آیه ۴۷ سوره «نساء»

[Mohammadmsp]

سلام
در آیه ۴۷ نساء ؛ نردها ، ادبارها ؛ ضمیر ها مرجعش چی هست ؟ آیا ، ها به وجوه که اسم جمع مکسر و مونث مجازی است ، اشاره دارد ؟ و ترجمه ی دقیق وجوه چی است ؟ اگر صورتها باشد ، مگر صورتها چگونه به عقب و پشت سر برمی گردد ؟ یعنی منظور و مفهوم چی هست ؟ و در ادامه آیه گفته ، آنها را لعنت می کنیم ؛ وجوه و هُم ، چه جدایی و فرقی با هم دارند که مخاطب یکی است ولی جداگانه نوشته شده ؟
باتشکر

[نور الثقلین]

با نام و یاد دوست

کارشناس بحث: استاد هدی

[هدی]

در آیه ۴۷ نساء ؛ نردها ، ادبارها ؛ ضمیر ها مرجعش چی هست ؟ آیا ، ها به وجوه که اسم جمع مکسر و مونث مجازی است ، اشاره دارد ؟

سلام و عرض ادب
بله مرجع ضمیر "ها" در هر دو کلمه" نردها" و "ادبارها" به "وجوه" باز می گردد.

و ترجمه ی دقیق وجوه چی است ؟ اگر صورتها باشد ، مگر صورتها چگونه به عقب و پشت سر برمی گردد ؟ یعنی منظور و مفهوم چی هست ؟

«مراد از طمس وجوه در آيه شريفه نوعى تصرف الهى در دلها است، كه باعث مى‏شود طبع دل كه در باب ايمان به خدا و آياتش پذيرفتن حق و گريز از باطل است، برگردد، و در نتيجه باطل و گريزان از حق شود.»(1)
در تفسیر نمونه نیز آمده است:
« منظور از اين جمله از كار افتادن عقل و هوش و چشم و گوش آنها از نظر عدم درك واقعيات زندگى و انحراف از صراط مستقيم است، همانطور كه در حديثى از امام باقر ع نقل شده كه فرمود:" منظور از آن محو كردن وجوه آنها در مسير هدايت و بازگرداندن آنها به عقب در مسير گمراهى و ضلالت است"(2)


1. طباطبایی، محمد حسین، ترجمه تفسير الميزان، محمد باقر موسوی، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، قم، ج4، ص586
2. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1371، چاپ دهم، ج‏3، ص 407

[هدی]

و در ادامه آیه گفته ، آنها را لعنت می کنیم ؛ وجوه و هُم ، چه جدایی و فرقی با هم دارند که مخاطب یکی است ولی جداگانه نوشته شده ؟

مرحوم علامه در المیزان می فرمایند که منظور از "وجوه" انسانها هستند و به همین دلیل ضمیر جمع ذوی العقول"هم" در خصوص آن بکار رفته است :
«در اينكه فرمود:" او نلعنهم" از آنجا كه ضمير جمع مخصوص صاحبان عقل را به كار برد و آن را به كلمه" وجوها" برگردانيد، اشاره و يا تصريح است به اين كه مراد از وجوه، انسانها است، انسانهايى كه رو به سوى مقاصد و اهداف خود دارند، و بنا بر اين احتمالى كه بعضى از مفسرين در معناى آيه شريفه داده‏ اند و گفته ‏اند: مراد اين است كه صورتهايشان را به طرف پشت بر مى‏گرداند، احتمالى ضعيف خواهد بود، و بر خلاف آن اين احتمال قوى مى‏شود كه مراد از برگرداندن وجوه به ادبار، برگرداندن جان از حال استقامت در فكر و درك واقعيات بر واقعيتش، به حال اعوجاج و انحطاط فكرى است، به طورى كه هيچ حقى و حقيقتى را مشاهده نكند، مگر آن كه از آن متنفر گشته اعراض نمايد، و هيچ باطلى را نبيند مگر آن كه به آن متمايل گشته شيفته ‏اش شود.
و اين خود نوعى تصرف الهى به عنوان كيفر و عذاب است‏.» (3)

3. ترجمه المیزان، پیشین

[Ahamd14]

سلام.
جواب سوال شما می تواندخودآیات قرآن از آیه ۴۴تا56باشد.

[هدی]

پرسش: در آیه ۴۷ نساء صورتها چگونه به عقب و پشت سر برمی گردد؟

پاسخ:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَى أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا؛اى كسانى كه به شما كتاب داده شده است به آنچه فرو فرستاديم و تصديق‏ كننده همان چيزى است كه با شماست ايمان بياوريد پيش از آنكه چهره ‏هايى را محو كنيم و در نتيجه آنها را به قهقرا بازگردانيم يا همچنانكه اصحاب سبت را لعنت كرديم آنان را [نيز] لعنت كنيم و فرمان خدا همواره تحقق يافته است (نساء/47)»

مرحوم علامه طباطبایی در توضیح این مساله می فرمایند:
«مراد از طمس وجوه در آيه شريفه نوعى تصرف الهى در دلها است، كه باعث مى‏شود طبع دل كه در باب ايمان به خدا و آياتش پذيرفتن حق و گريز از باطل است، برگردد، و در نتيجه باطل و گريزان از حق شود.»(1)
در تفسیر نمونه نیز آمده است:
« منظور از اين جمله از كار افتادن عقل و هوش و چشم و گوش آنها از نظر عدم درك واقعيات زندگى و انحراف از صراط مستقيم است، همانطور كه در حديثى از امام باقر ع نقل شده كه فرمود:" منظور از آن محو كردن وجوه آنها در مسير هدايت و بازگرداندن آنها به عقب در مسير گمراهى و ضلالت است.»(2)



پی نوشت ها:
1. طباطبایی، محمد حسین، ترجمه تفسير الميزان، محمد باقر موسوی، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، قم، ج4، ص586
2. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1371، چاپ دهم، ج‏3، ص 407