سوالات متفرقه در مورد احكام روزه مسافر

[║★║فاطمی║★║]

بنام تو اي قرارهستي

روزه مسافر

مسافرى كه بايد نمازهاى چهار ركعتى را در سفر, دو ركعت بخواند, نبايد در آن سفر روزه بگيرد ولى بايد قضاى آن را به جا آورد و مسافرى كه نمازش را تمام مى خواند; مثل كسى كه شغل او سفر است , بايد در سفر روزه بگيرد.(1)

حكم روزه مسافر

1- به سفر رفتن

-- قبل از ظهر به مسافرت مى رودوقتى به حد ترخص رسيد, بايد روزه اش را باطل كند و اگر قبل از آن روزه را باطل كند, به احتياط واجب بايد كفاره بدهد.
--بعد از ظهر به مسافرت مى رودروزه اش صحيح است و نبايد آنرا باطل كند.
2- از سفر برگشتن

-- قبل از ظهر به وطن يا جايى كه بنا دارد ده روز بماند برسد.
ـ كارى كه روزه را باطل مى كند, انجام نداده است : بايد نيّت روزه كردن و روزهء آن روز را تمام كند و صحيح است .
ـ كارى كه روزه را باطل كند انجام داده است , روزهء آن روز بر او واجب نيست و بايد قضا آن را به جا آورد.
-- بعد از ظهر برسدروزه اش باطل است و بايد قضا آن را به جا آورد.(2)
مسأله : مسافرت در ماه رمضان اشكال ندارد, ولى اگر براى فرار از روزه باشد مكروه است .(3)

منابع :

1- توضيح المسائل , م 1714.
2- توضيح المسائل , م 1714 ،1721 ،1722 ،1723
3- توضيح المسائل , م 1715

[║★║فاطمی║★║]

بنام تو اي قرار هستي

· اساتيد و دانشجويان، در صورتي كه بيش از ده روز با قصد اقامت در محل درس و تدريس مي‌مانند:

همه مراجع محترم تقليد: براي اين گونه افراد، نماز تمام و روزه صحيح است
ملاحظه: در صورتي كه از ابتدا به طور جد، قصد ماندن ده روز داشته باشند و بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي، به دليلي تصميم برگشت به وطن بگيرند نماز و روزه آنها در محل تحصيل كامل خواهد بود.

· اساتيد و دانشجويان در صورتي كه كمتر از ده روز در محل تحصيل و خوابگاه مي مانند:

آيات عظام بهجت ، صافي، فاضل و نوري : اساتيد و دانشجويان، اگر در كمتر از ده روز، حداقل يك بار، بين وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند و اين وضعيت تا مدتي ادامه داشته باشد به طوري كه نزد عرف« سفر» كار آنان شمرده شود – نماز ايشان در محل تحصيل و بين راه تمام و روزه صحيح است.
تبصره 1: آيت الله صافي، مدت لازم براي صدق شغل سفر را حداقل چهار ماه رفت و آمد مي داند.
تبصره2.(سفر اول) تمامي دانشجويان و اساتيد مذكور، هرگاه بيش از ده روز در وطن خود بمانند، در اولين مسافرت به محل درس و تدريس، بايد نماز را شكسته بخوانند و روزه نگيرند اما پس از يك رفت و برگشت ميان وطن و محل تحصيل، به وظيفه خود، مانند كثيرالسفر عمل كنند و نماز را كامل بخوانند و روزه را بگيرند.
تبصره 3. به فتواي آيت الله بهجت سفر اول با طي مسير هشت فرسخ، تحقق مي يابد. از اين رو اگر فاصله محل درس و تدريس از وطن، بيش از هشت فرسخ باشد، در همان اولين مسافرت نيز نمازشان در محل تحصيل، كامل و روزه صحيح است.

آيت الله خامنه اي: اساتيد و دانشجويان بورسيه و مأمور به تحصيل، اگر در كمتر از ده روز حداقل يك بار بين وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند، نماز آنان تمام و روزه ايشان صحيح است، اما ديگر دانشجويان نمازشان شكسته و روزه آنها صحيح نيست.
ملاحظه. با توجه به اينكه آيت الله خامنه اي در مساله رجوع به مرجع مساوي، احتياط واجب دارند، دانشجويان مي توانند در اين مساله به مرجع تقليد مساوي ديگري، مراجعه كنند(به شرط اينكه مرجع تقليد جديد) رجوع به مرجع مساوي را جايز دانسته باشد و نماز دانشجوي مسافر را تمام و روزه او را صحيح بداند،(مانند آيت الله بهجت).

آيت الله تبريزي : دانشجو اگر در مدت كمتر از ده روز، بين وطن و دانشگاه رفت و آمد كند، بايد احتياط كند، يعني نماز را تمام و شكسته بخواند و اگر روزه گرفت، صحيح است و قضا ندارد. استاد اگر هر هفته براي تدريس ، به حد مسافت شرعي مسافرت مي كند چنانچه مدت تدريس، دو ماه يا زيادتر باشد بايد نماز تمام بخواند و روزه بگيرد.
ملاحظه. با توجه به اينكه آيت الله تبريزي در اين مساله احتياط واجب دارند، مقلدان ايشان مي توانند در اين مساله به فتواي مرجع تقليد مساوي و يا اعلم بعدي رجوع كنند و نمازشان را تمام بخوانند و روزه بگيرند.

آيت الله سيستاني: 1. اگر زمان تحصيل و تدريس اساتيد و دانشجويان، حداقل دو سال ادامه دارد و در آنجا مستقر مي‌شوند{گرچه در هفته دو شبانه روز كامل باشند، به نحوي كه به آنان مسافر گفته نشود} آنجا در حكم وطن است و بايد نمازشان را در محل تحصيل، تمام بخوانند و روزه بگيرند.
2. اگر اساتيد و دانشجويان در هفته، حداقل سه روز بيش از مسافت شرعي رفت و آمد كنند و يا در سفر باشند و اين برنامه براي مدتي( به طور مثال شش ماه در يك سال و يا حداقل سه ماه در چند سال تحصيلي ) ادامه يابد، كثيرالسفر محسوب مي‌شوند و نماز ايشان در محل تحصيل و بين راه تمام است و روزه شان صحيح است.
تبصره. در هر دو صورت اگر در ماه اول، قصد اقامت ده روز نكنند، بايد احتياط نمايند، يعني نمازشان را هم تمام و هم شكسته بخوانند و روزه را هم بگيرند و هم قضا نمايند.
ملاحظه. با توجه به اينكه آيت الله سيستاني، رجوع به مرجع تقليد مساوي را جايز مي داند، مقلدان ايشان مي توانند در اين مساله به مرجع مساوي ديگر ، مراجعه كنند كه نماز را كامل و روزه را صحيح مي داند.

آيت الله مكارم : 1. اساتيد و دانشجويان اگر براي مدت قابل ملاحظه اي مثلا يك سال يا بيشتر در محل تحصيل يا تدريس بمانند، آن محل در حكم وطن است و نماز و روزه در آنجا تمام مي باشد و ماندن ده روز پي در پي در آنجا شرط نيست.

2. كساني كه همه روزه، يا حداقل سه روز در هفته ، به محل تحصيل يا تدريس مي روند يعني صبح به محل تحصيل يا تدريس مي روند و عصر بازمي گردند و اين كار مدتي ادامه مي يابد، كثيرالسفر محسوب مي شوند و نماز و روزه ايشان در آن محل و به هنگام رفت و برگشت، تمام است.

[پاسخگوی اعتقادی 4]

یکی از سوالاتی که در مورد نماز و روزه مسافر وجود دارد این است که :

با توجه به راحتی مسافرتهای امروزی چرا باید مسافرنماز به صورت شکسته بخواند و روزه اش را افطار کند ؟

در جواب به این سوال گفته می شود که :

شكسته بودن نماز مسافر و افطار روزه از احكام «امتنانى» اسلام است؛ زيرا نوعا سفر با يك سرى مشكلات و خستگى‏ها و... روبه‏روست. لذا خداوند متعال نوعى تخفيف در اعمال قائل شده است. گرچه براى برخى ممكن است هيچ زحمتى نداشته باشد ولى اسلام مصلحت نوعى را در جعل اين گونه احكام در نظر گرفته است و نيز وحدت رويه در انجام تكاليف را ايجاد نموده است .

براى اين كه پرسش بهتر پاسخ داده شود باید به چند نکته توجه کرد :

1- گرچه اين روزها، وسايط نقليه و ابزار مسافرت با گذشته فرق كرده است؛ ولى در عين حال هم‏اكنون نيز مسافرت داراى محذورات زيادى است. شما اگر به تجارب خودتان مراجعه كنيد، ملاحظه خواهيد كرد كه اصولاً در سفر - به ويژه در بين راه - آن آرامش لازم وجود ندارد؛ به ويژه آن كه در سفر با وسايل سريع، دغدغه‏ها بسيار زياد و فرصت اندك است. بنابراين با توجه به مشكلات زياد و عدم آرامش، دستور قصر نماز مسافر صادر شده است.

2- خستگى ناشى از طول مسافت كه طبعا با وسايل نقليه در روزگاران گذشته دشوارتر بود، يكى از حكمت‏هاى مهم قصر نماز است و نه آن كه تمام العلة باشد و نه در روايتى و نه به هيچ دليل عقلى ما دسترسى پيدا نكرديم كه دليل قصر منحصرا همين امر بوده است تا اشكال مذكور وارد باشد.



3- رواياتى كه بيانگر قصر نماز مسافر است بر دو دسته است:

- ملاك قصر را «ثمانية فراسخ» يعنى 8 فرسخ رفت و برگشت مى‏داند.

- ملاك قصر نماز مسافر را «مسيرة يوم» مسير يك روز، مى‏داند.

مشهور فقيهان بلكه اجماع فقها به روايات ثمانية فراسخ تمسك كرده‏اند و روايات «مسيرة يوم» را حمل نموده‏اند بر اين كه در زمان‏هاى قديم يك روز مسافرت، با هشت فرسخ مساوى بوده است و نظر به اين كه «مسيرة يوم» يك روز مسافرت با «ثمانية فراسخ» يعنى 8 فرسخ منطبق بوده است در احاديث معصومان گاهى ملاك شكسته شدن نماز با عنوان 8 فرسخ بيان شده است و گاهى با عنوان يك روز مسافرت.

4- مسافر به كسى مى‏گويند كه از وطن خويش خارج شده است و خروج از وطن، اصل اساس در مسافرت است يعنى اگر كسى از وطن خويش خارج نشود ديگر مسافر نيست، زمان معرف و نشانه مسافرت است نه اصل مسافرت. به همين جهت در عرف، مسافر به كسى مى‏گويند كه از منزل خارج شده و قصد 8 فرسخ را دارند.

جمع‏بندى: نظر به اين كه از منظر مشهور فقيهان موضوع قصر نماز، «مسيرة يوم» نيست بلكه «ثمانية فراسخ» (8 فرسخ) است ديگر شبهه اين كه «مسافرت در گذشته با اسب و شتر بوده و امروزه ممكن است با هواپيما باشد و كمتر از يك ساعت طول بكشيد و حكم مسافر شرعى را ندارد، وارد نيست؛ زيرا اين شبهه در صورتى وارد است كه به موضوع قصر نماز «مسيرة يوم» يعنى يك روز كامل مسافرت باشد نه 8 فرسخ در حالى كه از روايات استفاده مى‏شود كه موضوع قصر نماز 8 فرسخ است نه «مسيرة يوم». بنابراين حكم نماز شكسته كه در فقه مطرح شده است براى زمان حال هم مثل گذشته و آينده صادق است.

تذکر: واقعيت آن است که ما به علل احکام دسترسي نداريم، حتي در اکثر قريب به اتفاق مواردي که در روايات از باب علت احکام، نکاتي را ذکر مي کنند در واقع حکمت (بخشي از موجبات) احکام است نه فلسفه و علت تامه تا بود و نبود آن، موجب ايجاد يا انتفاء احکام گردد.

[حکمتی فرد]

بسمه تعالی

روزه مسافر

پرسش‏هاى مقدماتى

- مسافرت در ماه رمضان چه حكمى دارد؟
- در چه مواردى مسافر، میتواند روزه بگیرد؟
- چنان چه مسافر اشتباهاً روزه بگیرد چه حكمى دارد؟
- اگر روزه‏دار، اقدام به مسافرت كند،وظیفه‏اش نسبت به روزه آن روز چیست ؟
- اگر مسافر در ماه مبارك رمضان - قبل از ظهر یا بعد از ظهر - به وطن برسد، وظیفه‏اش نسبت به روزه آن روز چیست ؟

مسأله 1 - مسافرى كه باید نمازهاى چهار ركعتى را دو ركعت بخواند، نباید روزه بگیرد و مسافرى كه نمازش را تمام مى‏خواند - مثل كسى كه شغلش مسافرت است یا سفرش، سفر معصیت است - باید روزه واجب را نیز بگیرد. *(ر.م 1714)

مسأله 2 - مسافرت در ماه رمضان اشكال ندارد، ولى اگر براى فرار از روزه باشد، مكروه است. 211(ر.م‏1715)

مسأله 3 - اگر كسى نذر كند روزه بگیرد و روز آن را معین نكند، نمى‏تواند آن را در سفر به جا آورد، ولى اگر نذر كند روز معینى را - چه مسافر باشد یا نباشد - روزه بگیرد، باید آن روز را - هر چند مسافر باشد - روزه بگیرد. 212(ر.م 1717)


مسأله 4 - كسى كه نمى‏داند روزه مسافر باطل است (جاهل به حكم است)، اگر در سفر روزه بگیرد و در بین روز مسأله را بفهمد، روزه‏اش باطل مى‏شود و اگر تا مغرب (موقع افطار) نفهمد، روزه‏اش صحیح است. 213(ر.م 1719)

مسأله 5 - اگر كسى فراموش كند كه مسافر است یا فراموش كند كه روزه مسافر باطل مى‏باشد و در سفر روزه بگیرد، روزه او باطل است. 214(ر.م 1720)

مسأله 6 - اگر روزه‏دار بعد از ظهر مسافرت كند، بایدروزه خود را تمام نماید و اگر پیش از ظهر مسافرت كند، وقتى‏به حد ترخص * رسید، روزه‏اش باطل مى‏شود - چه از شب، نیت سفر داشته باشد یا نه 215 - و اگر پیش از حد ترخص، روزه را باطل كند، احتیاطاً كفاره **بر او واجب مى‏شود.216(ر.م 1721)

مسأله 7 - اگر مسافر، پیش از ظهر به وطنش یا به جایى برسد كه مى‏خواهد ده روز یا بیشتر در آن جا بماند - چنان چه كارى كه روزه را باطل مى‏كند انجام نداده است - باید آن روز را روزه بگیرد و اگر انجام داده، نمى‏تواند آن روز راروزه بگیرد. 217 (ر.م 1722)

مسأله 8 - اگر مسافر بعد از ظهر به وطن یا جایى برسد كه مى‏خواهد ده روز یا بیشتر در آن جا بماند، نمى‏تواند آن روز را روزه بگیرد. 218(ر.م 1723)

مسأله 9 - براى مسافر و كسى كه از روزه گرفتن معذور است، مكروه است در روز ماه رمضان جماع نماید و در خوردن و آشامیدن كاملاً خود را سیر كند. 219 (ر.م 1724)
* - مسافرى كه بنابر احتیاط واجب، باید نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند، بایددر مورد روزه نیز احتیاط نماید یعنى، روزه رابگیرد و بعداً نیز همان روزه را قضا نماید، مگر به نظر آیت الله تبریزى كه قضاى آن روزه را لازم نمى‏دانند. از این رو طبق فتواى ایشان دانشجویان كثیرالسفر - كه در سفرهاى تحصیلى ،بنابر احتیاط واجب، نماز را هم شكسته و هم تمام مى‏خوانند - در ماه مبارك رمضان، در این سفرها، باید روزه را بگیرند و همان روزه كافى است و قضا لازم نیست.

210- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.
211- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.
212- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.
213- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.

* - براى توضیح حد ترخص به فصل هشتم مراجعه فرمائید.

** - یعنى باید یك برده آزاد نماید، یادو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر كند.

214- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.
215- اراكى (ر.م 1754)، گلپایگانى (ر.م 1730)، بهجت (ر.م 1357)، خامنه‏اى (استفتا)، فاضل (ر.م 1787) و مكارم (ر.م 1447): حكم مسأله همان است كه امام راحل (ره) فرموده‏اند.

خوئى (ر.م 1730): چنان چه از شب قصد مسافرت داشته، وقتى به حد ترخص برسد، روزه‏اش باطل مى‏شود؛ اما اگر ازشب قصد مسافرت نداشت و صبح تصمیم گرفت به مسافرت برود، در این صورت نمى‏تواند روزه را بشكند؛ بلكه بنابر احتیاط واجب روزه آن روز را تمام كند و بعداً قضایش را نیز به جا آورد .

تبریزى (ر.م 1730): چنان چه از شب قصد مسافرت داشته، وقتى به حد ترخص برسد، روزه‏اش باطل مى‏شود؛ اما اگر از شب قصد مسافرت نداشته و صبح تصمیم گرفت مسافرت نماید، در این صورت نمى‏تواند روزه را بشكند؛ بلكه بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام كند (این روزه صحیح است و بعداً لازم نیست قضاى آن را به جا آورد).

زنجانى (ر.م 1730): چنان چه از شب در فكر سفر بوده، وقتى به حد ترخص برسد مى‏تواند روزه را بخورد و مى‏تواند روزه را به امید قبولى، به اتمام برساند؛ ولى بنابر احتیاط واجب باید قضاى آن را نیز به جا آورد؛ اما اگر از شب در فكر سفر نبوده -حتى به نحو تردید - و در روز مسافرت كند، باید روزه را به اتمام برساند (این روزه صحیح است و لازم نیست بعداً قضاى آن را به جا آورد).

216- اراكى (ر.م 1754)و فاضل (ر.م 1787): بنابر احتیاط، كفاره بر او واجب مى‏شود.

خوئى (ر.م 1730)، تبریزى (ر.م 1730)و مكارم (ر.م 1447): كفاره بر او واجب است .

گلپایگانى، بهجت، خامنه‏اى:؟ (از فتاواى این سه بزرگوار نیز استفاده مى‏شود كه كفاره واجب است. ن).

زنجانى (ر.م 1730): پیش از رسیدن به حد ترخص جایز نیست روزه را بخورد، ولى اگر روزه را خورد كفار ندارد .
217- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.
218- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.
219- همه مراجع معظم تقلید در حكم این مسأله اتفاق نظر دارند.

منبع: http://www.ahkam.mihanblog.com/post/50

[saba89]

شخصی در شهری ساکن است که وطن او نیست و طبق استفتائی که از مرجع تقلیدش کرده باید نمازهایش را شکسته بخواند مگر به قصد ده روز!

از طرفی هر هفته هم مجبور است برای دیدن اقوام و کارهای دیگه از شهر خارج بشه،

و به همین دلیل دائما نمازهایش شکسته میشه و نمیتونه روزه هم بگیره.

آیا حکمی نداریم که بتونه جواز نماز کامل خوندن و روزه گرفتن به این شخص را بده؟

[به سوی نور]

سلام

اگر هنگام اذان در وطن باشیم

اما برای خواندن نماز در سفر؟

حکم نمازمان چیست؟

در نییت باید یگیم قصر یا شکسته؟

من دانشجوی دانشگاه شهر قدسم

وچند روز در هفته می روم دانشگاه حکم ان چیست؟

شهر قدس شهریار

نزدیکای تهرانه

[Behrooz_313]

سلام

اگر هنگام اذان در وطن باشیم

اما برای خواندن نماز در سفر؟

حکم نمازمان چیست؟

در نییت باید یگیم قصر یا شکسته؟

من دانشجوی دانشگاه شهر قدسم

وچند روز در هفته می روم دانشگاه حکم ان چیست؟

شهر قدس شهریار

نزدیکای تهرانه:gol:

سلام
شما مرجعتون کدوم بزرگواره؟

[به سوی نور]

شما مرجعتون کدوم بزرگواره؟

سلام

امام خامنه ایی

[پاسخگوی احکام 1]

شخصی در شهری ساکن است که وطن او نیست و طبق استفتائی که از مرجع تقلیدش کرده باید نمازهایش را شکسته بخواند مگر به قصد ده روز!

از طرفی هر هفته هم مجبور است برای دیدن اقوام و کارهای دیگه از شهر خارج بشه،

و به همین دلیل دائما نمازهایش شکسته میشه و نمیتونه روزه هم بگیره.

آیا حکمی نداریم که بتونه جواز نماز کامل خوندن و روزه گرفتن به این شخص را بده؟

به نام خدا و سلام بر شما
وقت بخیر و عذر بابت تاخیر در پاسخ

طبق نظر مشهور مراجع تقلید کسی که به خاطر شغل و کسب درآمد دائما در سفر است به طوری که ده روز جایی توقف ندارد، کثیرالسفر محسوب شده و نماز و روزه اش کامل است. (البته در جزئیات این مساله فتاوا متفاوت است.)

اما اگر این سفرها برای دیدن اقوام و کارهای دیگر مثل: تفریح، عیادت مریض و... باشد، حکم مسافر را دارد و نماز او شکسه و روزه نیز نمی تواند بگیرد.

باز هم شما مرجع تقلید مورد نظرتان را بفرمایید تا پاسخ دقیق تر خدمتتان عرض شود.

[پاسخگوی احکام 1]

سلام

اگر هنگام اذان در وطن باشیم

اما برای خواندن نماز در سفر؟

حکم نمازمان چیست؟

به نام خدا و سلام بر شما
وقت بخیر

در مورد بخش اول سوال:

برای اینکه روزه صحیح و نماز کامل باشد، ملاک این هست که هنگام اذان ظهر را در وطن و یا در جایی که قصد ده روز داریم باشیم. (مگر کسی که کثیرالسفر شغلی هست که بحثش جداست.)

لذا اگر کسی به مقدار مسافت شرعی (هشت فرسخ در رفت و برگشت که حدود 45 کیلومتر می شود) از وطن خارج شود، در صورتی که در خارج از وطن کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد و قبل از اذان ظهر به وطن برگردد، روزه آن روزش صحیح است.

همچنین اگر اذان ظهر را در وطن باشید و بعد از آن خارج شوید، روزه آن روز را باید تمام کنید.

و به همین ترتیب اگر کسی مسافرت باشد و قبل از ظهر به وطن برگردد نیز اگر در راه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، آن روز را باید روزه بگیرد.

در نییت باید بگیم قصر یا شکسته؟

قصر و شکسته هر دو به یک معنا هست.

جایی که فردی حکم مسافر داشته باشد لازم است نمازهایش را به قصر (به اصطلاح عموم: به طور شکسته) بخواند.

برای نیت نماز و بلکه نیت هر عبادتی هم لازم نیست حتما آن را به زبان جاری کنیم. بلکه همین قصد بر عبادت با توجه به شرایط آن، نیت محسوب می شود.

--------------------

(نکاتی که عرض شد مورد اتفاق همه مراجع تقلید است.)