موضوع: سوالی در مورد ذوالفقار شمشیر حضرت علی علیه السلام

سلام و خسته نباشید

در مورد ذوالفقار شمشیر حضرت علی علیه السلام سوال داشتم.

آیا این شمشیر پیامبر بوده است که در جنگ احد به حضرت علی بخشیدن و جبریل ندا داد: لا فتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار؟

(اگر ممکنه شرح این ماجرا رو مستند بفرمایید، ممنون میشم.)

و آیا اینطوری که در تصاویر مرسوم از این شمشیر معروف هست واقعا سر این شمشیر دو شاخه بوده است؟

و این شمشیر چی شد؟ آیا الان وجود داره و نزد امام زمان عج هست؟

ممنونم


کارشناس بحث : پاسخگوی تاریخی 1

پست جمع بندی

پرسش:
آیا ذوالفقار شمشیر پیامبر بوده است که در جنگ احد به حضرت علی بخشیدن و جبریل ندا داد: لا فتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار؟ و آیا این طوری که در تصاویر مرسوم از این شمشیر معروف هست واقعا سر این شمشیر دو شاخه بوده است؟ و این شمشیر چه شد؟ آیا الان وجود داره و نزد امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) هست؟

پاسخ:
آن چه از منابع تاریخی استفاده می شود، ذو الفقار، نام شمشير پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله) است كه به سبب شيار ظريفى كه بر آن داده بودند بدين نام خوانده شده نه اين كه مانند نقش و تصوّر عوام داراى دو سر باشد.

در روايتی منسوب به امام صادق (علیه السلام) آمده است كه: «ذوالفقار بدين جهت اين نام گرفت كه در وسط تيغه در طول آن، شياری بود كه آن را به مهره‏های كمر تشبيه كرده بودند.»(1)

هم چنين از آن حضرت نقل شده است: «بدان علّت به شمشير حضرت علی (علیه السلام)، ذوالفقار می گفتند كه آن را بر هر كس مي‏زد، در دنيا از زندگی و در آخرت از بهشت محروم مي‏شد.»(2)

طبق نقل منابع تاریخی در پيكار بدر (سال دوم هجری) عاص بن منبه و پدر و عمويش ـ كه از سران شرك بودند ـ كشته شدند. حضرت علي (علیه السلام) عاص بن منبه را كشت و شمشير او (ذوالفقار) را به پيامبر (صلی الله علیه و‌ آله) داد. سال بعد در جنگ احد، وقتی از شدت جنگ شمشير آن حضرت شكست و از پيامبر(صلی الله علیه و آله) شمشير خواست، آن حضرت ذوالفقار را در گرماگرم پيكار احد به امام علی (علیه السلام) داد و او شجاعانه از پيامبر دفاع كرد و دشمن را عقب راند. در اين هنگام ندايی شنيده شد كه می گفت: لا فتی الا علیّ لا سيف الاّ ذوالفقار . پيامبر فرمود: اين صدای جبرئيل است.(3)

بنابر منابع شيعه، «ذوالفقار»، بعد از پيامبر به امام علی (علیهما السلام) رسيد و از آن حضرت به امام حسن (علیه السلام) و سپس به امام حسين (علیه السلام) تا آخر امامان و اكنون ذوالفقار نزد حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) است. شيعيان، امام را به چند نشانه مي‏ شناختند كه از آن جمله ذوالفقار بود. آن را نزد هر كس می ‏يافتند كه با نشانه‏ های ديگر همراه بود، او را به امامت می پذيرفتند. از امام صادق و امام رضا (علیهما السلام) رواياتي نقل است كه سلاح (ذوالفقار و رزه)، از جمله نشانه‏ های امامت است و در زمان ايشان نزد آنان بود.(4)

ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــ
(1) علل الشرايع، ج 1، ص 160؛ مناقب، ج 3، ص 340.
(2) مناقب آل ابی طالب، ج 3، ص 339.
(3) سيره‏ ابن هشام، غزوه ‏احد، ج 30، ص106؛ تاريخ طبری، ج 3، ص 177؛ 1846؛ علل الشرايع، جزء 1، ص 7؛ شرح الأخبار، ج 2، ص 381 و...
(4) من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 418 ـ 419؛ خصال صدوق، جزء 2، ص 8 ـ 527؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج1، ص312؛ الثاقب فی المناقب، ص 416 ـ 420؛ احمد بن محمد بن حنبل، كتاب العلل و معرفة الرجال، ص 73 ـ 74) و...