جهان پس از مرگ در قرآن کریم / آیات هشدار دهنده بر حتمی بودن قیامت

[عمار رهبری]

کَذَلِکَ الْخُرُوجُ!
زنده شدن مردگان نیزهمین گونه است!

( وَ نَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکًا فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِیدِ((ق – 9 )
و از آسمان بلند آبی پربرکت فرود آوردیم و به وسیله آن باغها و دانه هاي دروشدنی را رویانیدیم.

( وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَهَا طَلْعٌ نَضِیدٌ( (ق – 10 )
و نیز درختان تناور خرما را که شکوفه هایش در هم پیچیده است.
نخلهاي بلند و سر به آسمان کشیده ای که به وسیله این باران سودبخش و زندگی ساز رویانیدیم.
نخلهایی که داراي میوه ها و خوشه هاي متراکم و روي هم چیده اند.

( رِزْقًا لِلْعِبَادِ وَأَحْیَیْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا کَذَلِکَ الْخُرُوجُ)(ق – 11)
تا رزق و روزي بندگان ما باشد؛ و با آن آب سرزمینی را که مرده بود زندگی بخشیدیم؛ آري، برآمدن مردگان از دل خاك نیز همین گونه خواهد بود.

با این بیان همه رزق و روزيها و همه نعمتهایی که انسانها از آنها در زندگی بهره میگیرند از جانب خداست و همه را او پدید آورده است و ذات پاك و بی همتاي اوست که به همه موجودات زنده با این نظام و این واسطه ها روزي میدهد.

وَأَحْیَیْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا
و با این قطره هاي زندگی ساز باران، زمین پژمرده و افسرده و مرده و خشک و قحطی زده اي را که در آن هیچ گل و گیاهی نیست، زندگی بخشیدیم و همه چیز در آن رویانیدیم.

کَذَلِکَ الْخُرُوجُ
آري، زنده شدن مردگان و بیرون آمدن آنان از دل خاك نیز در آستانه رستاخیز همین گونه است؛

امّا از آن جایی که مردم زنده شدن زمین را در هر بهار به چشم خود دیده و سربرآوردن گلها و گیاهان از دل آن و روییدن دانه ها را تماشا کرده اند، برایشان عادي و طبیعی جلوه میکند و در این کار شگفت نمی اندیشند و کسی هم آن را انکار نمی کند؛

امّا از آن جایی که زنده شدن مردگان را ندیده اند، بااینکه نظیر زنده شدن زمین و روییدن گلها و دانه ها به وسیله باران است، آن را سخنی شگفت انگیز می پندارند و انکار می کنند

در حالی که اگر نیک بیندیشند درخواهند یافت که این دو کار شگرف نظیر هم هستند و هر قدرتی که بر انجام یکی از آن دو توانا باشد، بر انجام دیگري نیز تواناست.

در تفسیر آیه آورده اند که: در روز رستاخیز نیز همین گونه به وسیله فروریختن باران، مردگان زنده شده و از دل گورها سربرخواهند آورد.
معادشناسى در قرآن کریم

[عمار رهبری]

زنده شدن مردگان.....

با توجه به آیاتی که در پست قبلی مورد تدبر قرار گرفت، خداي متعال پس از ترسیم شکوه و عظمت قرآن و پیامبر، به ترسیم پندارمشركانی می پردازد که:

زنده شدن مردگان و جهان پس از مرگ را بعنوان پندار و اندیشه اي شگفت آور و دور از ذهن عنوان می کردند.

و در آیاتی که از نظرتان گذشت بر امکان معاد و زنده شدن مردگان استدلال میکند.
این استدلال بر چند پایه اساسی استوار است:

1 - نخست به آفرینش آسمانها و نظام بهتآور آن توجه میدهد.

2 - آن گاه به آفرینش زمین و گسترش بخشیدن آن می پردازد که بسان فرشی بیکرانه بر زیر پاي انسانها گسترده شده است.

3 - سپس به افکندن کوهها در آن تا آن را کنترل نمایند.

4 - از پی آن به دنیاي شگرف گلها و گیاهان و چگونگی رویش دانه ها و درختان از زمین خشک و بی آب و مرده توجّه میدهد،
که چگونه دست تواناي آفرینش با فرود آودن باران به زمین مرده، شور و حیات می بخشد و دنیایی زیبا و تماشایی و تفکرانگیز پدید میآورد...

پس از ترسیم دقیق و ظریف این استدلال به انسان روي می آورد که:

هان اي انسان! اگر نیک بیندیشی پیدایش رستاخیز، نه دور از ذهن است و نه ناممکن؛
چرا که هرسال در بهارانِ، رستاخیزي را با این شکوه و عظمت تماشا می کنی و زمین مرده را در حال تجدید حیات می نگري،

اگر به این رستاخیز نیک بنگري درخواهی یافت زنده شدن مردگان نیز کاري است شدنی و مردگان نیز به اراده آفریدگار هستی، روزي همین گونه از دل خاك سر برمیآورند و دگرباره زنده می شوند و براي حساب و کتاب و پاداش و کیفر به دادگاه رستاخیز می روند!

آري، زنده شدن مردگان نیز چیزي بسان زنده شدن زمین مرده و روییدن گلها و گیاهان و دانه ها از دل آن است. کَذلِکَ الْخُرُوجُ.
معادشناسی در قرآن کریم

[asieh]

ترسیم صحنه قیامت


قرآن كریم آن صحنه هولناك را این گونه ترسیم مى‏فرماید: « یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَأُمِّهِ وَأَبِیهِ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِیهِ لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ ; روزى كه آدمى از برادرش و از مادرش و پدرش‏و از همسرش و پسرانش مى‏گریزد در آن روز، هر كسى از آنان را كارى‏است كه او را به خود مشغول مى‏دارد. » در جاى دیگر به توصیف آن‏روز پرداخته و مى‏فرماید: « تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَةٍ فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِیلًا إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیدًا وَنَرَاهُ قَرِیبًا یَوْمَ تَكُونُ السَّمَاء كَالْمُهْلِ وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ وَلَا یَسْأَلُ حَمِیمٌ حَمِیمًا ; فرشتگان و روح در روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است‏به سوى «او» بالا مى‏روند، پس صبر كن، صبرى نیكو. زیرا آنان[عذاب] را دور مى‏بینند. و [ما] نزدیكش مى‏بینیم. روزى كه آسمان‏هاچون فلز گداخته شود. و كوه‏ها چون پشم زده گردد. و هیچ دوست صمیمى‏از دوست صمیمى [حال] نپرسد.»
در چنین روز وانفسایى، مردم به دودسته تقسیم مى‏شوند: گروهى رستگار و مشمول آیه كریمه «فى عیشه‏راضیه‏» اند
و دسته دوم كه توشه‏اى براى آن روز برنگرفته‏اند بانگ‏برآرند كه: «یا لیتها كانت القاضیه; اى كاش آن [مرگ] كار را تمام‏مى‏كرد.» و «انا انذرناكم عذابا قریبا یوم ینظر المرء ما قدمت‏یداه و یقول الكافر یا لیتنى كنت ترابا; ما شما را از عذابى نزدیك‏هشدار دادیم، روزى كه آدمى آن چه را با دست‏خویش پیش فرستاده است‏بنگرد، و كافر گوید: كاش من خاك بودم. »

دسته اول روزگار دنیایى‏خود را به سلامت‏سپرى كردند و آن‏چه در توان داشتند در خدمت‏به خلق‏خدا به كار مى‏گرفتند و امروز به دلیل سبك بارى، حسابى نه چندان‏سخت پس مى‏دهند و به لطف و رحمت همیشگى الهى مى‏پیوندند: «فسوف یحاسب حسابا یسیرا و ینقلب الى اهله مسرورا; به زودى‏اش‏حسابى بس آسان كنند و شادمان به سوى كسانش باز گردد.»

[عمار رهبری]

پندارمشركان درباره معاد و روشنگري قرآن:

سبأ: 3 وَ قالَ الَّذينَ كَفَرُوا لا تَأْتينَا السَّاعَةُ قُلْ بَلى‏ وَ رَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عالِمِ الْغَيْبِ لا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقالُ ذَرَّةٍ فِي السَّماواتِ وَ لا فِي الْأَرْضِ وَ لا أَصْغَرُ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْبَرُ إِلاَّ في‏ كِتابٍ مُبينٍ

كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: قيامتى به سر وقت ما نمى‏آيد، بگو:
چرا مى‏آيد،
و به پروردگار سوگند كه به طور قطع به سراغتان خواهد آمد،
و او عالم غيب است، كه حتى به سنگينى ذره‏اى در همه آسمانها و زمين از او پوشيده نيست، و نه كوچكتر از آن ذره، و نه بزرگتر از آن، مگر آنكه در كتاب مبين ثبت است.

با این بیان آفریدگار هستی، پندار کافرانی را که فرارسیدن رستاخیز و روز کیفر و پاداش را انکار می کردند، مردود اعلام داشته و بیان می کند که روز رستاخیز در پیش است؛

به پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله نیز فرمان می دهد که براي تأکید مطلب سوگند یاد کند؛

و از پی آن، از دانش بیکران خویش سخن به میان می آورد و روشن می سازد که ذات پاك او از گذشته و آینده آگاه است و چیزي در کران تا کران آسمانها و زمین، بر او پوشیده نمی ماند.


تصویرسازي زیباي قرآن درباره معاد:

القمر: 7 خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ

در حالى كه از شدت شرمسارى و خشوع ديدگان خود پايين انداخته از گورها در آيند، و همچون ملخ‏هاى پراكنده به هر سو مى‏دوند

آری انسانها در روز رستاخیز، بدون هدف به هر سو می دوند..... در حالی که چشمهایشان از شدت هراس و وحشتِ فرو افتاده، از گورهاي خویش سر بر می آورند و به صورت درهم و برهم و پراکنده و موج آسا و بدون هدف به هر سمت و سو می دوند.