نجوم آماتوری را چگونه آغاز کنیم؟

[MOHAMMAD REZA]

نجوم آماتوری را چگونه آغاز کنیم؟

معمولا دانش آموزان و دیگر علاقمندان به نجوم سؤالهای مشابه ای از منجمین می پرسند:

"من به ستاره شناسی خیلی علاقه دارم، اما نمی دانم چطور و از کجا باید شروع کنم؟ آیا مرکز خاصی هست که ستاره شناسی را آموزش دهد؟ من بدون تلسکوپ که کاری نمی توانم کنم؟ به نظر شما کدام تلسکوپ را باید بخرم؟ و...." در این مقاله سعی می شود تا راه صحیح شروع کار در نجوم آماتوری به شما نشان داده شود.

بسیاری از تازه کارهای ستاره شناسی راه اشتباهی را در پیش می گیرند و شکست می خورند. شاید شما هم منجم آماتور بوده اید و حالا ناراحت و دلسرد شده اید شاید هم تازه می خواهید نجوم را آغاز کنید. خواهش می کنم یک بار این مقاله را بخوانید حتما مسیر خود را برای رسیدن موفقیت در نجوم آماتوری و لذت بردن از زیبایی های شگفت انگیز آسمان پیدا خواهید کرد. امیدوارم این توصیه های این مقاله را به خاطر بسپارید تا اگر روزی کسی از شما پرسید: "ستاره شناسی را از کجا شروع کنم؟" به راحتی بتوانید او را راهنمایی کنید.

نجوم آماتوری به معنای نجوم تازه کارها نیست! یعنی یک منجم آماتور پس از فعالیتهای بسیار و کار در زمینه ی نجوم، هر چقدر هم که عالم شود، به یک منجم حرفه ای تبدیل نمی شود. نجوم آماتوری و نجوم حرفه ای دو شاخه ی متفاوت از نجوم هستند. منجمین آماتور بیشتر کارهای رصدی انجام می دهند، ولی منجمین حرفه ای پس از اتمام تحصیلات خود در زمینه ی نجوم به جرگه ی پژوهشگران حرفه ای درمی آیند و در دانشگاهها تحقیقات رصدخانه ای و تدریس می کنند.

اگر به نجوم علاقه دارید، حتما دلیل ندارد که در آن رشته تحصیل کنید! می توانید یک منجم آماتور خیلی خوب باشید. ممکن است شما در آینده یک مهندس یا پزشک باشید، ولی اوقات فراقت خود را به رصد آسمان یا مطالعه در این زمینه اختصاص دهید. من پزشکها یا مهندسینی را می شناسم که در زمینه ی نجوم آماتوری بسیار پیشرفت کرده اند ولی همچنان یک پزشک باقی مانده است. نمونه اش آقای دکتر نوروزی، که شاید در برنامه های تلویزیونی ایشان را به عنوان یک کارشناس نجوم دیده باشید. ایشان در واقع یک پزشک میکروبیلوژیست هستند.

ادامه دارد...

[MOHAMMAD REZA]

کتابخانه های عمومی منبع اطلاعات

نجوم، هم علم است و هم سرگرمی، و لذت آن به سبب اکتشاف های هوشمندانه، راز و رمز و زیبایی های شگفت انگیز آسمان شب است. حتی در کشورهای پیشرفته دنیا هم فقط بعضی از افراد این شانس را دارند که یادگیری نجوم را در موسسه یا انجمنی شروع کنند. ممکن است شما به روش های گوناگونی با علم ستاره شناسی آشنا شده باشید. مثلا" مطالعه روزنامه، شنیدن خبری از تلویزیون، سایتهای نجومی، یا رفتن به آسمان نما و... . این روش ها برای ایجاد انگیزه مناسب هستند، اما بعید است مطالبی را که به این صورت خوانده اید یا شنیده اید، همان مطالبی باشند که در شروع کار به آنها نیاز دارید. پس یادگیری نجوم را خودتان آغاز کنید.
به کتابخانه های عمومی سر بزنید و مطالعه را با کتابهای پایه ای نجوم شروع کنید. اگر کتاب های مورد نظر خود را در کتابخانه ها پیدا نکردید. خودتان این کتاب ها را تهیه کنید. انتشارات گیتاشناسی در ایران کتاب های پایه و بسیار مفیدی در زمینه ستاره شناسی منتشر کرده است که می توان به "نجوم به زبان ساده، راهنمای صورت های فلکی و راهنمای آسمان شب" اشاره کرده است که از بهترین کتابهای پایه ای حال حاضر در کشور است. البته کتاب نجوم به زبان ساده دارای کاستی هایی است ولی برای شروع مناسب است، از طرف دیگر شکل دایرة المعارف گونه ی این کتاب، شاید نام کتاب را از لیست بهترین کتاب های نجومی خارج سازد.


چگونه مطالعه کنیم؟
کتاب های نجومی را مانند رمان و یا کتاب های درسی مطالعه نکنید، چرا گفتم کتاب درسی؟ در ایران بارزترین نمونه مطالعه بدون فهمیدن، همین مطالعه کتابهای درسی (مخصوصا برای آمادگی کنکور و ورود به دانشگاه) است. به راستی شما که در حال حاضر دانشجوی دانشگاه هستید چقدر از کتابهای درسی دبیرستان را یاد گرفته اید؟
یکی از دوستان می گفت: وقتی مطالعه نجوم را شروع کردم، در یکی از کتابها خواندم که تقریبا" همیشه یک روی کره ماه به زمین است". بعد فهمیدم که علت این است که مدت زمان چرخش وضعی ماه با مدت زمان گردش آن به دور زمین برابر است. تصور این قضیه برایم مشکل بود. به همین دلیل توپی برداشتم و خود را به عنوان زمین و توپ را ماه فرض کردم. بالاخره مسئله حل شد:. یادگیری در نجوم همین طور است! شبیه سازی بسیاری از پدیده های نجومی با وسایلی ساده ممکن است. این شبیه سازی ها در یادگیری مسائل موثرند.
از جمله هایی که در کتاب ها می خوانید، به سرعت نگذرید (مانند کتابهای درسی!) و در مورد آن ها قدری تفکر کنید. فقط در این صورت است که آرام آرام دیدگاه صحیح و مطمئنی در نجوم پیدا خواهید کرد.
سعی کنید برای خود خلاصه برداری کنید. یعنی هر صفحه را که خواندید، به زبان خودتان در یکی دو جمله بنویسید. این جملات خلاصه را در یک دفتر یا در حاشیه ی همان صفحه یادداشت کنید. مطمئن باشید که روش بسیار مفیدی است. زیرا زمانی که مطلبی را به زبان خودتان می نویسید، باعث می شود برای نوشتن فکر کنید، حتی اگر هیچ وقت آن جمله را دوباره نخوانید، در ذهن شما می ماند.
یک کار دیگر عهم که خیلی مفید است، مطالعه ی منظم مجله ی نجوم است. ممکن است در ابتدا بعضی مقالات یا اخبار را نفهمید، ولی با تدام وضع بهتر می شود.

ادامه دارد...