فرهنگ اطعام و خوردن آشاميدن در قرآن و احاديث و روايات

**ناصح** · ۱۳۸۷/۰۶/۲۹, ۰۴:۵۵

بسم الله الرحمن ارحیم

يكي از عادات خوب و پسنديده در جامعه اسلامي، اطعام و دعوت ديگران به غذا در مناسبت هاي مختلف ديني است. هر يك از ما در ماه هاي محرم و صفر و رمضان و حتي در مناسبت هاي ميلاد و جشن و سرور، بر سر سفره اي دعوت شده و يا در روزهاي مختلف سال به ويژه شب هاي جمعه و عصرهاي پنج شنبه دست كم به خرمايي و يا شيريني و نقل و نباتي ميهمان شده ايم. محور اصلي اين نوشتار بررسي اين سنت و فرهنگ در آموزه هاي قرآني است.
با توجه به آموزه هاي وحياني علل و آثار فردي و اجتماعي و نيز مادي و معنوي اطعام را تحليل و تبيين میكنم. با هم اين مطلب را از نظر مي گذرانيم.
¤ ¤ ¤
اطعام در سنت پيشينيان
هر چند كه در آيات مربوط به قرباني كردن فرزندان آدم(ع) سخن از اطعام نيامده ولي به نظر مي رسد كه هدف از قرباني كردن، اطعام ديگران بر سر سفره است تا ديگران ضمن بهره مندي از مواهب و بخشش هاي خداوند به شخص، دور هم گرد آيند و مهر و محبت خويش را نسبت به ديگران نثار كنند. در برخي روايات درباره قرباني فرزندان آدم سخن از سوختن آن به آتش آسماني است كه بيانگر پذيرش و عدم پذيرش آن است.
با اين همه آن چه مي توان در آيات و آموزه هاي قرآني يافت اين است كه سنت اطعام به عنوان بخشي از انفاق در همه اديان و شرايع آسماني وجود داشته است و قرآن در آيات چندي چون آيه 69 سوره هود و نيز 24 تا 27 سوره ذاريات به داستان اطعام ميهمانان از سوي حضرت ابراهيم(ع) اشاره مي كند كه خود بهترين دليل بر وجود اين سنت و فرهنگ نيك و پسنديده در امت ها و شرايع پيشين است.
داستان بازگوكننده اين مطلب است كه آن حضرت(ع) عادت داشت ميهمانان خويش را اطعام دهد و به نيكي از ايشان پذيرايي كند. از اين رو با حضور افراد غريبه در نزديك خانه خويش آنان را به خانه فرا مي خواند و به شتاب گوساله اي را مي كشد و پس از پختن، آن را در نزد ميهمانان مي آورد. هر چند كه ميهمانان وي به جهت آن كه از فرشتگان بودند دست به طعام و خوراك نمي برند و همين موجبات ترس ابراهيم مي شود با اين همه داستان بيانگر اين نكته نيز مي باشد كه آن حضرت عادت داشت حتي از بيگانگان دعوت به غذا كند و آنان را بر سر سفره خويش بنشاند.
براساس روايت تفسيري، عادت آن حضرت(ع) اين بود كه هر مسافري را به خانه خويش مي آورد و يا هر هفته در شب جمعه اي مردماني را اطعام مي داد. اين روش را حضرت لوط(ع) كه تحت تربيت و آموزش هاي او پرورش يافته است نيز انجام مي دهد. از اين رو مسافران آسماني را ميهمانان خانه خويش مي كند و چنان كه از گفته قوم لوط برمي آيد از آن حضرت مي خواهند كه ميهمانان را به ايشان تحويل دهد؛ زيرا وي را از نشست و برخاست با بيگانگان و مسافران باز داشته بودند تا نسبت به آنان رفتار شنيع هم جنس بازي را انجام دهند.
تاكيد قوم لوط بر ترك پذيرايي از بيگانگان و مسافران و بر حذر داشتن از اين كار، خود بهترين دليل بر اين نكته بود كه آن حضرت(ع) نيز همانند حضرت ابراهيم(ع) هر مسافري را به خانه خويش دعوت و به او اطعام مي كرد.
تاكيد بر مسافران از آن رو بود كه مسافران همواره در مسافرت با مشكلات بي شماري مواجه مي شدند از جمله راهزنان و دزداني كه مال و اموال ايشان را مي ربايند و يا با كمبود آذوقه و مال مواجه مي شوند و در تنگنا قرار مي گيرند. از اين رو كمك به ايشان امري لازم و ضروري مي شود و حتي در احكام اسلام قسمتي از خمس و زكات واجب براي آنان به عنوان ابناي سبيل (يعني مسافران) قرار داده شده است. هر چند كه برخي، آن را به در راه ماندگان تفسير و تعبير كرده اند ولي به نظر مي رسد كه منظور همه مسافران هستند و اختصاصي به در راه ماندگان ندارد.
هر مسافري مي بايست از سوي اهالي منطقه و شهر مورد تكريم و احترام قرار گيرد و از سوي اهالي پذيرايي شود. بر اين اساس در برخي از زمان ها از سوي دولت هاي اسلامي در هر منطقه اي مكاني براي پذيرايي مسافران وجود داشت كه هر مسافري به اختيار خود مي توانست بدان جا رجوع كند و از امكانات آن بهره برد.
حضرت ابراهيم(ع) نخستين كسي است كه اطعام از گوشت قرباني را به طور رسمي- چنان كه قرآن گزارش مي كند- انجام داده است. اين مسئله بعدها به عنوان يك سنت پسنديده و نيك اسلام واجب شد و هر كسي كه در حج قرباني مي كرد لازم بود گوشت قرباني را دست كم مقداري از آن را به شكل اطعام به ديگران بخوراند.
به نظر مي رسد كه دادن گوشت خام به ديگران مصداق اطعام نباشد و لازم است آن را پخته و به شكل آماده به ديگران بدهد و از آنان پذيرايي كند. اين سنت در برخي از مناطق ايران هنوز اجرا مي شود و مردم گوشت قرباني را به شكل آب گوشت و يا قيمه و مانند آن پخته و از مردم پذيرايي مي كنند.
خداوند در آيه 28 سوره حج فرمان مي دهد كه از فقير بي نوا با گوشت قرباني پذيرايي و اطعام شود. اين آيه از مردم مي خواهد تا اطعام فقيران بي نوا از گوشت قرباني را به عنوان يكي از منافع حج برشمارند و آن را بزرگ دانند.
لزوم اطعام و پذيرايي نيازمندان و بينوايان از گوشت قرباني در آيه 36 سوره حج نيز تاكيد شده كه خود بيانگر اهميت و ارزش آن در اسلام است.
سنت و سيره اهل بيت(ع)
قرآن گزارش مي كند كه اهل بيت عصمت و طهارت(ع) نيز همانند جد بزرگوار خويش حضرت ابراهيم(ع) همواره در اطعام و پذيرايي از ديگران پيشتاز بوده اند. در روايات بسياري است كه حضرت پيامبر(ص) همواره كسي را بر سر سفره ميهمان مي كرد و حتي برخي از اصحاب و ياران وي چون ابوهريره براي بهره مندي از اطعام خانه پيامبر(ص) در مسير مسجد تا خانه از وي پرسش مي كرد. آنان نه تنها همواره در سر سفره آن حضرت مي نشستند بلكه گاه مدتي پيش از غذا و يا پس از آن در خانه آن حضرت مي نشستند كه موجبات اذيت و آزار حضرت و خانواده را فراهم مي آوردند ولي آن حضرت به سبب كرامت و بزرگواري و حياي بسيار در اين باره سكوت مي كرد كه خداوند مردم را از اين عمل نهي كرده و فرموده خداوند از بيان حق حيا نمي كند. اگر ميهمان خانه آن حضرت شديد پس از غذا برخيزيد و از سخن گفتن خودداري كنيد.
خداوند در سوره انسان (دهر) به سيره و سنت اهل بيت(ع) اشاره مي كند و بيان مي دارد كه آن حضرات براي خشنودي خدا به مسكين و يتيم و اسير كافر اطعام كرده و از غذاي خويش گذشته و به سير كردن آنان پرداختند. (انسان آيات 5 تا 8)
آن چه در اطعام آنان مورد توجه قرآن قرار گرفته آن است كه اهل بيت(ع) نه براي پاداش و يا تعريف و تمجيد و امور ديگر بلكه تنها براي رضا و خشنودي خدا از غذايي كه مورد نياز خود آنان بوده گذشته و آن را به افراد نيازمندي كه در ميان آن كافر اسيري نيز بوده است داده اند.
خداوند در بيان نياز شديد آن حضرات به اين غذايي كه اطعام كرده بودند واژه «علي حبه» را به كار مي برد كه بيانگر علاقه و محبت واقعي آنان و نياز شديد ايشان به غذايي بوده است كه در راه خدا و وجه الله اطعام كرده بودند.
در خبر آمده است كه امام حسن(ع) و امام حسين(ع) بيمار شدند و علي(ع) و فاطمه زهرا(س) و كنيز ايشان فضه، نذر كردند كه در صورت شفا و درمان آنان، سه روز روزه بگيرند. پس از شفاي آن حضرات، آنان براي عمل به نذر خويش سه روز را روزه مي گيرند و در هنگام افطار در هر يك از اين سه شب، افطاري خويش را به نيازمندان اهدا مي كنند. به اين صورت كه يك روز، غذاي خويش را به مسكين و روز ديگر به يتيم و روز سوم به اسير كافري مي بخشند كه در جنگ اسير شده بود. (كشاف، زمخشري از اهل سنت و مجمع البيان شيخ طبرسي و نورالثقلين در ذيل آيات5تا8)
اين مطلبي است كه بزرگان اهل تفسير و روايت در كتب تفسيري و روايي خويش از اهل سنت و شيعه آورده اند و گفته اند كه شأن نزول اين سوره عمل اهل بيت(ع) يعني امام علي(ع) و فاطمه(س) و حسنين(ع) بوده است كه خداوند ايشان را به سبب اين عمل و اعمال نيك و پسنديده ديگر كساني دانسته است كه در مقام ابرار قرار گرفته اند.
اطعام، سنت و سيره اصحاب يمين
هركسي مي كوشد تا در جرگه اصحاب يمين قرار گيرد؛ زيرا دست يابي به مقام سابقون به علل چندي- كه لازم نيست در اين جا از آن بحث شود- از دسترس بسياري بيرون است.
اصحاب يمين داراي مقامي بلند هستند و در قرآن براي آنان مقامات و بهره مندي هاي بهشتي خاصي بيان شده است.
كسي كه بخواهد به مقام اصحاب يمين برسد و از آثار و بركات اين مقام بهره مند شود بايد روش و سيره ايشان در دنيا را در پيش گيرد. يكي از روشهاي آنان چنان كه در آيات 14 تا 18 سوره بلد بيان شده به يتيمان خويشاوند و خاك نشينان بي نوا در روزهاي سختي و قحطي است.
به سخن ديگر اگر كسي مي خواهد در مقام بهشتيان و اصحاب يمين قرار گيرد مي بايست به يتيمان پيرامون خويش توجه خاصي مبذول دارد و آنان را به خانه و سر سفره خويش بياورد و با آنان به خوردن مشغول شود. پذيرايي از يتيمان خويشاوند امري است كه در بهشت را به سوي فرد مي گشايد.
بسياري از مردم به يتيمان خويشاوند بي توجه هستند و گمان مي كنند كه تنها كمك مالي كفايت مي كند درحالي خداوند تأكيد بر اطعام ايشان و پذيرايي از آنان دارد؛ زيرا قرار دادن يتيم در كنار خود بر سر سفره موجب مي شود تا آنها كمبود محبت را احساس نكرده و از فقدان پدر و مادر در رنج نيافتند. از اين رو از مردم خواسته شده آن يتيمان را اطعام كرده و در سر سفره خويش پذيرايي كنند تا احسان را نسبت به آنها كامل گردانند.
كسي كه مي خواهد اهل بهشت و از اصحاب آن قرار گيرد مي بايست اين راه و رويه را در پيش گيرد.
از ديگر كساني كه بايد مورد توجه ويژه قرار گيرند مساكين (خاك نشينان) بي نوا و فقيري هستند كه در بيغوله ها و حلبي آبادها زندگي مي كنند. كسي كه مي خواهد اهل بهشت و اصحاب يمين باشد مي بايست به اين جماعت به ويژه در روزهاي سخت قحطي و خشكسالي و تنگدستي كمك كند. از اين رو دعوت آنها برسر سفره اطعام مي تواند افزون بر سيره كردن آنان در جلب محبت و مهر ايشان مؤثر باشد.
اهميت اطعام يتيمان
خداوند در آيات 11 تا 15 سوره بلد اطعام يتيمان را سبب رهايي از هواي نفس و وسوسه هاي شيطاني برمي شمارد و قرار گرفتن در زمره اصحاب يمين و اهل بهشت را از آثار اطعام آنها مي داند. از نظر قرآن اين گونه اطعام تنها از كساني برمي آيد كه به خداوند ايمان واقعي داشته باشند و خود را در برابر او فروتن شمارند و نشستن در جمع فقيران و يتيمان و بر سر يك سفره را ننگ و عار نشمرند.
در سيره امام سجاد(ع) و ديگران امامان همام(ع) داستان هاي بسياري از هم نشيني و هم سفره شدن آنان با بينوايان و يتيمان و بردگان بيان شده است. در روايت است كه امام سجاد(ع) حتي با جذاميان بر سر يك سفره مي نشست و با بردگان غذا مي خورد. اين روش بر معاويه و بني اميه دشوار بود كه با موالي و بردگان و طبقات پايين جامعه به ويژه غير عرب نشست و برخاست كنند و با ايشان هم سفره شوند.
وظيفه توانگران در قبال مسكينان
از نظر قرآن اطعام به مسكين از صفات انسان هايي است كه با يمن و بركت هستند؛ زيرا يكي از معاني اصحاب يمين عبارتست از كساني كه از بركت و يمن برخوردارند و اگر كسي بخواهد در مال و غذا و ثروت وي بركت راه يابد بهتر است كه مسكين و يتيمان را بر سر سفره خويش قرار دهد كه عامل ثروت و بركت است. (بلد آيات 14 تا 18)
از نظر قرآن اطعان مسكينان و يتيمان حقي بر عهده توانمندان است از اين رو خداوند ضمن سرزنش مي فرمايد: لايحض علي طعام المسكين. (حاقه آي 34 و نيز آيات 40 تا 44 مدثر و نيز 18 سوريه فجر و 3 سوره ماعون)
دراين آيات سخن از مسكين است كه هركسي كه مسكين نباشد دارا و سرمايه دار شمرده مي شود هرچند كه داراي ثروت و سرمايه فراوان نباشد. بنابراين هركسي كه چيزي در اختيار دارد مي بايست به نسبت دارايي و ثروت خويش اطعام كند.
توبيخ گروهي از اهل دوزخ از سوي خداوند به دليل اين كه جرم عدم اطعام مسكينان را مرتكب شده اند بيانگر آن است كه هر شخص دارا ولو اندكي توانمند باشد هر توانمندي مي بايست به ميزان توانايي خويش مسكيني را اطعام دهد و او را بر سر سفره غذا بخواند و لقمه اي در كف وي نهد. اضافه كردن طعام به مسكين خود بيانگر اين نكته است كه اين طعام حق مسكين و برعهده توانمند است.
مناسبتهاي اطعام
اين اطعام به مناسبت هاي مختلف از قبيل شادي و غم و رفع بيماري و رهايي از گرفتاري و شفايابي مي تواند انجام پذيرد. در روايات است كه به هر مناسبي مي توان اطعام داد و وليمه اي بر پا كرد و مردماني را بر سر سفره غذا خواند.
پيامبر(ص) چنان كه آيه 53 سوره احزاب بيان مي كند براي ازدواجش با زينب به مومنان وليمه و اطعام داد. (مجمع البيان ذيل آيه)
براي كفاره برخي از گناهان نيز اطعام و دعوت ديگران به غذا قرار داده شده است تا به گونه اي ديگران را در نعمت هاي خداداد شريك كند و تنبيه مي شود كه هرگونه دوري از خدا و ارتكاب گناه تنها با رضايت مردم و مومنان شدني است. (مائده آيه 89 و نيز 95 و مجادله آيات 3 و 4 و بقره آيات 183 و 184)
خداوند در آيه 40 و 48 سوره مدثر هرگونه ترك اطعام مستمندان و نيازمندان را از اسباب گرفتار شدن به دوزخ برمي شمارد و اين كه اشخاصي كه از اطعام و ميهمان كردن نيازمندان خودداري ورزند از شفاعت شفاعت كنندگان نيز بهره خواهند شد. (همان)
خداوند حتي كساني را كه ديگران را به اطعام دادن تشويق نمي كند سرزنش مي كند تا چه رسد كه شخص خود اقدام به اطعام نكند و يا حتي از آن باز دارد. (حاقه آيات 25 و 35)
به هرحال كسي كه بخواهد از عنايت خاص خداوند در دنيا و آخرت برخوردار گردد و از مقام ابرار و يا اصحاب يمين در بهشت برخوردار شود مي بايست اطعام را مورد توجه قرار داده و آن را سيره و روش زندگي خويش گرداند.
بسياري از نعمت هاي الهي با اطعام و توجه به ديگران به ويژه نيازمندان و يتيمان و مسافران بدست مي آيد. بهره مندي از نعمت هاي بهشتي و عبور از صراط و برخورداري از لقاي الهي نيز از اين راه فراهم مي شود. آيات پيش گفته در سوره انسان و حاقه و مدثر به اين آثار و پيامدها اشاره كرده اند كه تدبر در آنها مي تواند انگيزه اي براي عمل به اطعام و افزايش فرهنگ اطعام در مناسبت هاي مختلف و متعدد شود تا هم انفاقي انجام شود و هم محبت و مهري جلب گردد.

**yanoor** · ۱۳۹۱/۱۲/۱۴, ۲۰:۰۲

خوردن و آشامیدن چه احکامی دارد ؟

حتما مال حلال باشد

حتما مال پاک باشد

ادامه دارد ....

**yanoor** · ۱۳۹۱/۱۲/۱۴, ۲۰:۱۰

آداب خوردن

1 . نیت الهی داشته باشد: پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در رهنمودی به ابوذر فرمود: «یا اباذر لیکن لک فی کل شی ء نیة صالحة حتی فی النوم و للاکل » ; ⁽⁷⁾«ای ابوذر! باید در هر کاری نیتی پاک داشته باشی، حتی خوردن و خوابیدن .»

مرحوم شیخ رجبعلی خیاط - عارف نامور - به شاگردان خود بارها تذکر می داد که همه کارها باید برای خدا باشد، و می افزود: «هر گاه این استکان چای را به قصد خدا بخوری، دل تو به نور الهی منور می شود . ولی اگر برای حظ نفس خوردی، همان می شود که خواسته بودی .» ⁽⁸⁾^{«آیت الله مهدوی کنی فرمودند: در آغاز تحصیل و اوایل طلبگی، وقتی خواستم لباس برای خود بخرم - بعد از این که لباس عاریه مرحوم برهان را می خواستم پس بدهم - پیش شخصی به نام رجبعلی خیاط رفتم . در آن هنگام چهارده - پانزده سال داشتم . پارچه ای را برای ایشان بردم . محل کار او در منزلش و در اتاقی نزدیک در بود . قدری نشستم . ایشان آمد و گفت: «خوب! حالا می خواهی چه بشی؟» گفتم: طلبه . گفت: «می خواهی طلبه بشی یا آدم؟»

من قدری تعجب کردم که چرا یک کلاهی، با یک معمم این گونه حرف می زند . سپس گفت: «ناراحت نشو! طلبگی خوب است، ولی هدف آدم شدن باشد . به شما نصیحتی می کنم، فراموش نکن . از همین حالا که جوان هستی و آلوده نشده ای، هدف الهی را فراموش نکن . هر گاه کاری می کنی، برای خدا انجام بده; حتی اگر چلوکباب هم خوردی، به این قصد بخور که نیرو بگیری و در راه خدا عبادت کنی و این نصیحت را در تمام عمر فراموش نکن .» ^{(9)

..............................

2 . آنچه می خورد حلال باشد

خدای متعال می فرماید: «کلوا مما رزقکم الله الیه حلالا طیبا ...» ; «از آنچه خداوند روزی شما گردانیده، حلال و پاکیزه را بخورید ... .»

امام صادق ( علیه السلام) از پدرانش، از رسول خدا روایت کرده است که «غذا اگر چهار ویژگی داشته باشد، پس کامل (بی نقص) است: از حلال تهیه شده باشد و خورندگان آن متعدد باشند و در ابتدا نام خدای بزرگ برده و در پایان سپاس گفته شود .» ⁽¹⁰⁾

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هر که روزی حلال بخورد، فرشته ای بر فراز او برای او استغفار کند تا از خوردن ست بکشد .» ⁽¹¹⁾

نیز فرمود: «هر کس لقمه حرامی بخورد، چهل شبانه روز نماز او پذیرفته نمی شود و دعای چهل صبح گاه او نیز مستجاب نمی گردد و هر گوشتی که (لقمه) حرام رویانیده باشد، مستوجب آتش است و یک لقمه نیز گوشت می رویاند .» ⁽¹²⁾

نیز فرمود: «هر کس اهمیت ندهد که مالش را از چه راهی به دست آورده، خدا نیز اهمیت نمی دهد که از کدامین راه به آتش داخلش کند .» ⁽¹³⁾}}^{^{^{3 . بهترین ساعات و در دو وعده غذا بخورد

بر اساس آیات و روایات، بهترین زمان غذا خوردن، صبح و شام است . در آیه 62 سوره مریم می خوانیم . «لهم رزقهم فیها بکرة و عشیا ...» ; روزی شان صبح و شام در آن جا (بهشت) (آماده) است .»

امام صادق ( علیه السلام) فرمود: «ترک العشاء خراب البدن » ; ⁽¹⁴⁾«شام نخوردن، موجب خرابی بدن است .»

در حدیثی از امیرالمؤمنین ( علیه السلام) روایت شده است که «غذا نخوردن در شب انسان را پیر می کند» . و فرمود: «چون کمی پیر شد، باید هر شب پیش از خواب چیزی بخورد که بهتر به خواب می رود و دهانش خوشبو می شود یا خلقش نیکو می گردد .» ⁽¹⁵⁾

امام صادق ( علیه السلام) فرمود: «پیرمرد، غذای شب را رها نمی کند، هر چند به یک لقمه باشد .» ⁽¹⁶⁾

4 . وضو گرفتن یا شستن دست ها، پیش از غذا

آثار شستن دست ها و وضو گرفتن:

1 . رزق را زیاد می کند ; ⁽¹⁷⁾

2 . فقر را برطرف می سازد ; ⁽¹⁸⁾

3 . هم و پریشانی را زایل می کند ; ⁽¹⁹⁾

4 . بر عمر می افزاید ; ⁽²⁰⁾

5 . نور چشم را زیاد می کند ; ⁽²¹⁾

6 . نعمت را پایدار می کند ; ⁽²²⁾

7 . بیماری را دور می سازد . ⁽²³⁾

امام صادق ( علیه السلام) می فرماید: «چون دستت را برای غذا خوردن شستی، با دستمال خشک نکن; زیرا تا رطوبت به ست باقی است، برکت در غذا خواهد بود» . ⁽²⁴⁾«... و چون پس از غذا وضو بگیرد (یا بشوید)، با دستمال خشک کند» . ⁽²⁵⁾«چون پس از غذا دست بشویی، با تری دست، بر دیده بکش که امان از درد چشم است .» ⁽²⁶⁾

5 . در میهمانی، میزبان پیش از دیگران شروع کند⁽²⁷⁾}}}^{^{^{ادامه در

http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/3674/3707/19613}}}

**yanoor** · ۱۳۹۱/۱۲/۱۴, ۲۰:۱۳

6 . در ابتدای غذا خوردن «بسم الله الرحمن الرحیم » بگوید

7 . متواضعانه غذا بخورد و از شیوه متکبران بپرهیزد

8 . تکیه ندهد⁽³³⁾9 . با دست راست غذا بخورد

10 . ابتدا و انتهای غذا نمک بخورد ⁽³⁸⁾11 . به غذا فوت نکند ^{(42)

ادامه در

http://www.hawzah.net/fa/magazine/ma...674/3707/19613}

**yanoor** · ۱۳۹۱/۱۲/۱۴, ۲۰:۱۴

12 - از جلوی خویش غذا بردارد ⁽⁴⁴⁾

13 - لقمه کوچک بردارد و خوب بجود ⁽⁴⁵⁾

14 - با غذا سبزی میل کند ⁽⁴⁶⁾

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «انی لا اکل علی مائدة لیس فیها خضرة » ; ⁽⁴⁷⁾«من از سفره ای که سبزی در آن نباشد، نمی خورم .»
این همه تاکید نشان دهنده خواص ارزشمند سبزی است .
15 - با صدا غذا نخورد ⁽⁴⁸⁾

این صدا ممکن است از جویدن یا قورت دادن و یا غیر این ها باشد که همه آن ها ناخوشایند است .
16 - در هنگام غذا خوردن کمتر به صورت دیگران نگاه کند

امام حسن ( علیه السلام) فرمود:
«... (از جمله آداب سفره) و اما آن چهار [چیز است] که از باب رعایت ادب می باشد: خوردن از آن چه در جلوی توست، کوچک گرفتن لقمه، خوب جویدن غذا و کمتر نگاه کردن به صورت مردم است .» ⁽⁴⁹⁾
17 - غذا خوردن را طول بدهد

در روایت است که نشستن سر سفره را طولانی کنید که از عمرتان محسوب نمی شود، ⁽⁵⁰⁾و این تاکید، نشان دهنده اهمیت جویدن غذا و آرام خوردن است و چه بسا معنای آن، تاثیر خوب جویدن و آرامش به هنگام خوردن در طول عمر باشد .
18 - کم بخورد و از پرخوری بپرهیزد

امیرالمؤمنین ( علیه السلام) فرمود: «کم خوردن نفس را گرامی تر و تندرستی را پایدارتر می کند» . ⁽⁵¹⁾«هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند: کم گویی، کم خوری و کم خوابی .» ^{(52)

http://www.hawzah.net/fa/magazine/ma...674/3707/19613

گوگل

http://www.taknaz.ir/news_detail_18296.html}

**yanoor** · ۱۳۹۲/۰۱/۱۴, ۱۸:۰۳

10 نکته در خصوص سلامتی در قرآن

بسم الله

1 . بخورید و بیاشامید ; اما به اندازه کافی و لازم ; زیرا پرخوری و زیاده روی، سلامت شما را به خطر می اندازد; (اعراف/31) .

2 . همه دردها و ناراحتی های خود را می توانید با قرآن ریشه کن سازید; قرآن بخوانید و به آن عمل کنید و با روح قرآن مرتبط و همنوا گردید تا همه سیستم های روح و جسم شما در تعادل مطلوب خود قرار گیرند; (یونس/57 و اسراء/82) .
3 . در فرهنگ قرآنی، این خداوند است که بیماری ها را شفا می دهد و دیگران، وسیله و واسطه اند ; (شعرا/80) .
4 . اصل اول در سلامتی و صحت غذاها به فرموده قرآن، آن است که حلال و پاکیزه باشند .
این گونه غذا، می تواند مقدمات سلامتی را در بدن انسان فراهم نماید; اما این که یک ماده خوراکی واحد با ترکیبات غذایی ثابت و مشخص، در اثر حلال یا حرام بودن، دارای آثار متفاوتی بر سلامت انسان گردد، بحث علمی بسیار عمیقی می طلبد; (نحل/114 و بقره 168) . حلال یعنی چیزی که ممنوعیت شرعی ندارد و طیب یعنی چیزی که موافق طبع سالم انسانی باشد .

5 . بهترین نحوه تغذیه برای سلامت انسان که مورد سفارش قرآن کریم است، خوردن صبحانه و شام است ; یعنی غذای روزانه در دو وعده اصلی در اول روز و آخر روز صرف گردد . این شیوه غذا خوردن بهشتیان است که در سوره مریم، آیه 62 آمده است .
6 . به فرمان قرآن، مؤمنان شایسته ترین افراد در استفاده از نعمت های الهی – مانند غذاهای پاکیزه – می باشند . خداوند می فرماید: چه کسی این غذاهای پاکیزه را بر شما حرام کرده است؟ این ها زیبایی های زندگی دنیاست که خداوند برای بهترین بندگانش خلق نموده است . پس از نعمت های خداوند استفاده کنید; (اعراف/32 و مائده/87 و 88) . به قول امام علی (ع)، خداوند همان قدر از حرام شمردن آن چه حلال نموده است، ناراحت می شود که حرام او را نادیده بگیرید و مانند یک امر حلال انجام دهید .

7 . جالب است بدانید که خداوند مستقیما در قرآن به خوردن گوشت و ماهی و میوه اشاره می کند و آنها را از نعمت های زندگی بخش الهی برمی شمارد و از ما می خواهد که از آنها بخوریم که به ترتیب در سوره مائده آیه 1 و 96، سوره نحل، آیه 14 و سوره مؤمنون آیه 19 آمده است .
8 . مسئله خوراک در قرآن، آن قدر مهم است که در یک آیه مستقیما فرمان داده شده است که انسان با دقت و تامل در غذایی که می خورد، بنگرد; (عبس/24) ; یعنی این که یک انسان قرآنی، باید در نحوه تغذیه خود، نهایت دقت را داشته باشد .
9 . خداوند در قرآن کریم خواب را یکی از عوامل سلامت و آرامش روح انسان برمی شمارد و آن را نعمتی قابل ستایش و آیه ای از آیات اعجازآمیز الهی معرفی می کند; (روم/23 و فرقان/47) .
10 . آیا می دانید در فرهنگ قرآنی، سخت ترین و ناگوارترین بیماری ها چیست؟ قرآن مستقیما به این بیماری اشاره نموده، آن را نام می برد . این بیماری، مرض قلب یا بیماری دل نام دارد; چون وقتی روح و دل فردی به این بیماری گرفتار شد، از شنیدن و دیدن و درک حقایق عاجز می شود و این بدترین وضعی است که یک انسان پیدا می کند; (اعراف/179 و توبه/125) .
منبع:zolalevahy.blogfa.com

http://www.askquran.ir/thread35430.html#post599401

http://salamatbash.blogfa.com

**yanoor** · ۱۳۹۲/۰۱/۱۴, ۱۸:۰۷

فرهنگ اطعام و خوردن آشاميدن در قرآن و احاديث و روايات

بهتر است با شروع سال جدید از سبک زندگی غلط که شامل زیاده روی در مصرف غذاهای ناسالم و عدم تحرک بدنی مناسب است دوری کنید

زیرا این اعمال موجب افزایش بیماری‌های قلبی، سرطان، دیابت، چاقی و پوکی استخوان می شود .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، پژوهشگران تاکید می کنند که عامل اصلی چاقی و بیماری‌های مزمن در جهان مصرف موادغذایی فرآوری شده است

و بهتر است از مصرف این نوع غذاها که حاوی چربی اشباع شده و نمک و قند هستند، بکاهید. چربی اشباع شده بیشتر منشاء حیوانی دارد و مردم مصرف میوه و

سبزیجات و تحرک و فعالیت بدنی بیشتر را در زندگی روزانه خود بگنجانید.به رژیم غذایی متعادل و سالم روی آورید و مصرف نمک، قند و چربی اشباع شده را کاهش دهید. ادامه در
http://www.askquran.ir/thread6615-29.html#post602308

**yanoor** · ۱۳۹۲/۰۱/۱۴, ۱۸:۱۰

در هنگام خوردن آب در سه جرعه آب را بنوشیم و یاد تشنگی حضرت امام حسین ع

باشیم

**yanoor** · ۱۳۹۲/۰۱/۱۴, ۱۸:۱۳

http://salamatbash.blogfa.com/9006.aspx

چای را بلافاصله بعد از غذا نخوریم

و کلا غذاهای داغ و نوشیدنی های داغ را بگذاریم کمی خنک تر شود سپس بخوریم یا بنوشیم

غذا را فوت نکنیم

**جان بركف** · ۱۳۹۲/۱۰/۰۷, ۰۸:۳۶

یكی از عادات خوب و پسندیده در جامعه اسلامی، اطعام و دعوت دیگران به غذا درمناسبت های مختلف دینی است. هر یك از ما در ماه های محرم و صفر و رمضان وحتی در مناسبت های میلاد و جشن و سرور، بر سر سفره ای دعوت شده و یا درروزهای مختلف سال به ویژه شب های جمعه و عصرهای پنج شنبه دست كم به خرماییو یا شیرینی و نقل و نباتی میهمان شده ایم. محور اصلی این نوشتار بررسیاین سنت و فرهنگ در آموزه های قرآنی است.
نویسنده كوشیده با توجه بهآموزه های وحیانی علل و آثار فردی و اجتماعی و نیز مادی و معنوی اطعام راتحلیل و تبیین كند. با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.
اطعام در سنت پیشینیان

هرچند كه در آیات مربوط به قربانی كردن فرزندان آدم(ع) سخن از اطعام نیامدهولی به نظر می رسد كه هدف از قربانی كردن، اطعام دیگران بر سر سفره است تادیگران ضمن بهره مندی از مواهب و بخشش های خداوند به شخص، دور هم گرد آیندو مهر و محبت خویش را نسبت به دیگران نثار كنند. در برخی روایات دربارهقربانی فرزندان آدم سخن از سوختن آن به آتش آسمانی است كه بیانگر پذیرش وعدم پذیرش آن است.
با این همه آن چه می توان در آیات و آموزه های قرآنییافت این است كه سنت اطعام به عنوان بخشی از انفاق در همه ادیان و شرایعآسمانی وجود داشته است و قرآن در آیات چندی چون آیه 69 سوره هود و نیز 24تا 27 سوره ذاریات به داستان اطعام میهمانان از سوی حضرت ابراهیم(ع) اشارهمی كند كه خود بهترین دلیل بر وجود این سنت و فرهنگ نیك و پسندیده در امتها و شرایع پیشین است.
داستان بازگوكننده این مطلب است كه آن حضرت(ع)عادت داشت میهمانان خویش را اطعام دهد و به نیكی از ایشان پذیرایی كند. ازاین رو با حضور افراد غریبه در نزدیك خانه خویش آنان را به خانه فرا میخواند و به شتاب گوساله ای را می كشد و پس از پختن، آن را در نزد میهمانانمی آورد. هر چند كه میهمانان وی به جهت آن كه از فرشتگان بودند دست بهطعام و خوراك نمی برند و همین موجبات ترس ابراهیم می شود با این همهداستان بیانگر این نكته نیز می باشد كه آن حضرت عادت داشت حتی از بیگانگاندعوت به غذا كند و آنان را بر سر سفره خویش بنشاند.
براساس روایتتفسیری، عادت آن حضرت(ع) این بود كه هر مسافری را به خانه خویش می آورد ویا هر هفته در شب جمعه ای مردمانی را اطعام می داد. این روش را حضرتلوط(ع) كه تحت تربیت و آموزش های او پرورش یافته است نیز انجام می دهد. ازاین رو مسافران آسمانی را میهمانان خانه خویش می كند و چنان كه از گفتهقوم لوط برمی آید از آن حضرت می خواهند كه میهمانان را به ایشان تحویلدهد؛ زیرا وی را از نشست و برخاست با بیگانگان و مسافران باز داشته بودندتا نسبت به آنان رفتار شنیع هم جنس بازی را انجام دهند.
تاكید قوم لوطبر ترك پذیرایی از بیگانگان و مسافران و بر حذر داشتن از این كار، خودبهترین دلیل بر این نكته بود كه آن حضرت(ع) نیز همانند حضرت ابراهیم(ع) هرمسافری را به خانه خویش دعوت و به او اطعام می كرد.
تاكید بر مسافراناز آن رو بود كه مسافران همواره در مسافرت با مشكلات بی شماری مواجه میشدند از جمله راهزنان و دزدانی كه مال و اموال ایشان را می ربایند و یا باكمبود آذوقه و مال مواجه می شوند و در تنگنا قرار می گیرند. از این رو كمكبه ایشان امری لازم و ضروری می شود و حتی در احكام اسلام قسمتی از خمس وزكات واجب برای آنان به عنوان ابنای سبیل (یعنی مسافران) قرار داده شدهاست. هر چند كه برخی، آن را به در راه ماندگان تفسیر و تعبیر كرده اند ولیبه نظر می رسد كه منظور همه مسافران هستند و اختصاصی به در راه ماندگانندارد.
هر مسافری می بایست از سوی اهالی منطقه و شهر مورد تكریم واحترام قرار گیرد و از سوی اهالی پذیرایی شود. بر این اساس در برخی اززمان ها از سوی دولت های اسلامی در هر منطقه ای مكانی برای پذیراییمسافران وجود داشت كه هر مسافری به اختیار خود می توانست بدان جا رجوع كندو از امكانات آن بهره برد.
حضرت ابراهیم(ع) نخستین كسی است كه اطعام ازگوشت قربانی را به طور رسمی- چنان كه قرآن گزارش می كند- انجام داده است.این مسئله بعدها به عنوان یك سنت پسندیده و نیك اسلام واجب شد و هر كسی كهدر حج قربانی می كرد لازم بود گوشت قربانی را دست كم مقداری از آن را بهشكل اطعام به دیگران بخوراند.
به نظر می رسد كه دادن گوشت خام بهدیگران مصداق اطعام نباشد و لازم است آن را پخته و به شكل آماده به دیگرانبدهد و از آنان پذیرایی كند. این سنت در برخی از مناطق ایران هنوز اجرا میشود و مردم گوشت قربانی را به شكل آب گوشت و یا قیمه و مانند آن پخته و ازمردم پذیرایی می كنند.
خداوند در آیه 28 سوره حج فرمان می دهد كه ازفقیر بی نوا با گوشت قربانی پذیرایی و اطعام شود. این آیه از مردم میخواهد تا اطعام فقیران بی نوا از گوشت قربانی را به عنوان یكی از منافع حجبرشمارند و آن را بزرگ دانند.
لزوم اطعام و پذیرایی نیازمندان وبینوایان از گوشت قربانی در آیه 36 سوره حج نیز تاكید شده كه خود بیانگراهمیت و ارزش آن در اسلام است.
سنت و سیره اهل بیت(ع)

قرآنگزارش می كند كه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نیز همانند جد بزرگوار خویش حضرتابراهیم(ع) همواره در اطعام و پذیرایی از دیگران پیشتاز بوده اند. درروایات بسیاری است كه حضرت پیامبر(ص) همواره كسی را بر سر سفره میهمان میكرد و حتی برخی از اصحاب و یاران وی چون ابوهریره برای بهره مندی از اطعامخانه پیامبر(ص) در مسیر مسجد تا خانه از وی پرسش می كرد. آنان نه تنهاهمواره در سر سفره آن حضرت می نشستند بلكه گاه مدتی پیش از غذا و یا پس ازآن در خانه آن حضرت می نشستند كه موجبات اذیت و آزار حضرت و خانواده رافراهم می آوردند ولی آن حضرت به سبب كرامت و بزرگواری و حیای بسیار در اینباره سكوت می كرد كه خداوند مردم را از این عمل نهی كرده و فرموده خداونداز بیان حق حیا نمی كند. اگر میهمان خانه آن حضرت شدید پس از غذا برخیزیدو از سخن گفتن خودداری كنید.
خداوند در سوره انسان (دهر) به سیره و سنتاهل بیت(ع) اشاره می كند و بیان می دارد كه آن حضرات برای خشنودی خدا بهمسكین و یتیم و اسیر كافر اطعام كرده و از غذای خویش گذشته و به سیر كردنآنان پرداختند. (انسان آیات 5 تا 8)
آن چه در اطعام آنان مورد توجهقرآن قرار گرفته آن است كه اهل بیت(ع) نه برای پاداش و یا تعریف و تمجید وامور دیگر بلكه تنها برای رضا و خشنودی خدا از غذایی كه مورد نیاز خودآنان بوده گذشته و آن را به افراد نیازمندی كه در میان آن كافر اسیری نیزبوده است داده اند.
خداوند در بیان نیاز شدید آن حضرات به این غذایی كهاطعام كرده بودند واژه «علی حبه» را به كار می برد كه بیانگر علاقه و محبتواقعی آنان و نیاز شدید ایشان به غذایی بوده است كه در راه خدا و وجه اللهاطعام كرده بودند.
در خبر آمده است كه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)بیمار شدند و علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و كنیز ایشان فضه، نذر كردند كه درصورت شفا و درمان آنان، سه روز روزه بگیرند. پس از شفای آن حضرات، آنانبرای عمل به نذر خویش سه روز را روزه می گیرند و در هنگام افطار در هر یكاز این سه شب، افطاری خویش را به نیازمندان اهدا می كنند. به این صورت كهیك روز، غذای خویش را به مسكین و روز دیگر به یتیم و روز سوم به اسیركافری می بخشند كه در جنگ اسیر شده بود. (كشاف، زمخشری از اهل سنت و مجمعالبیان شیخ طبرسی و نورالثقلین در ذیل آیات5تا8)
این مطلبی است كهبزرگان اهل تفسیر و روایت در كتب تفسیری و روایی خویش از اهل سنت و شیعهآورده اند و گفته اند كه شأن نزول این سوره عمل اهل بیت(ع) یعنی امامعلی(ع) و فاطمه(س) و حسنین(ع) بوده است كه خداوند ایشان را به سبب این عملو اعمال نیك و پسندیده دیگر كسانی دانسته است كه در مقام ابرار قرار گرفتهاند.
اطعام، سنت و سیره اصحاب یمین

هركسی میكوشد تا در جرگه اصحاب یمین قرار گیرد؛ زیرا دست یابی به مقام سابقون بهعلل چندی- كه لازم نیست در این جا از آن بحث شود- از دسترس بسیاری بیروناست.
اصحاب یمین دارای مقامی بلند هستند و در قرآن برای آنان مقامات و بهره مندی های بهشتی خاصی بیان شده است.
كسیكه بخواهد به مقام اصحاب یمین برسد و از آثار و بركات این مقام بهره مندشود باید روش و سیره ایشان در دنیا را در پیش گیرد. یكی از روشهای آنانچنان كه در آیات 14 تا 18 سوره بلد بیان شده به یتیمان خویشاوند و خاكنشینان بی نوا در روزهای سختی و قحطی است.
به سخن دیگر اگر كسی میخواهد در مقام بهشتیان و اصحاب یمین قرار گیرد می بایست به یتیمان پیرامونخویش توجه خاصی مبذول دارد و آنان را به خانه و سر سفره خویش بیاورد و باآنان به خوردن مشغول شود. پذیرایی از یتیمان خویشاوند امری است كه در بهشترا به سوی فرد می گشاید.
بسیاری از مردم به یتیمان خویشاوند بی توجههستند و گمان می كنند كه تنها كمك مالی كفایت می كند درحالی خداوند تأكیدبر اطعام ایشان و پذیرایی از آنان دارد؛ زیرا قرار دادن یتیم در كنار خودبر سر سفره موجب می شود تا آنها كمبود محبت را احساس نكرده و از فقدان پدرو مادر در رنج نیافتند. از این رو از مردم خواسته شده آن یتیمان را اطعامكرده و در سر سفره خویش پذیرایی كنند تا احسان را نسبت به آنها كاملگردانند.
كسی كه می خواهد اهل بهشت و از اصحاب آن قرار گیرد می بایست این راه و رویه را در پیش گیرد.
ازدیگر كسانی كه باید مورد توجه ویژه قرار گیرند مساكین (خاك نشینان) بی نواو فقیری هستند كه در بیغوله ها و حلبی آبادها زندگی می كنند. كسی كه میخواهد اهل بهشت و اصحاب یمین باشد می بایست به این جماعت به ویژه درروزهای سخت قحطی و خشكسالی و تنگدستی كمك كند. از این رو دعوت آنها برسرسفره اطعام می تواند افزون بر سیره كردن آنان در جلب محبت و مهر ایشانمؤثر باشد.
اهمیت اطعام یتیمان

خداوند در آیات11 تا 15 سوره بلد اطعام یتیمان را سبب رهایی از هوای نفس و وسوسه هایشیطانی برمی شمارد و قرار گرفتن در زمره اصحاب یمین و اهل بهشت را از آثاراطعام آنها می داند. از نظر قرآن این گونه اطعام تنها از كسانی برمی آیدكه به خداوند ایمان واقعی داشته باشند و خود را در برابر او فروتن شمارندو نشستن در جمع فقیران و یتیمان و بر سر یك سفره را ننگ و عار نشمرند.
درسیره امام سجاد(ع) و دیگران امامان همام(ع) داستان های بسیاری از هم نشینیو هم سفره شدن آنان با بینوایان و یتیمان و بردگان بیان شده است. در روایتاست كه امام سجاد(ع) حتی با جذامیان بر سر یك سفره می نشست و با بردگانغذا می خورد. این روش بر معاویه و بنی امیه دشوار بود كه با موالی وبردگان و طبقات پایین جامعه به ویژه غیر عرب نشست و برخاست كنند و باایشان هم سفره شوند.
وظیفه توانگران در قبال مسكینان

ازنظر قرآن اطعام به مسكین از صفات انسان هایی است كه با یمن و بركت هستند؛زیرا یكی از معانی اصحاب یمین عبارتست از كسانی كه از بركت و یمنبرخوردارند و اگر كسی بخواهد در مال و غذا و ثروت وی بركت راه یابد بهتراست كه مسكین و یتیمان را بر سر سفره خویش قرار دهد كه عامل ثروت و بركتاست. (بلد آیات 14 تا 18)
از نظر قرآن اطعان مسكینان و یتیمان حقی برعهده توانمندان است از این رو خداوند ضمن سرزنش می فرماید: لایحض علی طعامالمسكین. (حاقه آی 34 و نیز آیات 40 تا 44 مدثر و نیز 18 سوریه فجر و 3سوره ماعون)
دراین آیات سخن از مسكین است كه هركسی كه مسكین نباشد داراو سرمایه دار شمرده می شود هرچند كه دارای ثروت و سرمایه فراوان نباشد.بنابراین هركسی كه چیزی در اختیار دارد می بایست به نسبت دارایی و ثروتخویش اطعام كند.
توبیخ گروهی از اهل دوزخ از سوی خداوند به دلیل این كهجرم عدم اطعام مسكینان را مرتكب شده اند بیانگر آن است كه هر شخص دارا ولواندكی توانمند باشد هر توانمندی می بایست به میزان توانایی خویش مسكینی رااطعام دهد و او را بر سر سفره غذا بخواند و لقمه ای در كف وی نهد. اضافهكردن طعام به مسكین خود بیانگر این نكته است كه این طعام حق مسكین وبرعهده توانمند است.
مناسبتهای اطعام

ایناطعام به مناسبت های مختلف از قبیل شادی و غم و رفع بیماری و رهایی ازگرفتاری و شفایابی می تواند انجام پذیرد. در روایات است كه به هر مناسبیمی توان اطعام داد و ولیمه ای بر پا كرد و مردمانی را بر سر سفره غذاخواند.
پیامبر(ص) چنان كه آیه 53 سوره احزاب بیان می كند برای ازدواجش با زینب به مومنان ولیمه و اطعام داد. (مجمع البیان ذیل آیه)
برایكفاره برخی از گناهان نیز اطعام و دعوت دیگران به غذا قرار داده شده استتا به گونه ای دیگران را در نعمت های خداداد شریك كند و تنبیه می شود كههرگونه دوری از خدا و ارتكاب گناه تنها با رضایت مردم و مومنان شدنی است.(مائده آیه 89 و نیز 95 و مجادله آیات 3 و 4 و بقره آیات 183 و 184)
خداونددر آیه 40 و 48 سوره مدثر هرگونه ترك اطعام مستمندان و نیازمندان را ازاسباب گرفتار شدن به دوزخ برمی شمارد و این كه اشخاصی كه از اطعام ومیهمان كردن نیازمندان خودداری ورزند از شفاعت شفاعت كنندگان نیز بهرهخواهند شد. (همان)
خداوند حتی كسانی را كه دیگران را به اطعام دادنتشویق نمی كند سرزنش می كند تا چه رسد كه شخص خود اقدام به اطعام نكند ویا حتی از آن باز دارد. (حاقه آیات 25 و 35)
به هرحال كسی كه بخواهد ازعنایت خاص خداوند در دنیا و آخرت برخوردار گردد و از مقام ابرار و یااصحاب یمین در بهشت برخوردار شود می بایست اطعام را مورد توجه قرار داده وآن را سیره و روش زندگی خویش گرداند.
بسیاری از نعمت های الهی با اطعامو توجه به دیگران به ویژه نیازمندان و یتیمان و مسافران بدست می آید. بهرهمندی از نعمت های بهشتی و عبور از صراط و برخورداری از لقای الهی نیز ازاین راه فراهم می شود. آیات پیش گفته در سوره انسان و حاقه و مدثر به اینآثار و پیامدها اشاره كرده اند كه تدبر در آنها می تواند انگیزه ای برایعمل به اطعام و افزایش فرهنگ اطعام در مناسبت های مختلف و متعدد شود تا همانفاقی انجام شود و هم محبت و مهری جلب گردد.

برگرفته از:http://www.tebyan.net

موضوع: فرهنگ اطعام و خوردن آشاميدن در قرآن و احاديث و روايات

ابزارهای موضوع

امتیاز به این موضوع

نحوه نمایش موضوع