جمله «چیزی که در راه خدا دادیم پس نمیگیریم» از کیست؟

[کربلائی]

سلام
جمله مادر وهب برگرفته از کدام‌مکتب بود!؟

راهنمایی فرمایید

متشکریم

[نور الثقلین]

با نام و یاد دوست

کارشناس بحث: استاد واسع

[واسع]

پرسش: جمله« ما آنچه که در راه خدا دادیم پس نمی گیریم» از کیست؟

پاسخ:

در کتاب گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) به نقل از مسند ابن حنبل می خوانیم:
مسند ابن حنبل‏ به نقل از ابو سعيد خُدرى: پيامبر خدا فرمود: «آيا شما را به مهدى نويد دهم؟ آن گاه كه مردم، دچار اختلاف و لرزش ‏هاى شديد باشند، وى در ميان امّت من برانگيخته خواهد شد و زمين را همان گونه كه از ستم و زور انباشته شده، از عدل و داد، سرشار مى‏كند. هم آن كه در آسمان سكونت دارد، و هم آن كه در زمين ساكن است، از اوخشنود است. او مال را به درستى تقسيم مى‏كند».
مردى به وى گفت: به درستى يعنى چه؟
فرمود: « [يعنى مال را] به مساوات ميان مردم [تقسيم مى‏كند]».
و فرمود: «و خداوند، دل‏هاى امّت محمّد را از بى ‏نيازى سرشار مى‏كند و عدل مهدى، همه آنها را فرا مى‏گيرد، چندان كه ندا دهنده ‏اى بانگ برمى‏ آوَرد:" آيا كسى هست كه به مالى نياز داشته باشد؟".
از مردم، جز يك نفر، كسى برنمى ‏خيزد. مهدى به وى مى‏ فرمايد:" نزد خزانه‏ دار برو و به وى بگو: مهدى به تو فرمان مى‏ دهد كه به من، مال عطا كنى".
سپس به وى مى‏گويد:" تقسيم كن" تا آن گاه كه خزانه‏ دار، دامنش را از مال، پُر و برجسته مى‏ كند. در اين حال، آن فرد، پشيمان مى‏ شود و مى‏گويد:" من، آزمندترين كس در امّت محمّد بودم. آيا آنچه ايشان را فرا پوشانْد، نمى‏تواند مرا هم فرا پوشانَد؟". آن گاه، آن مال‏ها را باز مى‏ گرداند؛ امّا ديگر از وى پذيرفته نمى‏ گردد و به وى گفته مى‏ شود:" ما آنچه را كه بخشيده ‏ايم، بازْ پس نمى ‏گيريم"».(1)
با توجه به روایت فوق و مشابه آن، این جمله که«ما چیزی را که در راه خدا دادیم پس نمی گیریم» ریشه در مکتب اهل بیت (علیهم السلام) دارد. هر چند طبق بررسی های انجام شده در مقاتل و مستندات تاریخی جمله مشهوری را که «ام وهب» در واقعه عاشورا بیان داشته است نیافتیم اما در صورت صدور این جمله از ایشان باید گفت این جمله همانطور که در روایت فوق آمده است ریشه در مکتب اهل بیت(علیهم السلام) دارد. ضمن اینکه «ام وهب» کنیه همسر« وهب» است . نه اینکه «ام وهب» مادر «وهب» باشد بر خلاف آنچه مشهور است .


پی نوشت:
1. محمدى رى‏ شهرى، محمد، گزيده حكمت نامه پيامبر اعظم (صلى الله عليه و آله و سلم)، 1جلد، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، 1389ش، چاپ اول، قم . ص 917.