آموزش مفاهيم قرآن كريم

[saeed623]

بسم الله الرحمن الرحيم
آيات قرآن دربردارنده تمام پيام هاي هدايتگر و روشنگرمي باشد
از آنجا كه فهم آيات قرآن به مراتب ساده تر از قرائت قرآن است گروه پاسخ به پرسش ها و شبهات قرآني با همكاري كارشناسان مفاهيم قرآني اقدام به تهيه چهل درس در اين زمينه كرده است در اين تاپيك تصميم گرفتيم همه اين چهل درس را در اختيار شما قرار داده تا علاقمندان به فراگيري مفاهيم قرآن با بهره گيري از آن ها بتوانند با آيات ارتباط بيشتري برقرار كنند
ما به شما اطمينان مي دهيم در اين چهل درس روان ، شيرين و ساده خواهيد توانست بسياري از آيات را صحيح خوانده و ترجمه كنيد و با فرهنگ آن آشنا شويد.
شما مي توانيد با انجام دادن تمرين هاي هر درس در خانه به اين هدف برسيد
ضمنا پس از اتمام درس ها نظرخود را در نظر سنجي بيان كنيد

[saeed623]

آموزش مفاهيم قرآن كريم

درس اوّل

سوره حمد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ (1)

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَــلَمِينَ (2) الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ (3) مَــلِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4) إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5) اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِيمَ (6) صِرَ طَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ (7)

واژه هاى جديد

واژهمعناتكرارواژهمعناتكرار
رّبپروردگار ـ تربيت كننده970صراطراه45
يَومروز375لله = ل + اللهبراى خدا143
دِينجزا ـ آيين92الذينكسانى كه974
اِيّاكَفقط تو را ـ تنها از تو2اَنْعَمْتَنعمت دادى5
نَعْبُدعبادت مى كنيم8عَلىبر1445
نَسْتَعينُكمك مى خواهيم1اِهْدِهدايت كن2
مَغْضُوبغضب شده1ناما1182
لانه ـ نيست1503

واژه هاى آشنا

واژهمعناتكرارواژهمعناتكرار
بِسْمِ = بـ + اسمبه نام115اللهخداوند2831
رَحْمنبخشنده169رَحيممهربان227
حَمْدستايش43عالَمِينجهانيان = همه مردم73
مُسْتقيمراست37مالِكصاحب3
ضالّينگمراهان8


قاعده

كلمات عربى كه زبان قرآن است سه گونه است : اسم ، فعل ، حرف

اسم مانند: E اَلْحَمْد ، الله ، رَبّ ، العالَمِينَ
فعل مانند: E نَعبُدُ ، نَستَعين
حرف مانند: E بِـ ، لِـ ، عَلى

l يادآورى:
« ال » بر سر اسم وارد مى شود و يكى از علامت هاى اسم است ; مانند : اَلرَّحْمن ، اَلْحَمْد ، العالَمين

* * *

واژه هاى هم خانواده:كلماتى هستند كه داراى حروف مشترك مى باشند، به همين جهت بسيار ساده فهم بوده و به آسانى شناسايى مى شوند.
چند نمونه از كلمات هم خانواده:
1 . كتاب ، مكتوب ، كاتِب ، كُتُب كه حروف مشترك آنها (ك ، ت ، ب) مى باشد
2 . رحمت ، رحمن ، رحيم ، مرحمة كه حروف مشترك آنها (ر ، ح ، م) مى باشد.
قاعده صحيح خواندن قرآن:
دو حرف «ال» كه فقط بر سر اسم در مى آيد، چنانچه بر سر كلماتى كه با حروف قمرى (ا ، ب ، ج ، ح ، خ ، ع ، غ ، ف ، ق ، ك ، م ، و ، هـ ، ى) شروع مى شوند، درآيد حرف اوّل آن يعنى (الف) خوانده نمى شود.

مانند: رَبِّ الْعالَمين ـ صِراطَ الْمُسْتَقيم

و چنانچه بر سر حروف شمسى (ت ، ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن) در آيد هيچ يك از دو حرف (ال) خوانده نمى شود و حرف بعد از آن با شدّت (تشديد) خوانده خواهد شد.

مانند: بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيم ـ يومِ الدِّين ـ اِهْدنَا الصِّرط

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَـت مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَان

ماه رمضان كه نازل شد در آن قرآن، هدايت براى مردم و دلائل روشن از هدايت و تميز

فرقان: عامل تميز و تشخيص حق از باطل (سوره بقره، آيه 185)
يادآورى: يكى ديگر از علامت هاى اسم تنوين (ً ٌ) است; مانند: اَحَدٌ ـ افواجاً ـ خُسْر.

تمرين و پرسش درس اول:
! كلمات جدول را چند نوبت بخوانيد و آن قدر تكرار كنيد كه به فراگيرى همه كلمات آن اطمينان يابيد.

! تركيب هاى زير را با مشورت يكى از اعضاى خانواده خود به دقّت معنا كنيد:
1 ـ بِسمِ الله…
2 ـ الرَّحْمن الرحيم…
3 ـ اَلْحَمدُ لله (لِ+الله)…
4 ـ رَبِّ العالَمين…
5 ـ مالِكَ يَوْمِ الدِّين…
6 ـ اِيّاكَ نَعْبُد…
7 ـ واِيّاكَ نَسْتَعين…
8 ـ اِهْدِنا…
9 ـ صِراط الْمُسْتَقيم…
10 ـ صراطَ الَّذِين…
11 ـ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِم…
12 ـ وَ لا الضّالِّينَ…

! زير كلمات يازده گانه اى كه در سوره حمد داراى (ال) بوده و اسم مى باشد خط بكشيد.

…

! هم خانواده هاى كلمات زير را در جلو هر يك قرار دهيد:

حميد ، مرحوم ، عباد ، رحيم ، عبادت ، محمود ، راحمين ، حامد ، عبد ، مرحمت ، معبود ، محمّد

1 ـ هم خانواده حمد:…
2 ـ هم خانواده رحمان:…
3 ـ هم خانواده نَعبُد:…
! عبارات زير از سوره حمد را طبق نمونه و به كمك هم درس خود در منزل به دقّت ترجمه كلمه به كلمه كنيد:
ü مثال : غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم ولا الضّالينغير از غضب شدگان بر آنها و نه گمراهان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ…
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَــلَمِينَ…
مَــلِكِ يَوْمِ الدِّينِ…
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ…
اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِيمَ…
صِرَ طَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ…
غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ…
الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ…

[saeed623]

آموزش مفاهيم قرآن كريم /

/

درس دوم

سوره ناس

واژه هاى جديد

واژه معناتكرار واژه معناتكرار
قُلْ بگو332 أعوذ پناه مى برم7
ناس مردم240 مَلِك فرمانده ـ پادشاه13
اِله خدا ـ معبود111 مِن از3221
شَرّ بدى ـ خطر29 وسواس وسوسه گر1
خَنّاس پنهان(مانند شيطان)1 الذى كه ـ كسى كه ـ چيزى كه283
يُوَسْوِسُ وسوسه مى كند1 فى در1692
صَدْر(صدور) سينه(سينه ها)44 جِنّة جِنّ32
رجيم رانده شده6


قاعده صحيح خواندن قرآن:
هرگاه قارى قرآن عبارت يا آيه اى از قرآن را كه مى خواند و مى خواهد ادامه ندهد در اين صورت گفته مى شود قارى، روى كلمه پايانى «وقف» كرده است، يعنى حركت آخرين حرف را حذف نموده و آن حرف را ساكن مى خواند.
مثال:قُل أعُوذُ بِرَبِّ الناسِ كه خوانده مى شود قُل أعوذُ بِرَبِّ الناسْ

قالَ رَسُولِ الله صَلَّى اللهُ عَلَيه وَآله:
اَفْضَلُ الْعِبادَةِ قَرائَةُ الْقُرآنِ ـ عَلَيْكَ بِقِرائِةِ الْقُرآنِ فِى كُلِّ حْال
گفت پيامبر خدا درود خدا بر او و خانواده او باد
برترين عبادت خواندن قرآن است (البته و يقيناً همراه با فهم قرآن) ـ بر تو باد به خواندن قرآن در هر حالى (در تمام احوال)

(وسائل الشيعه، ج 6، ص 168 و ج 15، ص 181)

تمرين و پرسش درس 2:
! كلمات جدول را چند مرتبه تكرار كنيد تا مطمئن شويد كه همه آنها را فرا گرفته ايد.

! تركيب هاى زير را به كمك هم درس خود در منزل، بدقت معنا كنيد:
1 ـ قُل أعُوذُ …
2 ـ بِرَبِّ النّاسِ …
3 ـ مَلِكِ النّاسِ …
4 ـ اِلهِ النّاس …
5 ـ مِنْ شَرِّ الوَسْواس …
6 ـ الْوَسواسِ الْخَنّاسِ …
7 ـ اَلَّذى يُوَسْوِسُ …
8 ـ فِى صُدُورِ النّاسِ …
9 ـ مِنْ الْجِنَّةِ وَالنّاس …
10 ـ أَعُوذُ بِاللهِ …
11 ـ مِنَ الشَّيْطانِ …
12 ـ شَيْطانِ الرَّجيمِ …

! كلمات هم خانواده را برابر هر يك از كلمات مربوط بنويسيد:

ايمان ، مسلم ، قاتل ، مؤمن ، مسلمين ، قاتلين ، مسلمون ، مقتولين ، مؤمنات ، قتل ، تسليم ، أمين

1 ـ مأمون …
2 ـ اسلام …
3 ـ قتال …
! هم وزن كلمات زير را برابر هر يك بنويسيد.

قتال ، مقتول ، حكيم ، مثال ، رحيم ، مكتوب ، شريف ، حسان ، مضروب

1 ـ مفعول …
2 ـ فعيل …
3 ـ فعال …
! عبارات زير را مشابه نمونه زير و به كمك هم درس خود در خانه، ترجمه كلمه به كلمه نماييد:

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ـ مِن شَرِّ مَا خَلَقَ و... مِن شَرِّ حَاسِد إِذَا حَسَدَ

بگو پناه مى برم به پروردگار سپيده دم از شرّ آنچه خلق كرد و... از شر حسود زمانى كه حسد ورزيد

1 ـ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ …
2 ـ مَلِكِ النَّاسِ ـ إِلَـهِ النَّاسِ …
3 ـ مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ …
4 ـ الَّذِى يُوَسْوِسُ فِى صُدُورِ النَّاسِ …
5 ـ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ …
6 ـ اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطان الرّجيم …

[saeed623]

آموزش مفاهيم قرآن كريم

درس سوّم


سوره توحيد

واژه هاى جديد

واژه معناتكرار واژه معناتكرار
هُوَ او ـ آن478 هُ او ـ آنزياد
اَحَد يگانه ـ يكى74 كُفُو همتا، مانندكم
صَمَد بى نياز1 لَمْ نه323
لَمْ يَلِد نزاييده است1
لَمْ يُولَدْ زايده نشده است1
يَكُون مى باشد53 لَمْ يَكُنْ نمى باشد19
لَ ـ لِ براىزياد
قاعده

ريشه كلمات


حروف مشترك در كلمات هم خانواده را (ريشه) آن كلمات مى نامند و معمولاً سه حرف مى باشد

مثال: E ريشه كلمات هم خانواده خَلايِق، مَخْلُوق، خَلَقْتَ، خـالِق سه حرف (خ ـ ل ـ ق) مى باشد
e و ريشه كلمات مُحْسِن، اِحْسـان، حَسَن، مُحْسِنين، سه حرف (ح ـ س ـ ن) مى باشد
e و ريشه كلمات كَريم، اِكْر ام، مُكْرَمين، كِر ام سه حرف (ك ـ ر ـ م) خواهد بود

نكته: يكى از راه هاى تشخيص اسم، منادى واقع شدن است; يعنى حرف ندا مى گيرد; مانند: «يا مالك ليقض علينا ربك» كه «يا» حرف ندا است، و روى كلمه «مالك» كه اسم است، آمده است.


قاعده صحيح خوانى قرآن:
هرگاه كلمه پايانى عبارت و يا آيه اى كه مى خواهيم وقف كنيم تنوين (ــٌــ و ــــ) داشته باشد، ساكن خوانده مى شود. مثال:

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را مى خوانيم: قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدْ
وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ را مى خوانيم: وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدْ
فِى جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَد را مى خوانيم: فِى جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدْ




«فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْءَانَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَـنِ الرَّجِيمِ»

(نحل،98)

پس زمانى كه قصد خواندن قرآن كردى پناه ببر به خداوند از شرّ شيطان رانده شده.

يعنى قرائت قرآن را پيوسته با عبارت «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم» شروع كن

تمرين و پرسش درس 3:
! جدول كلمات را چند نوبت مرور كنيد تا معناى كلمات آن بخوبى در حافظه شما جاى گيرد.

! با استفاده از كلمات زير جدول را كامل كنيد:

خـالِق ، مُولِد ، اِكْر ام ، مَخْلُوقات ، كَريم ، تَوليد ، تَكْريم ، تَوَلُّد ، خـالِقين ، كِر امَت ، خَليق ، مَوْلُود

كلمات هم خانوادهريشه كلمات
خلقت
ولادت
مُكرَّم

! تركيب هاى كوتاه و ساده زير را به دقت معنا كنيد.
1 ـ قُلْ هُوَ الله …
2 ـ هُوَ اَلله اَحَد …
3 ـ اَلله الصَّمَد …
4 ـ لَمْ يَلِد وَلَم يُولَدْ …
5 ـ وَلَمْ يَكُن لَهُ …
6 ـ كُفُواً اَحَد …

! هم وزن كلمات زير را در برابر هر يك بنويسيد:

عُلَماء ـ مَجـالِسْ ـ فُقَهـاء ـ صُلَحـاء ـ مَحافِل ـ مَقـابِر

1 ـ مساجد (مَفاعِل) …
2 ـ حُكماء (فُعلاء) …

! آيات قرآنى زير را ترجمه كلمه به كلمه كنيد:
1 ـ أعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيم …
2 ـ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ …
3 ـ اللَّهُ الصَّمَد …
4 ـ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ …
5 ـ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد …

[manteqi]

آموزش مفاهيم قرآن كريم

درس اوّل
سوره حمد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ (1)

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَــلَمِينَ (2) الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ (3) مَــلِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4) إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5) اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِيمَ (6) صِرَ طَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ (7)
واژه هاى جديد

واژهمعناتكرارواژهمعناتكرا ر
رّبپروردگار ـ تربيت كننده970صراطراه45
يَومروز375لله = ل + اللهبراى خدا143
دِينجزا ـ آيين92الذينكسانى كه974
اِيّاكَفقط تو را ـ تنها از تو2اَنْعَمْتَنعمت دادى5
نَعْبُدعبادت مى كنيم8عَلىبر1445
نَسْتَعينُكمك مى خواهيم1اِهْدِهدايت كن2
مَغْضُوبغضب شده1ناما1182
لانه ـ نيست1503

واژه هاى آشنا

واژهمعناتكرارواژهمعناتكرا ر
بِسْمِ = بـ + اسمبه نام115اللهخداوند2831
رَحْمنبخشنده169رَحيممهربان2 27
حَمْدستايش43عالَمِينجهانيا ن = همه مردم73
مُسْتقيمراست37مالِكصاحب3
ضالّينگمراهان8


قاعده

كلمات عربى كه زبان قرآن است سه گونه است : اسم ، فعل ، حرف

اسم مانند: E اَلْحَمْد ، الله ، رَبّ ، العالَمِينَ
فعل مانند: E نَعبُدُ ، نَستَعين
حرف مانند: E بِـ ، لِـ ، عَلى

l يادآورى:
« ال » بر سر اسم وارد مى شود و يكى از علامت هاى اسم است ; مانند : اَلرَّحْمن ، اَلْحَمْد ، العالَمين

* * *

واژه هاى هم خانواده:كلماتى هستند كه داراى حروف مشترك مى باشند، به همين جهت بسيار ساده فهم بوده و به آسانى شناسايى مى شوند.
چند نمونه از كلمات هم خانواده:
1 . كتاب ، مكتوب ، كاتِب ، كُتُب كه حروف مشترك آنها (ك ، ت ، ب) مى باشد
2 . رحمت ، رحمن ، رحيم ، مرحمة كه حروف مشترك آنها (ر ، ح ، م) مى باشد.
قاعده صحيح خواندن قرآن:
دو حرف «ال» كه فقط بر سر اسم در مى آيد، چنانچه بر سر كلماتى كه با حروف قمرى (ا ، ب ، ج ، ح ، خ ، ع ، غ ، ف ، ق ، ك ، م ، و ، هـ ، ى) شروع مى شوند، درآيد حرف اوّل آن يعنى (الف) خوانده نمى شود.

مانند: رَبِّ الْعالَمين ـ صِراطَ الْمُسْتَقيم

و چنانچه بر سر حروف شمسى (ت ، ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن) در آيد هيچ يك از دو حرف (ال) خوانده نمى شود و حرف بعد از آن با شدّت (تشديد) خوانده خواهد شد.

مانند: بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيم ـ يومِ الدِّين ـ اِهْدنَا الصِّرط

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَـت مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَان
ماه رمضان كه نازل شد در آن قرآن، هدايت براى مردم و دلائل روشن از هدايت و تميز

فرقان: عامل تميز و تشخيص حق از باطل (سوره بقره، آيه 185)
يادآورى: يكى ديگر از علامت هاى اسم تنوين (ً ٌ) است; مانند: اَحَدٌ ـ افواجاً ـ خُسْر.
تمرين و پرسش درس اول:
! كلمات جدول را چند نوبت بخوانيد و آن قدر تكرار كنيد كه به فراگيرى همه كلمات آن اطمينان يابيد.
! تركيب هاى زير را با مشورت يكى از اعضاى خانواده خود به دقّت معنا كنيد:
1 ـ بِسمِ الله…
2 ـ الرَّحْمن الرحيم…
3 ـ اَلْحَمدُ لله (لِ+الله)…
4 ـ رَبِّ العالَمين…
5 ـ مالِكَ يَوْمِ الدِّين…
6 ـ اِيّاكَ نَعْبُد…
7 ـ واِيّاكَ نَسْتَعين…
8 ـ اِهْدِنا…
9 ـ صِراط الْمُسْتَقيم…
10 ـ صراطَ الَّذِين…
11 ـ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِم…
12 ـ وَ لا الضّالِّينَ…

! زير كلمات يازده گانه اى كه در سوره حمد داراى (ال) بوده و اسم مى باشد خط بكشيد

…

! هم خانواده هاى كلمات زير را در جلو هر يك قرار دهيد:

حميد ، مرحوم ، عباد ، رحيم ، عبادت ، محمود ، راحمين ، حامد ، عبد ، مرحمت ، معبود ، محمّد

1 ـ هم خانواده حمد:…
2 ـ هم خانواده رحمان:…
3 ـ هم خانواده نَعبُد:…
! عبارات زير از سوره حمد را طبق نمونه و به كمك هم درس خود در منزل به دقّت ترجمه كلمه به كلمه كنيد:
ü مثال : غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم ولا الضّالينغير از غضب شدگان بر آنها و نه گمراهان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ…
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَــلَمِينَ…
مَــلِكِ يَوْمِ الدِّينِ…
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ…
اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِيمَ…
صِرَ طَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ…
غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ…
الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ…

! تركيب هاى زير را به دقّت معنا كنيد:
1ـ بِسمِ اللهبه نام خدا7ـ واِياك نستعينو تنها از تو كمك مى خواهيم
2ـ الرحمان الرحيمبخشنده مهربان8ـ اهدناما را هدايت كن
3ـ الحمد لله (لِ + الله)ستايش براى خدا است9ـ صِراط المستقيمراه مستقيم (درست)
4ـ رَبِّ العالمينپروردگار جهانيان10ـ صراط الّذينراه كسانى كه
5 ـ مالك يوم الدينصاحب روز جزا11ـ انعمت عليهمنعمت دادى به آن ها
6ـ اياك نعبدفقط تو را عبادت مى كنيم12ـ ولا الضالّينو نه گمراهان

! زير كلمات يازده گانه اى كه در سوره حمد داراى (ال) بوده و اسم مى باشد خط بكشيد.
1ـ الرحمان 2ـ الرحيم 3ـ الحمد 4ـ العالمين 5ـ الرحمان 6ـ الرحيم 7ـ الدين 8ـ الصراط 9ـ المستقيم 10ـ المغضوب 11ـ الضالين

! هم خانواده هاى كلمات زير را در جلو هر يك قرار دهيد:
حميد، مرحوم، عباد، رحيم، عبادت، محمود، راحمين، حامد، عبد، مرحمت، معبود، محمّد
1. هم خانواده حمد: حميد ـ محمود ـ حامد ـ محمّد
2. هم خانواده رحمان: مرحوم ـ رحيم ـ راحمين ـ مرحمت
3. هم خانواده نَعبُد: عباد ـ عبادت ـ عبد ـ معبود

! عبارات زير از سوره حمد را طبق نمونه به دقت ترجمه كلمه به كلمه كنيد:
ü مثال:غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَغير از غضب شدگان بر آن ها و نه گمراهان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِبه نام خداوند بخشنده مهربانإِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُتنها تو را عبادت مى كنيم و تنها از تو كمك مى خواهيم
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَــلَمِينَستايش براى خدا است كه پروردگار جهانيان استاهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُسْتَقِيمَهدايت كن ما را به راه مستقيم (راست)
الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِبخشنده مهربانصِرَ طَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْراه كسانى كه نعمت دادى به آن ها
مَــلِكِ يَوْمِ الدِّينِ صاحب روز جزاغَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ غير از غضب شدگان بر آن ها و نه گمراهان

[manteqi]

آموزش مفاهيم قرآن كريم /

درس دوم
سوره ناس

واژه هاى جديد

واژه معناتكرار واژه معناتكرار
قُلْ بگو332 أعوذ پناه مى برم7
ناس مردم240 مَلِك فرمانده ـ پادشاه13
اِله خدا ـ معبود111 مِن از3221
شَرّ بدى ـ خطر29 وسواس وسوسه گر1
خَنّاس پنهان(مانند شيطان)1 الذى كه ـ كسى كه ـ چيزى كه283
يُوَسْوِسُ وسوسه مى كند1 فى در1692
صَدْر(صدور) سينه(سينه ها)44 جِنّة جِنّ32
رجيم رانده شده6
قاعده صحيح خواندن قرآن:
هرگاه قارى قرآن عبارت يا آيه اى از قرآن را كه مى خواند و مى خواهد ادامه ندهد در اين صورت گفته مى شود قارى، روى كلمه پايانى «وقف» كرده است، يعنى حركت آخرين حرف را حذف نموده و آن حرف را ساكن مى خواند.
مثال:قُل أعُوذُ بِرَبِّ الناسِ كه خوانده مى شود قُل أعوذُ بِرَبِّ الناسْ
قالَ رَسُولِ الله صَلَّى اللهُ عَلَيه وَآله:
اَفْضَلُ الْعِبادَةِ قَرائَةُ الْقُرآنِ ـ عَلَيْكَ بِقِرائِةِ الْقُرآنِ فِى كُلِّ حْال
گفت پيامبر خدا درود خدا بر او و خانواده او باد
برترين عبادت خواندن قرآن است (البته و يقيناً همراه با فهم قرآن) ـ بر تو باد به خواندن قرآن در هر حالى (در تمام احوال)

(وسائل الشيعه، ج 6، ص 168 و ج 15، ص 181)

تمرين و پرسش درس 2:
! كلمات جدول را چند مرتبه تكرار كنيد تا مطمئن شويد كه همه آنها را فرا گرفته ايد.

! تركيب هاى زير را به كمك هم درس خود در منزل، بدقت معنا كنيد:
1 ـ قُل أعُوذُ …
2 ـ بِرَبِّ النّاسِ …
3 ـ مَلِكِ النّاسِ …
4 ـ اِلهِ النّاس …
5 ـ مِنْ شَرِّ الوَسْواس …
6 ـ الْوَسواسِ الْخَنّاسِ …
7 ـ اَلَّذى يُوَسْوِسُ …
8 ـ فِى صُدُورِ النّاسِ …
9 ـ مِنْ الْجِنَّةِ وَالنّاس …
10 ـ أَعُوذُ بِاللهِ …
11 ـ مِنَ الشَّيْطانِ …
12 ـ شَيْطانِ الرَّجيمِ …

! كلمات هم خانواده را برابر هر يك از كلمات مربوط بنويسيد:

ايمان ، مسلم ، قاتل ، مؤمن ، مسلمين ، قاتلين ، مسلمون ، مقتولين ، مؤمنات ، قتل ، تسليم ، أمين

1 ـ مأمون …
2 ـ اسلام …
3 ـ قتال …
! هم وزن كلمات زير را برابر هر يك بنويسيد.

قتال ، مقتول ، حكيم ، مثال ، رحيم ، مكتوب ، شريف ، حسان ، مضروب

1 ـ مفعول …
2 ـ فعيل …
3 ـ فعال …
! عبارات زير را مشابه نمونه زير و به كمك هم درس خود در خانه، ترجمه كلمه به كلمه نماييد:

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ـ مِن شَرِّ مَا خَلَقَ و... مِن شَرِّ حَاسِد إِذَا حَسَدَ

بگو پناه مى برم به پروردگار سپيده دم از شرّ آنچه خلق كرد و... از شر حسود زمانى كه حسد ورزيد

1 ـ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ …
2 ـ مَلِكِ النَّاسِ ـ إِلَـهِ النَّاسِ …
3 ـ مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ …
4 ـ الَّذِى يُوَسْوِسُ فِى صُدُورِ النَّاسِ …
5 ـ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ …
6 ـ اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطان الرّجيم …

! كلمات جدول را چند مرتبه تكرار كنيد تا مطمئن شويد كه همه آنها را فرا گرفته ايد.

! تركيب هاى زير را به كمك هم درس خود در منزل، به دقّت معنا كنيد:
1 ـ قُل أَعُوذُ: بگو پناه مى برم
2 ـ بِرَبِّ النّاسِ: به پروردگار مردم
3 ـ مَلِكِ النّاسِ: فرمانرواى مردم
4 ـ اِلـهِ النّاسِ: معبود مردم
5 ـ مِنْ شَرِّ الوَسو اس: از شر وسوسه گر
6 ـ الوَسو اسِ الخَنّاسِ: وسوسه گر پنهان
7 ـ الّذى يُوَسوِسُ: آن كه وسوسه مى كند
8 ـ فِى صُدُورِ النّاسِ: در سينه هاى مردم
9 ـ مِن الجِّنَةِ وَالنّاسِ: از جن و مردم
10 ـ أَعُوذُ بِالله: پناه مى برم به خداوند
11 ـ مِنَ الشَيطـانِ: از شيطان
12 ـ شَيطـانِ الرَّجيمِ: شيطان رانده شده

! كلمات هم خانواده را برابر هر يك از كلمات مربوط بنويسيد:

ايمان ، مسلم ، قاتل ، مؤمن ، مسلمين ، قاتلين ، مسلمون ، مقتولين ، مؤمنات ، قتل ، تسليم ، أمين

1 ـ مأمون: ايمان، مؤمن، مؤمنات، امين
2 ـ اسلام: مسلم، مسلمين، مسلمون، تسليم
3 ـ قتال: قاتل، قاتلين، مقتولين، قتل

! هم وزن كلمات زير را برابر هر يك بنويسيد.

قِتـال ، مَقتُول ، حَكيم ، مِثـال ، رَحيم ، مَكتُوب ، شَريف ، حِسـان ، مَضرُوب

1 ـ مفعول: مقتول، مكتوب، مضروب
2 ـ فعيل: حكيم، رحيم، شريف
3 ـ فعال: قتال، مثال، حسان

! عبارات زير را مشابه نمونه زير و به كمك هم درس خود در خانه، ترجمه كلمه به كلمه نماييد:

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ـ مِن شَرِّ مَا خَلَقَ و... مِن شَرِّ حَاسِد إِذَا حَسَدَ

بگو پناه مى برم به پروردگار سپيده دم از شرّ آنچه خلق كرد و... از شر حسود زمانى كه حسد ورزد

1 ـ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ: بگو پناه مى برم به پروردگار مردم
2 ـ مَلِكِ النَّاسِ ـ إِلَـهِ النَّاسِ: فرمانرواى مردم معبود مردم
3 ـ مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ: از شر وسوسه گر پنهان
4 ـ الَّذِى يُوَسْوِسُ فِى صُدُورِ النَّاسِ:آن كه وسوسه مى كند در سينه هاى مردم
5 ـ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ: از جن و مردم
6 ـ اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطان الرّجيم: پناه مى برم به خدا از شيطان رانده شده

[manteqi]

آموزش مفاهيم قرآن كريم

درس سوّم
سوره توحيد
واژه هاى جديد

واژه معناتكرار واژه معناتكرار
هُوَ او ـ آن478 هُ او ـ آنزياد
اَحَد يگانه ـ يكى74 كُفُو همتا، مانندكم
صَمَد بى نياز1 لَمْ نه323
لَمْ يَلِد نزاييده است1
لَمْ يُولَدْ زايده نشده است1
يَكُون مى باشد53 لَمْ يَكُنْ نمى باشد19
لَ ـ لِ براىزياد
قاعده

ريشه كلمات

حروف مشترك در كلمات هم خانواده را (ريشه) آن كلمات مى نامند و معمولاً سه حرف مى باشد

مثال: E ريشه كلمات هم خانواده خَلايِق، مَخْلُوق، خَلَقْتَ، خـالِق سه حرف (خ ـ ل ـ ق) مى باشد
e و ريشه كلمات مُحْسِن، اِحْسـان، حَسَن، مُحْسِنين، سه حرف (ح ـ س ـ ن) مى باشد
e و ريشه كلمات كَريم، اِكْر ام، مُكْرَمين، كِر ام سه حرف (ك ـ ر ـ م) خواهد بود
نكته: يكى از راه هاى تشخيص اسم، منادى واقع شدن است; يعنى حرف ندا مى گيرد; مانند: «يا مالك ليقض علينا ربك» كه «يا» حرف ندا است، و روى كلمه «مالك» كه اسم است، آمده است.
قاعده صحيح خوانى قرآن:
هرگاه كلمه پايانى عبارت و يا آيه اى كه مى خواهيم وقف كنيم تنوين (ــٌــ و ــــ) داشته باشد، ساكن خوانده مى شود. مثال:
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را مى خوانيم: قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدْ
وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ را مى خوانيم: وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدْ
فِى جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَد را مى خوانيم: فِى جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدْ

«فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْءَانَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَـنِ الرَّجِيمِ»(نحل،98)
پس زمانى كه قصد خواندن قرآن كردى پناه ببر به خداوند از شرّ شيطان رانده شده.
يعنى قرائت قرآن را پيوسته با عبارت «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم» شروع كن
تمرين و پرسش درس 3:
! جدول كلمات را چند نوبت مرور كنيد تا معناى كلمات آن بخوبى در حافظه شما جاى گيرد.

! با استفاده از كلمات زير جدول را كامل كنيد:

خـالِق ، مُولِد ، اِكْر ام ، مَخْلُوقات ، كَريم ، تَوليد ، تَكْريم ، تَوَلُّد ، خـالِقين ، كِر امَت ، خَليق ، مَوْلُود

كلمات هم خانوادهريشه كلمات
خلقت
ولادت
مُكرَّم

! تركيب هاى كوتاه و ساده زير را به دقت معنا كنيد.
1 ـ قُلْ هُوَ الله …
2 ـ هُوَ اَلله اَحَد …
3 ـ اَلله الصَّمَد …
4 ـ لَمْ يَلِد وَلَم يُولَدْ …
5 ـ وَلَمْ يَكُن لَهُ …
6 ـ كُفُواً اَحَد …

! هم وزن كلمات زير را در برابر هر يك بنويسيد:

عُلَماء ـ مَجـالِسْ ـ فُقَهـاء ـ صُلَحـاء ـ مَحافِل ـ مَقـابِر

1 ـ مساجد (مَفاعِل) …
2 ـ حُكماء (فُعلاء) …

! آيات قرآنى زير را ترجمه كلمه به كلمه كنيد:
1 ـ أعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيم …
2 ـ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ …
3 ـ اللَّهُ الصَّمَد …
4 ـ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ …
5 ـ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد …

! جدول كلمات را چند نوبت مرور كنيد تا معناى كلمات آن به خوبى در حافظه شما جاى گيرد.


! با استفاده از كلمات زير جدول را كامل كنيد:

خـالِق ، مُولِد ، اِكْر ام ، مَخْلُوقات ، كَريم ، تَوليد ، تَكْريم ، تَوَلُّد ، خـالِقين ، كِر امَت ، خَليق ، مَوْلُود

كلمات هم خانوادهريشه كلمات
خلقتخـالِق ، مَخْلُوقات ، خـالِقين ، خَليق خ ـ ل ـ ق
ولادتمُولِد ، تَوليد ، تَوَلُّد ، مَوْلُود و ـ ل ـ د
مُكرَّماِكْر ام ، كَريم ، تَكْريم ، كِر امَت ك ـ ر ـ م

! تركيب هاى كوتاه و ساده زير را به دقت معنا كنيد.
1 ـ قُلْ هُوَ الله بگو او خدا است
2 ـ هُوَ اَلله اَحَد او خداى يگانه است
3 ـ اَلله الصَّمَد خداى بى نياز است
4 ـ لَمْ يَلِد وَلَم يُولَدْ نه زاييده و زاييده نشده است
5 ـ وَلَمْ يَكُن لَهُ و نبوده است براى او
6 ـ كُفُواً اَحَد همتايى فردى (احدى همانند)

! هم وزن كلمات زير را در برابر هر يك بنويسيد:

عُلَماء ـ مَجـالِسْ ـ فُقَهـاء ـ صُلَحـاء ـ مَحافِل ـ مَقـابِر

1 ـ مساجد (مَفاعِل) مَجـالِسْ ، مَحافِل ، مَقـابِر
2 ـ حُكماء (فُعلاء) عُلَماء ، فُقَهـاء ، صُلَحـاء

! عبارات و آيات قرآنى زير را ترجمه كلمه به كلمه كنيد:
1 ـ أعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيم: پناه مى برم به خدا از شيطان رانده شده
2 ـ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ: بگو او خداى يگانه است
3 ـ اللَّهُ الصَّمَد: خداى بى نياز است
4 ـ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ: نزاييده و زاييده نشده است
5 ـ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد: و نبوده است براى او همتايى فردى (احدى همانند)

[بهنام ق]

خوب است ولی من میخواهم زبان قرآن را از نزدیک بیاموزم

[نازنین زهره]

سلام وخسته نباشید من می خواهم مفاهیم قرآن همراه بایادگیری قواعد عربی واعراب گذاری رایاد بگیرم لطفا" راهنمایی کنید به چه طریق غیرحضوری باکتاب ویانرم افزارفرابگیرم ممنون می شوم مرجع به من معرقی کنید درحد مقدماتی التماس دعا

[صدیقین]

سلام وخسته نباشید من می خواهم مفاهیم قرآن همراه بایادگیری قواعد عربی واعراب گذاری رایاد بگیرم لطفا" راهنمایی کنید به چه طریق غیرحضوری باکتاب ویانرم افزارفرابگیرم ممنون می شوم مرجع به من معرقی کنید درحد مقدماتی التماس دعا

سلام به شما
در سایت راسخون در این دو صفحه آموزشهای مقدماتی، به صورت ساده ارائه شده که مناسب است:

http://www.rasekhoon.net/forum/ThreadShow-16942-1.aspx

http://www.rasekhoon.net/forum/ThreadShow-16942-2.aspx

در این سایت هم قواعد عربی کتب درسی به صورت نموداری و دسته بندی ارائه شده:

http://www.schoolnet.ir/~tehrani/tehrani/groups/?gid=5&page=wlog



بعد از جستجو در گوگل، این دو مورد هم پیدا شد:
این کتاب:

http://www.adinebook.com/gp/product/9646606377


و این نرم افزار:

http://www.hawzahshop.com/index.php?...hk=1&Itemid=66