انقلاب اسلامی ایران. زمینه ای برای فهم آیات قرآن

[اخلاقي]

بعضي از آيات كريمه الهي، گويي در طول قرن‌هاي متمادي، يا به معناي واقعي تفسير نشده بود و يا به وسيله ما و نسل‌هاي معمولي بشر فهميده نشده بود. اين آيات، در دوران انقلاب ما و در طول اين ده، يازده سال پرحادثه و پرماجرا معنا شد. حق هم همين است. حوادث و شرايط خاص است كه مي‌تواند حقايق الهي را كه در قالب الفاظ است، درست معنا كند. مثلاً آيات نازل شده در جنگ احد را نمي‌شود در يك زندگي عافيت‌آلود و عافيت‌آميز، درست فهميد. آيات نازل شده در غربت نبي اكرم و اصحاب آن بزرگوار در شعب ابي‌طالب يا در راه مكه را نمي‌شود در شرايط معمولي زندگي، در خانه و در بازار و در محيط مأنوس خانوادگي، درست درك كرد، چيز ديگري لازم است. شرايط خاصي لازم است كه بسياري از آيات معنا بشود و اگر بخواهيم درست نظر بدهيم، بايد بگوييم كه مجموعه آيات الهي، با تفاسير ائمه معصومين كه در ظرف انقلاب و دوران بعثت و هجرت و جهاد و شهادت ـ دوران برانگيختگي و زحمت و تلاش ـ نازل شده بود، بهتر از هميشه تاريخ فهميده مي‌شود، يا قابل فهميده شدن است. يكي از آيات الهي اين است كه اگر براي خدا كار كنيد، خدا به شما كمك خواهد كرد «وَ لَيَنصُرَنَّ اللهُ مَن يَنصُرُه (حج: 40)» يكي از آيات الهي اين است كه اگر صبر و استقامت كنيد، خدا را با خود خواهيد يافت «اِنَّ اللهَ مَعَ الصبِرينَ (بقره: 153)» نمي‌شود اين آيات را همين طور خواند و رد شد. هر كلمه‌اي از كلمات اين آيات، يك تجربه زندگي و يك درس حكمت است. همين طوري نيست كه بخوانيم و عبور كنيم و فكر كنيم كه فهميده‌ايم. در قرآن كريم هست كه هر كس در راه خدا تلاش كند، هر كس براي خدا مجاهدت كند، در حقيقت براي خود تلاش و مجاهدت كرده است «وَ مَن جهَدَ فَاِنَّما يُجهِدُ لِنَفسِه (عنكبوت: 6)» اينها آيات الهي است. ما همه اينها را قبول داشتيم، اما قبول داشتن، يك مسأله است، لمس كردن، يك مسأله ديگر است. ما حالا اين آيات را لمس مي‌كنيم. در طول دوران نهضت و انقلاب، بعد از پيروزي انقلاب، در هشت سال جنگ، در اين دو سال بعد از جنگ، مجموعاً در اين يازده، دوازده سال بعد از بيست و دوم بهمن 57 تا امروز، اينها را يكي يكي تجربه و لمس مي‌كنيم و قدم به قدم درك مي‌نماييم، يعني ملت ما اينها را درك مي‌كند