تفسیرسوره مبارکه قصص(مدیربحث: نازنین رقیه)

[askari110]

با سلام وعرض ادب واحترام خدمت همه علاقه مندان به قرآن
در این تاپیک قرار است بحث تفسیر سوره قصص با مدیریت کاربربزرگوارمان نازنین رقیه راه اندازی شود .از همه دوستان خواهشمندم این بحث قرآنی را دنبال کنند .

قرار است مدیر محترم بحث از آیه 1 سوره مبارکه قصص شروع کنند وهر دفعه آیه ای را بیاورند ودر ذیل آیه سوالی را مطرح کنند تا سایر کاربران بتوانند دربحث تفسیری شرکت کنند .

انشاءالله مباحث کاربردی وساده وهمه فهم ارائه شود .هدف آشنایی با محتوای سوره مبارکه می باشد.امیدوارم با این طرح توانسته باشیم قدمی در راه رفع مهجوریت قرآن برداریم.
بنده از جناب نازنین رقیه به خاطر پذیرش مدیریت این بحث کمال تشکر را دارم واز ایشان عاجزانه می خواهم این بحث را با جدیت تمام اداره کنند.واگر قوانینی را مطلبی برای اداره بحث دارند درپست اول مطرح کنند تا دوستان عزیز با امادگی وارد این بحث شوند
باتشکر از استقبال دوستان از این طرح قرآنی
التماس دعا-عسکری(مدیر انجمن علوم قرآن)

[قافله شهادت]

به نام خداوند هستي بخش
اللهم لك السلام و منك السلام و اليك يرجع السلام و صلي الله علي سيدنا محمد و آله الطيبين الطاهرين .
دوستان گرامي در اين قسمت تفسير زيباترين سوره قرآن يعني سوره قصص را مشاهده خواهيد كرد . گاهي اوقات سؤالاتي نيز مطرح خواهد شد كه شما عزيزان پاسخگوي آن مي باشيد .
محتواي سوره قصص
سوره قصص 88 آيه دارد و قبل از هجرت پيامبر ، در مكّه نازل شده است . به مناسبت ورود كلمه « قصص » در آيه ى25، اين سوره نيز « قَصص » نام گرفته است كه معناى آن « بيان سرگذشت» مي باشد .
اگر چه در 34سوره از سوره هاى قرآن كريم به نحوى از ماجراى حضرت موسى و فرعون ، سخن رفته است . ولى تنها در اين سوره است كه به تمام زواياى زندگى آن حضرت ازتولّد ، كودكى ، جوانى تا ازدواج ، نبوّت و دعوت به يكتاپرستى توجه شده است .
بـخـش اول ايـن سـوره را تـاريـخـچـه پـر مـعـنـى و آمـوزنـده تشكيل مى دهد، و در آغازش نويد حكومت حق و عدالت را براى مستضعفين و بشارت در هم شكستن شوكت ظالمان را بازگو مى كند ، بشارتى آرامبخش و قدرت آفرين .
بخش ديگرى از اين سوره را داستان« قارون» آن مرد ثروتمند مستكبر را كه تكيه برعـلم و ثـروت خـود داشـت بازگو مى كند كه بر اثر غرور ، سرنوشتى همچون سرنوشت فرعون پيدا كرد.
او در آب فرو رفت و اين در خاك ، او تكيه بر قدرت نظامى و حكومت داشت و اين تكيه برثروت .
تا روشن شود نه ثروتمندان مكه و نه قدرتمندان مشرك در آن سرزمين و نه بـازيـگـران سـيـاسـى آن محيط ، توانائى دارند كه در برابر اراده الله كه به پيروزى مستضعفان بر مستكبران تعلق گرفته كمترين مقاومتى نشان دهند .
اين بخش در اواخر سوره آمده است .
و مـيـان ايـن دو بـخـش درسـهـاى زنـده و ارزنـده اى از توحيد و معاد ، اهميت قرآن ، وضع حـال مـشـركـان در قـيـامت ، مسأله هدايت و ضلالت و پاسخ به بهانه جوئيهاى افراد ضـعـيـف ، آمـده اسـت كـه در حـقـيـقـت نـتـيـجـه اى اسـت از بـخـش اول و مقدمه اى است براى بخش ‍ دوم .
فضيلت تلاوت سوره قصص
در حديثى از پيامبر اسلام (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) مى خوانيم :
من قرء طسم القصص اعطى من الاجر عشر حسنات بعدد من صدق بموسى و كذب به ، و لميبق ملك فى السماوات و الارض الا شهد له يوم القيامة انه كان صادقا: كسى كه سوره قـصـص را بـخـوانـد به تعداد هر يك از كسانى كه موسى را تصديق يا تكذيب كردند ده حـسـنـه بـه او داده خـواهـد شـد، و فـرشـته اى در آسمانها و زمين نيست مگر اينكه روز قيامت گواهى بر صدق او مى دهد .
در حديث ديگرى از امام صادق (عليه السلام ) آمده است:كسى كه طواسين ثلاث (سوره قصص و نمل و شعراء) را در شب جمعه بخواند از دوستان خدا و در جوار او و در حمايت او قـرار خـواهد گرفت و در دنيا هرگز فقر و ناامنى و ناراحتى شديد پيدا نخواهد كرد ودر آخـرت خـداونـد آنـقدر از مواهب خود به او مى بخشد كه راضى شود و برتر از راضي بودن .
بـديـهـى اسـت ايـن هـمـه اجـر و پـاداش از آن كسانى است كه با خواندن اين سوره در صف مـوسـى (عـليـه السـلام ) و مـؤ مـنـان راسـتين و در خط مبارزه با فرعون ها و قارون ها قرارگيرند، در مشكلات در برابر دشمن زانو نزنند، و ذلت تسليم را بر خود هموار نكنند كه ايـن همه موهبت را ارزان به كسى نمى دهند، مخصوص آنها است كه مى خوانند و مى انديشند و برنامه عمل خويش قرار مى دهند .

[قافله شهادت]

بِسْمِ اللّه الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
1-طسَّمَّ
2-تِلْكَ ءَايَتُ الْكِتَبِ الْمُبِينِ
3-نَتْلُواْ عَلَيْكَ مِن نَّبَإِ مُوسَى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
ترجمه آيات:
به نام خداوند بخشنده و مهربان
1- طا، سين ، ميم . اينها آيات كتاب روشنگر است
2- اينها آيات كتاب مبين است .
3- مـا از داسـتـان مـوسـى و فـرعون به حق بر تو مى خوانيم ، براى گروهى كه ايمانبياورند.

پيام ها :
1- قرآن ، معجزه ابدى اسلام ، از همين حروف الفباى عربى تشكيل شده است ، اگر آن را كلام بشر مى دانيد شما نيز مثل آن را بياوريد . طسم ، تلك آيات
2-كتاب هدايت و تربيت بايد روشن و شفّاف باشد. الكتاب المبين
3-بيان سرگذشت پيشينيان ، نشانه ى قانونمند بودن سنّت هاى الهى در تاريخ است . اگر تاريخ ، حساب و كتاب و قانون نداشت ، ما نمى توانستيم از آن براى زندگى امروز خود استفاده كنيم . نتلوا... من نباء موسى ... لقوم يؤ منون
4-در نقل تاريخ ، به فرازهاى مهمّ و عبرت آموز توجه كنيم . (نباء: به خبر مهم گفته مى شود)
5-مبارزه با طاغوت ها و ستمگران ، در رأس وظايف انبياست . نباء موسى وفرعون
6- داستانهاى قرآن ، خُرافه ، خيالى و گزافه نيست. نباء موسى وفرعون بالحقّ
7- هدفِ قرآن از بيان داستان ، هدايتمؤمنان است . لقوم يؤ منون
8- اوّلين شرط هدايت ، قابليّت است . لقوم يؤ منون

[قافله شهادت]

تفسير :
ايـن چـهـاردهـمـيـن بـار اسـت كـه باحروف مقطعه ، در آغاز سوره هاى قرآن روبرو مي شويم ، مخصوصا طسم ، سومين و آخرين بار است .
حروف مقطعه قرآن تفسيرهاى گوناگونى دارد كه در آغاز سوره هاى بقره، آل عمران و اعراف مشاهده مي شود .
بـعـلاوه در مـورد طسم از روايات متعددى برمى آيد كه اين حروف علامتهاى اختصارى از صـفـات خـدا ، و يـا مـكـانـهـاى مـقـدسـى مـى بـاشـد ، امـا در عـيـن حـال مـانـع از آن تـفـسـيـر مـعروف كه بارها بر روى آن تأكيد كرده ايم نخواهد بود كه خـداونـد مـى خـواهـد ايـن حـقـيـقـت را بـر هـمـه روشن سازد كه اين كتاب بزرگ آسمانى كه سـرچـشـمـه انـقـلابـى بـزرگ در تـاريـخ بـشـر گـرديـد و بـرنـامـه كـامـل زنـدگـى سـعادت بخش ‍ انسانها را در بردارد از وسيله ساده اى همچون حروف (الفباء) تشكيل يافته كـه هـر كـودكـى مـى تـوانـد بـه آن تـلفـظ كـنـد، ايـن نـهـايـت عـظـمـت اسـت كـه آنـچـنـان مـحـصـول فـوق العاده با اهميتى را از چنين مواد ساده اى ايجاد كند كه همگان آنرا در اختياردارند .
و شـايـد بـه هـمـيـن دليل بلافاصله بعد از اين حروف مقطعه سخن از عظمت قرآن به ميان آورده مى گويد : اين آيات با عظمت آيات كتاب مبين است. كتابى كه هم خود روشن است و هم روشنگر راه سعادت انسانها (تلك آيات الكتاب المبين).
گرچه (كتاب مبين) در بعضى از آيات قرآن مانند آيه 61 سوره يونس (و لا اصغر منذلك و لا اكـبـر الا فـى كـتـاب مـبـيـن ) و آيـه 6 سـوره هـود (كـل فـى كتاب مبين ) به معنى لوح محفوظ تفسير شده ، ولى در آيه مورد بحث به قرينه ذكر آيات و همچنين جمله (نتلوا عليه) كه در آيه بعد مى آيد به معنى قرآن است .
در ايـنـجـا قـرآن به مبين بودن توصيف شده و ( مبين) چنانكه از لغت استفاده مى شود هم بـه مـعنى لازم و هم به معنى متعدى آمده است ، چيزى كه هم آشكار است و هم آشكار كننده ، و قرآن مجيد با محتواى روشنش حق را از باطل آشكار و راه را از بيراهه نمودار مى سازد.
قرآن بعد از ذكر اين مقدمه كوتاه وارد بيان سرگذشت حضرت موسى و فرعون شده است ، مى گويد: ما به حق بر تو از داستان موسى و فرعون مى خوانيم براى گروهى كه ايمان مى آورند (نتلوا عليك من نبا موسى و فرعون بالحق لقوم يؤ منون).
تعبير (من) كه به اصطلاح « تبعيضيه» است اشاره به اين نكته مى باشد كه آنـچـه در اينجا آمده گوشه اى از اين داستان پرماجرا است كه بيان آن تناسب و ضرورت داشته است .
و تـعـبـيـر (بـالحـق) اشـاره بـه ايـن اسـت كـه آنـچـه در اينجا آمده خالى از هر گونه خـرافـات و ابـاطـيـل و اساطير و مطالب غير واقعى است . تلاوتى است توأم با حق و عين واقعيت ، تعبير به (لقوم يؤ منون) ، تأكيدى است بر اين حقيقت كه مؤمنان آن روز كه در مـكه تحت فشار بودند و مانند آنها بايد از شنيدن اين داستان به اين حقيقت برسند كه قدرت دشمن هر قدر زياد باشد و جمعيت و نفرات و نيروهايشان فراوان ، مردم با ايمان هر قدر در اقليت و تحت فشار باشند و ظاهرا كم قدرت ، هرگز نبايد ضعف و فتورى به خود راه دهند كه در برابر قدرت خدا همه چيز آسان است .
خـدائى كه موسى را براى نابود كردن فرعون در آغوش فرعون پرورش داد ، خدائى كه بـردگـان مـسـتـضـعـف را بـه حـكـومـت روى زمـيـن رسـانـيـد، و جـبـاران گـردنـكش را خوار و ذليـل و نـابـود كـرد، و خـدائى كـه كـودك شـيـرخـوارى را در ميان امواج خروشان محافظت فـرمـود و هـزاران هـزار از فرعونيان زورمند را در ميان امواج مدفون ساخت قادر بر نجات شماست .
سؤال :
1- هدف اصلي اين آيات چه كساني هستند ؟
2- منظور از تبعيضيه كه در بالا ذكر شده چيست ؟

[یا مهدی (عج)]

به نام خدا
سلام
هدف اصلي اين آيات مؤمنان هستند ، مؤمنانى كه مى توانند از اين آيات الهام بگيرند و راه خود را به سوى هدف درميان انبوه مشكلات بگشايند .

[قافله شهادت]

4-إنّ فِرْعَوْنَ عَلاَ فِى الاَْرْضِ وَجَعَلَ أهْلَهَا شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طَآئِفَةً منهم يُذَبِّحُ أبْنَآءَهُمْ وَ يَسْتَحْىِ نِسَآءَهُمْ إِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ
همانا فرعون در سرزمين (مصر) سركشى كرده و مردم آنجا را فرقه فرقه نموده است ، گروهى از آنان را به زبونى و ناتوانى كشانده ، پسرانشان را سر مى برد و زنانشان را (براى كنيزى ( زنده نگه مى دارد. براستى كه او از تبهكاران است.

نكته ها :
كلمه« شِيَع»جمع« شيعة»، در اصل به معناى دنباله روى و تبعيّت است ولى از آنجا كه در يك گروه ، معمولا بعضى از بعضى ديگر پيروى مى كنند، به معناى گروه نيز مى آيد.
كلمه ى« نساء »به معناى زنان است ، ولى شايد در اين آيه مراد دختران باشند ، زيرا دربرابر پسران قرار گرفته اند.
كلمه« فرعون»نام شخص نيست ، بلكه عنوان پادشاهان مصر بوده است . چنانكه« كسرى »عنوان پادشاهان ايران و « قيصر» عنوانِ پادشاهان روم بوده است .

پيام ها:
1-شناخت اوضاع و احوال جوامع در هنگام ظهور و بعثت پيامبران ، امرى راهگشاست.اِنّ فرعون ...
2-در شناخت نظام ها، اشخاص مهم نيستند، بلكه عملكردها اهميّت دارند. انّ فرعون علا فى الارض نام« فرعون»به خاطر عملكرد استكبارى و متجاوزانه اوست .
3-تكبّر و گردنكشى ، زمينه ى هر فساد و گناه است . علا فى الارض ... يستضعف ... يذبّح ...
4- تفرقه اندازى ، بارزترين اهرم سلطه مستكبرين بر مردم است .جعل اهلها شيعاتا وقتى مردم اتّحاد و همبستگى داشته باشند، طاغوت ها قدرتى ندارند و نمى توانند كارى از پيش ببرند.
5-تفرقه ، مقدّمه ى ذلّت پذيرى است . ابتدا مردم گروه گروه و متفرّق مى شوند
6- اعمال خلاف كارگزاران به پاىحاكم نيز حساب مى شود. در اين آيات تمام جنايات ياران فرعون ، به شخص او نسبت داده شده است .جعل ، يستضعف ، يذبّح
7- خداوند، مسأله تفرقه افكنى را قبل از قتل و كشتار ذكر فرموده است . شايد به خاطر آن كه تفرقه زمينه ى كشتن و يا مهم تر ازكشتن است . شيعا... يذبّح
8- تفرقه افكنان مفسدند. كان من المفسدين
آرى هرجامعه كه حاكمش متكبّر، مردمش متفرّق ، نيروهاى فعّالش مورد تهديد ومنافعش در كام طبقه مرفّه باشد، جامعه اى فرعونى و طاغوتى است .

[طیب]

2- منظور از تبعيضيه كه در بالا ذكر شده چيست ؟

من به اصطلاح علم نحو، تبعيضيه است؛ يعنى بعضى از

[nategh]

dar avayel sore moamenan ra khetab gharar dade
leghamen yumenon""

[tabatabay]

ضمن تشكر از جناب نازنين رقيه ،‌ به يه نكته ظريف در قالب يك سوال مي‌خواستم اشاره كنم : كي مي دونه فرق قِصص (كسر قاف) با قَصص(فتح قاف) چيه و در اينجا كدوم تلفظ درست‌تره؟

[askari110]

ضمن تشكر از جناب نازنين رقيه ،‌ به يه نكته ظريف در قالب يك سوال مي‌خواستم اشاره كنم : كي مي دونه فرق قِصص (كسر قاف) با قَصص(فتح قاف) چيه و در اينجا كدوم تلفظ درست‌تره؟

با تشکر از جناب طباطبایی

قِصص یعنی آثار و سرگذشت ها ... این واژه جمع است .

اما قَصص : یعنی بیان سرگذشت ها ) ... این واژه مصدر است .
ودر اینجا نام سوره به قَصص تلفظ می شود....