مصحف علي (ع) وچندسوال

[شهيدان]

آيا اين مصحف‏آن گونه كه مى‏پندارند. با قرآن موجود اختلاف دارد؟ اگر چنين‏است، اختلاف آن چقدر است؟
مصحف امام على(ع) چه اندازه است؟ و منابع مذهبى‏تاريخى كه‏اشاره به وجود آن دارد، كدام است؟ آيا اين همان مصحفى است كه‏نزد پيامبر(ص) بود يا مصحفى ديگر است؟ و...

[كاربرجديد]

ويژگيهاى مصحف امام على (ع)

بخشى از ويژگيهاى مصحف امام عبارت است از:
1- ترتيب آيات بر اساس نزول

ابن حجر مى‏گويد: «على قرآن را به ترتيب نزول (آيات) پس ازوفات پيامبر جمع آورى كرد.» ابن جزى الكلبى مى‏گويد: «درزمان رسول الله، قرآن در ميان كتابها و سينه‏هاى مردمان‏پراكنده بود. وقتى رسول الله وفات يافت، على بن ابى‏طالب‏رضى‏الله عنه درخانه‏اش نشست و آن را به ترتيب نزول جمع‏كرد.» در كتاب تاريخ يعقوبى ترتيب اين آيات ذكر شده است.
2- تقديم منسوخ بر ناسخ

شيخ مفيد در كتاب المسائل السرويه مى‏گويد: «اميرمومنان(ع) قرآن نازل شده را از اول تا آخر جمع آورى‏كرد و آن را به گونه‏اى كه مى‏بايست، مرتب ساخت. او آيات مكى رابر مدنى و منسوخ را بر ناسخ مقدم كرد.»
3- در بردارنده تاويل

امام على(ع) مى‏فرمايد: «هرآيه‏اى كه خداوند جل و علابرمحمد(ص) نازل كرد، به املاى رسول الله و خط خودم، نزد من‏است; و تاويل هر آيه‏اى كه خدا بر محمد نازل كرد، نزد من‏است.» منظور از «تاويل‏» بيان مقصود كلى و برگرداندن كلام‏به يكى از احتمالات عقلانى آن است; گو اين كه ممكن است در ظاهردلالتش روشن باشد.
دراين مصحف تمامى جوانب آيات بر شمرده شده است، به گونه‏اى كه‏آيات به زمان و يا مكان و يا شخص خاص اختصاصى ندارد و مانندماه و خورشيد براى همه زمانهاست.
4- در بردارنده تنزيل

تنزيل يعنى شان نزول و سبب نزول وحى. البته گروهى تفاسيرى كه‏خداوند براى شرح برخى از آيات بر پيامبر نازل كرده، تنزيل‏مى‏دانند. اين تفاسير چگونگى نماز خواندن، زكات دادن و ديگرآيات را توضيح مى‏دهد.و خصوصيات تنزيل آيه‏ها مانند مناسبت‏نزول، مكان و زمان نزول و كسانى را كه مقصود آيه بوده‏اند و...
را بيان مى‏كند. شيخ مفيد در مقايسه ميان قرآن موجود و مصحف‏امام على(ع) مى‏نويسد: تاويل و تفسير معانى قرآن چنان كه‏شان نزول آن بوده در مصحف اميرمومنان(ع) وجود داشته است.
امام باقر(ع) فرمود: «هيچ كس جز على(ع) قرآن را چنان كه فرودآمد، جمع نكرد. »
5- تفكيك محكم و متشابه

در مصحف امام على(ع) محكمات و متشابهات مشخص شده بود.
سيدعبدالحسين شرف الدين مى‏گويد: «على(ع) قرآن را به ترتيب نزول جمع كرد وناسخ و منسوخ و عام‏و خاص ومطلق و مقيد و محكم و متشابه و عزيمت و رخصت و سنت وآداب و سبب نزول آن را بيان كرد و دشواريهايش را توضيح داد...
قرآن جمع آورى شده از سوى اميرمومنان به تفسير شبيه‏تر است.»
6- الف و لام نيفتاده است

در هيچ يك از آيات و واژه‏هاى اين مصحف، حروف «الف‏» و«لام‏» حذف نشده و هيچ حرف ديگرى، اضافه ياكم نشده است; يعنى‏نص آيات بدون كوچكترين تغيير آمده است.
7- قرائت «عاصم‏» است

استاد معرفت در جلد اول كتاب التمهيد مى‏گويد: «اين مصحف بر اساس قرائت رسول الله بود.» استاد مرتضى عسكرى‏در كتاب حقائق هامه مى‏نويسد: اگر قرائت را صحت مخرج بدانيم،قرائت عاصم مقصود است. او قرائتش را از «ابى عبدالرحمان‏» ووى از امام على(ع) و او از پيامبر(ص) ياد گرفته است. بسيارى‏از مورخان و نويسندگان اين مطلب را ذكر كرده‏اند.
8- در بردارنده نامهاى اهل حق و باطل

در اين مصحف آياتى كه درباره كافران، مشركان و منافقان است،با نام اشخاص همراه است. اين مصحف در اختيار امام رضا(ع) بود.
امام آن را به «ابن‏ابى نصر بزنطى‏» امانت داد. «بزنطى‏»مصحف را گشود و نام هفتاد نفر از قريش را در تفسير آيه «لم‏يكن الذين كفروا» ديد. وقتى امام از اين امر آگاه شد، كتاب‏را از «بزنطى‏» پس گرفت.
9- املاى رسول الله و نگارش امام على

تمامى تفسير، تنزيل، تعيين آيات محكم و متشابه و... گفته‏هاى‏پيامبر(ص) بوده كه به دست امام على(ع) نوشته شده است.
امام على(ع) اين مطلب را در حديثى كه گذشت، بيان مى‏دارد.بر اساس اين حديث، مصحف امام در زمان پيامبر(ص) نوشته شده; به‏املاى پيامبر(ص) بوده است.

[كاربرجديد]

مصحف امام على(ع) در بردارنده آيات موجود، همراه با تفسير وبه ترتيب نزول آيات است و اين تنها تفاوت آن با قرآن موجوداست. اين مصحف و جمع‏آورى قرآن در يك جا، به امر رسول الله(ص)و پس وفات ايشان انجام شد. منابع تاريخى مذهبى شيعه و سنى اين‏امر را تاييد مى‏كند. آيات منسوخ و ناسخ، محكم و متشابه، خاص‏و عام، شان نزول آيات، محل و زمان فرود آيات، در اين كتاب‏تفسيرگونه مشخص شده است. مردم زمان امام على(ع) اين تفسير رابه خاطر اين كه مصالحشان به خطر مى‏افتاد، نپذيرفتند و امام،بعدها كه به حكومت رسيد، براى حفظ وحدت مسلمانان، آن را نشان‏نداد. اين تفسير اكنون نزد امام زمان(ع) است.

[سرباز اسلام]

نخستين كسى كه بعد از رسول خدا قرآن را جمع آورى كرده شخص اميرالمؤ منين (عليه السلام ) بود و آن حضرت كه دورد خدا بر او باد كه كاملا آگاهى داشته كه آيات درباره چه چيز و كجا و چه وقت و براى چه كسى نازل شده ، و بزرگان صحابه قرآن را از او مى آموختند، و قرآن را از او ياد مى گرفته اند، و شكى نيست كه شناخت آن حضرت به قرآن بيشتر از ديگران بوده ، و همه مسلمانان اتفاق دارند بر اينكه او در عهد پيامبر خدا حافظ قرآن بوده و چندين بار آن را بر پيغمبر خوانده است .
بنابراين ترديدى نيست كه جمع و ترتيب آن حضرت حجت است زيرا آن جناب معصوم است چنانكه ما در شرح خطبه 237 نهج البلاغه بيان داشته ايم و هر چه را معصوم بياورد از وهن و فساد محفوظ است و بر همه افراد بشر حجت است ، و اين ترتيب كه هم اكنون در مصحفها و قرائت قرآن ديده مى شود همان است كه على (عليه السلام ) ترتيب داده و قرائت كرده است .
ابن ابى الحديد معتزلى در ديباچه شرحش بر نهبج البلاغه درباره فضائل على (عليه السلام ) گفته است : اما قرائت قرآن و اشتغال به آن و اهتمام على (عليه السلام ) در اين باب مورد توجه همگان قرار گرفته است چنانكه همه بر اين عقيده اند كه آن حضرت قرآن را بر پيامبر خدا حفظ مى كرد و جز او ديگرى آن را حفظ نمى كرد پس او نخستين كسى است كه قرآن را جمع كرده و همه محدثين نقل كرده اند كه او چندى از بيعت ابوبكر سر باز زد شيعيان مى گويند تاءخيرش بدان جهت بود كه به بعيت به ابوبكر مايل نبود، ولى اهل حديث اين را نمى گويند بلكه مى گويند مشغول به جمع آورى قرآن شده بود، پس اين دلالت دارد بر اينكه او نخستين فردى است كه قرآن را جمع كرده و چون اگر در زندگانى پيامبر خدا (صلى الله عليه وآله ) جمع شده بود ديگرى نيازى نبود كه بعد از وفات پيغمبر، او به جمع آورى شده بود ديگر نيازى نبود كه بعد از وفات پيغمبر، او به جمع آورى آن مشغول گردد. هر گاه به كتبى كه در مورد قرآن نوشته شده مراجعه كنى خواهى يافت كه پيشوايان قراء همگى قرائتشان به او بر مى گردد، مانند ابوعمروبن علاء، و عاصم بن ابى النجود و غير آنان چون قرائت آن دو باز مى گردد به ابى عبدالرحمان بى سلمى قارى ، و ابوعبد الرحمان كه شاگرد او بود، و قرآن را از او فرا گرفته . پس اين فن از فنونى است كه سرانجامش به آن حضرت باز مى گردد مانند بسيارى از فضائل و فنون كه جلوتر گفتيم . پايان گفته شارح نهج البلاغه .
قران هرگز تحریف نشده نوشته علامه حسن حسن زاده املی

[askari110]

بله چنانچه دوستمان مطرح کردند اولین مدون قرآن علی بوده است.بله وصیت پیامبر اسلام جمع آوری قرآن بود تا مانند تورات یهود در معرض ضایع شدن قرار نگیرد.حضرت علی (ع) از این وصیت تبعیت نمود ونخستین کسی بود که بعد از وفات به جمع قرآن مشغول شد.روایت شده که آن حضرت ردا بر دوش نگرفت تا اینکه قرآن را جمع کرد.

[NASIME BEHESHT]

اولین جمع کننده قرآن

از همه روایتهای رسیبده اعمّ از روایتهای شیعی و سنی این نتیجه بدست می‌آید که اولین کسی که قرآن را بصورت کتاب نظم و ترتیب داد امام علی علیه السلام بوده است. از جمله سیوطی روایت کرده که امام علی علیه السلام پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سوگند یاد نمود تا عبار را بر دوش نیفکند مگر برای نماز به دلیل اینکه قرآن را جمع آوری نماید که بنا به نقل ابن ندیم در عرض سه روز امام این کار را انجام داد.

ترتیب مصحف امام علی

قبل از پرداختن به بیان کیفیت قرآن امام علی علیه السلام یادآوری این نقطه مهم بنظر می‌رسد که ترتیب فعلی قرآن که در دسترس مسلمانان است بر طبق ترتیب نزول آیات قرآنی نیست چون اگر اینچنین بود باید در ابتدای قرآن سوره‌های مکی جلوتر از سوره‌های مدنی قرار می‌گرفتند در حالیکه در قرآن موجود ابتدا سوره‌های مدنی و سپس سوره‌های مکی قرار دارند. اما بر طبق روایات رسیده بر ما، ترتیب مصحف امام علی علیه السلام بر اساس ترتیب نزول آیات و سوره‌های قرآنی بوده است. شیخ مفید می‌گوید علی علیه السلام در مصحف خود منسوخ را بر ناسخ مقدم نوشت. یعنی آیاتی که حکمشان منسوخ شده بود اول می‌نوشت و آیه‌ای که حکم این آیه را تغییر داده و حکم جدیدی نسبت به حکم نسخ شده آورده بود پس از آن می‌نوشت و علاوه بر نوشتن آیات بر اساس ترتیب نزول، در جاهایی که نیاز به تفسیر یا تاویل آیه یا کلمه‌ای نیز بوده تفسیر یا تاویل آن را همراه با شان و سبب نزولش برای روشن شدن مطلب می‌نوشت و اینکه چه چیزی باعث نزول سوره یا آیه ای شده است.

ویژگیهای مصحف امام از زبان خودش

خود حضرت به طلحه نیز چنین فرموده‌اند که « ای طلحه هر آیه‌ای که خداوند به محمد صلی الله و علیه و آله فرستاد نزد من موجود است و تاویل هر آیه‌ای که خداوند به محمد صلی الله علیه و آله، فرستاده است هر حلال و حرام یا حد و حکم و هر آنچه را که مسلمانان تا روز رستاخیر به آن احتیاج دارند ... که همه آنها را با دستور و راهنمائیهای خود رسول خدا و به خط شخص خود نگاشته‌ام.» و در روایتی آمده که امیرالمکومنین کتابی آورد که دارای تمام انواع و اقسام تاویل ، تنزیل ، محکم (آیات محکم) ، متشابه (آیات متشابه) آیات ناسخ و آیات منسوخ و کامل و جامع در آن کتاب گرد آمده بود.

[خالد بن ولید]

"برخی روایت کرده اند که علی بن ابیطالب پس از وفات پیامبر خدا آن را فراهم ساخت و بر شتری نهاده آورد و گفت : هذاالقران قد جمعته " این قرآن است که آنرا فراهم ساخته ام" و آنرا بهفت بخش کرده بود :
جزء اول : بقره ,سوره یوسف ، عنکبوت ، روم، لقمان ، حم سجده ، ذاریات، هل اتی علی الانسان، الم تنزیل سجده، نازعات، اذاالشمس کورت، اذاالسماء انفطرت، اذاالسماء انشقت، سبح اسم ربک الاعلی، و لم یکن ، این بود جزء بقره که هشتصد و هشتاد و شش آ یه و پانزده سوره است .
جزء دوم : آل عمران ، هود ، حج ، حجر، احزاب ، دخان ، رحمن ، حاقه ، ساَ ل سائل ، عبس ، والشمس وضحاها ، انا انزلناه ، اذازلزلت ، ویل لکل همزه لمزه ، الم تر ، لایلاف قریش ، این است جز ء آل عمران که هشتصد و هشتاد و شش آیه و شانزده سوره است .
جزء سوم : نساء ، نحل ، مومنون ، یس ، حمسق ، واقعه ، تبارک الملک ، یا ایهاالمدثر ، ارایت ، تبت ، قل هو الله احد ، عصر ، قارعه ، والسماءذات البرو ج، والتین والزیتون ، و طس نمل ، این است جزء نساء که هشتصدو هشتاد و شش آیه و شانزده سوره است .
جزء چهارم : مائده ؛ یونس ، مریم ، طس ،شعراء ، زخرف ، حجرات ، ق والقرآن المجید ، اقتربت الساعه ، ممتحنه ، والسما ء و الطارق ، لا اقسم بهذالبلد ، الم نشرح لک ، عادیات ؛ کوثر ، قل یا ایهاالکافرون ، این است جزء مائده که هشتصد و هشتاد و شش ایه و پانزده سوره است .
جزء پنجم : انعام ، سبحان ، اقترب ، فرقان ، موسی و فرعون (قصص)، حم ، مومن ، مجادله ، حشر ، جمعه ، منافقون ، ن والقلم ، انا ارسلنا نوحا ، قل اوحی الی ، والمرسلات ، والضحی، والهاکم ، این است جزء انعام که هشتصد و هشتاد و شش آیه و شانزده سوره است .
جزء ششم :اعراف ، ابراهیم ، کهف ، نور ، ص ، زمر شریعت (جاثیه )الذین کفروا ، حدید ، مزمل ، لا اقسم بیوم القیامه ، عم یتسائلون ، غاشیه ، فجر ، والیل اذا یغشی ، اذاجاء نصرالله ، این است جزء اعراف که هشتصدو هشتاد و شش آیه و شانزده سوره است .
جزء هفتم : انفال ، براءه ، طه ، ملائکه ، صافات ، احقاف ، فتح ، طور ، نجم ، صف ، تغابن ، طلاق ، مطففین ، معوذتین ، این است جزء انفال که هشتصد و هشتاد و شش آیه و پانزده سوره است .

و بعضی گفته اند که علی گفت : "نزل القران علی اربعه ارباع ؛ ربع فینا و ربع فی عدونا ؛ و ربع امثال و ربع محکم و متشابه ،" قران به چهاربخش نازل شد، ربعی درباره ما ور بعی در باره دشمنان ما و ربعی مثلها و ربعی محکم و متشابه "
(همه سوره ها 109 سوره است که 5 سوره از نسخه افتاده است ! )

( تاریخ یعقوبی جلد 2 ص15 و 16 )

[حبه انگور]

(( و بعضی گفته اند که علی گفت : "نزل القران علی اربعه ارباع ؛ ربع فینا و ربع فی عدونا ؛ و ربع امثال و ربع محکم و متشابه ،" قران به چهاربخش نازل شد، ربعی درباره ما ور بعی در باره دشمنان ما و ربعی مثلها و ربعی محکم و متشابه "
(همه سوره ها 109 سوره است که 5 سوره از نسخه افتاده است ! )

( تاریخ یعقوبی جلد 2 ص15 و 16 ) ))

عجيبه !!! ميشه يكي توضيح بده ؟؟!

[mahdi]

(( و بعضی گفته اند که علی گفت : "نزل القران علی اربعه ارباع ؛ ربع فینا و ربع فی عدونا ؛ و ربع امثال و ربع محکم و متشابه ،" قران به چهاربخش نازل شد، ربعی درباره ما ور بعی در باره دشمنان ما و ربعی مثلها و ربعی محکم و متشابه "
(همه سوره ها 109 سوره است که 5 سوره از نسخه افتاده است ! )

( تاریخ یعقوبی جلد 2 ص15 و 16 ) ))

عجيبه !!! ميشه يكي توضيح بده ؟؟!:black (10):

اولا تاریخ به عنوان خبر واحد استناد دارد .
دوما این بعضی را مشخص نمایید تا ما تحقیق کنیم ببینیم چه کسانی چنین حرفی زده انند و از نظر ثقه بودن چگونه اند.

[کلات]

وجود مصحف امام على عليه السّلام غير قابل شك[1] و بلكه مورد اتفاق فريقين است[2]. چرا كه در منابع شيعه و سنى به آن تصريح يا اشاره شده است[3]
اين مصحف شريف طبق بعضى روايات مشتمل بر چيزهايى است كه در قرآن موجود در دست ما، وجود ندارد؛ چنانكه حضرت على عليه السّلام در پاسخ سؤال طلحه در مورد مصحف شريف آن حضرت، چنين فرموده‎اند: «اى طلحه! تمام آياتى كه خداوند عزوجل بر حضرت محمد صلّى الله عليه و آله نازل فرموده با املاء پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و خط من نزد من است؛ هر حلال و حرام و حدود و احكام، يا هر چيزى كه امت تا روز قيامت به آن احتياج داشته باشند، حتى ديه‎خراشى كه بر بدن وارد شود، نزد من است؛ كه با املاء پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و خط من، نوشته شده است. طلحه پرسيد: آيا هر چيز كوچك و بزرگ، خاص و عام و آنچه تا روز قيامت اتفاق مى افتد در آن نوشته شده و نزد توست؟! حضرت فرمودند: آرى...»[4]. (مقصود از تأويل، بيان معانى باطنى قرآن است كه در روايات براى قرآن بطون زيادى ذكر شده است)[5]
اما اين اضافات به عنوان متن قرآنى نيست. بلكه برخى از آنها به عنوان توضيح و تفسير، و برخى براى بيان آيات ناسخ و منسوخ، و بعضى مربوط به سبب و شأن نزول آنها، و برخى هم بيانگر زمان و مكان نزول آنها مى‎باشد كه پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله آنها را از طريق وحى غير قرآنى دريافت، و به على‎عليه السّلام املاء كرده است و ايشان نيز ـ طبعاً ـ آنها را در حاشيه و خارج از متن قرآن نوشته‎اند[6]. چنانكه خود ايشان مى‎فرمايند: «هيچ آيه‎اى بر رسول خدا ـ صلّى الله عليه و آله نازل نشده مگر آنكه حضرت برايم قرائت و املاء فرمود و من آنرا نوشتم و تأويل و تفسير و ناسخ و منسوخ و محكم و متشابه آيات را به من آموخت... و هيچ علمى را كه پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله به من آموخت، فراموش نكردم و نوشتم.»[7]
و يكسانى قرآن موجود با مصحف امام على عليه السّلام از جهت متن قرآنى قرائن ديگرى نيز دارد:
1. تمام ادله عدم تحريف قرآن، كه در كتب علماء شيعه نوشته شده است[8].
2. در روايات فراوانى، ائمه اطهار عليهم السّلام پيروان خود را بر قرائت و عمل به همين قرآن تشويق كرده‌اند و براى قرائت تك‎تك سوره‌هاى آن فضائل و ثوابهائى را ذكر فرموده‎اند[9].
3. اگر مصحف امام علي ـ عليه السّلام ـ آياتي در مورد امامت و... داشت كه در اين قرآن نيست، حضرت و يارانش به آن احتجاج مى‎كردند[10]، در حالى كه هرگز چنين نكرده‎اند.
4. اين قرآن اگر با قرآن امام على عليه السّلام فرق داشت امام على عليه السّلام و فرزندانش اعلام مى‎فرمودند، زيرا سكوت در اينجا باعث محو دين است و تقيه در جايى كه موجب فساد دين باشد جايز نيست[11].

[1] .انوار الهدى، ص 223.
2. سلامة القرن من التحريف، ج 1، ص 60.
3 .اصول كافى، ترجمه سيد هاشم رسولى محلاتى، ج 4، ص 444،
4. الاحتجاج، پيشين، ص 356 – 357، تفسير الصافي، پيشين، ص 42،
5. رك: الميزان، ج 3، ص 72 – 95.
6. التمهيد، ص 292،
7. التمهيد، ص 293.
8. صيانه القرآن من التحريف، ص 35 – 57.
9. اصول كافى، ص 394 – 434
10. الميزان، پيشين، ص 116.
11. امام خمينى (ره)، الرسائل، ج 2، ص 177