زن عامل سعادت و خوشبختي بشر

[مليكا]

شان و منزلت زن
زن در جاهليت پيش از اسلام، در بدترين دوران عمر خود به سر مي برد. در سرزميني كه براي زنان حقوق طبيعي و شئون انساني قائل نبودند، نور اسلام درخشيدن گرفت و زن را از افكار جاهلي خلاصي بخشيد و اورا به عروج ملكوتي و افق هاي روشن نايل گردانيد. آري، زن حقيقتي است كه در طول تاريخ فراز و نشيبهاي فراواني را تحمل كرده و از زنده به گور شدن تا خدايي شدن را به خود ديده است.آن گاه كه اسلام در آسمان تاريك جاهليت درخشيد، به زن عزت بخشيد. فرزند دختر را حسنه و بركت خواند وزنان را ريحانه معرفي كرد. زن غير از حقيقت انساني، چهره هاي مختلف ديگري را نيز در خود نهفته داردكه بايد آن جلوه هاي مختلف كشف و آن صورت هاي گوناگون هويدا شود تا آن گونه كه هست، شناسايي ومعرفي گردد.

حيا و عفت ، اساس حفظ عزت و شخصيت

زن جامعه اسلامي، با آگاهي از شخصيت والاي خويش و با علم به مسائل ضروري زندگي در بعد معنوي ومادي، و با شناخت دنيا و فرهنگ خود، بايد به پاسداري از اصيل ترين فضيلت، يعني حيا و عفت بپردازد ودر پرتو آن، سعادت دنيا و آخرتش را تامين كند. هيچ عامل معنوي چون حفظ حيا وعفت در سعادت زن موثرنيست. ظهور فعلي اين ويژگي ها در زنان، اساس حفظ عزت و شخصيت انساني است. امير مومنان علي (ع) درباره اين دو صفت انساني فرموده اند: حيا، كليد هر خوبي و عفت، منشا هر خيري است.

الگو در قرآن
قرآن كريم، پيامبر اسلام را الگو وانسان كاملي معرفي مي كند و در اين جهت ميان زن و مرد فرقي نيست؛ولي خلق و خوي ويژه زنانه و احساسات لطيف و عواطف رقيق زن و مسوليت هايي كه در نظام آفرينش بردوش او نهاده شده ، ايجاب مي كند كه زنان نيز، الگويي كامل و اسوه اي بي بديل از جنس خود داشته باشندتا بتوانند آن چه را از زن انتظار مي رود و قرآن و سنت نيز آنها را تاييد مي كند، در سيره اخلاقي،اجتماعي و خانوادگي او تبلور يافته بنگرند و به او تاسي جويند. بي ترديد، زهراي مرضيه (س) ، نسخه وجودي پيامبر اكرم (ص) است ولي در اين نسخه وجودي، مسائل بيشتري براي زنان تبلور يافته كه درعرصه خانواده و قلمرو اجتماعي مفيدتر و آموزنده تر است.

الگوي زنان امت اسلامي
امت اسلامي، همواره زناني تربيت كرده كه شايسته است الگوي ديگران باشند. زن مسلمان معاصر از اين الگوها كم ندارد؛ چراكه زناني از بستر تاريخ برخاسته اند كه بشريت به وجود آنان افتخار مي كند و امتاسلامي از داشتن آنان به خود مي بالد. ولي همه اينها به يك الگوي مطلق منتهي مي شوند كه كسي جز دختوالا گهر پيامبر (س) و مادر حسنين و زينب قهرمان و ام كلثوم نام آور نيست.او كسي است كه يازده امام معصوم كه الگوهاي كامل همه انسانها هستند از نسل پاك اويند و جز او، كسي شايسته چنين مقامي نيست.
آري اگر زهرا نبود، راه بي نشان بود و زنان خداجوي، سرگردان و گمراه مي ماندند.

مقام زن در فرهنگ وحي
زن در فرهنگ اسلامي ما، مظهر قداست و پاكي و موجب خير و بركت شناخته شده و از ارزش و احترامفوق العاده اي برخوردار است. هويت زن، هويت جامعه است و در واقع ارزش گذاشتن به زن و كمالات وخدمات بي پايان او، ارزش نهادن به همه جامعه است. اين ارزش قائل شدن براي زن، فقط در دين مبين اسلامنيست و به طور كلي در فرهنگ وحي از زن به عظمت ياد شده است. براي نمونه مي توان به داستان حضرتمريم اشاره كرد. مريم مقدس، تجلي گاه يكي از بزرگ ترين اعجازهاي آسماني معرفي مي شود و وجود عيسي (ع) يكي از تجليات كمال روحاني اين زن به شمار مي رود. مريم، با تقوا و درايت بود و لحظه اي از توجه به پروردگارش باز نمي ماند و بر اثر همين فضائل آغوشش مهد پرورش عيساي مسيحگرديد.

حجاب ، تدبير آفرينش
اسلام كه زن را گوهر گران بهاي هستي مي داند، حجاب را همچون صدف، بهترين وسيله براي حفظ و ثبات شخصيت او معرفي كرده است. اسلام مقام زن را در جامعه بالا برده و براي ترقي و سعادت او، خدمات شايانقابل توجهي انجام داده است. حجاب و حيا كه از ويژگي هاي فطري زن است، تدبير نيكوي آفرينش براي حفظ مقام و موقعيت زن در برابر مرد است. زنان مسلمان در پرتو پوشش و حجاب اسلامي، نقش سازنده خود را ايفا نموده و ثابت كردند كه زن مسلمان، كالاي تبليغاتي نيست.

نقش زن در فرهنگ جامعه
فرهنگ جامعه كه برآيند ارزش ها، انديشه ها و خواست هاي يك ملت است، به ميزان وسعت و اعتبارشهمواره در معرض آفاتي گوناگون بوده است. در اغلب جوامع از جمله ايران قبل از انقلاب، زنان به عنوان هدف، ابزار و موضوع اصلي اين افات بوده اند. در واقع زنان به جهت تاثير گذاري عميق و گسترده اي كهمي توانند در سطوح مختلف جامعه داشته باشند، به عنوان بهترين راه جهت انتقال آفات فرهنگي انتخاب ميشوند و از ويژگيهاي جسمي، عاطفي و نقش اجتماعي زنان براي تهاجم به فرهنگ سوء استفاده مي شود.
دراين زمانه حساس، اين بر عهده زنان ايراني است كه به وظيفه حياتي خود در مقابل اين آفات آگاهي يافته وبا پيروي از رهنمودهاي بزرگان دين، به آن عمل كنند.

زن و جهاد
زن صدر اسلام، با حفظ حدودي كه خداوند براي او قرار داده بود، در صحنه هاي مختلف اجتماعي، سياسي ونظامي حضوري فعال داشته و به عنوان عنصري كارآمد، در دفاع از اسلام و حكومت اسلامي نقش هاي مهميرا ايفا مي كرد. حضور زناني مانند نسيبه، جراحه و ام عطيه كه در بسياري از غزوات و جنگ هاي پيامبر(ص) حضور داشتند و عهده دار مسوليت امداد بودند، راه را براي زنان امت اسلامي باز كرده كه در صورتنياز، مي توانند با حضور مستقيم به عنوان پرستار و هم چنين شركت غيرمستقيم، مانند تشويق مردان برايرفتن به جبهه، فرستادن امكانات و كمك براي رزمندگان اسلام اقدام كنند. بيان نقش زنان در جنگ هاي صدراسلام در زمان پيامبر (ص) مي تواند راه گشاي امت مسلمان در شركت هرچه بيشتر آنان در نبرد با استكبارجهاني باشد.

موقعيت زن ايراني
زن ايراني در مقايسه با وضعيت زن در جهان امروز، بهترين موقعيت را در حرمت گذاري به حدود و حقوقشدارد و واقعيت هاي افتخاربرانگيزي چون مشاركت هاي بي نظير سياسي و اجتماعي كه همه به بركت انقلابو اسوه گيري از وجود گرانقدر حضرت زهرا (س) به دست آمده، به طور انكار ناپذيري مويد و گواه آن است.
انقلاب شكوهمند اسلامي ايران، حركت زنان و نهضت موثر آنان را، در ميدانهاي مختلف فرهنگي، سياسي وعلمي، به عنوان يكي از بهترين شاخص هاي انقلاب عظيم اسلامي اعلام داشته، و بسياري از شكوفايي هايجامعه را، در پرتو حركت خردمندانه و هوشيارانه زنان جامعه اسلامي معرفي مي كند.

زن مربي بشريت
الفباي حقوق خانواده در اسلام، بر پايه محبت پي ريزي شده و نقش آفرين هستي، زن را نقش آفرين تاريخ آفريده است. زن مربي بشريت است و كانون تربيت خانواده، بدون اين مربي شايسته، رنگ سعادت نخواهد ديد و خانه، حضور مسوولانه و مدبرانه مادري كاردان را مي طلبد. اين نقش نمي تواند تشريفاتي يا حتي قراردادي باشد و حق تعالي در نظام زيبا و حكيمانه آفرينش زن را در چنين جايگاهي قرار داده است. زنكانون هستي و پايگاه مهرورزي و عشق و خانواده، مركز آموزش صفا، صميميت، ايثار و عطوفت به همگان است.

حضور اجتماعي زنان
ترديدي نيست كه حضور اجتماعي زنان و فعاليت آنها در عرصه هاي سياسي به خودي خود نه تنها ممنوع نيست، بلكه مطلوب هم است؛ مگر اين كه به وظايف خانوادگي زنان لطمه زده و جنبه‎هاي اصيل مادري وهمسري آنها را به خطر اندازد. زن مسلمان امروز، بايد خطبه‎ها و خطابه هاي زهرا و زينب ( س) را كه درشرايط سخت روحي ايراد كرده اند، نه يك بار، بلكه بارها بخواند تا متوجه شود كه الگوهاي واقعي زنمسلمان، چگونه در كنار وظايف مادري و همسري، به بيان حقايق پرداختند و راز و رمز زندگي معنوي زنرا آشكار ساختند. زن مسلمان امروز، با داشتن الگوهاي برجسته اي چون زهرا و زينب بايد در مسائل سياسي و اجتماعي بي تفاوت نبوده، و وظايف خويش را با پاس داشت از وظايف مادري و همسري انجام دهد.

زن ، خانواده ، جامعه
بي ترديد سعادت هر جامعه، در گرو سعادت خانواده هاي آنان است. خانواده، كانون پرورش نسل آينده است وزن در خانواده، مركز اصلي مهر و عاطفه مي باشد. كمبود عواطف در جامعه، زندگي افراد را خشك وبيروح مي كند و نسل بعد را روز به روز از سعادت فردي و اجتماعي دور مي سازد. امام خميني (ره) كه باقيامش ، حياتي دوباره به شخصيت زن ايراني بخشيد، در پيامي زن را به عنوان مربي صلح و فساد جامعه معرفي مي فرمايند:
” نقش زنان در عالم، از ويژگيهاي خاص برخوردار است. صلاح و فساد يك جامعه، از صلاح وفساد زنان درآن جامعه سرچشمه مي گيرد. زن يكتا موجودي است كه مي تواند از دامن خود افرادي به جامعه تحويل دهد كهاز بركاتش يك جامعه، بلكه جامعه ها به استقامت و ارزش هاي والاي انساني كشيده شوند و مي تواند بهعكس آن باشد. “

آسيه ، پيكره ايمان
نظري به تاريخ حيات زن در اعصار پيشين و جست وجو در رويدادهاي گوناگوني كه زن عهده دار نقش آنهابوده، اين نكته را آشكار مي سازد كه هرگاه زن جان و روان خويش را پاك دارد و به عوالم روحاني بگرايدو هر بار كه ضمير خويش را از زنگار هوس و ظاهرسازي ها بزدايد، چنان با عظمت و نيرومند مي شود كه حتي ممكن است تعيين سرنوشت تاريخ ملتي، به اراده او بستگي پيدا كند.
نمونه بارز اين زنان، اسيه همسر فرعون است. آسيه در زبان قرآن به عنوان الگويي كامل در مقام عشقورزي به ايمان خدا معرفي گرديده است. او پيشرو تمام زناني است كه با دلي مالامال از نور ايمان، فكر وعقيده اي محكم و استوار دارند. آري، زن در جهان آفرينش مي تواند به گونه اي نيرومند و نافذ گردد كه آسيه آن زن خداجوي بود.
سايه وجود نادره بانوي دو عالم، حضرت فاطمه زهرا (س)، تا ابد بر سر ما خواهد بود و با وجود چنين اسوه بزرگي، زنان ما پيشتاز پاكي و شرافت و سر بلندي خواهند ماند. اگرچه مزار مقدسش بر ما معلوم نيست، اما درسهاي بزرگ او، در استمرار مكتب نبوت در رودخانه هاي رستگاري و ايمان همواره جاري خواهد ماند.

[مليكا]

آنگاه كه خدواند، گنجي پنهان بود و خواست كه شناخته شود(1)، انسان را خلق كرد تا با گوهر عقل و ادراكش اورا بشناسد و از اين طريق راه رستگاري را بيابد كه او خير مطلق و كمال مطلق است. و نوع انسان را بر دو جنس مذكر و مونث (زن و مرد) قرار داد تا آنها در كنار هم با مودة (عشق) و رحمت (لطف و مهرباني) به آرامش و امنيت برسند(2)، و رابطه زوجيت را به عنوان يك قانون الهي كه در عالم حاكم است(3)، در همه موجودات تسرّي داد. جسم را چون مركبي كه روح را بر آن سوار كرده، قالب مردانه و زنانه داد، و كمال انساني را در روح او قرار داد . و تساوي را بين اين قالب ها حاكم كرد، كه تفاوت نبايد عامل تبعيض باشد. اين حقايق قرآني در انجيل چنين آمده است كه: خداوند بشريت را با تصوير خود خلق كرده و در تصوير خداوند، انسان، چه زن چه مرد يكسان خلق شدند و خداوند انسان را خليفه خود بر روي زمين قرار(4) داد. و قرآن نيز اشاره دارد كه مقام خليفة اللهي(5) برترين مقام‌هاست كه تفاوت‌هاي جنس، رنگ، نژاد در آن بي اثر است(6) و اين تفاوت‌ها صرفاً براي شناخت بشريت است. و اينچنين بود كه پيامبران آمدند تا به كمك عقل انسان، آنچه را كه بشر بر اساس علم و دانش در آينده به آن ميرسد را به اجمال به او بشناسانند تا راه سعادت آسانتر و سريعتر طي شود.
جوهرۀ همه اديان ابراهيمي به يك حقيقت استوار است(7) و پيامبران توحيدي معلمان مراحل تاريخ زندگي انسان بودند كه نداي صلح و تساوي و عدالت را براي همه ابناء بشر اعم از زن ومرد بيان كردند.
در زندگي جديد دين مؤثرترين امكان بشر براي نيل به دنياي توام با اخلاق و معنويت و صلح است. در همه اديان ابراهيمي، زن به عنوان موجودي مقدس، شايسته احترام،سمبل مهر و عاطفه، پاكي و حيا مطرح است، و زنان برگزيدۀ اديان از فاطمه زهرا(س) كه سرور زنان جهانيان(8) تا مريم عذرا كه قرآن او را نيز سرور زنان عصر خود مي‌خواند(9)، الگوهاي تمام و كمال انسانيت معرفي شده‌اند. مادري در همه اديان الهي مقدس و محترم است و در عين حال تمدن‌هاي مبتني بر اديان بدون زنان شكل نمي‌گرفته است و زنان بن مايۀ تمدن‌هاي بزرگ در طول تاريخ بوده‌اند(10).