امام زمان عليه السلام در قرآن

[اميد بارتيمائوس]

چه آیاتی در قران مجید دلالت بر مهدویت دارند؟ با ذکر ایه و نام سوره وتفسیر آيات راهنمايي كنيد.

[baquran]

با سلام به شما پرسشگر گرامي .

در قرآن كريم، نام حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف) بيان نشده است، همان گونه كه نام بقيه امامان(عليهم السلام) بنابر مصلحت هايى در قرآن نيامده است; اما آيات بسيارى درباره قيام، حكومت، اهداف و... آن حضرت، نازل شده است.
برخى از محققان معتقدند كه بيش از دويست آيه از آيه هاى قرآن در شأن و قيام حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف) تأويل شده و برخى ديگر هم بيش از صدوپنجاه آيه قرآن را در اين مورد نقل كرده اند.
ما در اينجا فهرست وار به برخي از اين آيات اشاره مي كنيم . شما مي توانيد براي دريافت پاسخ كاملتر به كتاب هايي كه به صورت تخصصي به اين موضوع پرداخته اند مراجعه فرماييد .


1
... إِنَّ اللّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُنَزِّلٍ آيَةً ... [أنعام : 37]

ابوجارود از امام باقر (علیه السلام) روایت می کند که در تفسیر آیه ان الله قادر علی ان ینزل آیة ‹ انعام: 37› فرمود: خداوند در آخرالزمان نشانه هایی به تو نشان خواهد داد که از آن جمله است: دابة الارض، دجال ، نزول عیسی بن مریم علیه السلام و طلوع خورشید از مغرب .

منابع: بحارالانوار، ج52 ،‌ ص 181، حدیث 4 ---------- تفسیر علی بن ابراهیم



2
..وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً... [لقمان : 20]
و اسبغ علیکم نعمه ظاهرة و باطنه (لقمان 31: 20 )؛ و نعمت های ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است.

از امام موسی بن جعفر (علیه السلام) در تفسیر این آیه روایت شده که فرمود: نعمت ظاهر، امام ظاهر است و نعمت باطن امام غایب است که وجود او از نظر ها پوشیده است گنج های زمین برای او ظاهر می شود و هر دوری برای او نزدیک می گردد. (هر کار مشکلی آسان می گردد (.

منابع: بحارالانوار، 51 / 64 حدیث 65 --------- الانوار المضیئه



3
...فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللّهُ جَمِيعاً ... [بقرة : 148]
« فاستبقو الخیرات اینما تکونو یات بکم الله جمیعاً »« بقره: 148» در کارهای خیر بر یکدیگر سبقت گیرید هر کجا که باشید خداوند همه شما را می آورد.»

در احادیث پیشوایان معصوم (علیهم السلام) این آیه به گرد هم آمدن یاران مهدی (علیه السلام) تفسیر گردیده است. همانگونه که پاره های ابر در پاییز به هم می پیوندند 313 نفر یاران حضرت مهدی (علیه السلام) در حالی که پنجاه نفر زن میان آن ها به چشم می خورد در یک روز از اطراف زمین در مکه گرد حضرت مهدی (علیه السلام) جمع می شوند.

گروهی از آنان شبانگاهان از میان رختخوابشان مفقود می شوند و صبحگاهان در مکه هستند و برخی از آنان نیز در روز با ابر حرکت می کنند تا به مکه برسند.

منابع:

بحارالانوار، ج 52 ،ص 283 ،حدیث 10، ص 286 حدیث 21 - ص 223 حدیث 78 - ص 334 حدیث 65 - ص 238 حدیث 105 - ص 341 حدیث 91 - ص 342 - ص 368 حدیث 153 و 154ج 51 / 58 حدیث 52 - ص 53 حدیث 33
جلد 52/ 369 حدیث 156 - ص 288 حدیث 26 - ص 306 حدیث 78 - ص 323 حدیث 34



4
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ ... [بقرة : 3]
یحیی بن ابی القاسم می گوید: از امام صادق علیه السلام درباره این آیه پرسیدم: « الم ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین الذین یؤمنون بالغیب» (البقره: 1 - 3 )؛ الم. آن کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد و مایه هدایت پرهیزکاران است؛ آنان که به غیب ایمان دارند. »

امام علیه السلام در پاسخ فرمود: « پرهیزکاران شیعیان علی علیه السلام هستند و غیب حجت (امام علیه السلام) غایب است، شاهد این مطلب این آیه است: « و یقولون لولا انزل علیه آیة فقل انما الغیب لله فانتظروا انی معکم من المنتظرین» (یونس: 20 )؛ می گویند: چرا معجزه ای از پروردگارش بر او نازل نمی شود ؟!

بگو: غیب تنها برای خداست. شما در انتظار باشید، من هم با شما در انتظارم. »

خداوند متعال فرمود: آیه غیب است و غیب حجت است و دلیل آن سخن خداوند متعال است که فرمود: « و جعلنا ابن مریم و امهّ آیة (المؤمنون: 51 )؛ فرزند مریم و مادرش را آیه و نشانه قرار دادیم.» یعنی حجت قرار دادیم.

منابع:

بحارالانوار، 51 / 52 حدیث 29 --------- کمال الدین

بحارالانوار ،‌ 52/ 124 حدیث 10


5
وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ ... [هود : 8]
علی بن ابراهیم آیه « ولئن اخرنا عنهم العذاب الی امة معدودة» (هود: 8 )؛ اگر مجازات را تا زمان محدودی به تاخیر اندازیم. علی بن ابراهیم این آیه را این گونه تفسیر کرد: « اگر آنها را در این دنیا تا ظهور« قائم» علیه السلام بهره مند کنیم، پس آنان را باز خواهیم گرداند و عذاب خواهیم کرد«

در ادامه آیه آمده است: « لیقولن ما یحبه؛ هر آینه خواهند گفت: چه چیز مانع آن شده است؟! «

او در تفسیر می گوید: از روی استهزاء می گویند: چرا قائم علیه السلام قیام نمی کند و خارج نمی شود؟

خداوند در پاسخ می فرماید: « الا یوم یا تیهم لیس مصروفاً عنهم و حاق بهم ما کانو به یستهزؤن؛ آگاه باشید آن روز که (عذاب) به سراغشان آید، از آن ها بازگردانده نخواهد شد (و هیچ قدرتی مانع آن نخواهد بود) و آنچه مسخره می کردند دامانشان را می گیرد. «

منابع:

بحارالانوار، ج 52 / 342 حدیث 91

بحارالانوار، ج 52 / 288 حدیث 26

بحارالانوار، ج 51 / 44 تفسیر علی ابن ابراهیم

بحارالانوار، ج 51 / 55 حدیث 42 و 43


6
أَتَى أَمْرُ اللّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ ... [النحل : 1]
در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است که آن حضرت پس از بیان بیعت جبرئیل علیه السلام با حضرت مهدی علیه السلام فرمود: « سپس جبرئیل یک پایش را بر کعبه و پای دیگرش را بر بیت المقدس می گذارد و با صدای فصیح و رسا، شیوا و شیرین ندا می دهد که همه خلائق می شنوند و می گوید: « اتی امرالله فلا تستعجلوه» (نحل 16: )؛ فرمان خدا فرا رسیده است، برای آن عجله نکنید. «

منابع :

بحار الانوار 52 / 286 حدیث 18 --------- کمال الدین



7
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْراً فَمَن يَأْتِيكُم بِمَاء مَّعِينٍ [الملك : 30]
« قل ارأیتم ان اصبح ماؤکم غوراً فمن یاتیکم بماء معین» (ملک: 30) بگو به من خبر دهید اگر آب های (سرزمین) شما فرو رود چه کسی می تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟«

ابوبصیر از امام باقر علیه السلام روایت می کند که آن حضرت در تفسیر این آیه فرمود: « این آیه درباره« قائم علیه السلام» نازل شده است.

(خداوند) می گوید: اگر امامتان از نظر شما غایب گردید، به طوری که نمی دانید او کجاست، پس چه کسی امام ظاهری در دسترستان قرار می دهد تا اخبار آسمان و زمین و حلال و حرام خداوند را به شما بگوید؟» آن گاه امام علیه السلام فرمود: « به خدا سوگند هنوز تأویل این آیه نیامده است و ناچار تأویلش تحقق خواهد پذیرفت. »

منابع: بحارالانوار، 51 / 52 حدیث 27 --------- کمال الدین، غیبه الشیخ - ص51 / 50 حدیث 21 و ص 53 حدیث 30


8

وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ [المعارج : 26]
در سوره‌ی معراج آیه‌ی 26 چنین آمده است:« والذین یصدقون بیوم الدین » (و کسانی که« یوم الدین» را تصدیق می‌کنند.)
امام باقر علیه السلام از امیرمؤمنان علی علیه السلام روایت می‌کند که در تفسیر این آیه فرمود: « منظور کسانی است که قیام قائم علیه السلام را تصدیق می‌کنند.»

داود رقی نیز از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که درباره این قسمت از آیه سوم سوره‌ی بقره: « الذین یومنون بالغیب» _کسانی که به غیب ایمان دارند _ فرمودند: « مقصود کسی است که به حقانیت قیام قائم علیه السلام ایمان داشته باشد. »

منابع:

بحارالانوار، 51 / 62 حدیث 62 --------- کافی

بحارالانوار، 51 / 52 حدیث 28

بحارالانوار، 52/ 124 حدیث 9 --------- کافی







9

... حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَّكَاناً وَأَضْعَفُ جُنداً [مريم : 75]
ابوبصیر از امام صادق علیه السلام روایت کرد که فرمود: مقصود از« حتی اذا رأوا ما یوعدون» قیام قائم علیه السلام است و آن« الساعه» است. پس در آن روز، آنچه را که از جانب خدا به وسیله قائم علیه السلام نازل می گردد. خواهند فهمید، و آن تفسیر« من هو شرّ مکاناَ» است. یعنی نزد قائم علیه السلام« و اضعف جنداً »« حتی اذا رأوا ما یوعدون» (جنّ 72: 24 )؛ (این کار شکنی کفّار همچنان ادامه می یابد.) تا آن جا را به آن ها وعده داده شده ببینند.»

علی بن ابراهیم می گوید: « مقصود قائم علیه السلام و امیر مؤمنان علیه السلام است. ».« فسیعلمون من اضعف ناصراً و اقلّ عدداً؛ آن گاه می دانند چه کسی یاورش ضعیف تر و جمعیتش کم تر است. »

منابع: بحارالانوار، ج51،‌ ص 63 حدیث 64 --------- کافی


10
إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ [القلم : 15]
« اذا تتلی علیه آیاتنا قال اساطیر الاولین» (قلم: 15؛ المطففین: 13 )؛ هنگامی که آیات ما را بر او تلاوت کنی، گوید: (مانند) اسطوره های گذشتگان است.»

امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه می فرماید: « مقصود تکذیب کردن قائم آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم است، هنگامی که به او می گویند: « ما تو را نمی شناسیم و تو از فرزندان فاطمه «س) نیستی، همان گونه مشرکان نظیر این سخنان را به محمد صلی الله علیه و آله وسلم می گفتند. »

منابع :
بحار الانوار 51 / 61 حدیث 60 --------- کنز

[baquran]

11
وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ [القصص : 5]
« و نرید ان نمٌن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین ‹ قصص : 5 ›؛ ما می خواهیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم.»

از حضرت علی ‹ع› روایت شده که فرمود: « مقصود این آیه آل محمد ‹ص› است. پس از آنکه آنان رنج و زحمت فراوان تحمل کردند، خداوند مهدیشان ‹ ع › را بر می انگیزد و آن حضرت آنان را عزیز و دشمنانشان را خوار می گرداند.»

منابع:

بحارالانوار، ج51،‌ ص 362، حدیث 9 ---------- الاحتجاج



12
يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ [الصف : 8]
«یریدون لیطفئوا نورالله با فواههم و الله متّم نوره » (صف: 8 )؛ آنان می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولی خدا نور خود را کامل می کند. »

علی بن ابراهیم در تفسیر این آیه می گوید: «به وسیله قائم آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم خداوند نورش را کامل می گرداند، هنگامی که او را بیرون می آورد تا بر همه ادیان پیروزش گرداند و غیر از خدا پرستیده نگردد؛ و این معنای این حدیث است که می فرماید: «خداوند زمین را از عدل و داد پر می کند، همان گونه که از ظلم و ستم پر شده است. »


13
وَلَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ [السجدة : 21]
« لندیقنٌهم من العذاب الادنی دون العذاب الاکبر» (سجده 32: 21)؛ به آنان عذاب کوچک پیش از عذاب بزرگ می چشانیم.» مفضل بن عمر از امام صادق ‹ ع › درباره این آیه پرسید. امام ‹ ع › فرمود: « عذاب کوچک ‹ نزدیک ›، گرانی و قحطی است و عذاب بزرگ شمشیر مهدی ‹ ع › است.»

منابع: بحارالانوار، ج51،‌ ص 362، حدیث 55 ---------- تاویل آلایات الظاهره





14
وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ [سبأ : 51]
« و لوتری اذ فزعوا فلا فوت (سبا: 51 )؛ وای کاش می دیدی هنگامی را که (کافران) وحشت زده اند (آن جا که راه گریزی نمانده است. )

امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه فرمود: « یعنی برای آن ها راه گریزی از صدا نمانده است و آن صدا از آسمان است. »

منابع :

بحار الانوار 52 / 185 حدیث 11 --------- تفسیر القمی






15
فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ [المدّثر : 8]
« فاذا نقر فی الناقور» (المدثر: 74: 8 )؛ هنگامی که در صور دمیده شود.»

از امام صادق علیه السلام درباره این آیه سوال شد.

امام علیه السلام در پاسخ فرمود: « در میان ما امام علیه السلام غایبی وجود دارد. پس هنگامی که خداوند ظهورش را اراده کند، نکته ای بر قلبش وارد می کند آن گاه امام زمان علیه السلام ظهور می کند و به امر خدا قیام می نماید. »

منابع :

بحار الانوار 51 / 57 حدیث 49 ----------- غیبه النعمانی







16
إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْداً [الطارق : 15] فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداً [الطارق : 17]
(انّهم یکیدون کیداً و اکید کیداً فمهل الکافرین) (الطارق 86: 16 )؛ آنها پیوسته حیله می کنند. من هم در برابر آن ها چاره می کنم؛ حال که چنین است کافران را (فقط) اندکی مهلت ده.

ای محمد،« امهلهم رویداً؛ آنان را اندکی مهلت ده» اگر قائم علیه السلام ظهور کند از ستمگران و طاغوت های قریش و بنی امیه و دیگر مردم انتقام می گیرد.

منابع: بحارالانوار، ج51،‌ ص 49 حدیث 19 --------- تفسیر علی ابن ابراهیم







17
وَفِي السَّمَاء رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ [الذاريات : 22] فَوَرَبِّ السَّمَاء وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ [الذاريات : 23]
« و فی السماء رزقکم و ما توعدون فورب السماء و الارض انه لحق مثل ما انکم تنطقون» (الذاریات: 22 و 23 )؛ روزی شما و آنچه به شما وعده داده می شود، در آسمان است. سوگند به پرورگار آسمان و زمین که این مطلب حق است همان گونه که شما سخن می گویید!»

ابن عباس در تفسیر این آیه گوید: « مقصود از ما توعدون؛ آنچه وعده داده شده اید» قیام قائم علیه السلام است. »

منابع :

‌بحارالانوار، 51 / 53 حدیث 31 و 33 و 34 --------- غیبه الشیخ

ص 63 حدیث 65 ---------- الانوار المضیقه




18
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ [الغاشية : 1]
محمد بن سلیمان از پدرش روایت می کند که گفت: از امام صادق علیه السلام درباره« هل ایتک حدیث الغاشیه» (الغاشیه: 1) سئوال کردم.

امام علیه السلام فرمود: « قائم علیه السلام با شمشیر آن ها را فرا می گیرد.» گفتم: « وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ [الغاشية : 2]» امام علیه السلام فرمود: « آن ها را خاضع هستند و قدرت مخالفت ندارند.»

سئوال کردم: « عامله.»

امام علیه السلام فرمود: « آن ها را به غیر آنچه خدا فرستاده عمل می کنند.» سلیمان از« ناصبة» پرسید.

امام علیه السلام فرمود: « آنان غیر از« ولاة الامر» را مضوب می کنند.» او از« تَصْلَى نَاراً حَامِيَةً [الغاشية : 4]» سئوال کرد.

امام علیه السلام فرمود: « در دنیا در زمان قائم علیه السلام آتش جنگ زبانه می کشد و در آخرت آتش جهنم.»

منابع: بحارالانوار، ج 51 ،ص 50--------- ثواب الاعمال



19
فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءلُونَ (40) عَنِ الْمُجْرِمِينَ (41) مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ (42) قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ (43) المدثر.
امام باقر علیه السلام آیه‌های زیر را چنین تفسیر فرمود:
«فی جنات یتساءلون عن المجرمین ما سلککم فی سقر قالوا لم نک من المصلین»
شیعیان ما اهل بیت در بهشت از مجرمان می پرسند:« چه چیز شما را در آتش افکند؟»
می‌گویند:« از نماز گزاران نبودیم.» یعنی از شیعیان علی بن ابی طالب نبودند.
وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ (44) وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ (45)» ( و بینوایان را غذا نمی دادیم و با هرزگان هرزگی می کردیم.)
« وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ (46) حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ (47) » (و روز دین را تکذیب می کردیم تا سرانجام به یقین رسیدیم.) منظور از روز دین، ظهور مهدی علیه السلام است و منظور کافران، ایمان پس از ظهور مهدی علیه السلام است.
فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ (48)
» پس شفاعت شفاعت کنندگان به حال آنها سودی ندارد.» شفاعت (توصیه) هیچ کس به حال‌شان سودی ندارد و پیامبر اکرم نیز در قیامت شفاعت آنها را نمی‌کند.»

منابع:
بحارالانوار، ج51،‌ ص 61، حدیث 61 --------- تفسیر فرات

[baquran]

20
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ ... [هود : 110]
« و لقد آتینا موسي الکتاب فاختلف فیه» (هود: 111؛ فصلت: 45) و به تحقیق به موسی کتاب (آسمانی) دادیم پس درباره آن اختلاف شد.

امام باقر علیه السلام از امیر المؤمنین علیه السلام روایت می کند که ذیل این آیه فرمود: آن ها اختلاف کردند همانگونه که این امت در کتاب (قرآن) اختلاف کردند و به زودی درباره کتابی که همراه« قائم علیه السلام» است اختلاف خواهد کرد تا این که مردم بسیاری آن را انکار می کنند، آن گاه امام زمان علیه السلام آن ها را جلو می اندازد و گردن هایشان را می زند.

منابع: بحارالانوار، ج51،‌ ص 61 حدیث 62 --------- کافی



21
سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ [المعارج : 1]
از امام باقر علیه السلام درباره تفسیر آیه اول سوره‌ی معارج سئوال شد: « سال سائل بعذاب واقع»
امام علیه السلام در پاسخ فرمود:« آتشی از مغرب خارج می‌شود و فرشته‌ای آن را از عقب هدایت می‌کند تا این که به محله بنی سعد بن همام می رسد. هیچ خانه‌ای از بنی امیه را که در آن ظلمی به آل محمد روا داشته شده باشد، باقی نمی‌گذارد مگر این که آن را آتش می‌زند. او مهدی علیه السلام است.»

منابع : ‌بحارالانوار، ج 52، ص 188، حدیث 14



22
... الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ... [المائدة : 3]
ناامیدی بنی امیه: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم واخشونی؛ » (المائده: 3) (امروز کافران از (زوال) آیین شما مأیوس شدند، بنابراین از آن ها نترسید و از (مخالفت) من بترسید).

از امام باقر علیه السلام روایت شده که در تفسیر این آیه فرمود: (روزی که قائم علیه السلام قیام می کند بنی امیه مأیوس می شوند. پس آنان کسانی هستند که کافر شدند و از آل محمد «ص » مأیوس شدند. )

منابع:

بحارالانوار، ج 51، ص 55، حدیث 39--------- تفسیر العیاشی




23
...وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ [الشورى : 21]
« ولولا کلمة الفصل لقضی بینهم و ان الظالمین لهم عذاب الیم»؛ (شوری: 21) و اگر فرمان قاطع (درباره تاخیر عذاب در کار) نبود مسلماً میانشان داوری می شد؛ و برای ستمکاران شکنجه ای پر درد است.

امام باقر علیه السلام از امیر المؤمنان علیه السلام روایت می کند که در تفسیر این آیه فرمود: « اگر از جانب خدا نامی از او به میان نیامده بود، امام زمان علیه السلام احدی از آنان را باقی نمی گذاشت. »




24
قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَى رُكْنٍ شَدِيدٍ [هود : 80]
قوم لوط گرفتار همجنس‌بازی و لواط، یکی از زشت‌ترین و بزرگ‌ترین گناهان، بودند. هنگامی که سرکشی و عصیان را از حد گذراندند، خداوند گروهی از فرشتگان را به صورت جوانان زیبارو برای عذاب قوم لوط فرستاد.
لوط در مزرعه خود مشغول کار بود که ناگهان مشاهده کرد تعدادی جوان زیبا به سراغ او می‌آیند. مهمان‌نوازی حضرت لوط از یک سو و احتمال جسارت و گستاخی قوم خود نسبت به آنان از سوی دیگر او را سخت در فشار قرار داد.
آهسته با خود گفت: « امروز روز سخت و وحشتناکی است.»
حضرت لوط برای حفظ آنان، نخست آن قدر معطل‌شان کرد تا شب فرا رسید؛ شاید بتواند در تاریکی شب، دور از چشم قوم خود آنان را به خانه ببرد. در میان راه هم چند بار خطر قوم خویش را به آنان گوشزد کرد. با همه‌ی این احوال، وقتی به خانه رسیدند، همسر لوط بر بام خانه رفت و با کف‌زدن و روشن‌کردن آتش مردم را از ماجرا آگاه کرد. طولی نکشید که گروهی انسان حیوان‌صفت افسارگریخته و حریص دوان‌دوان نزد لوط آمدند.
حضرت لوط برای منصرف کردن آنان پیشنهاد کرد که با دخترانش ازدواج کنند، ولی آنان در کمال پررویی گفتند: « ما به دختران تو نیاز نداریم و خود بهتر می دانی که هدف ما چیست.»
وقتی حضرت لوط از تمام راه‌ها ناامید شد، گفت:« ای کاش من در برابر شما قدرت یا تکیه‌گاه و پشتیبان محکمی داشتم.» « لوان لی بکم قوَّه او آوی الی رکن شدید» ( سوره هود، آیه 80 )
ابوبصیر از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود:« لوط با این جمله آرزوی قدرت و نیروی قائم علیه السلام را کرده و به یاد صلابت و قدرت مهدی و یاران او افتاده بود. چرا که به هر یک از یاران مهدی به اندازه نیروی چهل مرد داده می‌شود و قلبش محکم‌تر از آهن است. آنان اگر به کوه‌هایی از آهن برخورد کنند، آنها را از جا بر می‌کَنَند. یاران حضرت مهدی علیه السلام شمشیرهایشان را غلاف نمی‌کنند تا خداوند راضی گردد.»

منابع: تفسیر نمونه، 9 / 178 تا 181




25
... وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ [الحديد : 16]
« ولا یکونو کالذین اوتوا الکتاب من قبل فطال علیهم الامد فقست قلوبهم و کثیر منهم فاسقون» (حدید: 16 )؛ و مانند کسانی نباشید که در گذشته به آن ها کتاب آسمانی داده شده، سپس زمانی طولانی بر آن ها گذشت و قلب هایشان قساوت پیدا کرد؛ و بسیاری از آن ها گناهکارند.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که این آیه درباره حضرت مهدی علیه السلام است.

منابع:

بحارالانوار، 51 / 54 حدیث 36 --------- کمال الدین





26
ذَلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ [حج : 60]
علی بن ابراهیم آیه شصت سوره حج را این گونه تفسیر می کند: « و من عاقب؛ و هر کس مجازات کند» مقصود رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم است« به مثل ما عوقب به، مانند آنچه مجازات شده است» یعنی هنگامی که خواستند آن حضرت را بکشند،« ثم بغی علیه لینصرنّه الله؛ سپس مورد تعدی قرار گیرد خداوند او را یاری خواهد کرد.» یعنی به وسیله قائم علیه السلام از فرزندانش.

منابع: بحارالانوار، ج 51 / 47 حدیث 8 ---------- تفسیر علی ابن ابراهیم




27
فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ [التكوير : 15] الْجَوَارِ الْكُنَّسِ [التكوير : 16]
ام هانی گوید: از امام باقر علیه السلام درباره این آیه سئوال کردم: « فلا اقسم بالخنس الجوار الکنس (تکویر: 16 )؛ سوگند به ستارگانی که باز می گردند، حرکت می کنند و از دیده ها پنهان می شوند.»

امام علیه السلام در پاسخ فرمود: « امامی در زمان خود (عند انقضاءمن علمه )، (سال 260) پنهان می شود و سپس همانند ستاره ای درخشان در تاریکی شب ظاهر می شود اگر آن زمان را درک کردی چشمت روشن می شود. »

منابع: بحارالانوار، 51 / 51 حدیث 26 --------- کمال الدین، غیبه الشیخ





28
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ [البقرة : 155]
امام صادق علیه السلام فرمود:« برای قیام قائم علیه السلام نشانه‌هایی است از جانب خدا برای مؤمنان.»
محمد بن مسلم پرسید:« آن نشانه‌ها چیست؟»
امام علیه السلام فرمود:« خداوند در آیه 155 سوره بقره می‌فرماید « ولنبلونکم بشیء من الخوف والجوع و نقص من الاموال و الانفس والثمرات و بشرالصابرین.»
مقصود خداوند این است که مؤمنان را قبل از ظهور قائم علیه السلام گرفتار می‌کند به ترس از پادشاهان بنی فلان در آخر حکومت‌شان و به گرسنگی به دلیل گرانی اجناس و کساد بازار و کم‌بودن سود و مرگ‌های فراگیر و سریع و کمی محصولات کشاورزی.
و در انتها هم به صابرین بشارت می‌دهد که فرج مهدی علیه السلام نزدیک است.»

منابع:

بحارالانوار، ج52،‌ ص 202، حدیث 28 ---------- کمال الدین




29
يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ [الرحمن : 41]
درباره آیه« یعرف المجرمون بسیما هم فیوخذ بالنواصی والاقدام» (الرحمن: 41 )؛ مجرمان از چهره هایشان شناخته می شوند و آن گاه آنها را از موهای پیش سر و پاهایشان می گیرند.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که از معاویه دهنی پرسید:

« ای معاویه! چه می گویند در تفسیر این آیه؟»

معاویه پاسخ داد: « معتقدند که خداوند تبارک و تعالی در قیامت مجرمان را به چهره هایشان می شناسد، پس در مورد آن ها دستور می دهد و موهای پیش سر و پاهایشان گرفته می شود و در آتش انداخته می شود !»

امام علیه السلام فرمود: « چگونه خداوند جبّار نیازمند شناسایی مخلوقاتی است که آن ها را به وجود آورده است و آن ها خلق او هستند.»

معاویه پرسید: « فدایت گردم! پس معنای آیه چیست؟»

امام علیه السلام فرمود: « وقتی که قائم ما علیه السلام قیام کند، خداوند علامت و نشانه ای به او می بخشد که دستور می دهد موهای پیش سر و پاهای کافر گرفته شود و محکم با شمشیر زده می شود. »

منابع :

بحار الانوار 52 / 320 حدیث 26 --------- بصائر الدرجات

51 / 58 حدیث 54 -------- غیبه النعمانی





30
أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ [الحج : 39]
« اذن للذین یقاتلون بانهم ظلمو و ان الله علی نصرهم لقدیر» : به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل گردید، اجازه جهاد داده شده است، چرا که مورد ستم قرار گرفته اند و خدا بر یاری آن ها تواناست.»

ابو بصیر از امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه حکایت می کند که فرمود : « مقصود از این آیه قائم علیه السلام و یارانش هستند. »

منابع: بحارالانوار، ج51، ص 58 حدیث 53 ------------ غیبه النعمانی




31
وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ [الأنبياء : 105]
«و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر أَنّ الأرض يرثها عبادى الصـلحون; (انبيا، 105) و براستى در زبور، پس از تورات نوشته ايم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث مى برند.» در اين آيه، عبادى الصالحون به حضرت مهدى و ياران ايشان نيز تفسير شده است.

[ثبت نام نشده]

20
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ ... [هود : 110]
« و لقد آتینا موسي الکتاب فاختلف فیه» (هود: 111؛ فصلت: 45) و به تحقیق به موسی کتاب (آسمانی) دادیم پس درباره آن اختلاف شد.

امام باقر علیه السلام از امیر المؤمنین علیه السلام روایت می کند که ذیل این آیه فرمود: آن ها اختلاف کردند همانگونه که این امت در کتاب (قرآن) اختلاف کردند و به زودی درباره کتابی که همراه« قائم علیه السلام» است اختلاف خواهد کرد تا این که مردم بسیاری آن را انکار می کنند، آن گاه امام زمان علیه السلام آن ها را جلو می اندازد و گردن هایشان را می زند.

منابع: بحارالانوار، ج51،‌ ص 61 حدیث 62 --------- کافی



21
سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ [المعارج : 1]
از امام باقر علیه السلام درباره تفسیر آیه اول سوره‌ی معارج سئوال شد: « سال سائل بعذاب واقع»
امام علیه السلام در پاسخ فرمود:« آتشی از مغرب خارج می‌شود و فرشته‌ای آن را از عقب هدایت می‌کند تا این که به محله بنی سعد بن همام می رسد. هیچ خانه‌ای از بنی امیه را که در آن ظلمی به آل محمد روا داشته شده باشد، باقی نمی‌گذارد مگر این که آن را آتش می‌زند. او مهدی علیه السلام است.»

منابع : ‌بحارالانوار، ج 52، ص 188، حدیث 14



22
... الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ... [المائدة : 3]
ناامیدی بنی امیه: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم واخشونی؛ » (المائده: 3) (امروز کافران از (زوال) آیین شما مأیوس شدند، بنابراین از آن ها نترسید و از (مخالفت) من بترسید).

از امام باقر علیه السلام روایت شده که در تفسیر این آیه فرمود: (روزی که قائم علیه السلام قیام می کند بنی امیه مأیوس می شوند. پس آنان کسانی هستند که کافر شدند و از آل محمد «ص » مأیوس شدند. )

منابع:

بحارالانوار، ج 51، ص 55، حدیث 39--------- تفسیر العیاشی




23
...وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ [الشورى : 21]
« ولولا کلمة الفصل لقضی بینهم و ان الظالمین لهم عذاب الیم»؛ (شوری: 21) و اگر فرمان قاطع (درباره تاخیر عذاب در کار) نبود مسلماً میانشان داوری می شد؛ و برای ستمکاران شکنجه ای پر درد است.

امام باقر علیه السلام از امیر المؤمنان علیه السلام روایت می کند که در تفسیر این آیه فرمود: « اگر از جانب خدا نامی از او به میان نیامده بود، امام زمان علیه السلام احدی از آنان را باقی نمی گذاشت. »




24
قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَى رُكْنٍ شَدِيدٍ [هود : 80]
قوم لوط گرفتار همجنس‌بازی و لواط، یکی از زشت‌ترین و بزرگ‌ترین گناهان، بودند. هنگامی که سرکشی و عصیان را از حد گذراندند، خداوند گروهی از فرشتگان را به صورت جوانان زیبارو برای عذاب قوم لوط فرستاد.
لوط در مزرعه خود مشغول کار بود که ناگهان مشاهده کرد تعدادی جوان زیبا به سراغ او می‌آیند. مهمان‌نوازی حضرت لوط از یک سو و احتمال جسارت و گستاخی قوم خود نسبت به آنان از سوی دیگر او را سخت در فشار قرار داد.
آهسته با خود گفت: « امروز روز سخت و وحشتناکی است.»
حضرت لوط برای حفظ آنان، نخست آن قدر معطل‌شان کرد تا شب فرا رسید؛ شاید بتواند در تاریکی شب، دور از چشم قوم خود آنان را به خانه ببرد. در میان راه هم چند بار خطر قوم خویش را به آنان گوشزد کرد. با همه‌ی این احوال، وقتی به خانه رسیدند، همسر لوط بر بام خانه رفت و با کف‌زدن و روشن‌کردن آتش مردم را از ماجرا آگاه کرد. طولی نکشید که گروهی انسان حیوان‌صفت افسارگریخته و حریص دوان‌دوان نزد لوط آمدند.
حضرت لوط برای منصرف کردن آنان پیشنهاد کرد که با دخترانش ازدواج کنند، ولی آنان در کمال پررویی گفتند: « ما به دختران تو نیاز نداریم و خود بهتر می دانی که هدف ما چیست.»
وقتی حضرت لوط از تمام راه‌ها ناامید شد، گفت:« ای کاش من در برابر شما قدرت یا تکیه‌گاه و پشتیبان محکمی داشتم.» « لوان لی بکم قوَّه او آوی الی رکن شدید» ( سوره هود، آیه 80 )
ابوبصیر از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود:« لوط با این جمله آرزوی قدرت و نیروی قائم علیه السلام را کرده و به یاد صلابت و قدرت مهدی و یاران او افتاده بود. چرا که به هر یک از یاران مهدی به اندازه نیروی چهل مرد داده می‌شود و قلبش محکم‌تر از آهن است. آنان اگر به کوه‌هایی از آهن برخورد کنند، آنها را از جا بر می‌کَنَند. یاران حضرت مهدی علیه السلام شمشیرهایشان را غلاف نمی‌کنند تا خداوند راضی گردد.»

منابع: تفسیر نمونه، 9 / 178 تا 181




25
... وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ [الحديد : 16]
« ولا یکونو کالذین اوتوا الکتاب من قبل فطال علیهم الامد فقست قلوبهم و کثیر منهم فاسقون» (حدید: 16 )؛ و مانند کسانی نباشید که در گذشته به آن ها کتاب آسمانی داده شده، سپس زمانی طولانی بر آن ها گذشت و قلب هایشان قساوت پیدا کرد؛ و بسیاری از آن ها گناهکارند.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که این آیه درباره حضرت مهدی علیه السلام است.

منابع:

بحارالانوار، 51 / 54 حدیث 36 --------- کمال الدین





26
ذَلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ [حج : 60]
علی بن ابراهیم آیه شصت سوره حج را این گونه تفسیر می کند: « و من عاقب؛ و هر کس مجازات کند» مقصود رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم است« به مثل ما عوقب به، مانند آنچه مجازات شده است» یعنی هنگامی که خواستند آن حضرت را بکشند،« ثم بغی علیه لینصرنّه الله؛ سپس مورد تعدی قرار گیرد خداوند او را یاری خواهد کرد.» یعنی به وسیله قائم علیه السلام از فرزندانش.

منابع: بحارالانوار، ج 51 / 47 حدیث 8 ---------- تفسیر علی ابن ابراهیم




27
فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ [التكوير : 15] الْجَوَارِ الْكُنَّسِ [التكوير : 16]
ام هانی گوید: از امام باقر علیه السلام درباره این آیه سئوال کردم: « فلا اقسم بالخنس الجوار الکنس (تکویر: 16 )؛ سوگند به ستارگانی که باز می گردند، حرکت می کنند و از دیده ها پنهان می شوند.»

امام علیه السلام در پاسخ فرمود: « امامی در زمان خود (عند انقضاءمن علمه )، (سال 260) پنهان می شود و سپس همانند ستاره ای درخشان در تاریکی شب ظاهر می شود اگر آن زمان را درک کردی چشمت روشن می شود. »

منابع: بحارالانوار، 51 / 51 حدیث 26 --------- کمال الدین، غیبه الشیخ





28
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ [البقرة : 155]
امام صادق علیه السلام فرمود:« برای قیام قائم علیه السلام نشانه‌هایی است از جانب خدا برای مؤمنان.»
محمد بن مسلم پرسید:« آن نشانه‌ها چیست؟»
امام علیه السلام فرمود:« خداوند در آیه 155 سوره بقره می‌فرماید « ولنبلونکم بشیء من الخوف والجوع و نقص من الاموال و الانفس والثمرات و بشرالصابرین.»
مقصود خداوند این است که مؤمنان را قبل از ظهور قائم علیه السلام گرفتار می‌کند به ترس از پادشاهان بنی فلان در آخر حکومت‌شان و به گرسنگی به دلیل گرانی اجناس و کساد بازار و کم‌بودن سود و مرگ‌های فراگیر و سریع و کمی محصولات کشاورزی.
و در انتها هم به صابرین بشارت می‌دهد که فرج مهدی علیه السلام نزدیک است.»

منابع:

بحارالانوار، ج52،‌ ص 202، حدیث 28 ---------- کمال الدین




29
يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ [الرحمن : 41]
درباره آیه« یعرف المجرمون بسیما هم فیوخذ بالنواصی والاقدام» (الرحمن: 41 )؛ مجرمان از چهره هایشان شناخته می شوند و آن گاه آنها را از موهای پیش سر و پاهایشان می گیرند.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که از معاویه دهنی پرسید:

« ای معاویه! چه می گویند در تفسیر این آیه؟»

معاویه پاسخ داد: « معتقدند که خداوند تبارک و تعالی در قیامت مجرمان را به چهره هایشان می شناسد، پس در مورد آن ها دستور می دهد و موهای پیش سر و پاهایشان گرفته می شود و در آتش انداخته می شود !»

امام علیه السلام فرمود: « چگونه خداوند جبّار نیازمند شناسایی مخلوقاتی است که آن ها را به وجود آورده است و آن ها خلق او هستند.»

معاویه پرسید: « فدایت گردم! پس معنای آیه چیست؟»

امام علیه السلام فرمود: « وقتی که قائم ما علیه السلام قیام کند، خداوند علامت و نشانه ای به او می بخشد که دستور می دهد موهای پیش سر و پاهای کافر گرفته شود و محکم با شمشیر زده می شود. »

منابع :

بحار الانوار 52 / 320 حدیث 26 --------- بصائر الدرجات

51 / 58 حدیث 54 -------- غیبه النعمانی





30
أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ [الحج : 39]
« اذن للذین یقاتلون بانهم ظلمو و ان الله علی نصرهم لقدیر» : به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل گردید، اجازه جهاد داده شده است، چرا که مورد ستم قرار گرفته اند و خدا بر یاری آن ها تواناست.»

ابو بصیر از امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه حکایت می کند که فرمود : « مقصود از این آیه قائم علیه السلام و یارانش هستند. »

منابع: بحارالانوار، ج51، ص 58 حدیث 53 ------------ غیبه النعمانی




31
وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ [الأنبياء : 105]
«و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر أَنّ الأرض يرثها عبادى الصـلحون; (انبيا، 105) و براستى در زبور، پس از تورات نوشته ايم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث مى برند.» در اين آيه، عبادى الصالحون به حضرت مهدى و ياران ايشان نيز تفسير شده است.

نقد
شما شايسته بود، با تكيه بر خود آيات ثابت مي كرديد كه كدام آيات بر امام زمان دلالت دارد. آياتي كه شما مورد استناد قرار داده ايد، هيچ ارتباط ويژه اي با امام زمان ندارد و اگر اين رواياتي كه ذيل آيات نقل شده و تمام آنها ضعيف و منقول از غلات است، وجود نداشت، شما هيچ دليل قاطعي بر دلالت اين آيات بر امام زمان نمي يافتيد. متأسفانه شما با استناد به اين روايات به واقع روايات را بر آيات قرآن حاكم كرده ايد. در حالي كه طبق بيان ائمه بايد اين روايات بر قرآن عرضه شود و در صورتي كه قرآن آنها را تأييد كرد، پذيرفت.
از شما مي پرسم، آيا وقتي اين آيات نازل شد، در ذهن مخاطبان قرآن يعني مردم حجاز از هيچ يك از آيات امام زمان را مي فهميدند؟ اين در حالي است كه اجماعي ميان مسلمان است كه قرآن در اوج فصاحت و بلاغت نازل شده و به روشني مقاصد خودش را به مخاطبانش فهمانده است. در روايت است كه من زعم ان القرآن مبهم فقد كفر. به اين سخن علامه طباطبايي كه در كتاب قرآن در اسلام خود نوشته مراجعه كنيد كه فرمود: قرآن در دلالت خود بر مقاصدش مستقل است و هيچ حاجتي به بيان معصوم(ع) در تفهيم مقاصدش ندارد.

[mohammzd ali]

نقد
شما شايسته بود، با تكيه بر خود آيات ثابت مي كرديد كه كدام آيات بر امام زمان دلالت دارد. آياتي كه شما مورد استناد قرار داده ايد، هيچ ارتباط ويژه اي با امام زمان ندارد و اگر اين رواياتي كه ذيل آيات نقل شده و تمام آنها ضعيف و منقول از غلات است، وجود نداشت، شما هيچ دليل قاطعي بر دلالت اين آيات بر امام زمان نمي يافتيد. متأسفانه شما با استناد به اين روايات به واقع روايات را بر آيات قرآن حاكم كرده ايد. در حالي كه طبق بيان ائمه بايد اين روايات بر قرآن عرضه شود و در صورتي كه قرآن آنها را تأييد كرد، پذيرفت.
از شما مي پرسم، آيا وقتي اين آيات نازل شد، در ذهن مخاطبان قرآن يعني مردم حجاز از هيچ يك از آيات امام زمان را مي فهميدند؟ اين در حالي است كه اجماعي ميان مسلمان است كه قرآن در اوج فصاحت و بلاغت نازل شده و به روشني مقاصد خودش را به مخاطبانش فهمانده است. در روايت است كه من زعم ان القرآن مبهم فقد كفر. به اين سخن علامه طباطبايي كه در كتاب قرآن در اسلام خود نوشته مراجعه كنيد كه فرمود: قرآن در دلالت خود بر مقاصدش مستقل است و هيچ حاجتي به بيان معصوم(ع) در تفهيم مقاصدش ندارد.

به نام خدا
نامه ای بر نامه ای
من با دوست عزیزی که اشکال کرده با برخی از حرفهایش موافق و با برخی مخالفم
این که نوشته اند روایات را نباید برآیات حاکم کرد به عنوان یک اصل کلی مورد قبول است یعنی باید روایات را بر قرآن عرضه کرد اگر با قرآن موافق بود اخذ می شود و اگر مخالف باشد کنار گذاشته می شود از این رو روایاتی که ثابت می کند خداوند شبهای جمعه از آسمان نزول می کند و... باید کنار گذاشته شود
ولی در چند نکته با شما موافق نیستم
1- تطبیق اصل کلی مورد نظر بر این مصداق یعنی اگر در مواردی قرآن فرموده باشد بندگان صالح من وارث زمین خواهند شد حال کسی از رسول خدا سوال کند مقصود از این بندگان صالح چه کسانی هستند و رسول خدا هم افرادی را نام ببرد آیا این روایت با قرآن مخالف است ؟ در این صورت چگونه ثابت می شود که افراد مورد نظر چه کسانی هستند مثلا قرآن می فرماید و علی الثلاثه الذین خلفوا .... حال اگر در روایات و تفاسیر دنبال این افراد نگردیم قرآن نامفهوم می شود
2- قرآن همانند خورشید می درخشد و به زمانی دون زمانی اختصاص ندارد در ین صورت قرآن هادی همه نخواهد بود حال که چنین است چه اشکالی دارد که به فرموده رسول خدا یا امامان یا سایر مفسران تآویل قرآن و آیاتش شامل حال سایر افرادی که در هنگام نزول نبوده اند بشود ؟
3- به نظر شما آیا هنگام نزول قرآن به ذهن مردم زمانه نزول قرآن می رسید که در قرآن اعجاز علمی زیادی وجود دارد مثلا خبر از حرکت زمین داده و... ؟ اگر نمی رسیده آیا باید اعجاز علمی قرَآن رامنکر شد ؟
موفق باشید

[كاربرجديد]

از آيه بقية الله خير لكم ان كنتم مومنين غافل نشويد

[meshkaat]

بنام خدا

برخى از محققان معتقدند كه بيش از 200 آيه از آيه هاى قرآن در شأن و قيام حضرت مهدى(عج) تأويل شده و برخى ديگر هم بيش از 150 آيه قرآن را در اين مورد نقل كرده اند. برخى از اين آيات عبارتند از: هود، 86; بقره، 2و3; نساء، 56; اعراف، 128; توبه، 33; قصص، 5; نور، 55 و... و از آن جا كه پرداختن به همه آيات نازل شده در اين زمينه، در اين پاسخ مختصر نمى گنجد; به عنوان نمونه، چند آيه را در مورد حكومت عدل آن حضرت در ذيل مى آوريم:
1. «و قل جاء الحق و زهق البـطل إنّ البـطل كان زهوقا; (اسراء، 81) و بگو كه حق آمد و باطل را نابود ساخت كه باطل خود لايقِ محو و نابودى است.» معناى غلبه حق بر باطل اين است كه به تمام معنا حق بر باطل پيروز شود و اين، به جز با عدالت ميسر نخواهد شد.
2. «و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر أَنّ الأرض يرثها عبادى الصـلحون; (انبيا، 105) و براستى در زبور، پس از تورات نوشته ايم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث مى برند.» در اين آيه، عبادى الصالحون به حضرت مهدى و ياران ايشان نيز تفسير شده است.
3. آيه 51، سوره سبأ «ولو ترى إذ فزعوا فلافوت و أُخذوا من مكان قريب; و اى كاش مى ديدى هنگامى را كه ]كافران [وحشت زده اند ]آنجا كه راهِ[ گريزى نمانده است و از جايى نزديك گرفتار آمده اند.» طبق روايات فراوانى كه از طريق شيعه و اهل سنت نقل شده، تطبيق بر خروج سفيانى (گروهى كه پيرو مكتب ابوسفيان و تفاله هاى عصر جاهليتند و بر ضد طرفداران حق در آستانه قيام حضرت مهدى خروج مى كنند) و لشكر او شده است كه آنها به هنگام حركت به سوى مكّه، به قصد تسخير آن، در صحرا گرفتار مى شوند.
4. آيه اى كه آن حضرت بعد از تولد قرائت فرمود: «و نريد أن نّمنّ على الذّين استضعفوا فى الأرض و نجعلهم أئمّة و نجعلهم الورثين» (قصص، 5)

[meshkaat]

3. آيه 51، سوره سبأ «ولو ترى إذ فزعوا فلافوت و أُخذوا من مكان قريب; و اى كاش مى ديدى هنگامى را كه ]كافران [وحشت زده اند ]آنجا كه راهِ[ گريزى نمانده است و از جايى نزديك گرفتار آمده اند.» طبق روايات فراوانى كه از طريق شيعه و اهل سنت نقل شده، تطبيق بر خروج سفيانى (گروهى كه پيرو مكتب ابوسفيان و تفاله هاى عصر جاهليتند و بر ضد طرفداران حق در آستانه قيام حضرت مهدى خروج مى كنند) و لشكر او شده است كه آنها به هنگام حركت به سوى مكّه، به قصد تسخير آن، در صحرا گرفتار مى شوند.

4. آيه اى كه آن حضرت بعد از تولد قرائت فرمود: «و نريد أن نّمنّ على الذّين استضعفوا فى الأرض و نجعلهم أئمّة و نجعلهم الورثين» (قصص، 5)

بنام خدا
در روايتى از اميرالمؤمنين على(ع) نقل شده است كه فرمود: «اينان كه در زمين ضعيف گشته اند، آل پيغمبرند كه خداوند متعال مهدى آن ها را برانگيزد تا آنان را عزيز و دشمنانشان را ذليل گرداند.»
5. «أمّن يجيب المضطرّ إذا دعاه و يكشف السّوء و يجعلكم خلفآء الأرض». (نمل، 62)
از امام صادق(ع) روايت شده كه فرمود: «اين آيه درباره «قائم آل محمّد(عج)نازل شده; به خدا قسم، «مضطر» اوست كه دو ركعت نماز در مقام ابراهيم بگذارد و خدا را بخواند، پروردگار نيز اجابت كند و گرفتارى او را برطرف سازد و آن ها را در زمين خليفه خود گرداند.»
علامه مجلسى(ره) بيش از شصت آيه از اين آيات را در «بحارالانوار ج 51، ص 44ـ61، موسسة الوفاء، بيروت» جمع آورى نموده است; جهت آگاهى از آن ها به كتاب «مهدى موعود، ترجمه جلد سيزدهم بحارالانوار (ج 51 و 52 و 53، چاپ بيروت)»مراجعه شود.
پاورقي:
تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازى و ديگران، ج 18، ص 153، دارالكتب الاسلامية.

[اخلاقي]

امام مهدي -عجل الله تعالي فرجه الشريف- در قرآن

قال رسول‌الله (صلي الله عليه و آله):

«مَن ماتَ وَ لمَ يَعرِف اِمامَ زَمانِهِ ماتَ مَيتَةً جاهِلية »[1]

ترديدي نيست كه تمامي مفاهيم و اعتقادات اصيل ديني در اسلام ريشه در قرآن دارد و هيچ باطلي، در اين كتاب آسماني وجود ندارد كه حق تعالي جل جلاله

فرموده: «ما قرآن را نازل كرديم و آن‌را محافظت مي‌نمائيم.»[2] و در آن همه چيز بيان گرديده و هيچ تر و خشكي نيست مگر اينكه در قرآن آمده باشد. از بيان هيچ

نكته‌اي در آن كوتاهي نشده و تمامي وقايع و اتفاقات را تا زمان قيامت كبري و نفخ صور در بر دارد. قرآني كه آخرين كتاب آسماني و معجزه جاويد پيامبر اسلام است و

بيانگر تمامي مسائل و مباحث و موضوعات مورد نياز زندگي بشر است مسلما در باره موضوع مهم انقلاب جهاني حضرت ولي‌عصر(عجل الله تعالي فرجه الشريف) و

تحول بزرگي كه در دنيا به وسيله امام زمان و حكومت عدل و داد آن حضرت به وجود خواهد آورد، آيات و بيانات متعددي دارد ولي شناختن معارف اين كتاب آسماني و

بهره‌گرفتن از سرچشمه‌هاي زلال و شيرين آن راهي جز اين ندارد كه از مترجمان راستين و بازگوكنندگان وحي و خاندان عصمت (عليهم‌السلام) بياموزيم كه :

«لا يمسّه الا المطهرون؛
به قرآن جز پاكيزگان (ائمه معصومين عليهم‌السلام) كسي دست نمي‌يابد»[3]

و از امام صادق(عليه‌السلام) روايت شده كه فرمودند: «به خدا سوگند من كتاب خدا را از اول تا به آخر مي‌دانم چنانكه گويي در كف دست من است، [4]

در قرآن خبر آسمان و زمين، گذشته و آينده موجود است كه خداي عزوجل فرموده :

«وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ؛
ما قرآن را بر تو نازل كرديم در حالي‌كه بيان و توضيح همه چيز در آن است.»[5]


و نيز امام باقر(عليه‌السلام) فرمودند: هيچ كس جز اوصياي پيامبر(صلي الله عليه و آله) نمي‌تواند ادعا كند كه (علم) تمامي قرآن نزد اوست.[6] با اين بيان درمي‌يابيم

كه قرآن و اهل بيت(عليهم‌السلام) هيچ گاه از هم جدا نمي‌شوند زيرا كه قرآن بازگوكننده حقانيت و عظمت اين خاندان است و مردم را به سوي اين حاملان علوم

الهي هدايت مي‌كند[7] و فقط اين چهارده نور پاكند كه حقايق و بطون اين معجزه جاويد و اين كتاب عظيم آسماني را مي‌دانند اما سنگين‌ترين ضربه‌اي كه پس از

رحلت رسول گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله) بر پيكر بشريت وارد آمد اين بود كه خلافت و جانشيني پيامبر از حاملان وحي و اوصياي واقعي حضرتش غصب گرديد

و منصب خلافت به دست نااهلان و جاهلان افتاد.

زمانيكه غاصبان بر كرسي جانشيني پيامبر تكيه زدند و اميرالمؤمنين را از حق مسلمش محروم كردند دريافتند كه بايد مردم را از دست يابي به سند نوراني حقانيت

حضرت امير و فرزندانش محروم نمايند تا مبادا همه مردم از معارف نوراني قرآن كه همان شناخت معصومين و گنجينه‌داران علوم الهي است بهره‌مند گردند و به عدم

حقانيت اين ظالمان پي ببرند، لذا قرآني را كه اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) گردآوري كرده بود و ويژگي‌هاي زيادي را چون شأن نزول، تأويلات و تطبيقات دربرداشت

نپذيرفتند.[8]

و بدين ترتيب مردم را از راه يافتن به چشمه‌هاي زلال وحي بازداشتند و در عوض ظواهري از دين را به قصد فريب خلق الله رواج دادند از سوي ديگر پول‌هاي گزافي

مي‌دادند تا عالم نماياني از خدا بي‌خبر و مزدور، دروغ‌هايي را به عنوان حديث در زمينه‌هاي مختلف از جمله تفسير و تأويل قرآن جعل مي‌كنند و اذهان مردم را از

رسيدن به حقايق دور سازند.

در طول تاريخ پيوسته دشمنان حق از انتشار معارف قرآن و آشكار شدن حقايق و اسرار اين كتاب آسماني به روش‌هاي مختلف جلوگيري كرد تا آنجا كه عده زيادي از

اصحاب و شاگردان مكتب اهل بيت كه مفسر و مبين حقايق قرآن بوده‌اند را به شهادت رساندند و ياران و اصحاب پيامبر را از بازگو كردن حقايق قرآن و احاديثي كه خود

مستقيماً از آن حضرت شنيده بودند ممنوع كردند.[9] از اين رو شيعيان با وجود آن همه مشكلات و موانع علي رغم سخت‌گيري‌هاي زياد مخالفان در جهت فراگيري

علوم و معارف از ائمه معصومين(عليهم‌السلام) سخت تلاش كرده‌اند و به روايت و تدوين و نشر احاديث مربوط به آن اهتمام ورزيده‌اند كه خوشبختانه مجموعه‌هاي

ارزنده‌اي در اين زمينه امروز در دسترس ما قرار دارد كه هر كدام از آن‌ها براي رهيابي به معارف ناب قرآن از اهميت والايي برخوردار است. با بررسي و تحقيق اين

مجموعه‌هاي روايي و احاديث موجود به نكته شگفت انگيزي پي مي‌بريم و آن اينكه مسئله مهدويت و حكومت جهاني آن حضرت از چنان اهميت والايي برخوردار

است كه خداوند از تمامي پيامبرانش درباره او و پدران بزرگوارش پيمان گرفت.

آنان‌ كه در اين عهد و پيمان استوار بودند در زمره پيامبران اولوالعزم قرار گرفتند و آنان كه در اين پيمان اراده نا استوار داشتند از بهشت رانده شدند[10] و خداوند توبه

ايشان را به وسيله تمسك به همين ذوات مقدسه قبول فرمودند و مقام قرب را به ايشان بازگرداند.[11] بنابراين موضوع مهدويت از ابتداي هبوط حضرت آدم تا پايان

نبوت حضرت خاتم(صلي الله عليه و آله) در لسان تمامي پيامبران الهي و در تمام كتب آسماني به چشم مي‌خورد و بشارت دادن به حكومت جهاني آن حضرت و

استيلاي صالحان بر زمين و پادشاهي عدل و داد جزء اصلي متن كتاب‌هاي آسماني و برنامه‌هاي پيامبران بوده و كتب آسماني همچون قرآن، تورات، انجيل، زبور و ...

آكنده از اين بشارات است كه انبياء الهي به امت‌هايشان بيان فرموده‌اند.

البته در تعيين مصداق آن مصلح، عبارت‌ها مختلف و الفاظ متفاوت است ولي اصل ظهور يك مصلح واقعي و تشكيل حكومتي واحد كه از مرز عدالت بيرون نرود، مورد

قبول تمام ملل و اديان آسماني و غير آسماني عالم است همچنين قرآن كريم نيز در بيش از يكصد و سي آيه به اين معنا اشاره فرموده و

اعلام داشته كه اراده و خواست خداوند متعال بر اين است كه دوران حكومت‌هاي ظالم و ستمگر به پايان رسد و بساط پيروان آن‌ها را برچيده شود و حتما بندگان صالح

خويش را در سراسر دنيا حكومت دهد.[12] تا قوانين اسلام را به طور كامل و همه جانبه در اين كره خاكي اجرا سازند و سعادت بشر را تضمين و تأمين نمايند.

به اميد روزي كه حضرت ولي‌عصر(عجل الله تعالي فرجه الشريف) از زندان غيبت به در آيد و عالم به نورش روشن شود.

اللهم عجل لوليك الفرج و العافية و النصر

ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــ
[2] - سوره حجر، آيه 9.
[3] - سوره واقعه، آيه 79.
[4] - سوره نحل، آيه 89.
[5] - كافي: كتاب الحجه: باب 34.
[6] - امام صادق(عليه‌السلام) فرمودند: مراد از «ان هذا القرآن يهدي للتي هي اقوم» اين است كه قرآن مردم را به سوي امام هدايت مي‌كند. (كافي: ج 1، ص 31)
[7] - بصائر الدرجات: ص 213 – كافي: كتاب الحجه: ص 34.
[8] -. احتجاج: ج 1، ص 225.
[9] - تذكرة الحفاظ، شمس الدين ذهبي: ج 1، ص 4.
[10] - تفسير قمي: ج 2، ص 66.
[11] - تفسير نور الثقلين: ج 1، ص 149 – تفسير صافي: جزء‌اول، ص 186.
[12] - سوره قصص، آيه 5.