گذری اجمالی بر
عصر « احمد نداء » تا زمان «شیخ محمد رفعت»
تاریخ اسلام شاهد قاریان و حافظان بسیار بزرگی بوده است
که به علّت نبودن رادیو و تلویزیون و نیز وسایل ارتباط جمعی شاید حتی نامی از این
بزرگان باقی نمانده باشد . ما در این جا به ذکر برخی از این اساتید و قاریان که
تنها اطلاعات مختصری از آن ها در دسترس می باشد اشاره می کنیم . باشد که مقبول
درگاه الهی افتد . اگر چه در صورت داشتن امکانات شرح حال جامعتری از این بزرگان به
محضر عاشقان و دوستداران قرآن عرضه می کردیم.
از این میان شیخ «
محمود الصیفی » را نام می بریم ؛ این استاد مسلم به حقیقت از بزرگترین علمای علم
قرائت قرآن بود ، او بیشتر زندگی خویش را صرف آموختن قرائت ورش و روایت حفص از عاصم
کرد . وی موفق گردید تا قواعد و فنون جدیدی را در فن تلاوت قرآن وارد سازد تا
بدانجا که تمامی قاریان پس از او در مسیر آموخته ها و ابتکارات او گام نهند . در
این میان باید به دو تن از شاگردانش « شیخ مصطفی اسماعیل » و « شیخ محمود خلیل
الحصری » اشاره کرد . شیخ الصیفی در همان دوره ای زیست که شیخ رفعت و شیخ علی محمود در آن دوره زیستند و از همان محلی برخاست که شیخ علی محمود از آنجا برخاست . وی
تمامی زندگی خویش را وقف این طریق کرد . از اماکنی که بارها در آن جا به تلاوت قرآن
کریم پرداخت مسجد الحسین (ع) بود ، همان مسجد مقدسی که به واسطه رحلت شیخ علی محمود
ساکت مانده بود .





شیخ مصطفی اسماعیل عصر « احمد نداء » تا زمان «شیخ محمد رفعت»

استاد « منصور بدار » از جمله اساتید برجسته دیگری است که در این علم خدمات ارزنده ای انجام داد .
اوتا زمان سقوط خلافت عثمانی زیست و پس از پایان جنگ جهانی اول به مصر باز گشت .
شیخ یکی از دوستان «سعد زغلول» بود که نقش میهنی و مردمی را ایفا کرد ، علی الخصوص
در انقلاب سال 1919 که حضور بسیار فعالی داشت و از جمله قاریان «سعد» خوانده می شد
. او در جشن ها و مراسم سیاسی که سعد دعوت می شد قرآن را با صوتی بسیار زیبا و رسا
قرائت می کرد ، حتی زمانی که استعمار انگلیس حصار سختی پیرامون مردم کشیده بود ،
شیخ « بدار » بدون هیچ ترس و بیمی خارج می شد و در مسایل شرکت می جست . بجز شیخ
الصیفی ، استاد دیگری به نام شیخ « محمد قهاوی » ظهور کرده بود که صوت او نیز چون
صوت شیخ منصور بدار زیبا و دلنشین بود هر چند که زندگی سراسر رنج و مشقت او زمینه
ساز رحلتش گردید و اگر تجارب و ارشادات ارزنده او راهگشای اساتید این فن می گردید ،
پیشرفت چشمگیری در این فن الهی حاصل می آمد .
قاری دیگر استاد «
یوسف المنیلاوی » است که حیات قرائت قر‌آن را در فن موسیقی رقم زد و تاثیری بسزا در
موسیقی مصر به جای گذاشت . از جمله اساتید دیگری که می توان به آنها اشاره کرد ، «
شیخ حسن مناخلی » است که از صوتی بسیار زیبا و طریقه ای نیکو در ادا برخوردار بود .
صوتی که بارها قلوب را متاثر ساخته بود .
استاد « منصور
الدمنهوری » نیز از قاریان قدس شریف بود که عمدتاً در آن جا به تلاوت قرآن کریم می
پرداخت . در همین ایام که زن نیز نقش مهمی را در زمینه تلاوت قرآن ایفا می کرد خانم
های قاری نیز در عرصه تلاوت ظاهر شدند که در راس آن ها خانمی به نام « منیره » بود
. ایشان در ایام جنگ جهانی دوم در رادیوی مصر به تلاوت می پرداخت ، اما پس از آن که
برخی به قرائت قرآن توسط خانم ها اعتراض کردند، این کار ادامه نیافت . در این جا
باید به خانم دیگری اشاره کنیم که علی رغم آنکه نابینا بود اما قلبش مملوّ از چنان
عشق عظیمی به قرآن بود که نتوانست از صحنه قرائت دوری گزیند . بنابر این با توجّه
به علاقه فراوانی که به صوت شیخ علی محمود داشت ، پس از آن که گوشه عزلت گزید ،
باقی عمر را در کنار دکّه ای که شیخ محمود از بالای آن به ایراد قصاید خویش پرداخته
و قرآن تلاوت می کرد ، به شیخ گوش جان می سپرد و چون سایه ای شیخ را همراهی می کرد
؛ تا آنکه در کنار همان دکّه به هنگام استماع جان سپرد .
عصر « احمد نداء » تا زمان «شیخ محمد رفعت»

استاد « منصور
الدمنهوری »
در اینجا باید
اشاره ای داشته باشیم به استادی والامقام که تسلط فراوانش در علم قرائت سبب شده تا
او به عنوان یکی از اساتید مسلم مطرح شود . صوت و لحن دلنشین وی به هنگام تلاوت ،
شنوندگان بسیاری از او به جای گزارده است و هنوز قرائت های او از رادیوی کشورهای
مختلف پخش می شود . استاد « عبد الفتاح شعشایی » از جمله نوابغ این علم الهی است که
به حق صوت زیبای او یکی از شیرین ترین و دلنشین ترین اصوات زمانه است . از اماکنی
که او همواره در آنجا به تلاوت قرآن می پرداخت ، مسجد حضرت زینب (ع) در قاهره بود .
از میان فرزندان او باید به « شیخ ابراهیم شعشایی » اشاره کرد که او نیز دارای صوتی
بسیار رسا و زیبا چون پدر می باشد . او نیز پس از پدر در همین مکان مقدس به تلاوت
قرآن مجید پرداخت .

پس از اینان اشاره می کنیم به استاد « سعید نور سودانی » که قرآن را به همان شیوه ای که سیاه پوستان
در داخل جنگل ها به خواندن سروده هاشان می پرداختند ، تلاوت می کرد ؛ شیوه ای که
سراسر حزن و بکاء بود . بدین ترتیب وی شهرت عظیمی در میان ساکنان روستاهای مصر
برخوردار گردید و چنان مریدانی یافت که به هنگام تلاوتش « جامع خازندار » از انبوهی
جمعیت به تنگی می گرایید .
در میان اینان
اساتید بسیاری وجود دارند که شهرتشان علاوه بر مصر به اقصی نقاط جهان رسیده است .
گرچه بسیاری از این بزرگان را دیگر حتی نامی در میان نیست و شاید تلاوت بسیاری از
این عزیزان و حتی اساتیدی که نام برده ایم دیگر در دسترس نباشد ؛ اما در حقیقت
اینان اساتید برجسته ای هستند که بدون ذکر نامشان ، پرداختن به نوابغ علم قرائت
ناممکن است. به راستی اگر اینک صوت قرآنی به سبک کنونی گوش جانمان را می نوازد ؛
همه از دولت اینان است . بزرگانی چون احمد نداءکه از صوتی بسیار والا برخوردار
بودند مردی که در آغاز این قرن ظهور کرد و ظهور او جایگاهی ویژه و منحصر به فرد
برای قاریان قرآن ایجاد کرد او چنان آسمانی گسترد که امروز از نور فروزان ستارگان
آسمانش بهره ها می گیریم . نابغه ی بزرگی که او را شیخ « احمد نداء » نامیدند و
حضور او باعث ظهور اساتید برجسته ای چون « شیخ محمد رفعت » «شیخ مصطفی اسماعیل »
، «شیخ محمود علی البناء » ، « شیخ محمد صدیق منشاوی » و «شیخ عبد الباسط » و...
شد .
پس به حقیقت باید
او را ستود ، کسی که تلاوتهای روحبخش و محزونش دیگر در دسترس نیست
منبع : http://qarianquran.tripod.com/farsi/ahmadtorefat.htm