اشکالات تفسیری سریال حضرت یوسف (ع)

[eshtiagh]

از اونجا که این سایت قرآنی است و موضوع این سریال نیز قرآنی است و اینکه به نظر می رسد سریال با همه زیبایی و جذابیتی که داره در برخی موارد اشکالات تفسیری نیز دیده می شود، اساتید و دوستان اگر نکته ای در این مورد در ذهن دارند در این بخش یادآور شوند. قابل توجه اینکه این سریال از لحاظ فنی زیاد نقد شده اما نقد تفسیری کمتر شده است.

[eshtiagh]

اولین اشکالی که به نظر بنده رسیده موردی است که آن را از مطلبی در همین سایت با عنوان «یوسف قرآن» نقل می نمایم:


وَ قَالَ لِلَّذِى ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِّنْهُمَا اذْكُرْنِى عِنْدَ رَبِّكَ فَأَنسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِى السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ
و (يوسف) به آن زندانى كه مى‏دانست آزاد مى‏شود گفت: مرا نزد ارباب خود بياد آور. (ولى) شيطان يادآورى به اربابش را از ياد او برد، در نتيجه (يوسف) چند سالى در زندان ماند.
در بعضى تفاسير، جمله‏ى «فانساه الشيطان» را اينگونه ترجمه كرده‏اند كه «شيطان ياد پروردگار را از ذهن يوسف برد و او به جاى استمداد از خداوند به ساقى شاه توجه كرد» و اين براى يوسف ترك اولى‏ بود و لذا سال‏هاى ديگرى را نيز در زندان ماند.
امّا صاحب‏الميزان مى‏نويسد: اينگونه روايات خلاف قرآن است، چون قرآن در آيه 24 همين سوره، يوسف را از مخلصين دانسته و شيطان طبق آيات قرآن بر مخلصين نفوذ ندارد.{قال فبعزتک لاغوينهم اجمعين-الا عبادک منهم المخلصين}(شيطان گفت به عزتت سوگند همه را گمراه خواهم کرد- مگر بندگان مخلصت را)
به علاوه در دو آيه بعد آمده كه «قال الّذى نجا منهما و ادّكر بعد امّة» فراموش كننده بعد از مدتّ‏ها يوسف را به خاطر آورد، از اين معلوم مى‏شود كه فراموشى مربوط به ساقى بوده است نه يوسف.
پيام‏ها:
1- انبيا نيز از طرق معمول، مشكلات خود را حلّ مى‏كنند، و اين با توحيد و توكّل منافاتى ندارد. «اُذكرنى عند ربّك» (يوسف مظلوميّت خود را به عزيز مصر يادآور مى‏شود)
2- هر تقاضايى رشوه نيست. «اُذكرنى عند ربّك» يوسف براى تعبير خواب، مزد و رشوه‏اى درخواست نكرد، بلكه گفت: مظلوميتم را به شاه برسان.
3- براى اثبات بى‏گناهى وپاكى، از هر طريق سالم براى رساندن شكواى خود به گوش مسئولين بهره ببريم. «اُذكرنى عند ربّك»
4- كاخ نشينى و رفاه، زمينه‏ساز فراموش كردن درد و رنج گرفتاران و بيچارگان است. «ناج... فانساه الشيطان ذكر ربّه» معمولاً افراد پس از نجات از سختى‏ها و رسيدن به آسايش، پست، مقام و رفاه، دوستان قديمى و بسيارى از چيزها را به فراموشى مى‏سپارند.
5 - خروج يوسف از زندان و رفع اتهام از او، با اهداف شيطان ناسازگار بود، لذا دسيسه نمود و ساقى را به فراموشى انداخت. «فانساه الشيطان»

در حالی که در اين سريال فراموشی به حضرت يوسف نسبت داده شده است وبه اين معنا است که نويسنده فيلمنامه به تفسير بزرگ الميزان بی توجه بوده است.

[askari110]

با سلام
بحث خوبی را شروع کردید

یک مورد هم من اوایلی که سریال یوسف پیامبر شروع شده بود دیدم برخی از علماء ایراد گرفته بودند که خلاف تفاسیر معتبر بود این بود که :
یوسف در حال فروش در بازار نمایش داده شد و برخلاف نص صریح قرآن مبنی بر اینکه یوسف در این بازار به ثمن بخس فروخته می شود، روایت دیگری نمایش داده شد.

در این روایت، در حالی که سایر برده ها به قیمتی حدود 100 درهم فروخته می شدند، چانه زنی درخصوص قیمت یوسف میان ثروتمندان شهر بالا گرفت و نهایتاً عزیز مصر با پیشنهاد رقم بالای 3 هزار درهم، سایر افرادی را که مایل به خرید یوسف بودند، عقب زد و وی را خرید.

این روایت شاذ در حالی در این سریال به تصویر کشیده شده است که آیه 20 سوره مبارکه یوسف صراحتاً دلالت بر این می کند که یوسف در بازار برده ها به قیمت پایینی فروخته شده است.

در این آیه مبارکه خاطرنشان شده است: "و شروه بثمن بخس دراهم معدودة وکانوا فيه من الزاهدين". براساس تفسیر المیزان، "ثمن بخس" به معناى بهايى است كه از قيمت اصلى و واقعى، ناقص ‍ و كمتر باشد، و "دراهم معدودة" به معناى پولى اندك است -و بطورى كه مى گويند بدين جهت فرموده "معدودة" كه آن روزها پول زياد وزنى بوده نه شمردنى ، و تنها پولهايى را مى شمرده اند كه خيلى ناچيز بوده ، و مقصود از "دراهم" پول خردى از جنس نقره بوده كه در آن روز در ميان مردم رواج داشته ، و كلمه "شراء" در اينجا به معناى فروختن است، و زهد به معناى روگردانى و بى رغبتى از هر چيز را گويند، ممكن هم هست در اينجا كنايه از برحذر بودن باشد.

علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه: «از ظاهر سياق برمى آيد كه ضمير جمعى كه در جمله "شروه" و در جمله "كانوا" مى باشد به رهگذران برمى گردد، و معنايش اين باشد كه: رهگذران يوسف را به پولى اندك فروختند، چون از اين معنا حذر داشتند كه اگر بر سر قيمت ايستادگى به خرج دهند حقيقت مطلب روشن شده صاحبانش پيدا شده از چنگ ايشان بيرونش مى كنند.»

صاحب تفسیر المیزان همچنین برخی تفاسیر را مبنی بر اینکه ضمیر آیه به برادران یوسف بازمی گردد را رد کرده و می افزاید: «هر چه ضمير جمع در آيه قبلى بود همه به رهگذران برمى گشت و در آيه بعدى هم اسمى از برادران به ميان نيامده تا بگوييم ضمير در "شروه" و ضمير در "كانوا" و يا يكى از آن دو به برادران برمى گردد. علاوه بر اينكه ظاهر آيه بعدى كه مى فرمايد: "و قال الذى اشتراه من مصر" اين است كه آن خريدن با فروختن در اين آيه تحقق يافته (و خلاصه خريداران در آن آيه خريداران اين آيه اند).»
دوستان دیگر هم اگر مواردی سراغ دارند مطرح کنند.....

[Ali Reza66]

با سلام خدمت همه دوستان عزیز!

یک سوال در مورد یوسف پیامبر(ع) ذهنم را به خودش مشغول کرده است و ان ایه 42 سوره مبارکه یوسف است. در ترجمه ایه آمده است که وقتی که یوسف ع خواب آن دو زندانی ا تعریف کرد، به ان زندانیی که میدانست کشته نخواهد شد گفت که " مرا نزد مولای خود یاد کن. "
اگر اینچنین باشد که یوسف ع در این لحظه از یاد خدا غافل شده است، این مصداق بارز غفلت است و با مقام معصومیت ان نبی خدا در تضاد کامل است. همانگونه هم که در فیلم یوسف پیامبر، این اشکال جدی وارد است که چرا باید یک پیغمبر با مقام عصمت، از یاد خدا غافل شود و از آنچنین توبه و انابه کند و به خاطر همین غفلت هم خداوند چند سال دیگر به مدت زندانی شدن ان حضرت بیافزاید.

خواستم که نظر دوستان را در این مورد بدانم. آیا فهم من از مساله عصمت غلط و اشتباه است. ایا آن کار حضرت یوسف، به گونه ای ترک اولی بوده مثل ترک اولای یونس پامبر. و یا اصلا به نظر دوستان میشود اینگونه کارهایی که از برخی پیامبران معصوم که بنده به عنوان یک شیعه و همه شیعیان به رسالت تمامی پیامبران اعتقاد داریم و هیچ گونه شک و تردیدی هم نداریم،از پیغمبران سر زده است را به وسیله ترک اولی توجیه کرد؟ ترک اولی واقعا به چه معناست؟؟؟
اگر نظر اقای جوادی آملی را در مورد آن آیه هم ذکر کنید، سپاسگذار خواهم بود.

[سيد حسن نصرالله]

دوست عزيز سلام.
ببيند شما نبايد دو چيز رو با هم اشتباه بگيريد.
يكي گناه و دومي ترك اولي است.

گناه چيزي است كه با واجبات دين تناقض داشته باشه ( احكام دين) و كسي كه كاملا بر عكس دستورات احكام دين عمل كنه گناه كرده. كه اين كار از معصومين بري است.

ترك اولي : چيزيه كه اگر من آدم عادي انجام بدم هيچ چيزي يا هيچ گناهي نداره مثل اينكه من از بنده خدا چيزي بخواهم. البته درسته كه بهتره از خودش بخواهيم ولي در كل براي ما اشكال نداره. اما براي يك پيامبر اشكال داره چون بقيه بايد از او ياد بگيرن. اين كا گناهي براي او هم نداره ولي چون در مقامي است كه مستقيما بايد به خدا تو.كل كنه نه به بنده ميگن ترك اولي.
خيلي از پيابمرا مثل يوسف ، يونس ، سليمان ، آدم و... ترك اولي داشتن . ترك اولي در شان انجام كار است كه در شان پيامبران نيست ولي گناهي ندارد.
اميدوارم منظور من رو متوجه شده باشي.

[mtoraby]

در این آیه مبارکه خاطرنشان شده است: "و شروه بثمن بخس دراهم معدودة وکانوا فيه من الزاهدين". براساس تفسیر المیزان، "ثمن بخس" به معناى بهايى است كه از قيمت اصلى و واقعى، ناقص ‍ و كمتر باشد، و "دراهم معدودة" به معناى پولى اندك است -و بطورى كه مى گويند بدين جهت فرموده "معدودة" كه آن روزها پول زياد وزنى بوده نه شمردنى ، و تنها پولهايى را مى شمرده اند كه خيلى ناچيز بوده ، و مقصود از "دراهم" پول خردى از جنس نقره بوده كه در آن روز در ميان مردم رواج داشته ، و كلمه "شراء" در اينجا به معناى فروختن است، و زهد به معناى روگردانى و بى رغبتى از هر چيز را گويند، ممكن هم هست در اينجا كنايه از برحذر بودن باشد.

به نظر من اگه یوسف رو با هزار کیسه طلا هم می فروختند باز هم در برابر عظمت و بزرگی یوسف مبلغ ناچیزی بود . شاید منظور این باشد .