پیمان مودت چیست

[شهید گمنام]

 چهارشنبه گذشته رئیس جمهور کشورمان از شکایت رسمی جمهوری اسلامی ایران از آمریکا به علت ضبط و

دستبرد به حدود دو میلیارد دلار از اموال بانک مرکزی، به دیوان دادگستری بین المللی خبر داد. در قسمتی از متن

این شکایت با اشاره به احکام دادگاه های آمریکایی مبنی بر صدور 56 میلیارد دلار حکم علیه ایران به ادعای مشارکت

در اقدامات تروریستی خارج از خاک آمریکا ایران از دادگاه لاهه خواسته است تا در چند موضوع اعلام نظر کند:

«آمریکا تضمین کند که اقدامات اجرایی، قانون گذاری و قضایی که مغایر با تعهداتش طبق معاهده مودت (مربوط

به سال 1955) است، انجام نخواهد داد، ایران و مؤسسات دولتی ایرانی برخوردار از مصونیت های قضایی و اجرایی

نزد دادگاه های آمریکایی هستند و ایالات متحده متعهد به ارائه جبران کامل خسارات ایران ناشی از نقض تعهدات

بین المللی است.»


بیانیه دادگاه لاهه درباره شکایت ایران

دیوان دادگستری بین المللی مستقر در لاهه نیز با انتشار بیانیه ای، اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران شکایتی

را علیه ایالت متحده آمریکا در این دادگاه که نهاد قانونی اصلی سازمان ملل محسوب می شود، مطرح کرده و در

آن خواستار بررسی نقض پیمان مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی میان ایران و آمریکا شده است، قراردادی

که در 15 اوت سال 1955 میان دو کشور به امضا رسید و در 16 ژوئن 1957 به مرحله اجرا درآمد. دادگاه لاهه در

ادامه بیانیه خود آورده است: ایران در شکایت خود می گوید که دارایی ها و اموال موسسات مالی ایران و دیگر

شرکت های ایران تصرف شده یا در مسیر مسدود شدن است یا در معرض خطر تصرف و انتقال قرار دارد.


ایران درخواست غرامت کرده است

بنابراین ایران می گوید که این قوانین و اقدامات نقض مفاد پیمان مودت است. بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی

دیوان دادگستری بین المللی، ایران در شکایت خود همچنین درخواست کرده است که آمریکا به دلیل نقض تعهدات

حقوقی بین المللی خود غرامت کامل به ایران بپردازد که میزان آن را دادگاه لاهه در مراحل بعدی رسیدگی ها تعیین

خواهد کرد.

[شهید گمنام]

پیمان مودت چیست؟

در طرح شکایت ایران به موضوع پیمان مودت میان ایران و آمریکا اشاره شده است و با استناد به آن

این دعوی صورت پذیرفته است. معاهده موسوم به «پیمان دوستی، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی»

در سال 1955(1334) بین ایران و آمریکا امضا شد و هنوز هم معتبر است. این معاهده این حق را به

تهران می دهد که از واشنگتن شکایت کند. پیمان مودت 2 سال بعد از کودتای 1332 که توسط آمریکا

علیه دولت دکتر مصدق طراحی شده بود با هدف گسترش سرمایه گذاری آمریکا در ایران امضا شده

است. در تبصره دوم از بند 21 این پیمان در مورد دادگاه قضایی بین المللی آمده است: «هرگونه اختلافی

بین طرفین معظم متعهد در تفسیر یا اجرای این پیمان، که از طریق دیپلماسی به نحو رضایت بخشی

حل و فصل نشود، باید در دادگاه قضایی بین المللی مطرح شود، مگر آن که طرفین معظم متعهد بر

 راهکار های مسالمت آمیز دیگری توافق کنند.» بعد از انقلاب اسلامی ایران، اولین بار آمریکا بود که

در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا به این پیمان استناد کرده و در دادگاه قضایی بین المللی علیه ایران

طرح دعوی کرده و مدعی شد که تهران با بازداشت دیپلمات های آمریکایی تبصره دوم بند 4 این پیمان

را زیر پا گذاشته است. در آن زمان دادگاه بین المللی علیه ایران رأی داد. این سابقه موجب شد تا پیمان

پس از انقلاب هم معتبر باشد. کمتر از یک دهه بعد، ایران در ماجرای حمله آمریکا به هواپیمای مسافربری

ایران بر فراز خلیج فارس، به این پیمان استناد کرده و آمریکا را به دادگاه قضایی بین المللی کشاند و

دادگاه هم شکایت ایران را پذیرفت، هرچند تهران و واشنگتن بعدا این اختلاف را از مسیری دیگر حل

کردند. در سال 1992 هم در پی حمله آمریکا به خطوط نفتی ایران در خلیج فارس، بار دیگر ایران با

استناد به همین پیمان از واشنگتن شکایت کرد و در مقابل آمریکا هم شکایت متقابلی را با ادعای

مین گذاری ایران در دریا و حمله به کشتی های آمریکایی در دادگاه بین المللی مطرح کرد. در هر دو مورد

دادگاه قضایی بین المللی اعتبار شکایت ها را با استناد به پیمان 1955 تایید کرد اما دررایی که صادر کرد

هرچند تلویحا اقدام آمریکا را استفاده غیرقانونی از زور توصیف کرد ولی در نهایت درخواست غرامت ایران

را رد کرد.

[شهید گمنام]

سابقه رسیدگی لاهه در دعاوی مشابه

اما یکی از مهم ترین سوالات درباره این پرونده شانس ایران در لاهه و نیز ابعاد رسیدگی به این پرونده است.

دراین باره مصلح زاده، کارشناس حقوق بین الملل در گفت وگو با خبرگزاری صداوسیما گفت: دیوان در ابتدا باید

صلاحیت خود را برای رسیدگی به این شکایت تشخیص دهد و پس از آن وارد محتوا می شود. این کارشناس

حقوق بین الملل با اشاره به مواد شکایت ایران علیه آمریکا و نقض بند های 3، 4، 5، 7 و 8 عهدنامه مودت

1955 از سوی آمریکا در خصوص سابقه این قبیل موضوعات گفت: شبیه این اتفاق در سال 2012 میان ایتالیا و

آلمان افتاده است. ایتالیا به دلیل نقض حقوق بشر و جرایمی که نازی ها در ایتالیا در جنگ جهانی دوم انجام

داده بودند در دادگاه های کشور خودش شکایتی را از طرف شکات داخلی رسیدگی کرد و حکم به مصادره اموالی

از دولت آلمان در ایتالیا داد. وی افزود: آلمان با طرح شکایت به دیوان بین المللی دادگستری لاهه به دلیل نقض

حاکمیت کشور و مصادره اموالش شکایت کرد و دیوان به آن رسیدگی کرد و دیوان همان حکمی را صادر کرد که

ما از لاهه می خواهیم و اعلام کرد دولت ایتالیا حق ندارد اموال دولت آلمان را در ایتالیا توقیف کند.با این حال

باتوجه به شکاف زیاد قوانین داخلی آمریکا قوانین بین المللی باید دید آیا آمریکا این مرجع را برای رسیدگی به

این پرونده به رسمیت می شناسد؟ موضوعی که در صورت نفی آن، ضربه ای قابل توجه به وجهه او وارد خواهد

کرد. آیا آمریکا در صورت صدور حکمی علیه اش آن را بر می تابد؟


منبع:

صداوسیما، باشگاه خبرنگاران، ایرنا، تسنیم، مهر و دیپلماسی ایرانی

موسسه فرهنگی هنری خراسان

[رحیل]

سابقه رسیدگی لاهه در دعاوی مشابه

اما یکی از مهم ترین سوالات درباره این پرونده شانس ایران در لاهه و نیز ابعاد رسیدگی به این پرونده است.

دراین باره مصلح زاده، کارشناس حقوق بین الملل در گفت وگو با خبرگزاری صداوسیما گفت: دیوان در ابتدا باید

صلاحیت خود را برای رسیدگی به این شکایت تشخیص دهد و پس از آن وارد محتوا می شود. این کارشناس

حقوق بین الملل با اشاره به مواد شکایت ایران علیه آمریکا و نقض بند های 3، 4، 5، 7 و 8 عهدنامه مودت

1955 از سوی آمریکا در خصوص سابقه این قبیل موضوعات گفت: شبیه این اتفاق در سال 2012 میان ایتالیا و

آلمان افتاده است. ایتالیا به دلیل نقض حقوق بشر و جرایمی که نازی ها در ایتالیا در جنگ جهانی دوم انجام

داده بودند در دادگاه های کشور خودش شکایتی را از طرف شکات داخلی رسیدگی کرد و حکم به مصادره اموالی

از دولت آلمان در ایتالیا داد. وی افزود: آلمان با طرح شکایت به دیوان بین المللی دادگستری لاهه به دلیل نقض

حاکمیت کشور و مصادره اموالش شکایت کرد و دیوان به آن رسیدگی کرد و دیوان همان حکمی را صادر کرد که

ما از لاهه می خواهیم و اعلام کرد دولت ایتالیا حق ندارد اموال دولت آلمان را در ایتالیا توقیف کند.با این حال

باتوجه به شکاف زیاد قوانین داخلی آمریکا قوانین بین المللی باید دید آیا آمریکا این مرجع را برای رسیدگی به

این پرونده به رسمیت می شناسد؟ موضوعی که در صورت نفی آن، ضربه ای قابل توجه به وجهه او وارد خواهد

کرد. آیا آمریکا در صورت صدور حکمی علیه اش آن را بر می تابد؟


منبع:

صداوسیما، باشگاه خبرنگاران، ایرنا، تسنیم، مهر و دیپلماسی ایرانی

موسسه فرهنگی هنری خراسان

سلام
مگه به نفع ایران رای ندادن؟

[شهید گمنام]

سلام
مگه به نفع ایران رای ندادن؟

بله داده و آمریکا از پیمان مودت خارج شد