جبر در قرآن

[بی خدا]

خداوند هر کس را که بخواهد به گمراهی می کشاند و هر کس را که بخواهد هدایت می کند ( ابراهیم 4،انعام 125 ، رعد 27 ، اعراف 155 ، فاطر 8 ، نحل 9 ، سجده 13 ، یوسف 110 )
هر که را که بخواهد فهم می دهد و هر که را که نخواهد نمی دهد ( بقره 255، 269 ، 272)
هر که را بخواهد مسلمان کند ، دلش را به اسلام مایل می گرداند و هر کس را که نخواهد دلش را در پذیرفتن ایمان سخت می کند ( انعام 25، 107 ؛ 125 ، کهف 57 ، بقره 7 ، یونس 99 ، 100 ، جاثیه 33 )
هر کس را که بخواهد مشمول رحمت خود می کند و می بخشد و هر کس را که بخواهد عذاب می دهد (آل عمران 74 ، 129 ، مائده 18 )

هر کس را که بخواهد عزیز می کند و هر که را که بخواهد ذلیل می کند ، به هر کس که بخواهد همه چیز می دهد و از هر کس که بخواهد همه چیز را می گیرد ( آل عمران 26 ، اسراء 21 ،30 )
هر کسی را که خدا ذلیل کند دیگر کسی او را عزیز نمی توان کرد (حج 16 ،18 )
خداوند هر کس را که بخواهد فراخ روزی می کند و هر کس را که بخواهد تنگ روزی می کند ( رعد 26 ، عنکبوت 62 ، روم 37 ، صبا 39 ، نور 21 ، 38 ، 46 )
و ما بعضی از مردم را بر بعضی دیگر برتری درجه دادیم تا عده ای از آنها عده دیگری را به خدمت خود گیرند ( زخرف 32 )
آرزو و توقع بی جا در مزیتی که خدا برای بعضی بر بعضی دیگر قائل شده است مکنید ( نساء 32 )
بنگر که چگونه بعضی از مردم را بر بعضی دیگر برتری بخشیدیم و البته در آخرت برتری بسیار بیشتری به بعضی بر بعضی دیگر خواهیم داد ( اسراء 21 )
چنین است کار خدا که هر آنچه خواسته باشد می کند ( آل عمران 40 )
در کرده خدا چون و چرا نمی توان کرد ( انبیاء 23 )
هیچ مرد و زن مومن را در کاری که خدا و رسول او بدان حکم کنند اختیاری نیست ( احزاب 36 )
هیچ مصیبتی به شما نمی رسد مگر به اذن خداوند ( تغابن 11 ، بقره 102 )
هر چه برای شما پیش آید یا از نفس شما به شما برسد پیش از آنکه به وقوع بپیوندد در کتاب ازلی خداوند مقرر شده است ( حدید 22 )
ما خود پرده بر دل بعضی افراد نهاده ایم که گوششان بر شنیدن سخن حق سنگین باشد ( انعام 25 ، اسراء 46 ، اعراف 100)
اگر می خواستیم همه مردمان را به راه راست هدایت می کردیم ولی وعده ما تخلف نا پذیر است که جهنم را از اجنه و آدمیان پر کنیم ( سجده 13 )
اگر خدا می خواست همه کسانی که روی زمین هستند ایمان می آوردند پس چگونه تو ( محمد ) می توانی همه مردم را به اکراه مومن کنی ؟ زیرا که هیچ کس بی اجازه خداوند ایمان نمی آورد ( یونس 99 ، 100 )
با وجود جبر لزوم آوردن پیامبران و لزوم مواخذه ( بهشت و جهنم ) چیست ؟

[سيد حسن نصرالله]

پاسخ شماراجب اين متنتان را تا فردا خواهم داد.
اما يك سوال دارم.
ديروز در اين انجمن سوال يك نفر رو ديدم كه گفته بود خدا نيست چون اگه بود ميتونست يك تخم مرغ رو توي دنيا جا بده بدون اينكه اندازه هيچ كدوم تغير كنه . چون نميتونه پس خدا نيست.
مي خواستم بدونم اگر شما بودي جوابش رو به شما بدهم و اگر نبودي به همون نفر بدهم.
لطف كنيد و بگيد اين وسال شما بوده است يانه.

[شهيدان]

خداوند هر کس را که بخواهد به گمراهی می کشاند و هر کس را که بخواهد هدایت می کند ( ابراهیم 4،انعام 125 ، رعد 27 ، اعراف 155 ، فاطر 8 ، نحل 9 ، سجده 13 ، یوسف 110 )

هر که را که بخواهد فهم می دهد و هر که را که نخواهد نمی دهد ( بقره 255، 269 ، 272)
هر که را بخواهد مسلمان کند ، دلش را به اسلام مایل می گرداند و هر کس را که نخواهد دلش را در پذیرفتن ایمان سخت می کند ( انعام 25، 107 ؛ 125 ، کهف 57 ، بقره 7 ، یونس 99 ، 100 ، جاثیه 33 )
هر کس را که بخواهد مشمول رحمت خود می کند و می بخشد و هر کس را که بخواهد عذاب می دهد (آل عمران 74 ، 129 ، مائده 18 )
هر کس را که بخواهد عزیز می کند و هر که را که بخواهد ذلیل می کند ، به هر کس که بخواهد همه چیز می دهد و از هر کس که بخواهد همه چیز را می گیرد ( آل عمران 26 ، اسراء 21 ،30 )
هر کسی را که خدا ذلیل کند دیگر کسی او را عزیز نمی توان کرد (حج 16 ،18 )
خداوند هر کس را که بخواهد فراخ روزی می کند و هر کس را که بخواهد تنگ روزی می کند ( رعد 26 ، عنکبوت 62 ، روم 37 ، صبا 39 ، نور 21 ، 38 ، 46 )
و ما بعضی از مردم را بر بعضی دیگر برتری درجه دادیم تا عده ای از آنها عده دیگری را به خدمت خود گیرند ( زخرف 32 )
آرزو و توقع بی جا در مزیتی که خدا برای بعضی بر بعضی دیگر قائل شده است مکنید ( نساء 32 )
بنگر که چگونه بعضی از مردم را بر بعضی دیگر برتری بخشیدیم و البته در آخرت برتری بسیار بیشتری به بعضی بر بعضی دیگر خواهیم داد ( اسراء 21 )
چنین است کار خدا که هر آنچه خواسته باشد می کند ( آل عمران 40 )
در کرده خدا چون و چرا نمی توان کرد ( انبیاء 23 )
هیچ مرد و زن مومن را در کاری که خدا و رسول او بدان حکم کنند اختیاری نیست ( احزاب 36 )
هیچ مصیبتی به شما نمی رسد مگر به اذن خداوند ( تغابن 11 ، بقره 102 )
هر چه برای شما پیش آید یا از نفس شما به شما برسد پیش از آنکه به وقوع بپیوندد در کتاب ازلی خداوند مقرر شده است ( حدید 22 )
ما خود پرده بر دل بعضی افراد نهاده ایم که گوششان بر شنیدن سخن حق سنگین باشد ( انعام 25 ، اسراء 46 ، اعراف 100)
اگر می خواستیم همه مردمان را به راه راست هدایت می کردیم ولی وعده ما تخلف نا پذیر است که جهنم را از اجنه و آدمیان پر کنیم ( سجده 13 )
اگر خدا می خواست همه کسانی که روی زمین هستند ایمان می آوردند پس چگونه تو ( محمد ) می توانی همه مردم را به اکراه مومن کنی ؟ زیرا که هیچ کس بی اجازه خداوند ایمان نمی آورد ( یونس 99 ، 100 )
با وجود جبر لزوم آوردن پیامبران و لزوم مواخذه ( بهشت و جهنم ) چیست ؟

با سلام
همه این ایرادات ناشی از عدم شناخت زبان قرآن است واگر می فهمیدید که قرآن چه اصولی را بارها تکرار کرده وبرای فهم آیات باید آن اصول را مورد لحاظ قرارداد دیگر این شبهات آبکی مطرح نمی شد.
یکی از اصولی که قرآن اصراردارد اصل عدالت خداست واینکه او ظلم نمی کند. اگر برهمین اصل به این آیه توجه می کردید می توانستید درک درستی ازاین آیات داشته باشید.
همه (من یشاء ) هایی که در قرآن آمده به این معناست که (هرکس را شایسته ببیند) .در نتیجه کسی را هدایت می کند که شایستگی هدایت داشته باشد واز کسی توفیق هدایت را سلب می کند که شایستگی هدایت را نداشته باشد.
سوال اینه چه کسی شایستگی هدایت را دارد؟ معلومه ؛ کسی که دلش را برای خدا خالص کرده و...
واین به دست آوردن شایستگی به خواست واراده انسان وبا عمل به دستورات الهی صورت می گیرد وهیچ جبری در کار نیست.
پس در نتیجه (من یشاء) در این آیات اشاره به اين دارد که مشيت الهى كه آميخته با حكمت اوست گزاف و بى حساب نيست و از هر گونه تبعيض ناروا بر كنار است.
تمام كسانى كه داراى نيت پاك و روح تسليم در برابر حق‏اند مشمول هدايتهاى او مى‏شوند. اشتباهات عقيدتى آنها اصلاح مى‏گردد و از روشن‏بينى‏هاى مخصوصى برخوردار مى‏شوند بر توفيق آنان براى يافتن راه راست مى‏افزايد و آنها را از اختلافات و مشاجرات دنيا پرستان بى ايمان بر كنار مى‏دارد و آرامش روح و اطمينان خاطر و سلامت جسم و جان به آنها مى‏بخشد.

در طلب حقیقت موفق باشید

[شهيدان]

به عبارت دگر ؛ هدایت توفیقی است از جانب خدا برای کسانی که طالب هدایتند وطالب هدایت کسی است که در مسیر هدایت گام بر میدارد که علامت گام برداشتن در مسیر هدایت عمل به دستوران الهی است که این هم با اختیار انسان است نه جبر.

[mmj]

پاسخ :
خداوند چه کسانی را هدایت یا گمراه میکند میکند ؟
خداوند هرکس را بخواهد هدایت یا گمراه میکند باید دانست خداوند چه کسانی را هدایت یا گمراه میکند :
عنکبوت 69 : « کسانی که درباره ما مجاهدت کردند حتما ایشان را به راههای خویش هدایت میکنیم.»
رعد27 : « خدا کسی را که از بدیها باز گردید به سوی خود هدایت میکند»
صف5 : « پس چون منحرف شدند خداوند دلهای ایشان را به انحراف راه داد »
جاثیه 23 : « ایا دیدی کسی را که هوای نفسش را معبود خویش گرفت و به امر خدا راه را گم کرد؟ »

مثلا وقتی خداوند در قران میفرماید بر دلهایشان مهر زده یعنی انها را به حال خود رها کرده و دیگر هیچ نشانی و هیچ هدایتگری برای انان نخواهد بود
بنابراین کوشش بندگان برای اینکه شایستگی پیدا کنند تا مشیت الهی برانان تعلق گیرد منافی حاکمیت خداوند و مشیت اونیست که « واین برای انسان جز سعی و کوشش او نخواهد بود نجم39» و این دودسته ایات یکدیگر را تفسیر میکنند و توضیح میدهد
« دراین گفتار برای کسی که اهل دل باشد گوش به قران فرا دهد و حضور در معنای ان یابد البته مایۀ بیداری و هدایت است » ق37
اما در ایه56 سوره مبارکه قصص میخوانیم « ...خداوند هرکس را بخواهد هدایت میکند» ولی باید دانست خداوند چه کسانی را میخواهد و هدایت میکند ؟؟ ایات دیگری از قران مجید خواست خدا و مشیت اورا برای ما توضیح میدهند و تصریح میکند که :
« خداوند قوم ظالم را هدایت نمیکند » مائده 51
« خداوند درغگوی ناسپاس را هدایت نمیکند » زمر 3
« خداوند تجاوزکار دروغ پیشه را هدایت نمیکند» غافر 28
پس جای این سوال میماند که چه کسانی مشمول هدایت الهی میشوند ؟ قران کریم دوباره به ما پاسخ میدهد :
« خداوند کسی را که از بدیها باز گردد به سوی خود هدایت میکند » شوری 13
«هرکس به خداوند ایمان اورد خداوند دل اورا هدایت میکند»تغابن 11
« خدا با ان هر کس را که خشنودی وی را دنبال کرد هدایت میکند» مائده 16
و این معنی در مقطع ایه 56 سوره قصص نیز به اشاره امده است که میفرماید : « خداوند به احوال راهیافتگان داناتراست» به عبارت دیگر خداوند از لیاقت انها برای هدایت آگاه تر از هرکسی میباشد.

باز در ایه 23 سوره زمر میخوانیم « خدا هرکس را بگمراهی برد برای او راهنما و هدایتگری نیست»

باز باید توجه کنیم که خداوند چه کس یا کسانی رابه گمراهی میبرد ؟؟ قران اینگونه به ما پاسخ میدهد :
« خداوند بسیاری را با آن ( قران) گمراه میکند و بسار دیگر را هدایت میکند و جز فاسقان هیچکس را بدان گمراه نمیکند . کسانی که عهد خداوند را پس از محکم ساختن آن میشکنند و رشته ای را که خداوند به پیوستن ان فرمان داده میگسلند و در زمین به فساد می پردازند ، آنها همان زیانکارانند»
پس روشن شد که از ایات کریمه مفهوم جبر برنمیاید و حق تعالی بدون جرم و تقصیر از کسی سلب توفیق و نعمت نمیکند و جز پیمان شکنان و تباهکاران هیچ کس از هدایت خداوند دور و محروم نمیشود و به گمراهی نمی افتد.
ایات شریفه دیگری نیز این معنی را تصدیق و تایید میکنند :
« و خداوند ظالمان را گمراه میکند » ابراهیم 27
« خداوند کسی را که تجاوز گر باشد گنراه میکند » غافر 34
« خداوند اینچنین کسانی که نعمتهای خدا را می پوشانند = حق پوشان ، را گمراه میکند » غافر 74
« خداوند آنچه را که به قومی تعلق دارد دگرگون نمیکند تا اینکه نفسانیات ( یعنی نیات و اندیشه ها و اعتقادات و اخلاق ) خود را تغییر دهند » رعد 11
« و این از انروست که خداوند هیچ نعمتی را که به قومی بخشیده دگرگون نمیکند تا اینکه انها نفسانیات خویش را غییر دهند» انفال 53
اما ایه ای دیگر : « اگر میخواستیم هرکسی را از هدایت برخوردار میکردیم» ولی نخواستیم همه را به اجبار به راه راست وا داریم .
و این معنی را قران مجید در مواضع دیگر نیز یاد کرده است « اگر خداوندت مخواست همه اهل زمین ایمان میاوردند آیا تو میخواهی مرمان را به ایمان مجبور سازی ؟» یونس 99
« اگر بخواهیم از اسمان نشانه ای فرو میفرستیم که همه ایشان در برابر ان گردن خم کنند» شعرا4
اری خداوند توانایی دارد که مردم را با جبر و قدرت به ایمان بکشاند ولی مشیت اعلای او براین کار تعلق نگرفته است و انبیا را با کتاب هدایت به سوی خلق فرستاده تا خود راه را برگزینند و در جایی دیگر میفرماید:
« ما این کتاب را به حق برای مردم برتو نازل کردیم پس هرکس که هدایت یابد به سود خود اوست و هرکس گمراه شود تنها به زیان خودش خواهد بود و تو وکیل مردم نیستی » ( یعنی ضامن سود و زیان انها نخواهی بود ) زمر 41

[بی خدا]

پاسخ شماراجب اين متنتان را تا فردا خواهم داد.
اما يك سوال دارم.
ديروز در اين انجمن سوال يك نفر رو ديدم كه گفته بود خدا نيست چون اگه بود ميتونست يك تخم مرغ رو توي دنيا جا بده بدون اينكه اندازه هيچ كدوم تغير كنه . چون نميتونه پس خدا نيست.
مي خواستم بدونم اگر شما بودي جوابش رو به شما بدهم و اگر نبودي به همون نفر بدهم.
لطف كنيد و بگيد اين وسال شما بوده است يانه.

من نبودم

[بی خدا]

با سلام
همه این ایرادات ناشی از عدم شناخت زبان قرآن است واگر می فهمیدید که قرآن چه اصولی را بارها تکرار کرده وبرای فهم آیات باید آن اصول را مورد لحاظ قرارداد دیگر این شبهات آبکی مطرح نمی شد.
یکی از اصولی که قرآن اصراردارد اصل عدالت خداست واینکه او ظلم نمی کند. اگر برهمین اصل به این آیه توجه می کردید می توانستید درک درستی ازاین آیات داشته باشید.
همه (من یشاء ) هایی که در قرآن آمده به این معناست که (هرکس را شایسته ببیند) .در نتیجه کسی را هدایت می کند که شایستگی هدایت داشته باشد واز کسی توفیق هدایت را سلب می کند که شایستگی هدایت را نداشته باشد.
سوال اینه چه کسی شایستگی هدایت را دارد؟ معلومه ؛ کسی که دلش را برای خدا خالص کرده و...
واین به دست آوردن شایستگی به خواست واراده انسان وبا عمل به دستورات الهی صورت می گیرد وهیچ جبری در کار نیست.
پس در نتیجه (من یشاء) در این آیات اشاره به اين دارد که مشيت الهى كه آميخته با حكمت اوست گزاف و بى حساب نيست و از هر گونه تبعيض ناروا بر كنار است.
تمام كسانى كه داراى نيت پاك و روح تسليم در برابر حق‏اند مشمول هدايتهاى او مى‏شوند. اشتباهات عقيدتى آنها اصلاح مى‏گردد و از روشن‏بينى‏هاى مخصوصى برخوردار مى‏شوند بر توفيق آنان براى يافتن راه راست مى‏افزايد و آنها را از اختلافات و مشاجرات دنيا پرستان بى ايمان بر كنار مى‏دارد و آرامش روح و اطمينان خاطر و سلامت جسم و جان به آنها مى‏بخشد.

در طلب حقیقت موفق باشید

ایا م ن دربار ه این موضوع حرفی زدم !!؟؟؟

[سنبلعلی]

پاسخ :
خداوند چه کسانی را هدایت یا گمراه میکند میکند ؟

اما به هر روی خداوند هرکه را بخواهد راهنمایی می کند و هرکه را بخواهد بیراه می گذارد!
و در این باره نه شما و نه هیچ کس دیگری نمی توانید از او بازخواست نمایید که مثلا چرا فلانی که مصداق هیچ یک از نمونه های بالا نبود را هدایت کردی و یا نکردی.

اما ببینیم این راهنمایی کردن یا نکردن چگونه است:

« خدا کسی را که از بدیها باز گردید به سوی خود هدایت میکند»

« و خداوند ظالمان را گمراه میکند » ابراهیم 27
« خداوند کسی را که تجاوز گر باشد گنراه میکند » غافر 34
« خداوند اینچنین کسانی که نعمتهای خدا را می پوشانند = حق پوشان ، را گمراه میکند » غافر 74

1- خوب کسی که از بدی ها بازگردد نیازی به راهنمایی ندارد!
مثالی که من در این باره می زنم این است که چنین داوری ای مانند این است که شما بیمار شوید و به درمانگاه بروید و پزشک به شما بگوید "ما بیماران را درمان نمی کنیم"!
یا خودرویتان خراب شود و تعمیر کار به شما بگوید "ما خودرو های سالم را تعمیر می کنیم"!
شما آن پزشک یا تعمیر کار را چگونه داوری می کنید؟
دادگر و دانا یا بیدادگر و روانپزیش؟

2- تجسم کنید شما یک مهندس هستید و دو روبات فوتبالیست ساخته اید.
یکی از آن دو به درستی کار می کند اما دیگری در تشخیص توپ و گل حریف مشکل دارد.

حال شما می آیید و آن روبات درست را درست تر می کنید؟!
و ان روبات خراب را خراب تر؟!
تازه شما به اندازه خدا هم عادل و رحمان و رحیم نیستید
با اینحال آیا شما روانپریش نیستید؟

[mmj]

اما به هر روی خداوند هرکه را بخواهد راهنمایی می کند و هرکه را بخواهد بیراه می گذارد!
و در این باره نه شما و نه هیچ کس دیگری نمی توانید از او بازخواست نمایید که مثلا چرا فلانی که مصداق هیچ یک از نمونه های بالا نبود را هدایت کردی و یا نکردی.

اما ببینیم این راهنمایی کردن یا نکردن چگونه است:



1- خوب کسی که از بدی ها بازگردد نیازی به راهنمایی ندارد!
مثالی که من در این باره می زنم این است که چنین داوری ای مانند این است که شما بیمار شوید و به درمانگاه بروید و پزشک به شما بگوید "ما بیماران را درمان نمی کنیم"!
یا خودرویتان خراب شود و تعمیر کار به شما بگوید "ما خودرو های سالم را تعمیر می کنیم"!
شما آن پزشک یا تعمیر کار را چگونه داوری می کنید؟
دادگر و دانا یا بیدادگر و روانپزیش؟

2- تجسم کنید شما یک مهندس هستید و دو روبات فوتبالیست ساخته اید.
یکی از آن دو به درستی کار می کند اما دیگری در تشخیص توپ و گل حریف مشکل دارد.

حال شما می آیید و آن روبات درست را درست تر می کنید؟!
و ان روبات خراب را خراب تر؟!
تازه شما به اندازه خدا هم عادل و رحمان و رحیم نیستید
با اینحال آیا شما روانپریش نیستید؟

اری برخی بیمار ها هم که مریض لاعلاجی دارند درمان نمی شوند همان بیمار هم شرایطی باید داشته باشد تا درمان شود شرایطی در محدوده علوم و قوانین

خداوند هیتلر را هدایت نمی کند صدام را هدایت نمیکند اینها بیمارند و نخواسته اند خوب باشند و بیماری انها هم قابل درمان نیست
ربات قراضه ماشین قراضه شده قابل تعمیر نیست .
اری کسی که گناهی بزرگ انجام دهد بدون هیچ گون احساس ندامت مثل یک ماشین کاملا مستهلک شده است که قابل تعمیر نیست و جایش فقط و فقط زباله دانی است البته از پیکره ان میشود در جاهایی دیگر استفاده کرد . چه ایراد جالبی

[سنبلعلی]

اری برخی بیمار ها هم که مریض لاعلاجی دارند درمان نمی شوند همان بیمار هم شرایطی باید داشته باشد تا درمان شود شرایطی در محدوده علوم و قوانین

خداوند هیتلر را هدایت نمی کند صدام را هدایت نمیکند اینها بیمارند و نخواسته اند خوب باشند و بیماری انها هم قابل درمان نیست
ربات قراضه ماشین قراضه شده قابل تعمیر نیست .
اری کسی که گناهی بزرگ انجام دهد بدون هیچ گون احساس ندامت مثل یک ماشین کاملا مستهلک شده است که قابل تعمیر نیست و جایش فقط و فقط زباله دانی است البته از پیکره ان میشود در جاهایی دیگر استفاده کرد . چه ایراد جالبی :labkhand::motehayer:

خوب این استدلال شما نه تنها از دید من، بلکه از دید یک مسلمان نیز بیخود است.
با این دید، شما چند نکته از برداشتتان نسبت به خدا اشاره کردید:

در موارد زیر یا "الف" درست است یا "ب":
الف- خدا برخلاف آنچه گفته می شود "قادر متعال" نیست، بلکه توانایی های او هم محدود است و نمی تواند افرادی چون صدام و هیتلر را راهنمایی کند یا اراده خداوند محیط بر همه چیز نیست و اگر هیتلر نخواهد هدایت شود، خدا نمی تواند برای او کاری کند.

ب- خدا برخلاف آنچه گفته شده عادل، رحمان و رحیم نیست، چرا که اگر هم بتواند، نمی خواهد برخی از بندگانش راهنمایی شوند.

همچنین از نوشته بالا به این نتیجه می رسیم که انسان که گویا آفرینشی از یک خدای بیکران در دانش و توان است، گاهی آنقدر منحرف و پست است که آفریننده او یا نمی خواهد و یا نمی تواند او را راهنمایی کند.
پس در این میان کوتاهی از کیست؟
از انسان ناتوانی که پدیده و آفریده شده است و هیچ دستی نیز در آفرینش خود نداشته است،
یا پدید آورنده و آفریننده بیکران در دانش و قدرت؟