ستاره‌های سنگین

هنگامی که ستاره‌ی پرجرمی (8 تا 20 برابر جرم خورشید) به شکل ابرنواختر منفجر می‌شود، به احتمال زیاد هسته‌اش سالم می‌ماند. اگر هسته‌ی ستاره بین 4/1 تا 3 برابر جرم خورشیدی باشد، ستاره تبدیل به یک سحابی بازمانده ابرنواختری و یک ستاره‌ی نوترونی می‌شود.
ستاره‌ی نوترونی در دو مرحله شکل می‌گیرد. در مرحله‌ی نخست، طی چند ثانیه پس از توقف واکنش‌های هسته‌ای در سطح ستاره، گرانش، اتم‌های ستاره را خرد می‌کند. این امر پروتون‌ها (ذرات با بار مثبت) و الکترون‌ها (ذرات با بار منفی) را به شدت به یکدیگر می‌فشارد تا نوترون‌ها (ذرات بی‌بار) را تشکیل دهند. هسته‌ی ستاره که در ابتدا به اندازه‌ی زمین بود در کره‌ای با قطر کم‌تر از 100 کیلومتر فشرده می‌شود.
در مرحله‌ی دوم، ستاره، فوران گرانشی را در پیش می‌گیرد و انرژی‌دار می‌شود و به صورت ابرنواختری بسیار درخشان منفجر می‌شود. آن چه باقی می‌ماند، هسته‌ی نوترونی فوق‌العاده چگالی است که حدود 20 کیلومتر قطر و جرمی تقریباً برابر جرم خورشید دارد. تکه‌ای از ستاره‌ی نوترونی که به اندازه‌ی یک حبه‌ی قند باشد، میلیاردها تُن وزن خواهد داشت.
ستاره‌های نوترونی به سرعت حول محور خود می‌چرخند و این بدان سبب است که پیش از آن، هسته‌ی ستاره حول محور خود می‌چرخیده است و طبیعی است که ضمن انفجار، آهنگ چرخش آن زیاد شود. ستاره‌های نوترونی دارای میدان‌های گرانشی و مغناطیسی عظیمی هستند. گرانش آن‌ها بسیار قوی است، زیرا مقدار عظیمی ماده در چنان حجم کوچکی متراکم شده است. حرکت چرخشی، باعث تشکیل میدان مغناطیسی می‌شود و ستاره از قطب‌های خود، مانند نورافکن، تابش می‌کند. ستاره‌ی نوترونی مثل چراغ قوه‌ای است که به جای نور، امواج رادیویی تابش می‌کند و این امواج فقط از قطب شمال و جنوب مغناطیسی آن پخش می‌شوند. چون این چراغ قوه به دور خود می‌چرخد، ما امواج رادیویی آن را مثل یک چراغ چشمک‌زن می‌بینیم، انگار که فانوس دریایی دوردستی در اعماق کیهان وجود دارد. هر گاه یکی از قطب‌های میدان از مقابل ما می‌گذرد، امواج رادیویی آن به ما می‌رسد. تابش ستاره‌ی نوترونی در طول موج‌های گوناگونی نظیر امواج رادیویی، نور مرئی، پرتوهای ایکس و گاما می‌باشد.
در زیر می‌توانید یک ستاره‌ی نوترونی را مشاهده کنید که به دلیل چرخش سریعش از روی زمین این طور به نظر می‌رسد که تابش‌های این ستاره خاموش و روشن می‌شود در حالی که همان طور که مشخص است، تابش‌های این ستاره خاموش و روشن نمی‌شود و دلیل این مشاهده به خاطر چرخش و دوران بسیار سریع آن است.

ادامه دارد...