اگر حلال و حرام قرآن هميشگي است پس چرا حكم شطرنج فرق كرده است ؟

[بچه با حال]

با توجه به اين كه حرام خداوند ، هميشه حرام و حلال او نيز ، هميشه حلال است ، چگونه برخى موارد ، مانند : شطرنج و.. . قبلا حرام بوده ، امّا بعد از مدتى حلال شده ؟!

[از قرآن بپرس]

منظور از اين كه حرام خداوند هميشه حرام و حلال او نيز براى هميشه حلال است ، تغيير ناپذيرى در حكم است ; ولى موضوعات قابل تغيير است ; به اين معنا كه هرگاه موضوع حكمى ـ كه حكم ، مبتنى بر عنوان خاص آن موضوع بود ـ عنوان جديدى پيدا كند ، حكم آن نيز تغيير مى يابد ; مثلا اگر «سگ » به سبب فرو رفتن در نمك زار ، تبديل به نمك شود و عنوان نمك پيدا كند ، ديگر نجس نيست . (البته از اين امر در فقه ، به «استحاله » تعبير مى شود) همچنين ، اگر شطرنج ـ كه با آن بود و باخت مى شد و سرگرمى ويژه پادشاهان بود ، ـ عنوان سابق خود را از دست بدهد و عنوان «ورزش » پيدا كند و ثانياً برد و باختى در آن مطرح نباشد ، بازى كردن با آن به فتواى برخى فقها بدون اشكال است .•

1 . ر .ك : تفسير نمونه ، آية الله مكارم شيرازى و ديگران ، ج 23 ، ص 384 ـ 390 .
1 . قرآن شناسى ، مصباح يزدى ، ج 1 ، ص 222 .

[b6pencil]

سلام علیکم
خوب در پاسخ به این سوال باید عرض کنم که ما یه سری احکام ثانویه هم داریم که یعنی یه سری موضوعات رو میشه طبق شرایط مکانی وزمانی ویا....تغییر داد .حکمی عوض نمیشود در این مورد هم شطرنج از حالت قمار در می یاد و به ورزش در می رسد یعنی اگر به صورت ورزش عملی شود از حالت حرام برداشته میشود . مثلا زن ومردی که با هم محرم نیستند وشرایط ازدواجی آنها را به هم محرم میکند نمیتوانیم بگوییم چرا زن ومرد محرم شدند .چون طبق شرایطی که بینشون طبق خطبه مقدس عقد اتفاق افتاد آنها محرم میشوند .

[محمدي شاهرودي]

سلام علیکم
خوب در پاسخ به این سوال باید عرض کنم که ما یه سری احکام ثانویه هم داریم که یعنی یه سری موضوعات رو میشه طبق شرایط مکانی وزمانی ویا....تغییر داد .حکمی عوض نمیشود در این مورد هم شطرنج از حالت قمار در می یاد و به ورزش در می رسد یعنی اگر به صورت ورزش عملی شود از حالت حرام برداشته میشود . مثلا زن ومردی که با هم محرم نیستند وشرایط ازدواجی آنها را به هم محرم میکند نمیتوانیم بگوییم چرا زن ومرد محرم شدند .چون طبق شرایطی که بینشون طبق خطبه مقدس عقد اتفاق افتاد آنها محرم میشوند .

بسمه تعالي

با عرض سلام وارادت خدمت عزيزان لازم است به جند نكته توجه كنيم :
الف : تغيير حكم شطرنج از مصاديق احكام ثانويه نيست بلكه از مصاديق تغيير موضوع است
ب : تغيير حكم شطرنج به خاطر تغيير برد و باخت نيست چون شطرنج ازدو جهت حرام بود يكي برد وباخت كه در اغلب موارد مصداق نداشت يعني غالبا بر سر برد و باخت بازي نمي كردند جهت دوم حرمت آن اين بود كه شطرنج از مصاديق لهو و لعب محسوب مي شد كه بازي خاص شاهان بود در زمان ما عنوان دوم از بين رفته و شطرنج به عنوان يكي از رشته هاي ورزشي همچون پينگ پنگ مطرح است بايد توجه كرد بر حسب عنوان اول اكنون نيز شطرنج حرام است يعني اگر كسي بر سر بردو باخت شطرنج بازي كند حرام است چنانكه اگر پينگ پنگ مثلا نيز برسر برد و باخت باشد حرام است .
ج : احكام ثانويه نيز همجون احكام اوليه ثابت است و از سوي شرع تعيين شده است تنها تشخيص موضوع و شرايط و مصداق با مكلف است . يعني همچنانكه اسلام فرموده است خوردن مردار حرام است (حكم اوليه ) همچنين فرموده است در حالت اضطرار جايز است (حرمت عليكم الميتة والدم ولحم الخنزير وما أهل لغير الله به والمنخنقة والموقوذة والمتردية والنطيحة وما أكل السبع إلا ما ذكيتم ...فمن اضطر في مخمصة غير متجانف لاثم فإن الله غفور رحيم [ مائدة 3 ])
د:‌چنانكه بحث محرميت زن و مرد بر اثر عقد ازوداج از احكام اوليه محسوب مي شود و اصولا خارج از موضوع مورد بحث است .

[askari110]

سلام بر دوستان قرآني خصوصا بچه با حال كه شبهه اي را مطرح كردند.
به نظر بنده حكمي كه قرآن آن را حرام كرده اصلا تغيير نكرده چون در همين مثال دوستمان كه درباره شطرنج بود در قرآن حكم شطرنج را كه بيان نكرده بلكه به صورت كلي هر كاري كه قمار باشد را حرام دانسته وحال اگر شطرنج حالت قمار داشته باشد هنوز هم حرام است واگر از حالت قماري در آمده وورزش فكري شده كه قرآن هم آن را حرام نمي داند.

[helen]

سلام.
مي خواستم بدونم در امد حاصل از آموزش شطرنج چه حكمي داره؟
اصلا آموزش شطرنج كار درستي هست؟البته بيشتر براي مسابقات

[saeed623]

سلام.
مي خواستم بدونم در امد حاصل از آموزش شطرنج چه حكمي داره؟
اصلا آموزش شطرنج كار درستي هست؟البته بيشتر براي مسابقات

با سلام این امر بستگی با نظر مرجع تقلید خودتون داره برخی از مراجع معتقدند شطرنج همچنان همانطوری كه در روایات هم آمده است حكمش تغییر نكرده است طبق این فتوا آموزش و درآمد حاصله از آن اشكال دارد اما مراجعی كه شطرنج را از حكم بازی با ابزار و آلات قمار خارج می دانند به خاطر تبدیل شدنش به یك بازی فكری به نظر آن ها هیچ مشكلی ندارد

[ali1078]

باسمه تعالی
در مسائل فقهی و عملی هر شخصی یا باید مجتهد باشد و یا از مجتهد زنده اعلم تقلید نماید بنابر این شما باید این مساله را از مرجع تقلیدتان بپرسی. با كمال تشكر

[بچه با حال]

سؤال: حكم بازي با شطرنج چگونه است ؟

جواب: بازي با آلات قمار مثل شطرنج و پاسور مطلقا" حرام است ؛ يعني ، چه با برد و باخت و چه بدون آن و حكم با عملكرد افراد ياگروه ها عوض نمي شود، ( استفتا از دفتر آيت الله سيد يوسف مدني تبريزي ).

سؤال: استفاده از آلات قمار به قصد بازي و سرگرمي ، بدون شرطبندي ، چه حكمي دارد؟


جواب: بازي با آلات قمار مطلقا" ( يعني چه برد يا باخت در كار باشد يا نباشد ) حرام است ولي شطرنج و پاسور اگر در عرف متدين جامعه از آلت قمار بودن خارج شده باشد و برد و باختي هم در كار نباشد اشكال ندارد، ( جامع المسايل آيت الله فاضل ، ج 1، س 951 و 952 ).

سؤال: چرا با وجود رواياتي كه در حرمت شطرنج وجود دارد امام خميني بازي با شطرنج را حلال شمرده اند؟

جواب: الف ) فتواي حضرت امام ( ره ) مبتني بر اين نكته است كه رواياتي كه درباره شطرنج وجود دارد، خود شطرنج را بنفسه موضوع حرمت قرارنمي دهد؛ بلكه آن را به عنوان يكي از مصاديق قمار مشمول حرمت قرارمي دهد .در اين صورت اگر در زماني شطرنج از موضوع آلت قمار بودن خارج شود، بازي با آن حلال خواهد بود و فتواي حضرت امام ( ره ) نيزمشروط به تحقق اين فرض است كه واقعاً شطرنج در سطح جهاني ازموضوع قمار بودن خارج شده باشد .از اين رو با تبدل موضوع، حكم نيزدگرگون خواهد شد .ب ) پاسور نيز به عنوان آلت قمار بودن حرام است و بازي با آلت قمار مطلقاً حرام است ؛ يعني ، تا زماني كه بر آن عنوان ( ( آلت قماربودن ) ) صدق مي كند، بازي با آن با برد و باخت و بدون برد و باخت حرام است . در مورد شطرنج نيز اگر واقعاً صدق عنوان ياد شده جاري باشد، به فتواي حضرت امام ( ره ) و همه مراجع ديگر، بازي با آن جايز نخواهد بود،حتي اگر بدون برد و باخت باشد .اما اين كه آيا عنوان ياد شده هنوز هم جاري است يا نه ، موكول به نظر عرف مي باشد

سؤال: بازي كردن با پاسور بوسيله كامپيوتر كه جنبه قمار ندارد چه حكمي دارد؟

جواب: طبق سوالي كه از دفتر برخي از مراجع شد، فرمودند بازي با كامپيوتر، بازي باآلت قمار محسوب نمي شود، ازاين رو اشكال ندارد؛ اما برخي از فقهاي ديگرهمين را هم اشكال كردند، بنابراين شما بايد مرجع تقليد خودتان رامشخص كنيد تا نظر ايشان براي شما نوشته شود.

سؤال: اگر كسي يكي از آلات قمار را به انسان هديه كرد، آيا مي شود آن را به عنوان يادگاري نگه داشت و از آن استفاده نكرد؟

جواب: بايد عين آن را از بين ببرد ولو با شكستن باشد .

سؤال: بازي با وسايل سرگرمي از جمله پاسور چه حكمي دارد؟ و آيا بازي با آنها براي سرگرمي و بدون شرطبندي جايز است ؟

جواب: بازي با چيزي كه عرفا از آلات قمار محسوب مي شود، مطلقا حرام است هر چند براي سرگرمي و بدون شرطبندي باشد .( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 16، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ، 1380 )

سؤال: باتوجه به اين كه در بيشتر مدارس بازي با شطرنج رواج دارد آيا بازي با آن و برگزاري دوره هاي آموزشي آن جايز است ؟

جواب: اگر به نظر مكلف ، شطرنج در حال حاضر از آلات قمار محسوب نشود در اين صورت بازي با آن بدون شرطبندي اشكال ندارد .( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 15، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ، 1380 )

سؤال: بازي با شطرنج و پاسور حكمش چيست ؟

جواب: اگر شطرنج در عرف عام از صورت قمار خارج شده باشد و به عنوان ورزش شناخته شود مانعي ندارد و بازي با پاسور بدون برد و باخت نيز اشكال دارد .( مسايل جديد از ديدگاه مراجع تقليد، ص 190، ورامين : صاحب الزمان ( عج ) ، چ دوم ،80 )

سؤال: حكم بازي با شطرنج ، پاسور و ورق براي تفريح و سرگرمي چيست ؟

جواب: به طور كلي بازي با اوراق مخصوص قمار ( از قبيل پاسور ) مطلقا" حرام است خواه مشروط به برد و باخت باشد يا نباشد .در مورد بازي شطرنج چنان چه مردم آن را به عنوان وسيله قمار نمي دانند و تنها يك ورزش فكري تلقي مي شود به فتواي حضرت امام ( ره ) اشكالي ندارد .البته بعضي از مراجع تقليد بازي بدون برد و باخت با شطرنج و پاسور را هم حرام مي دانند .

سؤال: بازي با پاسورهايي كه به ورق معروفند درصورتي كه بدون شرط انجام شود و فقط قصد بازي كردن داشته باشيم چه حكمي دارد؟

جواب: در استفتايات حضرت آيت الله اراكي ( ره ) ص 255 چنين آمده است : سوال : بازي با پاسور بدون برد و باخت جايز است يا نه ؟ جواب : مفروض سوال بعيد نيست داخل عنوان لغو باشد و احوط ترك آن است .

سؤال: معاشرت بادوستاني كه مذهبي نيستند وبه نمازاهميت نمي دهند واهل نوار،موسيقي ، پاسور و قمار هستند، اما در معاشرت آدم هاي خوبي هستند، چه صورتي دارد؟

جواب: در صورتي كه امر به معروف در آنان اثر ندارد رابطه شمابا ايشان بايد در حدي باشد كه شما را تحت تاثير قرار ندهد و آلوده به گناه نسازد.

سؤال: بازي با شطرنج و پاسور حكمش چيست ؟

جواب: با برد و باخت حرام قطعي است و بدون برد و باخت به احتياط شديد حرام است . ( مسايل جديد از ديدگاه مراجع تقليد، ص 190، ورامين : صاحب الزمان ( عج ) ، چ دوم ،80 )

سؤال: در بعضي روايات ( رجس ) و ( قول زور ) به شطرنج تفسير شده آيا اين روايات صحيح است و فتوي علما درباره شطرنج چيست ؟

جواب: البته روايات متعددي در مذمت و نهي از غنا و شطرنج وجوددارد كه اگر همه آنها صحيح نباشد، اجمالا در ميان آنها روايات صحيح و معتبر وجود دارد .امروزه فقهاي ما در مورد شطرنج دونظر وجود دارند : برخي مانند حضرت امام ( ره ) ، مقام معظم رهبري و آيت الله فاضل گفته اند كه اگر شطرنج در عرف از آلت قمار خارج شده و به عنوان يك ورزش فكري در آمده باشد، اشكال ندارد و برخي نيز بازي با شطرنج را به طور مطلق حرام مي دانند.

سؤال: حكم بازي با تخته نرد و ورق بدون شرط بردو باخت چيست ؟

جواب: حرمت بازي با تخته نرد و ورق مورد اتفاق مراجع بوده و منوط به برد يا باخت نيست .

سؤال: نظر حضرت آيت الله گلپايگاني در مورد شطرنج چيست ؟

جواب: ايشان حرام مي دانند و فتواي حضرت امام هم به نحو مطلق نبود× بلكه جواز مشروط به اين بود كه عرفا به آن آلت قمار گفته نشود .

سؤال: خريد و فروش پاسور و سي دي چه حكمي دارد؟

جواب: خريد و فروش پاسور حرام است و معامله نوارخالي و سي دي في نفسه اشكال ندارد، مگر اين كه خلاف مقررات دولت و يا براي استفاده حرام باشد.

سؤال: طبق فتواي مراجع تقليد، پاسوربازي با كامپيوتر چه حكمي دارد؟

جواب: طبق سوالي كه از دفاتر آيات عظام : مكارم ،بهجت ، تبريزي و نوري شد فرمودند : بازي پاسور با كامپيوتر اشكال دارد .امادفتر حضرت آيت الله فاضل جواب دادند چون كامپيوتر آلت قمار محسوب نمي شود، لذا بدون برد و باخت اشكال ندارد .آيت الله صانعي نيز جواب دادند : اگر آلت قمار محسوب نشود و برد و باختي در كار نباشد اشكال ندارد.

http://www.balagh.net/persian/feqh/q_and_a/021.htm

[hassanmk]

داشتم یک مطلبی را تو یکی از سایتهای انگلیسی زبان شیعه در مورد حرام بودن شطرنج می خوندم و حدیثی از امام صادق در باره آن نیز اونجا نقل شده بود خیلی دوست دارم بدانم پس چرا در کشور ما شطرنج بازی خیلی عادی شده است با وجود احادیثی چنینی در مورد آن؟