***طرح حفظ ودرک مفاهیم سوره مبارکه عبس(درانجمن علوم قرآن)****

[askari110]

با سلام خدمت علاقه مندان به حفظ ودرک مفاهیم
این تاپیک فقط جهت تعیین مقدار برنامه حفظ ودرک مفاهیم روزانه دوستان برای حفظ ودرک مفاهیم سوره مبارکه عبس ایجاد شده است.وپستهای اضافی حذف خواهند شد.که مدیریت به روز رسانی آن به عهده کاربران گرامی NASIME BEHESHT و ajjel ya mola است.انشاءالله از امروز شنبه 14 دی برنامه حفظ ودرک مفاهیم آن شروع می شود.
انشاءالله موفق باشید

[یا مهدی (عج)]

به نام خداي حكيم
السلام عليك يا بقية الله

محتواى سوره « عبس »
سوره « عبس » در عين كوتاهى ، از مسائل مختلف و مهمى بحث مى‏كند و تكيه خاصى روى مساله « معاد » دارد و محتواى آن را در پنج موضوع مى‏توان خلاصه كرد:
1 - عتاب شديد خداوند نسبت به كسى كه در برابر مرد نابيناى حقيقت‏جو برخورد مناسبى نداشت .
2 - ارزش و اهميت قرآن مجيد .
3 - كفران و ناسپاسى انسان در برابر نعمتهاى خداوند .
4 - بيان گوشه‏اى از نعمتهاى او در زمينه تغذيه انسان و حيوانات براى تحريك حس شكرگزارى بشر .
5 - اشاره به قسمتهاى تكان‏دهنده‏اى از حوادث قيامت و سرنوشت مؤمنان و كفار در آن روز بزرگ .
نامگذارى آن به اين نام به تناسب نخستين آيه سوره است .

فضيلت تلاوت اين سوره‏
در حديثى از پيغمبر گرامى اسلام ص آمده است :
كسى كه سوره « عبس » را بخواند روز قيامت در حالى وارد محشر مى‏شود كه صورتش خندان و بشاش است‏ .

[یا مهدی (عج)]

عَبَسَ وَتَوَلَّى أَن جَاءهُ الْأَعْمَى وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَى أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّى

[یا مهدی (عج)]

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
1- چهره درهم كشيد و روى برتافت !
2- از اينكه نابينايى به سراغ او آمده بود .
3- تو چه مى‏دانى شايد او پاكى و تقوى پيشه كند ؟
4- يا متذكر گردد و اين تذكر به حال او مفيد باشد .
5- اما آن كس كه مستغنى است .
6- تو به او روى مى‏آورى !

[یا مهدی (عج)]

معني لغات :

عَبَسَ : رو ترش كرد
ْأَعْمى‏ : نابينا
يُدْرِي : ( دَرْيْ ) : آگاه مب كند ، مب فهماند
لَعَلَّ : شايد
يَزَّكَّى : پاك شود
أَوْ : يا
يَذَّكَّرُ : پند مي گيرد ، متذكر مي شود
ذِكْرى‏ : يادآوري و پند
اسْتَغْنى‏ : ( غني ) ، خود را بي نياز ديد
تَصَدَّى : ( صَدْيْ ) : توجه مي كني ، رو مي كني

[یا مهدی (عج)]

به نام خدا
سلام بر مهدي فاطمه ( عج )

تفسیر نور
بر اساس روايات اهل سنّت، شخصى به نام عبداللّه بن امّ مكتوم كه فردى نابينا بود ، به مجلس پيامبر وارد شد ، در حالى كه آن حضرت با بزرگان قريش همچون ابوجهل و عُتبه جلسه داشت و آنان را به اسلام دعوت مى‏كرد . او كه نابينا بود و حاضران را نمى‏ديد ، مكرر از پيامبر مى‏خواست كه قرآن بخواند تا او حفظ كند . لذا نوعى كراهت و ناراحتى در چهره آن حضرت ظاهر شد . در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد .

البته در آيات مورد بحث ، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر بوده است وجود ندارد و روايات اهل سنت ، آن را مطرح كرده است . اما در روايتى كه از امام صادق‏عليه السلام رسيده ، اين آيات در شأن مردى از بنى اميه نازل شده كه در محضر پيامبر بوده و به گام ورود ابن مكتوم ، چهره درهم كشيد و روى بگرداند .

مرحوم سيد مرتضى در كتاب متشابه القرآن ، روايات اهل سنت را مردود دانسته و با استناد به ديگر آيات قرآن مى‏فرمايد : خداوند اخلاق پيامبر را ستوده و درباره او فرموده است : << انّك لعلى خلق عظيم >> تو داراى خلق نيكو و بزرگوارانه هستى و در دو مورد آن حضرت را به تواضع در برابر مؤمنان سفارش نموده است : << واخفض جناحك للمؤمنين >> ، << واخفض جناحك لمن اتّبعك من المؤمن >>علاوه بر آنكه اگر پيامبر چنين اخلاقى داشت ، بر اساس آيات ديگر قرآن ، اصولاً در تبليغ توفيقى نداشت . چنانكه خداوند خطاب به پيامبرش مى‏فرمايد : << لو كنت فظّاً غليظ القلب لانفضّوا من حولك >> اگر تندخو و خشن بودى ، مردم از اطراف تو پراكنده مى‏شدند . ده آيه انتقاد به خاطر چهره درهم كشيدن و عبوس كردن در برابر نابينايى كه براى او خنده و ترشرويى فرقى ندارد ، نشان دهنده حساسيت اسلام در برخورد با طبقه محروم است .

مراد از << مَن إستغنى >> يا بى‏نيازى مالى است كه باعث مى‏شود شخص خود را برتر از ديگران بداند و يا بى‏نيازى از ارشاد و هدايت است كه شخص ، ديگران را گمراه و منحرف ببيند . البته جمع ميان هر دو نيز ممكن است ، يعنى شخص در اثر ثروت زياد ، گرفتار غرور شده و به سخن حق ديگران گوش فراندهد .

[یا مهدی (عج)]

1- نقص عضو نشانه نقص شخصيّت نيست . ( احترام نابينايان و معلولين و افراد ناقص الخلقه لازم است. )
2- ارزش اخلاق به خاطر كمال ذاتى آن است ، نه خوشايند ديگران . ( نابينا كه عبوس كننده را نمى‏بيند تا شاد يا ناراحت شود . )
3- اسلام با روحيه استكبار و تحقير ديگران مخالف است . << ما يدريك لعلّه يزّكى >>
4 - به ظاهر افراد نمى‏توان قضاوت كرد . (گاهى نابينا ، از افراد بينا طالب‏تر است ) << الاعمى ... لعلّه يزكّى ‏>>
5 - ميزان پذيرش افراد جامعه متفاوت است . در برابر ارشاد و دعوت پيامبر ، گروهى تزكيه مى‏شوند و گروهى در حدّ تذكّر سود مى‏برند .
6- تذكر دادن ، بى نتيجه نيست و اثر خود را مى‏گذارد . << يذّكر فتنفعه الذكرى‏ >>
7- اصل ، ايمان انسان‏هاست نه ثروت و سرمايه آنها .
8 - پيامبر مسئول ارشاد مردم است نه اجبار آنان . << و ما عليك ألاّ يزكّى‏ >>
9- احساس بى‏نيازى محكوم است . جمله << امّا من استغنى >> در مقام انتقاد است .
10- احساس بى‏نيازى و خود را كامل و بى نياز دانستن ، سبب محروم شدن از تزكيه است .

[یا مهدی (عج)]

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى وَأَمَّا مَن جَاءكَ يَسْعَى وَهُوَ يَخْشَى فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّى كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاء ذَكَرَهُ

[یا مهدی (عج)]

7- در حالى كه اگر او خود را پاك نسازد چيزى بر تو نيست .
8- اما كسى كه به سراغ تو مى‏آيد و كوشش مى‏كند ،
9- و از خدا ترسان است ،
10- تو از او غافل مى‏شوى .
11- هرگز چنين مكن ، اين ( قرآن ) يك تذكر و ياد آورى است .
12- و هر كس بخواهد از آن پند مى‏گيرد .

[یا مهدی (عج)]

معني لغات :

يَسْعى‏ : سعي و تلاش مي كند ، شتابان مي آيد
يَخْشى‏ ( خَشِيَ ) : ترسيد
خَشْيَتْ : ترسي است كه از عظمت و فضائل و كمالات طرف مقابل در انسان پديد مي آيد
تَلَهَّى ( لَهْوْ ) : مشغول و سرگرم مي شوي ، غفلت مي ورزي
تَذْكِرَةٌ : موعظه ، يادآوري و پند
فَمَنْ شاءَ : هر كه بخواهد