّدبن علي يعقوب اسحاق ابي قره، و او از محمّدبن حسين بن سفيان بزو فر(كه در زمان غيبت صغرا مي زيسته و قاعدتاً به وسيله مكاتبه با نايبان با امام((عليه السلام))تماس گرفته است)، و او از حضرت صاحب الامر((عليه السلام)) نقل مي شود. در اين سند امام عصر((عليه السلام))دستور خواندن اين دعا را داده اند.
نفر اوّل(محمّدبن علي يعقوب)، طبق نقل كتاب هاي تراجم و رجال از عالمان و راويان شيعه و از افراد ثقه و داراي تأليفات متعدّد است. نفر دوم(محمّدبن حسين بن سفيان بزوفري) از استادان شيخ مفيد است. شيخ مفيد از او به نيكي ياد مي كرد.
بنابراين در سلسله سند دعا همه افراد ثقه و يا شناخته شده اند و هيچ شخص مجهولي در سند دعا نيست. به فرض مجهول بودن سند اين دعا، طبق قاعده اصولي «تسامح در ادلّه سنن» در سند اين دعا نمي توان سخت گيري كرد. مطابق اين قاعده گرچه احكام واجب و حرام بايد مو شكافي كرد، امّا در ادلّه مستحبات مو شكافي لازم نيست چه اينكه مستحباب اعمالي هستند كه انجام آنها واجب و ترك آنها حرام نيست.
مطابق اين قاعده معروف - كه به نظر برخي محقّقان متّكي به احاديث بسيار است- بعضي فقيهان هيچ گاه به سند دعاها و روايت مربوط به مستحبات ايراد نمي گرفتند و به نقل مطلب در كتاب مشهور و داشتن مضمون صحيح بسنده مي كردند به همين دليل، مدرك بسياري از دعاهاي مشهور كه امروز در دست ما است گاهي يك حديث مرسل بيش نيست.

[meshkaat]

بنام خدا
در دعاى شريف ندبه به آيات متعددى اشاره و يا تصريح شده است که عبارت اند از:
«وَجَعَلْتَهُمُ الذَّريعَةَ اِلَيْکَ وَالْوَسيلَةَ اِلى رِضْوانِک» اشاره به آيه 35 مائده و 57 اسراء: «يـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا اتَّقُوا اللّهَ وابتَغوا اِلَيهِ الوَسيلَة» و «اُولئکَ الَّذينَ يَدعونَ يَبتَغونَ اِلى رَبِّهِمُ الوَسيلَة»
«فَبَعْضٌ اَسْکَنْتَهُ جَنَّتَکَ اِلى.. .» اشاره به آيه 35 بقره: «وقُلنا يـــادَمُ اسکُن اَنتَ وزَوجُکَ الجَنَّة.. .»
«وَبَعْضٌ حَمَلْتَهُ فى فُلْکِک.. .» اشاره به آيه 28 سوره مؤمنون: «فَاِذا استَوَيتَ اَنتَ ومَن مَعَکَ عَلَى الفُلکِ فَقُلِ الحَمدُ لِلّه»
«وَبَعْضٌ اتَّخَذْتَهُ لِنَفْسِکَ خَليلاً» اشاره به آيه 125 نساء: «واتَّخَذَ اللّهُ اِبرهيمَ خَليلا»
«وَسَأَلَکَ لِسانَ صِدْق فِى الاْخِرين»: اشاره به آيه 84 سوره شعراء «واجعَل لى لِسانَ صِدق فِى الأخِرين ; و براى من در ]ميان [آيندگان آوازه نيکو قرار ده .»
«وَبَعْضٌ کَلَّمْتَهُ مِنْ شَجَـرَة تَکْليماً وَجَعَلْتَ لَهُ مِنْ اَخيهِ رِدْءاً وَوَزيراً» اشاره به آيات 164 سوره نساء و 29 طه و 35 فرقان: «وکَلَّمَ اللّهُ موسى تَکليما» و «واجعَل لى وزيرًا مِن اَهلى * هـرونَ اَخى * اشدُد بِهِ اَزرى.. .» و «ولَقَد ءاتَينا موسَى الکِتـبَ وجَعَلنا مَعَهُ اَخاهُ هـرونَ وزيرا» .
«وَبَعْضٌ اَوْلَدْتَهُ مِنْ غَيْرِ اَب وَآتَيْتَهُ الْبَيِّناتِ وَاَيَّدْتَهُ بِرُوحِ الْقُدُس» اشاره به آيه 19 و 20 سوره مريم و 87 بقره: «قالَ اِنَّما اَنَا رَسولُ رَبِّکِ لاَِهَبَ لَکِ غُلـمـًا زَکيـّا * قالَت اَنّى يَکونُ لى غُلـمٌ ولَم يَمسَسنى بَشَرٌ ولَم اَکُ بَغيـّا» و «وءاتَينا عيسى (على نبينا وآله وعليه السلام) ابنَ مَريَمَ البَيِّنـتِ واَيَّدنـهُ بِروحِ القُدُس»
«وَعَرَجْتَ بِرُوْحِهِ اِلى سَمائِکَ.. .» اشاره به آيات 8ـ10 سوره نجم: «ثُمَّ دَنا فَتَدَلّى * فَکانَ قابَ قَوسَينِ اَو اَدنى.. .»
«وَوَعَدْتَهُ اَنْ تُظْهِرَ دينَهُ عَلَى الدّينِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُون» اشاره به آيه 33 سوره توبه: «لِيُظهِرَهُ عَلَى الدِّينِ کُلِّهِ ولَو کَرِهَ المُشرِکون»

[meshkaat]

بنام خدا

در دعاى شريف ندبه به آيات متعددى اشاره و يا تصريح شده است که عبارت اند از:
«وَجَعَلْتَهُمُ الذَّريعَةَ اِلَيْکَ وَالْوَسيلَةَ اِلى رِضْوانِک» اشاره به آيه 35 مائده و 57 اسراء: «يـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا اتَّقُوا اللّهَ وابتَغوا اِلَيهِ الوَسيلَة» و «اُولئکَ الَّذينَ يَدعونَ يَبتَغونَ اِلى رَبِّهِمُ الوَسيلَة»
«فَبَعْضٌ اَسْکَنْتَهُ جَنَّتَکَ اِلى.. .» اشاره به آيه 35 بقره: «وقُلنا يـــادَمُ اسکُن اَنتَ وزَوجُکَ الجَنَّة.. .»
«وَبَعْضٌ حَمَلْتَهُ فى فُلْکِک.. .» اشاره به آيه 28 سوره مؤمنون: «فَاِذا استَوَيتَ اَنتَ ومَن مَعَکَ عَلَى الفُلکِ فَقُلِ الحَمدُ لِلّه»

بنام خدا

«وَذلِکَ بَعْدَ اَنْ بَوَّأتَهُ مَبَوَّأَ صِدْق» اشاره به آيه 93 سوره يونس: «ولَقَد بَوَّأنا بَنى اِسرءيلَ مُبَوَّاَ صِدق»
«وَجَعَلْتَ لَهُ وَلَهُمْ اَوَّلَ بَيْت وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَکَّةَ مُبارَکاً وَهُدىً لِلْعالَمين» اشاره به آيه 96 سوره آل عمران: «اِنَّ اَوَّلَ بَيت وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَکَّةَ مُبارَکـًا.. .»
«فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ اِبْراهيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً» آيه 97 سوره آل عمران .
«وَقُلْتَ: (اِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَکُمْ تَطْهيراً) آيه 33 سوره احزاب .
«فَقُلْتَ : (قُلْ لا اَسْاَلُکُمْ عَلَيْهِ اَجْراً اِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى) آيه 23 سوره شورى .
«وَقُلْتَ (ما سَألْتُکُمْ مِنْ اَجْر فَهُوَلَکُمْ.. .) آيه 47 سوره سبأ .
«وَقُلْتَ : (ما اَسْاَلُکُمْ عَلَيْهِ مِنْ اَجْر الّا مَنْ شاءَ اَنْ يَتَّخِذَ اِلى رَبِّهِ سَبيلاً) آيه 57 سوره فرقان .
«اِذْ کانَتِ الاَْرْضُ للهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ» اشاره به آيه 128 سوره اعراف که مى فرمايد: «.. .اِنَّ الاَرضَ لِلّهِ يورِثُها مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ والعـقِبَةُ لِلمُتَّقين» .
«وَ]يقولون[ سُبْحانَ رَبِّنا اِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولاً» آيه 108 سوره اسراء .
«.. .وَلَنْ يُخْلِفَ اللهُ وَعْدَه.. .» آيه 47 سوره حج .
«.. .وَهُوَ الْعَزيزُ الْحَکيم» آيه 4 سوره ابراهيم .
«]من[ النَّبأِ الْعَظيم» آيه 2 سوره نبأ .
«يَا بْنَ الصـِّراطِ الْمُسْتَقيم» اشاره به آيه 6 سوره حمد .
«يَا بْنَ مَنْ هُوَ فى اُمِّ الْکِتابِ لَدَى اللهِ عَلِيٌّ حَکيمٌ» اشاره به آيه 4 سوره زخرف: «واِنَّهُ فى اُمِّ الکِتـبِ لَدَينا لَعَلىٌّ حَکيم»
«يَا بْنَ طه» اشاره به آيه 1 سوره طه .
«يَا بْنَ يس وَالذّارِيات» اشاره به آيه 1 سوره يس و نيز سوره ذاريات .
«يَا بْنَ الطُّورِ وَالْعادِيات» اشاره به آيه 2 سوره تين «وطورِ سينين» و سوره عاديات .
«يَا بْنَ مَنْ دَنا فَتَدَلّى فَکانَ قابَ قَوْسَيْنِ اَوْ اَدْنى» اشاره به آيه 9 سوره نجم: «ثُمَّ دَنا فَتَدَلّى * فَکانَ قابَ قَوسَينِ اَو اَدنى»

«وَنَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعالَمين» آيه 2 سوره حمد .

[meshkaat]

[/right]

بنام خدا

«وَذلِکَ بَعْدَ اَنْ بَوَّأتَهُ مَبَوَّأَ صِدْق» اشاره به آيه 93 سوره يونس: «ولَقَد بَوَّأنا بَنى اِسرءيلَ مُبَوَّاَ صِدق»
«وَجَعَلْتَ لَهُ وَلَهُمْ اَوَّلَ بَيْت وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَکَّةَ مُبارَکاً وَهُدىً لِلْعالَمين» اشاره به آيه 96 سوره آل عمران: «اِنَّ اَوَّلَ بَيت وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَکَّةَ مُبارَکـًا.. .»
«فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ اِبْراهيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً» آيه 97 سوره آل عمران .
.

بنام خدا
دعاى ندبه ، در واقع يکى از زيارات مربوط به امام زمان (عج) است و زيارت امام زمان (عج) نيز داراى ثواب ويژه خودش است و در روايات اسلامى سفارش شده که مؤمنان براى فرج و ظهور و قيام آن حضرت بر ضد ستمگران و طاغوتيان ، دعا کنند .
پيامبر گرامى(ص) مى فرمايد: «بهترين اعمال امت من انتظار فرج و گشايش از ناحيه خداوند است .»
و باز مى فرمايد: «افضل العبادة انتظار الفرج; بهترين عبادت انتظار و گشايش امر قائم (عج)است .»(1)
پاورقي:
1: تفسير نمونه،ج 6 ، ص 199